|
Kr▒┐ek drugiej generacji |
|||||
| Micha│ Setlak | |||||
Nie ulega w▒tpliwo╢ci, ┐e podstawowym, by nie rzec jedynym no╢nikiem oprogramowania jest dzi╢ CD-ROM. RolΩ tΩ odebra│ dyskietce dysponuj▒cej zbyt ma│▒ pojemno╢ci▒ w stosunku do coraz bardziej rozbudowanych program≤w i coraz bogatszych tre╢ci multimedialnych. Czytnik CD-ROM z luksusowego jeszcze niedawno atrybutu "komputer≤w multimedialnych" sta│ siΩ obowi▒zkowym sk│adnikiem komputera osobistego - bez niego nie da siΩ nawet zainstalowaµ systemu operacyjnego! I to jednak wkr≤tce siΩ zmieni. Miejsce czytnik≤w CD-ROM zajm▒ czytniki DVD-ROM.
O ile jednak w przypadku CD od momentu stworzenia produktu konsumenckiego (dysku d╝wiΩkowego) do chwili zaadaptowania technologii CD na potrzeby komputer≤w minΩ│o kilka │adnych lat, to standard DVD-ROM zdefiniowano r≤wnolegle z dyskiem wizyjnym. Ma│o to, jednocze╢nie opracowano zapisywalne dyski DVD-R (jednokrotny zapis) oraz DVD-RAM (wielokrotny zapis z mo┐liwo╢ci▒ kasowania). Nic dziwnego, ┐e skr≤t DVD bywa czΩsto rozwija- ny jako "Digital Versatile Disc", czyli "wszechstronny dysk cyfrowy". Mo┐liwo╢ci techniczne przemys│u podczas opracowywania standardu CD okre╢li│y parametry dysk≤w: pojemno╢µ oko│o 640 MB, prosty zapis bez kompresji (chocia┐ z dwustopniow▒ korekcj▒ b│Ωd≤w), co da│o maksymalnie 74 minuty stereofonicznego d╝wiΩku. Owe 640 MB dysku CD, czy konkretniej - CD-ROM, przesta│y wystarczaµ informatykom ju┐ jaki╢ czas temu, czego dowodem s▒ liczne aplikacje dostarczane na dw≤ch i wiΩcej kr▒┐kach. Na szczΩ╢cie technika posz│a naprz≤d i dwa lata temu na targach CeBIT mo┐na by│o ju┐ obejrzeµ pierwsze odtwarzacze DVD (Philips) i czytniki DVD-ROM (Toshiba). Zastosowanie lasera o mniejszej d│ugo╢ci fali (╢wiat│o czerwone) pozwoli│o gΩ╢ciej upakowaµ informacje, nowa metoda kodowania EFM-plus zwiΩkszy│a niezawodno╢µ odczytu. Wykapany tatu╢... Pierwszy rzut oka na czytnik i dyski DVD-ROM wywo│uje pewne rozczarowanie - napΩd wygl▒dem │udz▒co przypomina czytnik CD-ROM, dysk za╢ jest praktycznie nie do odr≤┐nienia od srebrnej p│ytki CD-ROM. Mo┐liwo╢ci nowego standardu s▒ jednak imponuj▒ce. W najprostszej wersji dysk DVD-ROM mie╢ci 4,7 GB danych, a wiΩc wiΩcej ni┐ 7 kr▒┐k≤w CD. ╙w najprostszy wariant oznacza dysk jednostronny i jednowarstwowy. DVD-ROM jednostronny dwuwarstwowy mie╢ci 8,5 GB, dwustronny jednowarstwowy - 9,4 GB i wreszcie dwustronny dwuwarstwowy - 17 GB, lekko licz▒c 26 kr▒┐k≤w CD-ROM! Nawiasem m≤wi▒c, dysk DVD jest zawsze sklejony z dw≤ch warstw o grubo╢ci 0,6 mm; jedna z nich mo┐e pozostaµ nie wykorzystana. Mo┐liwo╢µ czytania dw≤ch warstw osi▒gniΩto przez zmianΩ ogniskowania odczytuj▒cej wi▒zki laserowej (dwie przestawiane soczewki), dostΩp za╢ do drugiej strony realizuje siΩ obecnie poprzez proste... prze│o┐enie p│ytki (nie s│ysza│em jeszcze o czytnikach dwug│owicowych, ale takie zapewne kiedy╢ siΩ pojawi▒). Ale kino... Je╢li chodzi o wizyjne dyski DVD, to podstawowy, najmniej pojemny wariant mie╢ci 