Ministerstwo podzieli│o naukΩ informatyki na bloki programowe, kt≤re maj▒ byµ realizowane na poszczeg≤lnych szczeblach szkolnej edukacji. Nasze pociechy rozpoczynaj▒ naukΩ ju┐ w szkole podstawowej.

Podstawy

W szkole podstawowej w klasach 1-4 (I etap nauczania) informatyka nie wystΩpuje. Na etapie II (klasy 4-6) w bloku Sztuka i technika pojawiaj▒ siΩ m.in. takie tre╢ci nauczania, jak "Komputer jako ╝r≤d│o wiedzy i komunikowania siΩ. Zastosowania komputera w ┐yciu codziennym i edukacji szkolnej", za╢ w programach wychowawczych, w bloku Kultura informacyjna pojawia siΩ temat:
"Funkcje i charakterystyka komunikat≤w medialnych: drukowanych, obrazowych, d╝wiΩkowych, audiowizualnych i multimedialnych.
" S▒dz▒c po tym, jak intensywnie komputeryzuj▒ siΩ obecnie szko│y podstawowe, proponowany program nauczania nale┐y uznaµ za zbyt mnimalistyczny. Szko│y posiadaj▒ce pracownie informatyczne na pewno z nich nie zrezygnuj▒, co oznacza dodatkowe zajΩcia dla dzieci. Nie by│oby w tym nic z│ego, gdyby nie fakt, ┐e zajΩcia takie odbywaµ siΩ bΩd▒ poza wszelk▒ kontrol▒ merytoryczn▒.

Gimnazjum

W gimnazjum informatyka wystΩpuje przez ca│y okres nauki w wymiarze 2 godzin tygodniowo w bloku z Technik▒, Plastyk▒ i Muzyk▒. ZajΩcia w obrΩbie tego bloku mog▒ byµ organizowane z odej╢ciem od systemu klasowo-lekcyjnego, w grupach o r≤┐nym poziomie sprawno╢ci i zainteresowa±. Na wszystkie rodzaje aktywno╢ci uczni≤w, organizowane przez szko│Ω w tym bloku, przeznaczono w ci▒gu trzech lat co najmniej 228 godz. lekcyjnych.

Dziel▒c to przez cztery przedmioty uzyskuje siΩ ╢rednio 57 godzin na informatykΩ, czyli mniej ni┐ po│owΩ tego, co szko│a ponadpodstawowa mog│a dotychczas legalnie przeznaczyµ na ten przedmiot.

Na miarΩ uniwersytetu

Przyjrzyjmy siΩ, jakie zadania stoj▒ przed gimnazjum i jakie tre╢ci programowe ma ono zrealizowaµ (patrz ramka). Ju┐ w pierwszym zadaniu wyra╝nie widaµ wp│yw lobby uniwersyteckiego. Wszyscy uczniowie maj▒ zostaµ przygotowani do ╢wiadomego wyboru rozwoju zainteresowa± informatycznych.

Nie jest to przejΩzyczenie, gdy┐ wcze╢niej wyra╝nie pisze siΩ, ┐e przedmioty nauczania odpowiadaj▒ dziedzinom akademickim. »eby rozwiaµ ostatnie w▒tpliwo╢ci, autorzy w tre╢ciach nauczania wyra╝nie wyodrΩbniaj▒ algorytmizacjΩ, a w niej algorytmy rekurencyjne.

Mam za sob▒ 25 lat pracy z komputerami, z czego ani 5 minut na sprzΩcie polskim. Je╢li 2, 3 razy wykorzysta│em rekurencjΩ, to tego ┐a│ujΩ.

Elegancja kodu nie jest warta jego przejrzysto╢ci i │atwo╢ci modyfikacji. Szybka ankieta przeprowadzona w╢r≤d znajomych informatyk≤w potwierdzi│a, ┐e nie jestem tu wyj▒tkiem. Je╢li ju┐ koniecznie trzeba obrzydzaµ uczniom informatykΩ, to proponujΩ iteracjΩ - prostsza, bardziej przejrzysta i czΩ╢ciej stosowana. Warto te┐ wzi▒µ pod uwagΩ, ┐e przeciΩtny nauczyciel informatyki nie jest ani informatykiem, ani programist▒. Z kolei ostatnia z tre╢ci programowych dla gimnazjum to wyra╝ny wp│yw lobby producent≤w oprogramowania.

Na lekcjach polskiego nie m≤wi siΩ o etycznych aspektach nieoddawania po┐yczonych ksi▒┐ek, w temacie "Kultura informacyjna" te┐ nie ma s│owa o moralnych aspektach ogl▒dania nielegalnie kopiowanych kaset.

Dlatego zamiast omawiania przejaw≤w przestΩpczo╢ci komputerowej w╢r≤d uczni≤w i nauczycieli proponujΩ zwr≤cenie szczeg≤lnej uwagi na etyczne aspekty wsp≤lnego wykorzystywania komputer≤w, pracy w sieci itp. Mo┐e wtedy m│odzi ludzie, siadaj▒c za komputerem, nie bΩd▒ przegl▒daµ cudzych katalog≤w i plik≤w, przestan▒ zmieniaµ konfiguracjΩ systemu operacyjnego, co w pracy zawodowej jest niemile widziane.

Co dalej?

Ko±cz▒c gimnazjum, absolwent mo┐e wybraµ liceum profilowane, a w nim informatykΩ jako przedmiot fakultatywny.

