Tw≤rczo£µ Jana Kochanowskiego jako wyraz renesansowego pogl╣du na £wiat i ┐ycie ludzkie.

 

W renesansie nast╣pi│o odrodzenie kultury antycznej, a wraz z ni╣ powsta│ nowy idea│ cz│owieka. Przeciwnie do £redniowiecza, gdzie wzorem by│ asceta wiecznie umartwiaj╣cy siΩ, spΩdzaj╣cy sw≤j czas na modlitwie, ciΩ┐kiej pracy lub mΩ┐ny rycerz, W £redniowieczu powsta│ nowy cz│owiek, cz│owiek szczΩ£liwy, ┐yj╣cy na │onie natury, wyznawaj╣cy has│o ôcarpe diemö. Poeci i pisarze renesansu w swoich utworach ukazywali w│a£nie takich szczΩ£liwych bohater≤w, spΩdzaj╣cych swe ┐ycie na │onie natury.

Wyraz renesansowego pogl╣du stanowi│a tw≤rczo£µ Jana Kochanowskiego. By│ to poeta, ktry przyczyni│ siΩ do rozwoju literatury polskiej oraz podni≤s│ j╣ do rangi europejskiej.

Jan Kochanowski w swoich utworach ukazuje nam renesansowego cz│owieka. Najsilniej jest to uwidocznione w jego pie£niach. Poeta jest zdania, ┐e cz│owiek powinien cieszyµ siΩ z ┐ycia, spΩdzaµ ka┐d╣ chwilΩ jak najlepiej oraz cieszyµ siΩ ze swojej pracy. Dla Kochanowskiego najwa┐niejsze wydaje siΩ ┐ycie na wsi. Wie£ ta (ôPie£± o sob≤tceö) jest widziana oczyma szlachcica. Posiada ona wyidealizowany obraz. Poeta nie widzi ┐adnych ujemnych stron wsi, lecz tylko same jej zalety. Cz│owiek ┐yj╣cy na wsi potrafi prawdziwie odetchn╣µ od drΩcz╣cych go k│opot≤w i staµ siΩ szczΩ£liwym. Miasto w oczach Kochanowskiego jest pe│ne zak│amania, fa│szu, ob│udy, niesprawiedliwo£ci itd. Rolnik na wsi mo┐e za pomoc╣ swojej pracy wy┐ywiµ ca│╣ swoj╣ rodzinΩ, ma czas na r≤┐nego rodzaju zabawy, ta±ce i rozrywki. »ycie jego sk│ada siΩ z samych uciech i rado£ci, jest sielank╣, rajem na ziemi. W dalszych pie£niach dowiadujemy siΩ, ┐e cz│owiek powinien, ma nawet obowi╣zek, bawiµ siΩ, piµ, szaleµ, hulaµ p≤ki mo┐e. ZbΩdn╣ rzecz╣ w ┐yciu ka┐dego cz│owieka to zamartwianie siΩ niepotrzebnymi rzeczami. Mimo u┐ywania ┐ycia cz│owiek nie powinien zatraciµ w sobie pewnych warto£ci moralnych i humanistycznych. Powinien byµ cz│owiekiem szczΩ£liwym jak i cnotliwym o dobrym sumieniu. W swojej ôPie£ni o cnocieö Kochanowski wyra┐a pogl╣d na ten temat w formie mora│u:

ôA je£li komu droga otwarta do nieba, tym , co s│u┐╣ ojczyƒnieö.

Oznacza to, ┐e najwiΩksz╣ cnot╣ cz│owieka jest dobro i zdolno£µ po£wiΩcenia siΩ ojczyƒnie. Cz│owiek renesansowy powinien jak najlepiej s│u┐yµ ojczyƒnie. Kochanowski m≤wi, ┐e poeta jest w│a£nie takim cz│owiekiem û oddzia│ywuje on wychowawczo na sw≤j nar≤d. Drugim godnym cz│owiekiem do na£ladowania jest rycerz, kt≤ry mΩ┐nie broni kraju, w kt≤rym siΩ urodzi│ i wychowa│. Bardzo wa┐ne dla Kochanowskiego jest czyste sumienie. W pie£ni ôSerce ro£nieàö ukazuje dw≤ch ludzi o r≤┐nych sumieniach. Jeden to cz│owiek, kt≤rego owe sumienie gryzie, a tym samym nie pozwala mu na u┐ywanie ┐ycia. Cz│owiek taki jest wiecznie zatroskany, niespokojny. Drugi cz│owiek posiada czyste serce (sumienie), nikogo on nie skrzywdzi│, wiΩc nie ma powodu do zmartwie±. Z tego por≤wnania mo┐na │atwo wywnioskowaµ nowy pogl╣d Kochanowskiego û aby bawiµ siΩ i cieszyµ trzeba dobrze postΩpowaµ w ┐yciu, zgodnie ze swoim sercem. Cz│owiek renesansowy w pie£niach Kochanowskiego nie zniechΩca siΩ, nie ufa fortunie, lecz przyjmuje wszystkie troski i rado£ci spokojnie. Zdaniem poety fortuna zmienn╣ jest, cz│owiek raz mo┐e znaleƒµ siΩ na wozie, raz pod wozem, lecz nigdy nie powinien z tego powodu rozpaczaµ, za│amywaµ siΩ ale kroczyµ dalej z roze£mian╣ twarz╣.

ôNie porzucaj nadzieje, jakoµ siΩ kolwiek dziejeö.

Poeta bardzo, ceni cz│owieka. Uwa┐a on, ┐e ka┐dy powinien robiµ w swoim ┐yciu tak, zby go p≤ƒniej inne pokolenia pamiΩta│y. Kochanowski jest zdania, ┐e s│awa jest bardzo wa┐na, poniewa┐ cz│owiek mo┐e r≤wnaµ siΩ ze zwierzΩtami, ma sw≤j rozum i dlatego powinien go wykorzystaµ dla dobra og≤│u. Poeta uwa┐a tak┐e, ┐e cz│owiek nie tylko mo┐e cieszyµ siΩ z ┐ycia, ale i tak┐e byµ dobrym patriot╣, kt≤ry wiernie s│u┐y swojej ojczyƒnie. Dobro swojego kraju powinien przek│adaµ nad wszystko, nawet gdyby zrezygnowaµ ze swoich potrzeb.

Tw≤rczo£µ Jana Kochanowskiego jest przepojona pogl╣dami renesansowymi na £wiat i ┐ycie. Na podstawie jego utwor≤w mo┐emy stwierdziµ, ┐e cz│owiek renesansowy cieszy│ siΩ ┐yciem, spΩdza│ czas na │onie przyrody, na wsi, bawi│ siΩ i u┐ywa│ wszelkiego rodzaju uciech i rozrywek. Mimo, ┐e cz│owiek ≤w podchodzi│ do ┐ycia bardzo lekko to jednak lubi│ pracowaµ, cieszy│ siΩ z plon≤w w│asnej pracy, by│ dobrym patriot╣ oraz mia│ pewne zasady (warto£ci), kt≤rych nie stara│ siΩ przekroczyµ.