UKSZTAúTOWANIE SI╩ RZÑD╙W PARLAMENTARNYCH W ANGLII

W nastΩpstwie zmian politycznych, spo│ecznych, jakie wnosi│a rewolucja bur┐uazyjna w Anglii, w 1701r. zosta│ og│oszony tzw. ôakt o nastΩpstwie tronuö. Akt okre£la│ zasady dziedziczenia tronu w Anglii. Wprowadza│ odpowiedzialno£µ doradc≤w kr≤la przed Parlamentem. Akt ogranicza│ prerogatywy kr≤la, czuli osobiste uprawnienia monarchy np. odbiera│ kr≤lowi prawo usuwania z urzΩd≤w sΩdzi≤w. W oparciu o poprzedni╣ DeklaracjΩ Praw Narodu Angielskiego z 1689r. oraz ôakt o nastΩpstwie tronuö z 1701r. w Anglii zaczΩ│y rozwijaµ siΩ rz╣dy parlamentarne. Sta│o siΩ to bardzo widoczne w okresie panowania kr≤la Jerzego I.

Dotychczasowa tajna rada kr≤lewska zosta│a przekszta│cona w gabinet ministr≤w na czele z premierem Sta│a siΩ praktycznie rz╣dem. Rz╣d by│ odpowiedzialny przed Parlamentem, a nie jak poprzednio rada kr≤lewska przed monarch╣. Kr≤l m≤g│ mianowaµ ministr≤w. Ministrowie najczΩ£ciej pochodzili spo£r≤d partii, kt≤re zdobywa│y wiΩkszo£µ w Parlamencie. W Anglii w XVIII w. dzia│a│y dwie partie polityczne. Ich powstanie siΩga XVII w., czas≤w Stuart≤w. W pe│ni ukszta│towa│y siΩ w XVIII w. By│y to: partia Torys≤w i Wig≤w. PartiΩ Torys≤w (konserwatyst≤w) tworzy│o ziemia±stwo, wielka bur┐uazja. PartiΩ Wig≤w (libera│≤w) tworzy│a bur┐uazja przemys│owa, handlowa, drobni wytw≤rcy, czΩ£ciowo ziemia±stwo, arystokracja zwi╣zana z bur┐uazj╣. »ycie polityczne koncentrowa│o siΩ wok≤│ funkcjonowania Parlamentu. Sk│ad Parlamentu pozostawa│ ci╣gle ten sam od momentu zwo│ania go po raz pierwszy (1625r.). Parlament sk│ada│ siΩ z dw≤ch izb: Izby Lord≤w (Izba Wy┐sza - miejsca w tej izbiue by│y dziedziczne, b╣dƒ pochodzi│y z nominacji kr≤lewskiej) oraz Izby Gmin (Izba Ni┐sza - cz│onkowie tej izby byli wybierani raz na 7 lat). Prawo wyborcze posiada│y gminy (wi╣za│o siΩ to jeszcze z £redniowiecznym podzia│em administracyjnym). W tej sytuacji nowe o£rodki gospodarcze czΩsto nie posiada│y przedstawicielstwa w Parlamencie). Wed│ug takiego prawa wyborczego liczbΩ wyborc≤w w XVIII w. obliczano na 150 tys. os≤b.

Tak ukszta│towany i funkcjonuj╣cy angielski system parlamentarny oddawa│ w│adzΩ w pa±stwie w rΩce bogatych w│a£cicieli ziemskich i bur┐uazji.