WALKA KLASYK╙W Z ROMANTYKAMI - PRZEúOM ROMANTYCZNY W POLSCE

Sp≤r pokoleniowy

Sp≤r klasyk≤w z romantykami by│ sporem pokoleniowym. Pokolenie starsze opowiada│o siΩ za klasycyzmem. M│odsze, w kwestiach £wiatopogl╣dowych poza cechami racjonalnymi i empirycznymi popiera│o tak┐e uczucia i emocje. Wi╣za│o siΩ to z d╣┐eniami wolno£ciowymi i demokratycznymi. By│ to sp≤r nie tylko o sprawy estetyczne ale i £wiatopogl╣dowe oraz polityczne. Polemika ta mia│a charakter czysto teoretyczny. Tw≤rcy byli podzieleni do czasu wydania ôBallad i romans≤wö Adama Mickiewicza.

Kazimierz Brodzi±ski

1818r. W ôPamiΩtniku warszawskimö zaczΩ│y ukazywaµ siΩ pierwsze fragmenty rozprawy Brodzi±skiego ôO klasyczno£ci i romantyczno£ciö. D╣┐y│ do pokojowego po│╣czenia klasycyzmu i romantyzmu. Uwa┐a│, ┐e nowe idee romantyczne mo┐na po│╣czyµ z klasycystycznymi. Wed│ug niego rozw≤j literatury polskiej powinien i£µ w│asn╣ drog╣.

Trzy g│≤wne elementy, jakie wed│ug niego powinna spe│niaµ literatura:

narodowo£µ

prezentowanie w utworach literackich typowych, charakterystycznych cech dla danego narodu (odwo│ania do przesz│o£ci, wydarze± historycznych)

oryginalno£µ

nie kopiowanie obcych wzor≤w, utwory nie powinny byµ przer≤bkami

ludowo£µ

kt≤ra wi╣za│a siΩ z narodowo£ci╣. Brodzi±ski uwa┐a│, ┐e w£r≤d ludu, mieszka±c≤w wsi mo┐na odnaleƒµ spontaniczno£µ, szczero£µ, zdrow╣ moralno£µ, kszta│towan╣ w wyniku kontaktu z przyrod╣

Brodzi±ski propagowa│ sielankΩ, gatunek, kt≤ry spe│nia│ wszystkie 3 jego za│o┐enia. Uwa┐a│, ┐e narodow╣ cech╣ Polak≤w jest umi│owanie pokoju, prostoty, bezpo£redniego kontaktu z przyrod╣. Jego rozprawa rozpΩta│a dyskusjΩ na temat klasycyzmu, jako kierunku, kt≤ry do tej pory dominowa│ i romantyzmu, kt≤ry zacz╣│ zdobywaµ popularno£µ.

Jan îniadecki

W 1819 napisa│ rozprawΩ ôO pismach klasycznych i romantycznychö. By│ intelektualist╣, racjonalist╣. Atakowa│ tendencje romantyczne. Romantyzm uwa┐a│ za zagro┐enie dla rozwoju literatury i o£wiaty. S╣dzi│, ┐e mo┐e mieµ zgubny wp│yw na czysto£µ polszczyzny, a £wiatopogl╣d romantyczny mia│ byµ zagro┐eniem dla zdrowego rozs╣dku (strefa duchowa jest empirycznie nie sprawdzalna).

Maurycy Mochnacki

Bra│ udzia│ w sporze. By│ jednym z przyw≤dc≤w powstania listopadowego. Wyst╣pi│ po stronie romantyk≤w. Napisa│ ôO literaturze polskiej w wieku XIXö. Przedstawi│ tu takie my£li: