1. Formy kredytu
2. Rodzaje zasob≤w bankowych
A) w/g kryterium podmiotowego
B) w/g kryterium charakteru i przyczyn powstania
3. PojΩcie i cele polityki pieniΩ┐nej
4. PojΩcie rynku pieniΩ┐nego oraz poda┐y pieni╣dza
5. Zdolno£µ kredytowania bank≤w komercyjnych
6. PieniΩ┐ne instrumenty banku centralnego stosowane w oddzia│ywaniu na poda┐ pieni╣dza

Formy kredytu

1. K. towarowy (handlowy) - polega na wzajemnym kredytowaniu siΩ przedsiΩbiorstw, jest bezpo£rednio zwi╣zany z ruchem kapita│u handlowego i przemys│owego.

2. K. bankowy - forma ruchu po┐yczkowego

- operacje wekslowe bank≤w - zamiana wierzytelno£ci wekslowych w got≤wkΩ, przekszta│cenie kredytu handlowego na bankowy. Dyskonto weksli - skup przez bank weksli kt≤rych termin wykupu jeszcze nie nadszed│.

- operacje towarowe - po┐yczki na towary w drodze i w obrocie towarowym.

- operacje papierami warto£ciowymi - po┐yczki pod zastaw papier≤w warto£ciowych, tj. obligacji po┐yczek

pa±stwowych, inwestycje bankowe polegaj╣ce na zakupie przez bank papier≤w warto£ciowych.

- operacje rachunku bie┐╣cym - operacje nie zabezpieczone, polegaj╣ na udzieleniu po┐yczek bez realnego zabezpieczenia, s╣ to po┐yczki dla du┐ych przedsiΩbiorstw, wysoko oprocentowane.

- kontokorent - to rachunek bankowy, za pomoc╣ kt≤rego dokonywane s╣ wszystkie operacje miΩdzy klientem a bakiem, po┐yczki s╣ terminowe lub bezterminowe.

Ad. 2)

Zasoby bankowe

A) Kryterium podmiotowe (podzia│ zasob≤w bankowych na wk│ady pochodz╣ce z gospodarstw, od ludno£ci)

1.) Gromadzenie £rodk≤w przedsiΩbiorstw uspo│ecznionych

- r≤┐nice miΩdzy otrzymaniem dochod≤w a dokonywaniem wydatk≤w.

Wk│ady przedsiΩbiorstw powstaj╣ w wyniku nastΩpuj╣cych proces≤w gospodarczych:

- powstanie rezerw transakcyjnych w przedsiΩbiorstwach w zwi╣zku z ich dzia│alno£ci╣ eksploatacyjn╣ i inwestycyjn╣

- osi╣gniΩcie ponadplanowego zysku

- niepe│nego zsynchronizowania zaopatrzenia z zapotrzebowaniem

- przebiegu rozlicze± z innymi przedsiΩbiorstwami

Wyr≤┐niamy dwa rodzaje wk│ad≤w:

(1.) Wk│ad a vista - do przeprowadzania bie┐╣cego obrotu p│atniczego, do wykorzystania w ka┐dej formie i w ka┐dym czasie/

(2.) Wk│ady terminowe - przekazywane do banku na minimum 1 miesi╣c, mog╣ byµ w│o┐one na £ci£le okre£lony termin, bez prawa wcze£niejszego ich podjΩcia oraz z│o┐one na czas okre£lony, ale mo┐liwo£ci╣ ich wcze£niejszego podjΩcia przy zachowaniu okre£lonego terminu wypowiedzenia.

2.) îrodki pieniΩ┐ne w rozliczeniach bankowych.

3.) îrodki bud┐etu pa±stwa - gromadzone na rachunkach bankowych. Stanowi╣ nadwy┐kΩ wp│yw≤w na wydatkami bud┐etu pa±stwa, mog╣ mieµ charakter kr≤tkoterminowy b╣dƒ lokat d│ugoterminowych.

