JAN ANDRZEJ MORSZTYN JAKO POETA DWORSKI
Jan Andrzej Morsztyn by│ poet╣ zwi╣zanym z dworem kr≤lewskim. Piastowa│ wiele urzΩd≤w. By│ dworakiem i intrygantem ale te┐ sprawnym dyplomat╣. By│ skazany na banicjΩ i wygnany z kraju. Styl ┐ycia, kt≤ry uprawia│ by│ odpowiedni barokowi dworskiemu. Po£wiΩci│ siΩ ca│kowicie polityce. Poezja by│a dla niego tylko t│em. By│ uznawany za tw≤rcΩ bardzo zdolnego. Jego utwory nawi╣zywa│y do marinizmu. Jego utwory nie podejmowa│y tematyki trudnej lecz │atw╣, zwi╣zan╣ z flirtem dworskim. Utwory by│y zbudowane sprawnie. Charakterystyczny by│ przejaw formy nad tre£ci╣.
MIúOî╞ JAKO NACZELNY TEMAT UTWOR╙W J. A. MORSZTYNA
Jan Andrzej Morsztyn najchΩtniej pisa│ o mi│o£ci. Nie by│o to jednak bezpo£rednie wypowiedzenie uczuµ o ukochanej. By│y to wiersze bΩd╣ce wyrazem flirtu, kt≤ry odznacza siΩ dworsk╣ elegancj╣ i salonowym dowcipem.
Zwi╣zek tematyki mi│osnej z biografi╣ autora i jego pogl╣dem na zadania literatury.
ôNiestatekö
Autor wylicza zjawiska, kt≤re musia│y by siΩ spe│niµ by jakakolwiek kobieta sta│a siΩ stateczna. S╣ to zjawiska zaczerpniΩte z przyrody i niemo┐liwe.
ôStarejö
Jest to z│o£liwy epigramat. Podmiot liryczny wylicza pewnej kobiecie jaka jest stara.
ôNa Tomkaö
Kobieta, do kt≤rej zaleca siΩ Tomek jest bardzo bogata i chora. Tomek dostrzegaj╣c te zalety chce zostaµ bogatym wdowcem i w pogoni za posagiem zaprzedaje sam siebie.
ôNiestatek IIö
Podmiot liryczny wychwala pannΩ tylko jak jest w nim w zgodzie. Gdy s╣ w niezgodzie panna ta jest brzydka. S╣ tu dwa obrazy. Pierwszy to wyraz zachwytu zaprezentowan╣ piΩkn╣ kobiet╣. Drugi prezentuje kobietΩ szpetn╣ i okropn╣. W obu obrazach s╣ elementy przesady.
ôDo trupaö
Jest to sonet. Z utworu tego wynika wniosek, ┐e lepiej nie ┐yµ ni┐ byµ zakochanym. Cz│owiek zakochany ma £wiadomo£µ swojego zniewolenia.
FORMA UTWOR╙W J. A. MORSZTYNA I JEJ ZWIÑZEK Z TREîCIÑ
Tre£µ utwor≤w Morsztyna jest ma│o istotna. Wa┐na jest natomiast ich forma. Stosowa│ on wiele £rodk≤w artystycznych np.: anafora, wyliczenie, koncept, gradacja, hiperbolizacja. Pisa│ tak┐e utwory bardzo kr≤tkie np.: ôStarejö.
DLACZEGO J. A. MORSZTYNA MO»NA NAZWA╞ POETÑ KONCEPTUALISTÑ
Jana Andrzeja Morsztyna mo┐na nazwaµ konceptualist╣, poniewa┐ w swoich utworach u┐ywa│ konceptu. G│≤wnym zadaniem jego poezji by│ zaskakuj╣cy, wrΩcz szokuj╣cy czytelnika pomys│ - koncept dotycz╣cy formy lub tre£ci. Przyk│adem mo┐e tu byµ utw≤r pod tytu│em ôNiestatekö, do ko±ca utworu nie wiemy po co podmiot liryczny wylicza zjawiska przyrody. W utworze pod tytu│em ôNiestatek IIö przeciwstawione s╣ dwa obrazy kobiety.