Zaszyte skarby

agazyn

Zaszyte skarby

Dariusz J. Michalski

Ka┐dy z nas ma czasem ochotΩ zaznaczyµ swoj▒ obecno╢µ, wydobyµ siΩ z anonimowego t│umu, zademonstrowaµ sw≤j emocjonalny stosunek do czego╢. Jedni robi▒ to ko╢lawo gryzmol▒c na murze "Tu by│em" czy "Kocham ZiutΩ". Maj▒c dostΩp do bardziej wyrafinowanych ╢rodk≤w przekazu umieszczaj▒ w robionej przez siebie gazecie mikrodruki, kt≤rych tre╢µ i miejsce znane jest tylko wtajemniczonym, wreszcie uprawiaj▒ partyzantkΩ jak jedna z firm zwi▒zanych z bran┐▒ komputerow▒ trzymaj▒ca na swej stronie WWW dobrze ukryt▒ ╢cie┐kΩ do serii zdjΩµ pornograficznych.

Programi╢ci te┐ s▒ lud╝mi, tote┐ nic dziwnego, ┐e w tworzonych przez siebie produktach staraj▒ siΩ zawrzeµ co╢ wiΩcej ni┐ sucha lista p│ac gwarantowana przez prawo autorskie. St▒d bior▒ siΩ zaszyte w programach przer≤┐ne ukryte funkcje dostΩpne tylko wtajemniczonym.
Zjawisko to najbardziej rozpowszechni│o siΩ w produktach rozrywkowych i choµ ju┐ teraz nikt nie dojdzie, jak to siΩ zaczΩ│o, prawdopodobie±stwo ╝r≤de│ tego zjawiska w grach jest bardzo du┐e. Kody i cheaty, jak to okre╢laj▒ gracze, s│u┐y│y w produktach nie tylko pokazaniu indywidulano╢ci zespo│u programist≤w, ale tak┐e podaniu rΩki graczowi, kt≤ry z przyczyn obiektywnych (najczΩ╢ciej chwilowych niedobor≤w IQ) napotka│ bariery nie do przej╢cia. Oczywi╢cie nie do przej╢cia uczciwymi metodami. Wystarczy│o jednak wstukaµ tajn▒ sekwencjΩ klawiszy publikowan▒ przez prasΩ komputerow▒, by "dorobiµ" siΩ niesko±czonej liczby "┐yµ", "nie╢miertelno╢ci" czy ogromnej sumy pieniΩdzy w zale┐no╢ci od tego, czego siΩ potrzebowa│o.

W Windows 3.1 po u┐yciu odpowiedniej kombinacji klawiszy, zobaczyµ mo┐na spis autor≤w przedstawianych przez Billa Gatesa

Niekiedy cheaty by│y nieco inteligentniejsze, nie pozwala│y ca│kowicie uodporniµ siΩ na niespodzianki czyhaj▒ce w grze i przez to nie psuj▒c do ko±ca zabawy. I tak w Betrayal at Krondor po wci╢niΩciu ALT+SHIFT +# i wpisaniu jednego z 3 ci▒g≤w liczb otwiera│a siΩ przed graczem skrzynia pe│na przedmiot≤w magicznych bardzo pomocnych w wykonaniu otrzymanych zada±. W Prince of Persia wpisanie "Megahit" i wci╢niΩcie SHIFT+I powodowa│o odwr≤cenie ekranu u│atwiaj▒ce przej╢cie jednego z poziom≤w gry. W Logicalu natomiast tajne s│owo uruchamia│o ukryty edytor poziom≤w.
Najprzyjemniejsze s▒ jednak cheaty daj▒ce co╢, czego normalnie w grze siΩ nie da uruchomiµ. W C&C Red Alert - Counterstrike po naci╢niΩciu lewego klawisza SHIFT w menu tytu│owym i dwukrotnym klikniΩciu w prawym g≤rnym rogu wchodzi│o siΩ do tajnej kampanii, w kt≤rej walczy│o siΩ z gigantycznymi mr≤wkami. W Fallen Haven tajny kod pozwala│ na konstruowanie dw≤ch tajnych jednostek.
W Screamerze 2 i Test Drive: Off Road tajne kody pozwala│y siΩ przejechaµ ukrytymi samochodami po ukrytych trasach (by│y to odpowiednio dla Screamera 2: TACAR, TBCAR, TCCAR, TDCAR, trasa: MRTRK; Test Drive -CHEAT1, CHEAT2, CHEAT3, CHEAT4, trasa: CIGGIES).