4.) Zasoby pieniΩ┐ne ludno£ci - wk│ady oszczΩdno£ciowe oraz emisja pieni╣dza got≤wkowego. Wk│ady maj╣ charakter bardziej stabilny, forma got≤wkowa - mniej stabilny zu┐ywane szybciej ni┐ wk│ady.

5) Fundusze w│asne bank≤w i ich funkcje:

- podstawa do uruchomienia instytucji kredytowej

- podstawa do okre£lenia najmniej pewnych operacji kredytowych

- forma wykorzystania zysku banku

- forma do oceny solidno£ci baku

Kryterium podmiotowe z pkt. widzenia dysponent≤w:

- zasoby scentralizowane - gromadzone na rachunkach £rodki pieniΩ┐ne kt≤rych posiadaczami s╣ centralne instytucje finansowe.

- zasoby zdecentralizowane - £rodki pieniΩ┐ne pozostaj╣ce w bezpo£redniej dyspozycji innych (nie centralnych) jednostek gospodarczych.

B) Kryterium charakteru i przyczyny powstania

1.) Lokaty o charakterze transakcyjnym - bie┐╣cy dzia│ania gospodarcze.

2.) OszczΩdno£ci - lokaty dobrowolne lub przymusowe.

PojΩcie i cele polityki pieniΩ┐nej - polityka pieniΩ┐na polega na kszta│towaniu poda┐y pieni╣dza. Cele polityki pieniΩ┐nej to: * utrzymanie na odpowiednim poziomie dochodu (PNB), poda┐y pieni╣dza oraz stopy %. Polityka pieniΩ┐na jest bardzo skuteczna przy du┐ej wra┐liwo£ci inwestycji i exportu netto na stopΩ % ni┐ przy ma│ej ich wra┐liwo£ci.

Rynek PieniΩ┐ny - realizacja obrot≤w bank≤w komercyjnych z bankiem centralnym (redyskonto weksli, operacji wolnego rynku), tzn. operacje pierwotne. Na rynku realizuj╣ siΩ obroty miΩdzy bankami komercyjnymi i innymi instytucjami finansowymi tzw. operacje wt≤rne. Stopa % kszta│tuje siΩ w zasadzie swobodnie pod wp│ywem realizacji popytu do poda┐y.

Segmenty rynku pieniΩ┐nego:

- rynek hurtowy - obracanie ca│ymi paletami walor≤w

- rynek detaliczny - udzielanie kredyt≤w kr≤tkoterminowych przez banki

- rynek lokat i po┐yczek miΩdzybankowych - lokowanie nadwy┐ek w banku centralnym lub dopo┐yczanie na wy┐szy %

- rynek skarbowy weksli - instrument wydatk≤w rz╣dowych

- rynek weksli w│asnych przedsiΩbiorstw - emitacja przez du┐e przedsiΩbiorstwa

- rynek akcept≤w bankowych - akceptowanie weksli innych jednostek

- rynek eurowalutowy

Poda┐ pieni╣dza - postawienie do dyspozycji przez instytucjΩ pieniΩ┐n╣ (z regu│y banku), zasob≤w pieniΩ┐nych innej jednostce gospodaruj╣cej, przede wszystkim niebankowej. Jest to ca│kowita warto£µ znajduj╣cych siΩ w obiegu zasob≤w pieniΩ┐nych wystΩpuj╣cych w roli £rodka wymiany.

PieniΩ┐ne instrumenty banku centralnego stosowane w oddzia│ywaniu na poda┐ pieni╣dza.

Instrumenty polityki monetarnej banku centralnego podzieliµ mo┐na na 3 grupy:

- instrumenty kontroli og≤lnej

- instrumenty kontroli selektywnej

- oddzia│ywaniem przez perswazjΩ

Instrumenty kontroli og≤lnej oddzia│ywaj╣ na wszystkie instytucje po£rednictwa finansowego z jednakowym natΩ┐eniem s╣ to:

a) Polityka rezerw obowi╣zkowych - utrzymanie rezerw ma na celu zapewnienie wyp│acalno£ci bank≤w rozliczeniowych. Relacja miΩdzy rezerwami bank≤w rozliczeniowych a wk│adami ich klient≤w ma znaczenie w poda┐y kszta│towaniu ilo£ci pieni╣dza w obiegu. Podwy┐szenie rezerw zmusza do utrzymania wiΩkszej czΩ£ci aktyw≤w w formie got≤wki.

