SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY
Ulega│ wp│ywom zagranicznym. By│ nurtem oddalaj╣cym siΩ od tradycji i wzoruj╣cym siΩ na hierarchii warto£ci dwor≤w Europy.
Kultura by│a zwi╣zana nie tylko z dworem kr≤lewskim ale i magnackim ¼ kultura elitarna. Rozw≤j tej kultury mia│ dowie£µ o sile magnat≤w. Przedstawicielami tego nurtu s╣: Jan Andrzej Morsztyn i Daniel Naborowski.
Nurt ten rozwija│ siΩ w dworkach szlacheckich. Cechowa│ go sarmatyzm. Pogl╣d ten spopularyzowa│ siΩ u schy│ku XVI wieku. Dowodzi│ on staro┐ytnego pochodzenia Polak≤w od plemienia sarmat≤w. PlemiΩ to charakteryzowa│ wielki patriotyzm. Byli oni bardzo uczciwi i moralni. Uwa┐ano, ┐e Polacy s╣ spadkobiercami tych cech. Zakres tych pogl╣d≤w ograniczony by│ do szlachty. Uwa┐ano, ┐e poniewa┐ posiadali oni takie cechy powinni mieµ te┐ w│adzΩ. Szlachta by│a przekonana o swojej doskona│o£ci. Sprzyja│o to powszechnej wtedy megalomanii, czyli manii wielko£ci, przesadnemu przekonaniu o swej warto£ci i wy┐szo£ci. Sprzyja│o to konsolidacji stanu szlacheckiego. Szlachcice uwa┐ali siΩ wzajemnie za braci. Nie by│y wa┐ne r≤┐nice maj╣tkowe. Trzeba by│o tylko mieµ herb. Przedstawiciele tego nurtu to: Wac│aw Potocki i Jan Chryzostom Pasek.
W czasie kontrreformacji od┐y│y mistyczne idee £redniowiecza, epoki wzor≤w ascetycznego ┐ycia. Przeciwstawiono siΩ wiΩc renesansowej rado£ci ┐ycia, ôpoga±skiemu podziwowiö, i umi│owaniu cia│a, domagano siΩ umartwiania, post≤w, pokory i surowo£ci obyczaj≤w. Spopularyzowane za£ przez renesans elementy kultury antycznej w│╣czono w s│u┐bΩ katolicyzmu.
WZ╙R OSOBOWY SZLACHCICA - SARMATY (CECHY)