W CorelDRAW! programi╢ci schowali wznosz▒cy siΩ balon z szarf▒, na kt≤rej przewijaj▒ siΩ nazwiska tw≤rc≤w programu

Od pojawienia siΩ Dooma powsta│ swoisty model, do╢µ kr≤tko zreszt▒ obowi▒zuj▒cy, konstrukcji cheat≤w w grach 3D. W Doomie wszystkie cheaty zaczyna│y siΩ od nazwy firmy (IDDQD, IDKFA itp.). Podobnie skonstruowano tajne kody do Dark Forces (LAPOSTAL, LAIMLANE od nazwy developera - Lucas Arts) i Duke Nukem 3D (DNSTUFF, DNKROZ - tym razem od tytu│u gry).
Nie wszyscy programi╢ci mieli jednak tak humanitarny stosunek do oszust≤w u┐ywaj▒c zwiΩz│ych nazw. Niekt≤rzy przy konstruowaniu kod≤w musieli doznawaµ sadystycznej rozkoszy. Czym innym wyt│umaczyµ kody do gier Sleepwalker (INGADINGANGMYDANGALONGLINGLONG) czy Civilization (SHIFT + 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0, Q, W, E, R, T, Y, U, I, O, P, A, S, D, F, G, H, J, K, L)? Nie wspominaj▒c o antycheacie w Hereticu. Ka┐dy kto przyswoi│ sobie kody do Quake'a daj▒ce nie╢miertelno╢µ, musia│ prze┐yµ spory zaw≤d pr≤buj▒c skorzystaµ z tej wiedzy w Hereticu - natychmiast gin▒│ ┐egnany rubasznym ╢miechem (gra mia│a w│asne kody). Polska gra Lew Leon po wpisaniu IDDQD by│a r≤wnie okrutna - wiesza│a siΩ.
Osobnym typem cheat≤w s▒ specjalne kombinacje klawiszy w bijatykach. Ka┐dej postaci wystΩpuj▒cej w grze pozwalaj▒ indywidualnie wykonywaµ wyj▒tkowo zab≤jcze, tajne ciosy i zako±czyµ efektownie walkΩ nabiciem nieprzytomnego przeciwnika na ostre kolce czy wyrwanie mu krΩgos│upa (tzw. FATALITY). W Mortal Kombat 3 dosz│o do tego parΩ odmian: BABALITY (zamiana przeciwnika w dziecko), ANIMALITY (zamiana zwyciΩzcy w zwierzΩ i zrobienie czego╢ z│ego przeciwnikowi) i FRIENDSHIP (zaprzyja╝nienie siΩ z pokonanym).

Kombinacja klawiszy w menu Norton Utilities uaktywnia album ze zdjΩciami os≤b pracuj▒cych nad t▒ aplikacj▒

