FRANCJA W OKRESIE KONSULATU I CESARSTWA.
Francja w okresie tzw. rz╣d≤w dyrektoriatu tzn. Od przewrotu termidoria±skiego i nowej konstytucji 1795 roku znalaz│a siΩ pod w│adz╣ bogatej bur┐uazji. W systemie w│adzy ukszta│towano tzw. system dyrektoriatu. W tym czasie sytuacja Francji nadal by│a bardzo trudna:
Do problem≤w gospodarczych dochodzi│a te┐ z│o┐ona sytuacja polityczna. CzΩ£µ spo│ecze±stwa przyjmowa│a r≤┐ne postawy, pogl╣dy. CzΩ£µ opowiada│a siΩ nawet za przywr≤ceniem monarchii; inna (skrajna), za przywr≤ceniem rz╣d≤w jakobi±skich.
Te wszystkie problemy wewnΩtrzne i wzrost napiΩµ spo│ecznych │╣czy│ siΩ z trudn╣ sytuacj╣ Francji w dzia│aniach wojennych z tzw. pierwsz╣ koalicj╣ antyfrancusk╣. Sytuacja Francji na frontach wojny poprawi│a siΩ czΩ£ciowo dopiero po pokoju z Prusami w Bazylei w 1795 roku, a nastΩpnie z Austri╣ w Campo Forrmio.
Nadal najpowa┐niejszym przeciwnikiem Francji zastawa│a Anglia. W celu jej os│abienia gospodarczego w 1798 roku zorganizowano wyprawΩ genera│a Napoleona Bonaparte do Egiptu. (Poprzez te wydarzenia chodzi│o o odciΩcie Anglii od jej najwiΩkszej kolonii - od jej kontakt≤w z Indiami).
Napoleon pocz╣tkowo odnosi│ sukcesy m.in. w bitwie l╣dowej pod Piramidami, potem zdoby│ Kair. Jednak flota angielska rozbi│a flotΩ francusk╣ odcinaj╣c mo┐liwo£ci odwrotu Napoleona z Egiptu.
W miΩdzyczasie we Francji dojrzewa│o przekonanie ┐e pe│niΩ w│adzy pa±stwowej powinna przej╣µ silna jednostka, ┐e nale┐y stworzyµ rz╣dy ôsilnej rΩkiö. Przy tych za│o┐eniach:
18 brumouireÆa 1799 roku dokonano zamachu stanu; doprowadzaj╣c do obalenia dyrektoriatu. Pe│niΩ w│adz wojskowych i cywilnych przej╣│ gen. Napoleon Bonaparte. W nastΩpstwie tego zamachu Napoleon doprowadzi do ukszta│towania tzw. Konsulatu. Sk│ada│ siΩ on z trzech os≤b.
Wkr≤tce w grudniu 1799 roku we Francji przyjΩto now╣ konstytucjΩ. Na jej podstawie Napoleon zapewni│ sobie pozycjΩ pierwszego i do┐ywotniego konsula.
KONSULAT - forma dyktatury wojskowej, broni╣cej interes≤w bur┐uazji.
W polityce wewnΩtrznej Napoleon w tym czasie stara siΩ popieraµ rozw≤j przemys│u i handlu. Zapewnia rynki zbytu i bazy surowcowe. Stara siΩ o umocnienie pozycji gospodarczej bur┐uazji.
Jednocze£nie Napoleon wprowadzi│ ustawodawstwo o charakterze antyproletariackim, np. zakaz strajkowania i ksi╣┐eczki pracy.
Dzia│ania by│y korzystne dla bur┐uazji. Z drugiej strony Napoleon by│ zainteresowany organizowaniem tzw. rob≤t publicznych, chc╣c zapobiec bezrobociu i mimo wszystko pozyskaµ poparcie mas robotnik≤w i ch│op≤w.
