Tw≤rc╣ by│ Kartezjusz. ôCogito ergo sumö - ômy£lΩ wiΩc jestemö. Uwa┐a│, ze celem poznania jest my£lenie. Cz│owiek poznaje prawdΩ o £wiecie za pomoc╣ my£lenia. Prawdziwe jest tylko to, co da siΩ rozumowo wyt│umaczyµ. Odrzucenie przes╣d≤w.
Tw≤rca - Franciszek Bacon. Twierdzi│, ze prawdziwe jest to co mo┐na sprawdziµ za pomoc╣ do£wiadczenia.
Odrzuca│ wszelkie zasady religijne, r≤wnie┐ istnienie Boga. Atei£ci uznawali kult materii. Warto£ci duchowe by│y dla nich niewa┐ne. Ateizm wyp│ywa│ z racjonalizmu.
Za│o┐enie o istnieniu jedynie Boga jako stw≤rcy i pocz╣tku £wiata.
Zwraca│ uwagΩ na godno£µ cz│owieka, a r≤wno£µ i braterstwo uznawa│ za zasadΩ niepodwa┐aln╣. O£wiecenie ôodkry│oö cz│owieka, kt≤ry sta│ siΩ centrum zainteresowania filozofii, nauki, sztuki i polityki. D╣┐ono do ul┐enia jego doli, oszczΩdzenia mu cierpie±, zapewnienia wolno£ci osobistej i odpowiednich warunk≤w wszechstronnego rozwoju.
John Locke twierdzi│, ┐e cz│owiek urodzi│ siΩ jak czysta tablica i w ci╣gu swojego ┐ycia zapisuje t╣ tablicΩ (korzystaj╣c z rozumu, do£wiadczenia). By│a ona odzwierciedleniem niewinno£ci cz│owieka.
Celem jednostki mia│o byµ dobro og≤│u.
År≤d│em wiedzy s╣ wra┐enia zmys│owe, s╣ odbiciem rzeczywisto£ci. DziΩki nim cz│owiek mo┐e dociec sensu istnienia. Wszystko daje siΩ nazwaµ, okre£liµ s│owami.
Teoria wzglΩdno£ci.
OSIÑGNI╩CIA CZOúOWYCH PRZEDSTAWICIELI
W o£wieceniu we Francji po raz pierwszy zaczΩto wydawaµ pierwsz╣ na £wiecie encyklopediΩ. Sk│ada│a siΩ z 28 tom≤w. Przedstawicielami s╣:
Has│a w encyklopedii zapisywali wed│ug w│asnych wiadomo£ci o danych pojΩciach. Encyklopedia mia│a zrewolucjonizowaµ spos≤b postrzegania £wiata.
By│o francuskim pisarzem. Uprawia│ wiele gatunk≤w literackich: powiastki filozoficzne ôKandydö, ôProstaczekö; dramaty ôZairaö, pisma filozoficzne ôTraktat o tolerancjiö.
ôKandydö
Tre£ci╣ tego utworu s╣ losy tytu│owego bohatera.
Kandyd zaleca│ siΩ do Kunegundy. Zobaczy│ to jej ojciec i wygna│ go z zamku. Kandyd chowa siΩ wiΩc w zamku. Autor dowodzi tu, ┐e nie ma skutk≤w bez przyczyny.
Po wygnaniu Kandyd jeƒdzi po £wiecie. Odwiedzi│ Eldorado. Zobaczy│, ┐e ┐yje siΩ tam dostatnio. Jest tam pe│no z│ota, ale
tamtejsi nie traktowali z│ota jako czego£ cennego. Panowa│ powszechny dostatek i dobrobyt. Gdy wszyscy go maj╣ to nie liczy siΩ on tak dla ludzi.
S╣ tu refleksje na temat z│a i dobra. Stwierdzaj╣, ┐e ludzka natura nie zmieni siΩ Cz│owiek ma sk│onno£µ do z│a. Mowa jest te┐ o nietolerancji religijnej.
By│ pisarzem, filozofem, stworzy│ zarys teorii dramatu XVIII wieku pt. ôParadoks o autorzeö. Znany jest jako autor powie£ci:
ôKubu£ fatalista i jego panö
Kubu£ i jego pan podr≤┐uj╣ konno i prowadz╣ rozmowy. Osi╣ fabu│y jest podr≤┐, chwytem konstrukcyjnym dialog. Najwa┐niejsze s╣ przemy£lenia bohatera. Wydarzenia s╣ jedynie ilustracj╣. WiΩkszym filozofem jest Kubu£. On roztrz╣sa problemy dotycz╣ce przypadku, mi│o£ci, wolnej woli. Kubu£ jest wyznawc╣ fatalizmu. Wierzy w odg≤rne za│o┐enia co do jego losu. Tego typu zachowanie jest zwi╣zane z teori╣ predestynacji Jest to teoria m≤wi╣ca, ┐e æKroczymy w ciemno£ciach, pod tym co zapisane w g≤rzeÆ. Komentarz autorski to zwroty do czytelnika. Narrator snuje opowie£µ jak tworzy swoje dzie│o. Jest to, wiΩc te┐ powie£µ o stwarzaniu powie£ci. Rozmowy dotycz╣ Kubusia, jego mi│o£ci. Kubu£ d╣┐y do uog≤lnie±, maksym. Z rozmowy mo┐emy siΩ dowiedzieµ, ┐e cz│owiek wype│nia to co jest zapisane. Cz│owiek nie wie jaki bΩdzie jego cel. Ka┐de wydarzenie poci╣ga za sob╣ nastΩpne. W ┐yciu jest te┐ istotna kwestia przypadku. Ca│y ten utw≤r kipi jednak optymizmem. Kubu£ zgadza siΩ na taki los i jest z tego zadowolony.