Ciekawostk▒ nie bΩd▒c▒ sensu stricto cheatem by│y popularne na prze│omie lat 80. i 90. tzw. BOSS KEY. Mia│y one za zadanie ochronΩ przed owrzodzeniem ┐o│▒dka w miejscu pracy. NamiΩtny gracz oddaj▒cy siΩ swej pasji w biurze nie zawsze zd▒┐a│ wyj╢µ z gry wraz z wej╢ciem szefa. Zawsze jednak m≤g│ nacisn▒µ magiczny klawisz, dziΩki kt≤remu na ekranie pojawia│ siΩ bardzo skomplikowany raport czy arkusz kalkulacyjny ╢wiadcz▒cy o oddaniu sprawom zawodowym. Wraz z wprowadzeniem Windows i kombinacji ALT+TAB klawisz ≤w straci│ racjΩ bytu.
Inn▒ kategoriΩ atrakcji ukrytych przed oczami zwyk│ego gracza stanowi▒ tajne poziomy oferuj▒ce dodatkowe emocje, ale i smaczki. Znalaz│szy wyj╢cie w ╢cianie mo┐na by│o w Doomie II z poziom≤w 10 i 20 przenie╢µ siΩ do korytarzy z Wolfensteina 3D, a strzelaj▒c w tunel i wchodz▒c w niego na poziomie 30 tej┐e gry napotyka│o siΩ na g│owΩ Johna Romero (guru gier 3D, wsp≤│tw≤rca Dooma) nabit▒ na w│≤czniΩ. W Duke Nukem 3D w jednym z tajnych przej╢µ odnajdowa│o siΩ ┐o│nierza z Dooma. Dodatkowym walorem walk w Mortal Kombat by│o pojawianie siΩ po wyprowadzeniu upper cuta w dolnych rogach ekranu twarzy tw≤rc≤w gry.
Swoje ciekawoski mia│y tak┐e przygod≤wki. W Monkey Island zaczepiaj▒c marynarza w tawernie gracz by│ poczΩstowany reklam▒ Looma, innej przygod≤wki Lucas Arts. Z kolei graj▒c z Day of the Tentacle, sequela Monkey Island, w jednym z pomieszcze± mo┐na by│o wej╢µ do ekranu monitora i... rozegraµ ca│▒ Monkey Island. To siΩ nazywa gra Wash&Go! W Phantasmagorii 2 po zalogowaniu siΩ na komputerze Curtisa jako Trevor Barnes i wpisaniu has│a BELLYBUTTON otrzymywa│o siΩ dostΩp do konta Trevora i mo┐liwo╢µ pogrania w denne gierki wideo.
Ostatnim rodzajem upomink≤w od programist≤w s▒ drobia┐d┐ki zawarte w powa┐nych aplikacjach biurowych. Na wszystkich, kt≤rzy zapuszcz▒ siΩ do pomocy w Norton Utilities 8.0 i wcisn▒ naraz N+U+8+0, czeka zdjΩcie zespo│u programist≤w pracuj▒cych przy NU. Technika idzie naprz≤d, tote┐ w NU 2.0 for Windows 95 kieruj▒c siΩ podobn▒ zasad▒ otrzymamy ju┐ ca│y album zdjΩµ.
W CorelDRAW! 5.0 (i wersjach wcze╢niejszych) wchodz▒c do menu Pomoc i O programie, naciskaj▒c CTRL+SHIFT i klikaj▒c na baloniku przechodzimy do specjalnego ekranu z balonem. Teraz trzymaj▒c lewy klawisz myszy podnosi siΩ balon do g≤ry (ci▒gnie on szarfΩ, na kt≤rej przewijane s▒ nazwiska tw≤rc≤w programu), a prawy - fajerwerki o r≤┐nych kszta│tach (w tym klonowego li╢cia w kanadyjskich barwach i logo firmy Corel).
Z kolei w Windows 3.1 nale┐y wej╢µ do ekranu Pomocy i O programie, a nastΩpnie trzymaj▒c klawisze CTRL+SHIFT klikn▒µ lewym przyciskiem myszy - nic siΩ nie stanie. Przy powt≤rnym wej╢ciu i powt≤rzeniu operacji zobaczyµ mo┐na faluj▒ce logo Windows, przy kolejnym powt≤rzeniu - spis autor≤w przedstwiany przez Billa Gatesa (w okularach; prezes firmy Microsoft), Steve'a Ballmera (│ysiej▒cy; wicedyrektor firmy Microsoft), Brada Silverberga (z brod▒; szef dzia│u oprogramowania DOS i Windows) lub Fuzzy Beara (W│ochatego Nied╝wiedzia; bear jest w Microsofcie synonimem osoby uprzykrzaj▒cej ┐ycie programistom ci▒g│ym przypominaniem o b│Ωdach).
Mniej sympatycz▒ grup▒ tajnych screen≤w s▒ obrazki piΩtnuj▒ce konkurencjΩ. Zdarza│y siΩ one np. w Excelu 3.0 - trzeba by│o klawiszem F5 pojechaµ do ko±ca arkusza i wpisaµ "ivl6384.", by zobaczyµ rozbite logo Lotusa 1-2-3. Trick z podobnie niesympatycznym efektem kry│a tak┐e nastΩpna wersja Excela. Kto╢ powie, ┐e wszystkie te dodatkowe funkcje s▒ niepotrzebne, wiΩkszo╢µ ludzi i tak o nich nie wie, a je╢li wie to raz uruchomi i natychmiast o tym zapomina. Po co wiΩc to robiµ? A choµby po to, by nie by│o nudno, a programy sta│y siΩ bardziej ludzkie, czyli mniej przewidywalne (nie m≤wiΩ tu o bugach). W ko±cu sympatycznie jest odkryµ drugie dno (choµby bardzo p│ytkie) aplikacji czy gry, kt≤re, wydawa│oby siΩ, znamy ju┐ na wylot.