R≤wnie┐ w wojsku awans odnosi│ siΩ do wszystkich warstw spo│ecznych.
Napoleon prowadz╣c politykΩ kompromisu wobec spo│ecze±stwa stara│ siΩ pogodziµ interesy bur┐uazji i arystokracji. Tym samym zdecydowa│ siΩ na przywr≤cenie tytu│≤w szlacheckich. Porozumia│ siΩ tak┐e z Rzymem z papie┐em doprowadzaj╣c do podpisania konkordatu.
Wed│ug tego dokumentu we Francji zapewniano wolno£µ wyznania i kultu, jednocze£nie konsul uzyska│ prawo zatwierdzania biskup≤w. Duchowni uzyskiwali pensje, jednocze£nie podporz╣dkowano ich w│adzy Napoleona.
Przeprowadzono reformΩ s╣downictwa i administracji, opieraj╣c siΩ o zasadΩ centralizmu pa±stwowego. Dbano o rozw≤j nauki, o£wiaty, szczeg≤lnie o rozw≤j nauk matematyczno - przyrodniczych i technicznych, wprowadzono ostr╣ cenzurΩ.
Francja w okresie konsulatu sta│a siΩ pa±stwem policyjnym przy silnej w│adzy bur┐uazji.
21 III 1801 roku zaczΩto wprowadzaµ Kodeks Napoleona, zwany te┐ Kodeksem Cywilnym Napoleona (1804, 1807, 1808).
Natomiast w polityce zewnΩtrznej Francja w dobie konsulatu nadal prowadzi wojnΩ z Drug╣ Koalicj╣ Antynapoleo±sk╣, Antyfrancusk╣. NajwiΩksze walki prowadzono z Austri╣, zako±czono je podpisaniem pokoju w Lⁿneville w 1801 roku, Z kolei z Angli╣ zmagania zako±czono pokojem w Amiens w 1802 roku.
Stopniowo Francja przechodzi do polityki zabor≤w, walczy o zdobycie pozycji hegemona w Europie.
2 XII 1804 roku Napoleon prowadz╣c politykΩ dyplomatyczn╣, pozyskuj╣c aprobatΩ wiΩkszo£ci spo│ecze±stwa koronowa│ siΩ na cesarza Francuz≤w i kr≤la W│och.
W polityce wew. Francji w dobie cesarstwa nadal utrzymywany jest ten kierunek jaki Napoleon przyj╣│ w czasach konsulatu. Podstaw╣ tej polityki jest Kodeks Cywilny Napoleona.
W polityce zew. Francja przechodzi od walk obronnych poprzez kt≤re zapewnia sobie granice sprzed ingerencji pa±stw obcych, stopniowo przechodzi do wojen ekspansywnych, prowadz╣c walki z kolejnymi koalicjami antyfrancuskimi - antynapoleo±skimi.
W 1805 roku zosta│a zawi╣zana III Koalicja Antynapoleo±ska. Tworzy│a j╣ przede wszystkim Anglia, kt≤ra obawia│a siΩ dalszej konkurencji gospodarczej Francji i ewentualnego ataku zbrojnego z jej strony.
Anglia w tej koalicji wsp≤│dzia│a│a z Rosj╣ i Austri╣. WojnΩ rozpoczyna bitwa morska u przyl╣dka Trafalgar.
W jej wyniku flota francuska i popieraj╣ca j╣ flota hiszpa±ska zosta│y rozbite przez flotΩ rosyjsko - angielsk╣ dowodzon╣ przez admira│a Nelsona, kt≤ry zgin╣│ bior╣c w niej udzia│.
2 XII 1805 roku pod Austerlitz, Napoleon rozbi│ po│╣czone si│y austriacko - rosyjskie. Tak zwana ôbitwa trzech cesarzyö by│a jego wspania│ym zwyciΩstwem. W jej nastΩpstwie tej bitwy Francja rozszerzy│a swoje terytorium uzyskuj╣c DalmacjΩ, IstriΩ i WenecjΩ.
