EPIKA îREDNIOWIECZNA

ôPIEî╤ O ROLANDZIEö

Ma przejrzyst╣ kompozycjΩ tr≤jdzieln╣. WstΩp to przygotowanie zasadzki przez zdrajcΩ Ganeleona. RozwiniΩcie akcji przedstawia bohatersk╣ walkΩ i £mierµ Rolanda oraz jego towarzyszy. Zako±czenie ukazuje zemstΩ Karola Wielkiego na Saracenach za £mierµ siostrze±ca. Roland by│ rycerzem Karola Wielkiego i w 778 wzi╣│ udzia│ w wyprawie do Hiszpanii zajΩtej przez Saracen≤w. Duma i £redniowieczne poczucie honoru nakazywa│y mu samodzielno£µ dzia│ania. Mimo trudnej sytuacji nie wezwa│ pomocy, a tym samym narazi│ swoich rycerzy na £mierµ. ZginΩli wszyscy │╣czne z nim, ale honor £redniowiecznego rycerza zosta│ obroniony.

ARTYZM FORMY

Nieznany poeta stara│ siΩ nadaµ epopei podnios│y charakter. Utw≤r cechuje patos (nastr≤j podnios│y, pe│en odwagi) oraz hiperbolizacja (wyolbrzymienie cech jakiego£ przedmiotu lub zjawiska). Narrator czΩsto w│╣cza│ w tok opowiadania bezpo£rednie wypowiedzi poszczeg≤lnych os≤b. Z tego powodu stosowa│ on na przemian formΩ epick╣ i dramatyczn╣.

KRONIKI

Cechy i zadania

Polscy kronikarze i ich dzie│a

KRONIKA GALLA ANONIMA

Tre£µ

Dzieje pa±stwa polskiego i jego w│adc≤w. Celem i zamiarem by│o opisanie czyn≤w kr≤la Boles│awa Krzywoustego. Przedstawi│ on najpierw dzieje jego przodk≤w, ca│ego rodu Piast≤w i czyny samego kr≤la. Wed│ug niego Chrobry i Krzywousty to idealni w│adcy. Opisywa│ tak┐e wydarzenia militarne. 3 czΩ£ci: 1.historia pocz╣tk≤w pa±stwa polskiego 2.czasy panowania Piast≤w 3.dzieje i chwa│a Boles│awa Chrobrego. Kronika ta nie zawiera ┐adnych dat.

Utw≤r ten powsta│ na zam≤wienie dostojnik≤w. Mia│ nie tylko opisywaµ dzieje pa±stwa polskiego, ale przede wszystkim wys│awiaµ i wychwalaµ odwa┐ne i waleczne czyny kr≤l≤w polskich (Boles│awa Krzywoustego) jako wzorc≤w do na£ladowania.

UTWORY O TEMATYCE MIúOSNEJ

ôTRISTAN I IZOLDAö

Tristan by│ synem kr≤la Kornwalii. Jego rodzice zostali zabici podczas najazdu. Dotar│ na wyspΩ kr≤la Marka. Wys│a│ Tristana aby ten znalaz│ mu kr≤low╣. W czasie powrotu Tristan i Izolda wypili nap≤j mi│osny i zakochali siΩ w sobie. Spotykali siΩ ┐e sob╣ potajemnie. Kiedy kr≤l dowiedzia│ siΩ o tym skaza│ ich za to na £mierµ. Oni uciekli i ukryli siΩ w lesie. Po pewnym czasie Tristan odda│ j╣ kr≤lowi a sam wyjecha│ z kraju. Po powrocie ciΩ┐ko zachorowa│ i umar│. IzoldΩ i Tristana pochowano obok siebie. Codziennie krzew wyrasta z grobu Tristana i przerasta do grobu Izoldy.

ôHELOIZA I ABELARDö

Abelard by│ filozofem i teologiem francuskim. Maj╣c 34 lata zakocha│ siΩ w swojej uczennicy, nieletniej ale urodziwej Heloizie. Ona odwzajemnia│a jego uczucia. Kiedy zasz│a w ci╣┐Ω nie chcia│a aby ewentualne ma│┐e±stwo zniszczy│o jego karierΩ. Ten jednak o┐eni│ siΩ z ni╣. Mieli syna. Kiedy wuj Heloizy dowiedzia│ siΩ o tym nas│a│ zb≤jc≤w na Abelarda, kt≤rzy go pobili i wykastrowali.

Heloiza posz│a to zakonu a Abelard zosta│ mnichem. Kochankowie pisali do siebie listy i wyznawali sobie mi│o£µ.