WACúAW POTOCKI JAKO Gú╙WNY PRZEDSTAWICIEL LITERATURy DWORKOWEJ

TEMATYKA I KOMIZM DROBNYCH UTWOR╙W POTOCKIEGO

ôOgr≤d fraszekö

Jest to zbi≤r 1800 utwor≤w rozmaitej wielko£ci i r≤┐norodnej tre£ci (O czym m≤wi bardzo dziwaczny i bardzo rozbudowany tytu│ - ôOgr≤d ale nie plewiony, br≤g, ale co snop to inszego zbo┐a...ö wype│niaj╣cy ca│╣ stronΩ.) W zebranych tu fraszkach autor porusza tematy polityczne, spo│eczne, obyczajowe, moralne. PiΩtnuje wady ustroju politycznego Polski, a wiΩc anarchiΩ, bezprawie, z│ot╣ wolno£µ, prywatΩ, brak obrony granic, s│abo£µ pospolitego ruszenia, zanik ducha rycerskiego.

ôMoraliaö

Jest to zbi≤r zawieraj╣cy kilkaset utwor≤w rozpoczynaj╣cych siΩ od jakiego£ przys│owia polskiego lub │aci±skiego w t│umaczeniu lub przer≤bce dokonanej przez Potockiego. Utwory maj╣ charakter przypowie£ci, kt≤rych zadaniem jest unaoczniµ okre£lon╣ my£l najczΩ£ciej dotycz╣c╣ niedomaga± Rzeczypospolitej. Wiele w nich krytyki, bolesnej zadumy i pesymizmu.

geneza ôWOJNy CHOCIMSKiejö WACúAWa POTOCKIego

Za tre£µ tego utworu autor przyj╣│ wojnΩ ze szczeg≤lnym uwzglΩdnieniem jednej bitwy pod Chocimiem. Potocki powraca do konkretnych wydarze±. Jest to upoetyzowana kronika tej wojny. Zosta│a napisana na podstawie jednego z pamiΩtnik≤w jednego z dow≤dc≤w. Jest to poemat rycerski. Charakterystycznym elementem takiego eposu jest inwokacja. W niej autor zwraca siΩ do Boga. S╣ tam por≤wnania homeryckie. Jest tam zawarta pro£ba o b│ogos│awie±stwo dla dzie│a, kt≤re w│a£nie tworzy autor.

ôWOJNA CHOCIMSKAö JAKO PODR╩CZNIK PATRIOTYZMU DLA WSP╙úCZESNYCH

Autor charakteryzuje przodk≤w broni╣cych ojczyzny i przez to wskazuje jak powinni zachowywaµ siΩ wsp≤│cze£ni. Polacy bior╣cy udzia│ w tej bitwie stali w obronie wolno£ci szlacheckich, wiary, w│asnego domu, dobytku, w│asnej czci, w obronie ojczyzny i jej wolno£ci. W dalszej czΩ£ci tego utworu jest ocena wrog≤w. Autor m≤wi, ┐e nie s╣ oni dobrzy w walce. Uwa┐a ich za ludzi z│ych. S│u┐y to pokazaniu waleczno£ci Polak≤w. Polska mia│a byµ podmurzem chrze£cija±stwa i nie dopu£ciµ heretyckiej zarazy, ┐eby rozpowszechni│a siΩ w£r≤d ludzi. Utw≤r ten mia│ pokazywaµ duszΩ rycersk╣ Polak≤w. Wed│ug Potockiego o doskona│o£ci ┐o│nierzy £wiadczy│o ich mΩstwo i religijno£µ. Charakteryzuj╣c przodk≤w zwraca uwagΩ na ich waleczno£µ, dumΩ i dba│o£µ o honor. Zas│ugi s╣ obserwowane przez Boga i wynagradzane przez niego. B≤g pomaga zwyciΩ┐aµ. Pociech╣ dla ┐o│nierzy jest to, ┐e walcz╣ w jego imiΩ.
W utworze jest alegoria, gdzie bia│y orze│ p│acze nad mogi│╣ ojczyzny wspominaj╣c wspania│╣ przesz│o£µ.

TEMATYKA AUTOBIOGRAFICZNA W TW╙RCZOîCI W. POTOCKIEGO

Ukazuje swoje przej£cia podczas prze£ladowa± arian (nale┐a│ do nich) « ôKto pierwszy ten lepszyö.

PATRIOTYZM W. POTOCKIEGO I JEGO OCENA WSPӣCZESNYCH

ôNierz╣dem Polska stoiö

To opinia poety na temat w│asnego kraju. Dostrzega gro┐╣ce pa±stwu niebezpiecze±stwo, wewnΩtrzne rozprΩ┐enie. Ubolewa nad tym, ze w Rzeczypospolitej ci╣gle zmieniane jest prawo. Obwinia szlachtΩ za ich warcholstwo, pieniactwo i prywatΩ.

ôPospolite ruszenieö

Jest to obraz polskiego pospolitego ruszenia. Autor krytykuje stosunek szlachty do obowi╣zku wobec ojczyzny, pokazuje sytuacjΩ w obozie ┐o│nierskim w przededniu bitwy. »o│nierze nie chc╣ walczyµ. Brak dyscypliny, chΩci do walki. »o│nierze pobyt w obozie traktuj╣ jako odpoczynek. Brak szacunku dla wy┐szej hierarchii wojskowej, przewidywania skutk≤w postΩpowania. Niewype│nianie obowi╣zk≤w. Przejaw postawy niepatriotycznej. Nie bano siΩ odpowiedzialno£ci. Polska jest bez obrony i jest │atwym │upem dla najeƒdƒc≤w.

ôZbytki polskieö

Autor opowiada o szlachcie, kt≤ra interesuje siΩ tylko swoim dobrem materialnym. Potocki wymienia najwa┐niejsze przyjemno£ci do kt≤rych d╣┐y spo│ecze±stwo. Szlachta traci bogactwo aby je pokazaµ. Mowa jest o prywacie i egoizmie szlachty, kt≤ra nie jest zainteresowana obron╣ Rzeczypospolitej. Utw≤r ko±czy siΩ pewn╣ przestrog╣: wszystkie bogactwa mo┐e cz│owiek utraciµ, Pogo± za rzeczami zbytecznymi powoduje utratΩ maj╣tk≤w i os│abia polskie spo│ecze±stwo.