S│owniczek
replikacja DNA
 
ááááááááááREPLIKACJA DNA, podwajanie siΩ, synteza w ┐ywych kom≤rkach nowych cz▒steczek DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego) zawieraj▒cego zakodowan▒ -> informacjΩ genetyczn▒ organizmu; na ka┐dym starym │a±cuchu podw≤jnej spirali DNA jest syntetyzowany komplementarny nowy │a±cuch DNA; obie nowo powstaj▒ce cz▒steczki DNA maj▒ wiΩc jeden │a±cuch stary i jeden nowy (replikacja semikonserwatywna). Proces r. DNA jest b. precyzyjny i stanowi podstawΩ przekazywania identycznej informacji genet. do nowych kom≤rek i pokole± osobnik≤w (-> dziedziczno╢µ). ReplikacjΩ przeprowadzaj▒ enzymy polimerary (nukleotydylotransferazy) DNA; syntetyzuj▒ one komplementarne nowe │a±cuchy DNA (wg matrycy istniej▒cego DNA) z wystΩpuj▒cych w kom≤rce pojedynczych nukleotyd≤w, │▒cz▒c je wi▒zaniami estrowymi; syntezΩ poprzedza rozkrΩcanie podw≤jnej spirali DNA wskutek dzia│ania innych enzym≤w; powstaj▒ kr≤tkie odcinki jedno│a±cuchowe, tworz▒ce tzw. wide│ki replikacyjne; nastΩpnie polimeraza DNA III syntetyzuje na obu odcinkach - matrycach, nowe kr≤tkie odcinki DNA, zw. fragmentami Okazaki; polimeraza DNA I (polimeraza Kornberga) dosyntetyzowuje luki miΩdzy fragmentami Okazaki, a nastΩpnie enzym ligaza │▒czy odcinki w jeden ci▒g│y │a±cuch. Opr≤cz og≤lnej r. DNA wystΩpuj▒ jeszcze zjawiska replikacji lokalnej DNA: reperacyjnej - usuwanie uszkodze± w DNA, i rekombinacyjnej, zwi▒zanej z wymian▒ odcink≤w miΩdzy dwiema cz▒steczkami DNA. B│Ωdy w r. DNA mog▒ prowadziµ do powstawania --, mutacji. Replikacja zachodzi w pewnym okresie -, interfazy, oznaczanym jako faza S (-> podzia│ kom≤rki).

Replikacja (rysunek)Mechanizm replikacji DNA w kom≤rce; z lewej og≤lny schemat; I-IV stadia replikacji DNA; I dwa po│▒czone │a±cuchy DNA rozchodz▒ siΩ: II oba │a±cuchy rozwiniΩte obok siebie; III budowa nowych komplementarnych │a±cuch≤w DNA na podstawie sekwencji nukleotyd≤w w │a±cuchach poprzednio rozwiniΩtych; IV wytworzone nowe cz▒steczki DNA z sekwencj▒ nukleotyd≤w tak▒ sam▒, jak cz▒steczka wyj╢ciowa; A nukleotyd adeniny, C nukleotyd cytozyny, G nukleotyd guaniny, T nukleotyd tyminy

¼r≤d│o:áEncyklopediaáPowszechnaáPWN, Wa-waá1985 BackUpHome