133-minutowy film o jako╢ci studyjnej (zbli┐onej do D-1), kt≤remu towarzyszy przestrzenny (Dolby AC-3) d╝wiΩk o jako╢ci lepszej ni┐ CD. úatwo policzyµ, ┐e "wariant maksimum" oznacza prawie 9 godzin ogl▒dania... Nie wiem, jak wy, ale ja nie kupujΩ nowego magnetowidu. KupiΩ DVD. Zamiast CD-ROM Oczywi╢cie, czytnik DVD-ROM mo┐e byµ r≤wnie┐ u┐ywany jako odtwarzacz film≤w DVD, podobnie jak CD-ROM pozwala s│uchaµ muzyki z CD. Jest wszak┐e jedno "ale": filmy na DVD zapisane s▒ w bardzo silnej kompresji MPEG-2 (bez kompresji 4,7-gigabajtowy kr▒┐ek pomie╢ci│by jedynie... 4 minuty filmu), a wiΩc do ich odtwarzania potrzebny jest jeszcze sprzΩtowy dekoder-dekompresor (nawet najwydajniejszy procesor nie poradzi sobie z programow▒ dekompresj▒ MPEG-2). Ostatnio pojawi│y siΩ nawet karty graficzne, │▒cz▒ce w sobie zintegrowane w jednym uk│adzie scalonym MPACT-2 sterownik SVGA z akceleracj▒ 2D i 3D oraz pe│nowarto╢ciowy dekoder MPEG-2. Nietrudno siΩ domy╢liµ, ┐e czytnik DVD-ROM potrafi tak┐e czytaµ dyski CD-ROM i odtwarzaµ d╝wiΩkowe CD. W roli czytnika CD-ROM napΩd DVD-ROM sprawuje siΩ ca│kiem nie╝le, uzyskuj▒c szybko╢µ odczytu rzΩdu co najmniej 8╫. Tu trzeba zwr≤ciµ uwagΩ na jeden szczeg≤│: na rynku mog▒ pojawiaµ siΩ czytniki DVD-ROM pierwszej generacji, czytaj▒ce DVD-ROM ze standardow▒ szybko╢ci▒ i CD-ROM w│a╢nie z szybko╢ci▒ 8╫. Uwaga: napΩdy pierwszej generacji mog▒ nie czytaµ zapisywalnych dysk≤w CD-R i CD-RW! NapΩdy drugiej generacji, wyposa┐one w dwa lasery (czerwony dla DVD i podczerwony dla CD), czytaj▒ ju┐ CD-R i CD-RW, osi▒gaj▒c szybko╢µ odczytu DVD i CD-ROM rzΩdu 20╫. Pierwsze czytniki DVD wyposa┐one by│y w interfejs SCSI, obecnie dostΩpne s▒ r≤wnie┐ napΩdy z popularnym interfejsem IDE-ATAPI. Zr≤b to sam...
Trudno obecnie powiedzieµ, czy kt≤re╢ z rozwi▒za± zdobΩdzie rangΩ dominuj▒cego standardu, tak czy inaczej u┐yt-kownicy zyskuj▒ nowy, pojemny i niezawodny no╢nik cyfrowej informacji, czy to o charakterze audio-wideo, czy te┐ danych komputerowych i oprogramowania. Jedno jest jednak pewne - w przypadku DVD-R czy DVD-RAM/DVD+RW kopiowanie oryginalnych dysk≤w nie bΩdzie tak │atwe, jak w przypadku CD-R - inny format i mniejsza pojemno╢µ no╢nika znacznie u│atwiaj▒ zabezpieczenie oprogramowania czy film≤w przed kopiowaniem. Chocia┐, z drugiej strony, pomys│owo╢µ ludzka nie zna granic i na wszystkie zabezpieczenia znajdzie siΩ jaki╢ wytrych lub, w przypadku skrajnej desperacji, │om - trzeba siΩ bΩdzie jednak przy tym trochΩ nag│owiµ. Nie od razu Krak≤w zbudowano - na zapisywalne kr▒┐ki DVD mo┐emy w ko±cu jeszcze trochΩ poczekaµ. Tymczasem ceny czytnik≤w DVD-ROM spadaj▒, zbli┐aj▒c siΩ ju┐ do poziomu napΩd≤w CD-ROM. Naturaln▒ kolej▒ rzeczy w niezbyt ju┐ odleg│ej przysz│o╢ci czytniki DVD usun▒ do lamusa swoich protoplast≤w (CD-ROM), zajmuj▒c pozycjΩ standardu. Micha│ Setlak pracuje w firmie konsultingowej 4C, kt≤ra zajmuje siΩ m.in obserwacj▒ i analiz▒ rynku informatycznego. Przydatne adresy
(c) Copyright LUPUS |
