Plemniczek...
(to nie Atrakcyjny Kazimierz, lecz on jest sprawc▒ wszystkich ci▒┐)
Entliczek,
pentliczek, malutki plemniczek... Malutki, bo liczy tylko kilka mikrometr≤w (1 mikrometr
= 1/1000 milimetra) d│ugo╢ci. Nie ma beretu, ale ma g│≤wkΩ, w kt≤rej znajduje siΩ
materia│ genetyczny - kwas deoksyrybonukleinowy (DNA). DNA zawiera informacjΩ
genetyczn▒ o budowie wszystkich bia│ek, jakie wystΩpuj▒ w organizmie. Organizm
otrzymuje po│owΩ DNA za po╢rednictwem plemnik≤w ojca, a drug▒ po│owΩ z kom≤rki
jajowej matki.
Centriola bierze udzia│ w podziale zap│odnionej kom≤rki jajowej. Mitochondrium,
mieszcz▒ce siΩ we wstawce, dostarcza plemnikowi energii niezbΩdnej do ruchu wici,
dziΩki kt≤remu plemnik mo┐e poruszaµ siΩ w drogach rodnych, aby dotrzeµ do kom≤rki
jajowej. WiΩkszo╢µ plemnik≤w w trakcie pokonywania tej drogi obumiera.W obrΩbie
jajowodu dochodzi do po│▒czenia kom≤rki jajowej z plemnikiem, czyli zap│odnienia.
NajczΩ╢ciej kom≤rka jajowa zap│adniana jest przez jeden plemnik. Je╢li zostanie
zap│odniona przez wiΩcej plemnik≤w (dwa, trzy, cztery), wtedy rozwija siΩ ci▒┐a
mnoga i rodz▒ siΩ jednojajowe bli╝niaki, trojaczki, czworaczki... Ostatnio lekarzom w
USA uda│o siΩ utrzymaµ przy ┐yciu siedmioraczki.
...i jajeczko
Jajniki
pe│ni▒ dwie funkcje: wytwarzaj▒ kom≤rki jajowe oraz produkuj▒ hormony p│ciowe. W
momencie narodzin w jajniku dziewczynki znajduje sie kilkana╢cie tysiΩcy niedojrza│ych
kom≤rek jajowych. WiΩkszo╢µ z nich z czasem obumiera. Natomiast pozosta│e, pocz▒wszy
od osi▒gniΩcia dojrza│o╢ci przez m│od▒ kobietΩ, przechodz▒ proces
dojrzewania, w wyniku kt≤rego co miesi▒c uwalniana jest jedna dojrza│a kom≤rka jajowa.
Dojrza│a kom≤rka jajowa ma oko│o 100 mikrometr≤w (1/10 mm) ╢rednicy, a zatem jest
kilkadziesi▒t razy wiΩksza od plemnika. W j▒drze kom≤rki jajowej znajduje siΩ
materia│ genetyczny (DNA) matki. Cia│ko biegunowe (polocyt), bierze udzia│ w
podzia│ach zygoty. Podczas zap│odnienia materia│ genetyczny ojca, znajduj▒cy siΩ w
plemniku, dostaje siΩ do kom≤rki jajowej. W por≤wnaniu z innymi kom≤rkami cia│a
(somatycznymi), kt≤re maj▒ genotyp diploidalny (po dwie kopie gen≤w, z kt≤rych jedna
pochodzi od matki, a druga od ojca), plemniki i kom≤rki jajowe zawieraj▒ po│owΩ
materia│u genetycznego, czyli maj▒ genotyp haploidalny (zawieraj▒cy pojedynczy zestaw
gen≤w). W wyniku zap│odnienia dochodzi do odtworzenia genotypu diploidalnego,
charakteryzuj▒cego kom≤rki somatyczne.
