Do tego siΩ przecie┐ sprowadza (chocia┐ nie ogranicza) wojna, toczona wok≤│ "chi±skiego pokoju" i jego "mieszka±ca", kt≤ry nie rozumiej╣c wcale chi±skiego jΩzyka, "razem z pokojem i dodatkowymi informacjami" zachowuje siΩ (na wyj£ciu) tak, jak gdyby rozumia│ to, co otrzymuje (po chi±sku) na wej£ciu. O tym ju┐ pisa│em i nie zamierzam siΩ w dalszym ci╣gu niniejszych uwag wdawaµ w meritum owego sporu. Argumenty obu stron jednych przekonuj╣, natomiast innych nie i ju┐ w TYM po prostu widaµ, do jakiego stopnia odpowiedƒ na pytanie (o sztuczne rozumienie) jest DZISIAJ TAK»E KWESTIÑ WIARY (┐e jest tak, albo ┐e jest owak).

T│umaczy siΩ to tym, ┐e jak Zeppelin jest utrzymywany przy ziemi linami przez ca│╣ kompaniΩ ┐o│nierzy, jak drzewo wros│e jest w grunt licznymi korzeniami, tak dobrze znajome s│owo swoim znaczeniem jest mocno wros│e w liczne POTENCJALNE bliskoznaczno£ci, kt≤re je jako£ wsp≤│wspieraj╣, a przy defektach m≤zgowych czΩ£µ tych "korzeni", tych "lin" siΩ rwie, albo ulega os│abieniu i dopiero po w│o┐eniu w przypominanie okre£lonego trudu (umys│owego), PO dajmy na to pr≤bach rozmaitego u┐ycia s│owa wy│owionego w swojskich kontekstach, nastΩpuje pe│na restytucja, "rehabilitacja" i to jest proces, jakiego w r≤wnie pe│nym wymiarze w jΩzyku obcym a p≤ƒno wyuczonym nie mo┐na z tak╣ sam╣ sprawno£ci╣ efektywn╣ dokonaµ. Ojczysty jΩzyk zwrotami rzadkimi raczej nie DZIWI: obcy, choµ zrozumia│y, mo┐e dziwiµ i tu nie potrafiΩ wyraziµ r≤┐nicy inaczej jak powiadaj╣c: obcym jΩzykiem w│adaµ mo┐na BIEGLE, ale uk│ada siΩ go zgodnie z jego syntaks╣ i semantyk╣ jakby Z ZEWNÑTRZ, niczym ten, co w chi±skim pokoju formalnie doskonale sk│ada poszczeg≤lne segmenty wypowiedzi. Ojczysty jΩzyk natomiast w tym sensie "rozumie siΩ" bez ┐adnej "reszty", jakby siΩ go "od wnΩtrza - od £rodka" odczuwa│o. I tutaj w│a£nie, w tym miejscu pojawia siΩ (jako wspomniane) "odczuwanie", pierwszy wyraƒny raz AFEKT. Jak wiadomo, zw│aszcza u gatunk≤w nam bliskich, czyli u SSAK"W, jak psy czy ma│py, AFEKTYWNY TYP ZACHOWANIA ujawnia ich behawioralne znaczenie zorientowane jako c h Ω µ czego£ (wyj£cia na spacer, zjedzenia banana), albo jako gniew (jako SKUTEK pewnej sytuacji). Nie chcΩ przed│u┐aµ wyliczania, ale ka┐demu wiadomo, jak burzliwe mo┐e byµ zwierzΩce "nietrzymanie afekt≤w". W "inteligentnym" zachowaniu afekt≤w MO»E byµ stosunkowo najmniej i pewno dlatego tendencja do "przesadzenia" jej z ┐ywej g│owy w jakie£ martwe urz╣dzenie zdominowa│a ca│y obszar prac nad Artificial Intelligence, s╣dzΩ ┐e fa│szywie, bo to wygl╣da na zamiary budowania domu od komina na dachu. Fundamentem s╣ bowiem emocje, a razem z nimi orientacje ku czemu£ lub od czego£ (KΩpi±ski lubowa│ siΩ w nomenklaturze id╣cej od "informacyjnego metabolizmu"). Lodowata "inteligencja" nie bardzo mo┐e stawaµ siΩ analogiem ludzkiej. JΩzyk jest jak szereg statk≤w: podtrzymuje je wprawdzie ich wyporno£µ (Archimedesowa), ale bez wody nie ma flotylli, bez jej burzliwo£ci nie bΩdzie stateczno£ci wszystkiego zdolnego p│ywaµ, za£ solidnie osi╣£µ na mieliƒnie to jakby tyle, co utkn╣µ w mowie niczem w morskiej podr≤┐y. Skazani jeste£my wci╣┐ na takie naoczno£ci prymitywne, i na koniec pozostaje mi rzec, co niegdy£ napisa│em: TO, CO MYîLIMY jest ZAWSZE O WIELE MNIEJ SKOMPLIKOWANE (wielowymiarowo rozbudowane) ani┐eli to CZYM MYîLIMY. Kiedy siΩ dowiemy CZYM i nauczymy siΩ to powt≤rzyµ w jakim£ materiale zdolnym do dys- i koniunkcji, nauczymy maszyny m≤wiµ inteligentnie, a nie gadaµ jak papugi i gramofony.