____________________________________________________________
Ek min
jou,
my dier
Dis 'n pik-soentjie van 'n ander aard wanneer twee
budgies mekaar liefkoos. Eintlik is dit nie 'n pik nie, maar 'n bindende
liefdesbetuiging waar hul tog so geluksalig hul snawels in mekaar sluit. S≤ tel
die hofmakery en minnetale van diere -- elk na sy aard -- onder die
fassinerendste wonders van die natuur...
____________________________________________________________
IN die ysige Noordpoolgebied speel twee
ysbere warmpies neusie-neusie. In die snikhete Afrika bespuit twee olifante
mekaar ewe koeltjies met modder en water. En in die Atlantiese Oseaan baljaar
twee dolfyne in die golwe.
Jy sou miskien dink dat hierdie diere se doen en late
niks gemeen het nie, maar eintlik is hulle almal met dieselfde ding besig. Dit
is die spel van die liefde in die natuur.
Hofmakery onder diere is nie so eenvoudig soos dit
dalk lyk nie. Nadat 'n mannetjie 'n moontlike wyfiemaat gevind het, moet die kΩrel
boonop seker maak dat sy horn darem as waardig genoeg vir haar beskou.
Verskillende diere het dan ook hul eie unieke liefdesblyke en minnetale om met
paartyd die spel van die liefde te speel.
Om 'n geskikte maat te vind is nie altyd so eenvoudig
nie, veral nie vir die alleenlopers in die diereryk nie. 'n Wesp het dalk in sy
hele lewe nog nooit 'n ander wesp gesien nie. Sowel die mannetjie as die wyfie
moet vrugbaar wees en gereed wees om te paar. Die wyfie is gewoonlik lugtig en
die mannetjie aggressief.
Om hierdie probleme te bowe te kom het die onderskeie
spesies verskillende maniere van doen om hul luime soos vrees te onderdruk en
die paringsdrang te versterk. Dit kan wissel van ingewikkelde rituele en 'n
pronkerige seksuele vertoon tot eenvoudige sintuiglike seine.
Die hofmakery van die voδls is die skouspelagtigste
van diΘ van al die diere. Baie eendsoorte maak byvoorbeeld drinkgebare en stryk
hul vere glad, alles dramaties beklemtoon deur hul kleurryke en elegante
kopvere en opgehewe vlerke. Die volstruiswyfie sal met 'n teatrale
hoogtrap-dans by die mannetjie kom vlerksleep.
Daarteenoor sal motwyfies bloot 'n sterk reuk genaamd
feromoon afskei om motmannetjies binne 'n straal van drie tot vier kilometer
aan te lok. Die mannetjies onder die vuurvliegies gebruik weer 'n reeks
ligflitse om wyfies na hulle toe te trek.
Die mannetjies van die spinnekoppe en hottentotsgotte
loop gedurig gevaar dat die wyfies hulle kan opvreet. Selfs gedurende die
paring kan die wyfie die mannetjie bydam en sy kop summier afbyt. Daaromá gebeur dit dat die mannetjies soms die
wyfies se aptyt probeer demp. Een soort spinnekop, Pisaura mirabilis,
nader byvoorbeeld die wyfie met 'n geskenk: hy bied haar ewe romanties 'n vlieg
aan wat in sy toegedraai is.
Baiekeer gaan die hofmakery met 'n magstryd gepaard.
Die mannetjie, wat sy gebied opgeδis het, is vyandig teenoor indringers. Hy kan
verwoed vir sy wyfie veg, maar die stryd duur nooit lank nie, omdat dit nle vir
die sterkste dier moeilik is orn homself te bewys nie.
Die uiteinde is selde noodlottig omdat die geveg om
die liefde 'n sportiewe ritueel eerder as 'n saak van lewe en dood is.
Baie dikwels, in 'n trop, sal die mannetjie wat gewen
het met al die wyfies paar. 'n Leeu-gesin bestaan uit een mannetjie met 'n
harem van leeuinne en hul welpies.
Die gompou-mannetjies op die grasvlaktes van Afrika
voer 'n indrukwekkende dans met trillende krete uit wanneer hulle kom vry. Die
wyfies staan by om te kyk en te beoordeel. Wanneer hulle die beste danser
gekies het, gaan sit hulle voor hom. Net hy sal 'n pa wees.
Baie diere reδl instinktief hul paring s≤ dat die
kleintjies vroeg in die lente in die wΩreld sal kom wanneer daar oorgenoeg kos
is en hulle die beste kans het om te oorleef. 'n Verandering in die weer kan
ook tot 'n hofmakery lei. Visse sal reageer as die water warmer word. Paddas lΩ
hul eiers wanneer die reδn begin val.
S≤ sien ons in die groot verskeidenheid van die
skepping 'n vervulling van byvoorbeeld die seδn in Genesis 1: "Wees
vrugbaar, word baie en bewoon al die waters van die see. En laat die voδls baie
word op die land..."
Die spel van die liefde verseker ook die voortbestaan
van ons natuur.
____________________________________________________________
Terug na inhoudsblad -- klik hier
____________________________________________________________
Ons Wonderlike WΩreld op CD,
2004 - Uit Huisgenoot se Jongspan