I tutaj g│≤wnym zadaniem szko│y jest przygotowanie do ╢wiadomego wyboru informatycznego lub pokrewnego dalszego kierunku kszta│cenia. Ot≤┐ ╢pieszΩ poinformowaµ Autor≤w programu, ┐e tylko ╢rednio dw≤ch, trzech uczni≤w z dobrze prowadzonej klasy informatycznej zamierza studiowaµ dalej ten przedmiot. Reszta pragnie po prostu pog│Ωbiµ wiedzΩ w tak wa┐nej dziedzinie ┐ycia. Serwowanie im przez trzy lata algorytmiki i programowania oraz baz danych (a to obejmuj▒ tre╢ci nauczania) wydaje mi siΩ nieco ryzykowne.

Smutne do╢wiadczenia nauczycieli, kt≤rzy porwali siΩ na takie zadanie wskazuj▒, ┐e:

• nauczanie algorytmiki i programowania bez podstaw teoretycznych z matematyki mija siΩ z celem;
• nauczanie tych dziedzin w wymiarze d│u┐szym ni┐ semestr prowadzi do zniechΩcenia informatyk▒;
• przedstawia siΩ fa│szywy obraz informatyki jako nauki zajmuj▒cej siΩ algorytmami i wcielaniem ich w ┐ycie.

W projektowaniu system≤w informatycznych obowi▒zuje regu│a, ┐e im wcze╢niej pope│niono b│▒d, tym trudniej go wykryµ i usun▒µ. Tu pope│niono b│▒d w samych za│o┐eniach.

Informatyka w gimnazjum - projekt MEN

Zadaniem szko│y jest:

1. Zainteresowanie uczni≤w rozwojem technologii informacyjnej oraz nowymi mo┐liwo╢ciami komunikowania siΩ i dostΩpu do informacji. Przygotowanie do ╢wiadomego wyboru dalszego rozwoju zainteresowa± informatycznych.
2. Stworzenie im warunk≤w do osi▒gniΩcia podstaw wiedzy komputerowej.

Tre╢ci:

• Pos│ugiwanie siΩ sprzΩtem i korzystanie z us│ug systemu operacyjnego: podstawowe elementy komputera i ich funkcje, podstawowe us│ugi systemu operacyjnego, podstawowe zasady pracy w sieci lokalnej i globalnej.
• Rozwi▒zywanie problem≤w za pomoc▒ program≤w u┐ytkowych:
  redagowanie tekst≤w i tworzenie rysunk≤w za pomoc▒ komputera, tworzenie dokument≤w zawieraj▒cych tekst, grafikΩ i tabele, wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do rozwi▒zywania zada± z programu nauczania gimnazjum i codziennego ┐ycia, korzystanie z multimedialnych ╝r≤de│ informacji, przyk│ady r≤┐nych form organizacji danych. Przyk│ady wyszukiwania i zapisywania informacji w bazach danych, przyk│ady zastosowa± komputera jako narzΩdzia dostΩpu do rozproszonych ╝r≤de│ informacji i komunikacji na odleg│o╢µ.
• Rozwi▒zywanie problem≤w w postaci algorytmicznej: algorytmy wok≤│ nas, przyk│ady algorytm≤w rozwi▒zywania problem≤w praktycznych i szkolnych. ªcis│e formu│owanie sytuacji problemowych. Opisywanie algorytm≤w w jΩzyku potocznym. Zapisywanie algorytm≤w w postaci procedur, kt≤re mo┐e wykonaµ komputer. Podstawowe struktury jΩzyk≤w opisu algorytm≤w. Przyk│ady algorytm≤w rekurencyjnych. Definiowanie rozwi▒za± umiarkowanie z│o┐onych zada± metod▒ zstΩpuj▒c▒. Przyk│ady testowania i oceny algorytm≤w.
  
• Modelowanie i symulacja za pomoc▒ komputera: symulowanie zjawisk o znanych prostych modelach. Modelowanie a symulacja. Przyk│ady tworzenia i badania prostych modeli o niewielkiej liczbie parametr≤w.
• Spo│eczne, etyczne i ekonomiczne aspekty rozwoju informatyki: podstawy prawne rozpowszechniania program≤w komputerowych, konsekwencje │amania prawa dla os≤b i spo│ecze±stw. Po┐ytki i niebezpiecze±stwa zwi▒zane z powszechnym dostΩpem do informacji. W jaki spos≤b dostΩp do informacji u│atwia rozw≤j osobisty, ┐ycie codzienne, pomaga w karierze zawodowej, jakie ma znaczenie dla rozwoju ekonomicznego, demokracji i kultury. Przejawy przestΩpczo╢ci komputerowej. Szko│a umo┐liwia wykorzystywanie nabywanej wiedzy do rozwijania nastΩpuj▒cych umiejΩtno╢ci i kompetencji:
• Wybieranie, │▒czenie i celowe stosowanie r≤┐nych narzΩdzi informatycznych do rozwi▒zywania typowych problem≤w praktycznych i szkolnych.
• Korzystanie z r≤┐nych multimedialnych i rozproszonych ╝r≤de│ informacji dostΩpnych za pomoc▒ komputera.
• Rozwi▒zywanie umiarkowanie z│o┐onych problem≤w przez stosowanie podstawowych metod algorytmicznych.
• Dostrzeganie korzy╢ci i zagro┐e± zwi▒zanych z rozwojem zastosowa± komputer≤w.

Szkolne fakty

Liczba wszystkich szk≤│ publicznych w Polsce 28 tys.

• podstawowych 19 tys.
• ╢rednich 9 tys.
• niepublicznych mniej ni┐ 5 proc.
  

• podstawowych 20 proc.
• ╢rednich prawie we wszystkich.

(AP)

(c) Copyright LUPUS