Szkie│ko w oko

agazyn

Szkie│ko w oko
PostScript a sprawa polska

Bogus│aw Jackowski

G dy ┐elazna kurtyna przerdzewia│a ju┐ ostatecznie i przesta│a szczelnie oddzielaµ zwyk│y ╢wiat od raju, niemal┐e jak Feniks z popio│≤w odrodzi│ siΩ prywatny przemys│ poligraficzny. Do zmartwychwstania walnie przyczyni│a siΩ nowoczesna technologia przygotowywania materia│≤w do druku - inwazja pecet≤w oraz oprogramowania do sk│adu tekst≤w i do przetwarzania grafiki. Ale niebagateln▒ rolΩ odegra│ te┐ produkt, kt≤ry uwa┐am za jedno z najwiΩkszych osi▒gniΩµ technologii komputerowej ostatnich lat, mianowicie jΩzyk opisu stron tekstowo-graficznych - PostScript. PostScript wszed│ do Polski niepostrze┐enie wraz z fotona╢wietlarkami, Macintoshami i oprogramowaniem firmy Adobe, producenta PostScriptu. W ci▒gu kilku lat fotona╢wietlarki wyposa┐one w interpretery PostScriptu wypar│y swoich poprzednik≤w - systemy fotosk│adu i technikΩ fotograficzn▒.
Sukces PostScriptu nie by│ efektem chytrej polityki rynkowej, zatr▒caj▒cej monopolizacj▒. Filarem sukcesu jest ╢wietnie zdefiniowany standard PostScriptu, gwarantuj▒cy przeno╢no╢µ dokument≤w postscriptowych. DziΩki temu na przyk│ad zmiana studia graficznego nie stanowi ┐adnego problemu - nawet je╢li inne studio jest wyposa┐one w inny sprzΩt, to PostScript jest ten sam. PostScript jest rezultatem wielu lat do╢wiadcze±. Prace nad pradziadkiem PostScriptu rozpoczΩto w roku 1971, ostatecznie PostScript (Level 1) ujrza│ ╢wiat│o dzienne w 1982 roku. Wa┐nym momentem by│o dogadanie siΩ firm Adobe i Apple w sprawie wbudowania PostScriptu w drukarki LaserWriter (1985), wkr≤tce potem fotona╢wietlarki Linotronic 100 i 300 zosta│y wyposa┐one w PostScript - i dalej ju┐ jako╢ posz│o.
Firma Adobe nie spoczΩ│a na laurach. W roku 1993 w odpowiedzi na eksplozjΩ internetow▒ opublikowa│a Portable Data Format (PDF) - odmianΩ PostScriptu przystosowan▒ do wymaga± publikacji elektronicznych, dopuszczaj▒c▒ mo┐liwo╢µ hipertekstowej organizacji dokumentu. Dwa lata temu zosta│a og│oszona najnowsza wersja PostScriptu (Level 3), zgodnie z polityk▒ Adobe akceptuj▒ca wcze╢niejsze wersje PostScriptu, w│▒czaj▒c w to PDF.
W Polsce o PostScripcie wie siΩ niewiele. Mo┐na spotkaµ ludzi obs│uguj▒cych fotona╢wietlarki postscriptowe, kt≤rzy nie bardzo wiedz▒, co to takiego ten ca│y PostScript, na przyk│ad nie wiedz▒, ┐e program Adobe Illustrator zapisuje dane w tym jΩzyku. "Nie, pliku postscriptowego nie mogΩ panu przygotowaµ, my korzystamy z formatu AI" - s│owo dajΩ, co╢ takiego zdarzy│o mi siΩ us│yszeµ. PotΩgi standaryzacji te┐ siΩ nie docenia. Nikogo nie dziwi▒ nowe wersje oprogramowania, kt≤re nie czytaj▒ dokument≤w utworzonych za pomoc▒ wersji sprzed dw≤ch- -trzech lat. Rozumiem, ┐e to jest korzystne dla producenta, ale dlaczego u┐ytkownicy nie podnosz▒ wrzasku, tego nie rozumiem.
Nie rozumiem te┐, dlaczego firma Adobe zdaje siΩ ignorowaµ rynek polski - mamy ju┐ Microsoft Poland, IBM Poland, a Adobe Poland jako╢ nie. Komplikuje to ┐ycie u┐ytkownikom PostScriptu. Kibicowa│em zakupowi oprogramowania do przetwarzania dokument≤w w formacie PDF (Acrobat Pro) przez Uniwersytet Gda±ski. W sumie trzy miesi▒ce zajΩ│o nabycie programu wartego raptem 300 dolar≤w, nastΩpne trzy - dostarczanie bezp│atnej aktualizacji. Byµ mo┐e Uniwersytet Gda±ski nie jest partnerem godnym firmy Wimal, kt≤ra reprezentowa│a producenta w tej transakcji, mniejsza o to. Niepokoi natomiast fakt, ┐e Wimal stosowa│ siΩ ╢ci╢le do wytycznych Adobe - tak w ka┐dym razie stwierdzi│ w imieniu Adobe pan Iain Weir w odpowiedzi na monit uniwersytetu.
Je╢li istotnie firma Adobe zaleca, by sprzedawaµ jej produkty miesi▒cami, to okre╢lenie "PostPonowanie" nasuwa siΩ samo na okre╢lenie tego stanu rzeczy. Na szczΩ╢cie u┐ytkownicy PostScriptu nie s▒ skazani na ╢wiat komercji - maj▒ w odwodzie bezp│atny interpreter PostScriptu o nazwie Ghostscript. Polecam rzucenie okiem na witrynΩ www.cs.wisc.edu/~ghost/index.html.

Bogus│aw Jackowski - sentymentalny sceptyk (jak sam siebie okre╢la), od przesz│o µwierµ wieku paraj▒cy siΩ informatyk▒. Zwolennik oprogramowania solidnego. Hobby - typografia komputerowa.