b) Kredyt redyskontowy - odkupywanie od bak≤w komercyjnych weksli. Zakup weksli za kwotΩ ni┐sz╣ od nominalnej, r≤┐nica jest wyznaczona przez stopΩ dyskontow╣. Stopa redyskontowa banku centralnego jest ni┐sza od stopy dyskontowej banku komercyjnego. Poda┐ pieni╣dza banku centralnego przez redyskonto weksli nie jest kontrolowana przez bank centralny lecz zale┐y od bank≤w komercyjnych. Wysoko£µ stopy redyskontowej ma wp│yw na wielko£µ udzielanych po┐yczek przez banki rozliczeniowe w banku centralnym.

c) Operacje otwartego rynku - sprzeda┐ i zakup przez bank centralny papier≤w warto£ciowych publicznych. Operacje otwartego rynku s╣ uwa┐ane za skuteczniejszy £rodek regulowania poda┐y pieni╣dza przez BC ni┐ redyskonto, gdy┐ pozwalaj╣ z g≤ry ustaliµ kwotΩ wzrostu poda┐y pieni╣dza BC. Stopa % kszta│tuje siΩ jako wielko£µ wynikowa okre£lana przez relacjΩ popytu na pieni╣dz do jego poda┐y. Gdy BC kupuje weksle skarbowe - zwiΩkszaj╣ siΩ rezerwy got≤wkowe bak≤w rozliczeniowych.

d) Kredyt lombardowy - udzielany przez BC bankom komercyjnym na bardzo kr≤tkie terminy. Stopa kredytu lombardowego jest wy┐sza ni┐ stopa redyskontowa. Banki komercyjne korzystaj╣ z kredytu lombardowego dla przezwyciΩ┐enia kr≤tkookresowego braku p│ynno£ci.

f) Oddzia│ywanie na poziom kurs≤w walutowych - sprzeda┐ obcych walut z zasob≤w BC w celach obni┐enia ich kurs≤w rynkowych lub skup w celu podwy┐szenia kursu. Instrukcja ta ma na celu ochronΩ bilansu p│atniczego, promocjΩ exportu oraz ograniczenie nadmiernego importu. Skup walut przez banki komercyjne i odsprzeda┐ BC jest dla bak≤w komercyjnych ƒr≤d│em zwiΩkszenia ich zasob≤w.

g) Limity kredytowania - ograniczenie poda┐y pieni╣dza narzucane przez BC bankom komercyjnym, siΩga siΩ do nich w przypadku powa┐nego zagro┐enia stabilno£ci obiegu pieniΩ┐nego i ewidentnej nie skuteczno£ci normalnych ekonomicznych instrument≤w jego regulowania.

h) Blokowanie depozyt≤w.

Zdolno£µ kredytowa bank≤w komercyjnych - jest to max. poziom kredyt≤w, do jakiego bank operacyjny (komercyjny) mo┐e ich udzieliµ bez obawy niewyp│acalno£ci. Wyp│acalno£µ bank≤w operacyjnych jest zabezpieczona rezerwami pieniΩ┐nymi, czyli staniem got≤wki w kasie banku oraz stanem wk│ad≤w na rachunkach w BC. Rezerwy te s│u┐╣ na pokrycie wyp│at got≤wkowych klient≤w danego banku.

Zatem zdolno£µ kreowania pieni╣dza bankowego przez banki zale┐y od poziomu posiadanych przez nie rezerw w pieni╣dzu BC w stosunku do poziomy minimalnej rezerwy (zwyczajnej lub obligatoryjnej) i tak:

- podwy┐szenie stopy min. rezerwy ogranicza zdolno£µ ekspansji kredytowej bank≤w

- zmniejszenie stopy minimalnej rezerwy zwiΩksza mo┐liwo£µ kreacji kredytu przez banki.