Filozofie epoki

August Comte

W rozprawie ôKurs filozofii pozytywnejö sformu│owa│ swe g│≤wne pogl╣dy:

Herbert Spencer

Dostrzeg│ analogiΩ pomiΩdzy prawami rz╣dz╣cymi biologi╣ a istnieniem spo│ecze±stwa ludzkiego. Twierdzi│, ┐e podstaw╣ egzystencji jest harmonijna wsp≤│praca pomiΩdzy organami i klasami spo│ecznymi. Je┐eli jedna z klas spo│ecznych nie domaga to ca│e spo│ecze±stwo jest chore, st╣d wniosek, ┐e walka klas jest zgubna, jest zjawiskiem szkodliwym. Harmonia jest bowiem podstaw╣ spo│ecze±stwa. Jedyn╣ i prawdziw╣ form╣ rozwoju jest ewolucja, rozw≤j przy ci╣g│ym doskonaleniu siΩ.

Hipolit Taine

Stworzy│ kierunek zwany DETERMINIZMEM - jakiekolwiek dzie│o literatury jest zdeterminowane przez 3 czynniki dotycz╣ce tw≤rcy:

Taine twierdzi│, ┐e w ten spos≤b trzeba badaµ literaturΩ, w spos≤b socjologiczny. Literatura dostarcza bowiem wiedzy o spo│ecze±stwie. Ma ona gromadziµ fakty o nim.

Cz│owiek jest zdeterminowany warunkami w jakich siΩ urodzi│, pozycjΩ spo│eczn╣, stanem maj╣tkowym.

Karol Darwin

Jest tw≤rc╣ EWOLUCJONIZMU. Przyczyny ewolucji:

Walka o nie kszta│tuje ewolucjΩ. Przetrwaj╣ tylko osobniki najsilniejsze, na tym polega doskonalenie siΩ rasy, eliminowane s╣ bowiem najs│absze jednostki. Konsekwencja tej teorii to praca ôO pochodzeniu cz│owiekaö. Udowodni│, ┐e cz│owiek nie jest centrum wszech£wiata , jest jednostk╣ biologiczn╣, wytworem ewolucji, podlega jej prawom.

Stuart Mill

Stworzy│ teoriΩ filantropijnego utylitaryzmu. Wed│ug niego ka┐dy cz│owiek powinien byµ u┐yteczny spo│ecznie, dziΩki temu zmniejszaj╣ siΩ antagonizmy klasowe.

scjentyzm

Zaufanie do nauki, kt≤ra mia│a byµ jedynym kryterium poznania. Stosowanie tych samych zasad naukowych w odniesieniu do badania jakiejkolwiek dziedziny wiedzy. Tymi zasadami s╣: obserwacje, do£wiadczenie, analiza, wnioskowanie. Scjentyzm mia│ kierowaµ my£l ludzk╣ ku konkretnej rzeczywisto£ci.

ewolucjonizm

Tworzenie wiedzy o spo│ecze±stwie i cz│owieku wraz ze stworzeniem wiary w stopniowe przekszta│canie siΩ form ┐ycia w coraz doskonalsze. Wytworzenie przekonania, ┐e im wiΩksze osi╣gniΩcia nauki i techniki tym lepsze warunki ┐ycia cz│owieka i moralne i intelektualne.

utylitaryzm

Moralno£µ ludzk╣ okre£la siΩ stopniem jego altruizmu (troska o dobro innych ludzi). Ka┐da jednostka powinna wnosiµ jaki£ wk│ad do wsp≤lnego dobra. Miernikiem warto£ci cz│owieka jest praca.