W 1806 roku z inicjatywy Prus przy udziale Rosji zosta│a zawi╣zana IV Koalicja Antyfrancuska.
Wojska wkroczy│y na teren Rzeszy Niemieckiej. Dochodzi do bitwy pod Jen╣ i Auerstaedt. W wyniku tych walk wojska pruskie zosta│y rozbite. Napoleon zdobywa Berlin. W czasie tych wydarze± dochodzi do kresu Rzeszy Niemieckiej, a na jej gruzach Napoleon tworzy Zwi╣zek Re±ski, w sk│ad kt≤rego wesz│o 13 pa±stewek niemieckich.
Na genezΩ wojny Napoleona z Rosj╣ z│o┐y│o siΩ kilka zjawisk. Przede wszystkim Rosja prze┐ywa│a ujemne skutki gospodarcze przestrzegania blokady kontynentalnej przeciwko Anglii; car Rosji Aleksander I obawia│ siΩ ca│kowitej odbudowy pa±stwa polskiego , jeszcze wiΩkszego anga┐owania siΩ Napoleona w sprawΩ Polsk╣. W tej sytuacji w nastΩpstwie wcze£niejszych rozm≤w Aleksander I wystosowa│ ultimatum do Napoleona ┐╣daj╣ce wycofania siΩ wojsk Francuskich za úabΩ.
Napoleon nie ustosunkowa│ siΩ do tego problemu. Aleksander przygotowuj╣c siΩ do walk z Napoleonem doprowadzi│ do tajnego uk│adu angielsko - szkocko - rosyjskiego o charakterze antyfrancuskim.
G│≤wn╣ przyczyn╣ wyprawy Napoleona na RosjΩ by│a ci╣gle polityka ekspansji cesarstwa stosowana od 1804 roku.
24 VI 1812 roku wielonarodowo£ciowa p≤│milionowa armia francuska wspierana przez prawie 100 tysiΩczn╣ armiΩ polsk╣ ( dowodzon╣ przez J≤zefa Poniatowskiego) zaatakowa│a RosjΩ.
Armi╣ rosyjsk╣ dowodzi│ Kutuzow, kt≤ry stosowa│ tak┐e taktykΩ unikania wielkich walnych bitew tym samym armia francuska wkroczy│a w granice Rosji.
Od pocz╣tku na ty│ach armii francuskiej rozwija│ siΩ ruch partyzancki ludno£ci cywilnej skierowany przeciwko Francuzom. Wojska Napoleona kierowa│y siΩ na MoskwΩ, st╣d we wrze£niu 1812 roku dosz│o do wielkiej bitwy pod Borodino. Obie strony ponios│y ogromne straty; zginΩ│o 30 tys. Rosjan, a po stronie Napoleona ok. 50 tys. ludzi. Mimo tych powa┐nych strat Napoleon nadal kierowa│ siΩ na MoskwΩ, wkr≤tce zdobywaj╣c stolicΩ imperium rosyjskiego. W tym momencie Napoleon uwa┐a│, ┐e car Aleksander I zdecyduje siΩ na rozpoczΩcie rokowa±, a nawet ustalenie rozm≤w pokojowych. Car jednak przebywa│ w Petersburgu i nie zamierza│ podejmowaµ z Napoleonem ┐adnych rozm≤w. W dodatku pobyt Napoleona w Moskwie by│ wyj╣tkowo trudny. Moskwa zosta│a objΩta ogromnym po┐arem ( by│ to element strategii Rosjan). W tej sytuacji po miesi╣cu w warunkach zbli┐aj╣cej siΩ srogiej zimy, Napoleon zdecydowa│ siΩ na odwr≤t. Przekszta│ci│ siΩ on w wyj╣tkow╣ klΩskΩ armii francuskiej.
Napoleon poni≤s│ ogromne straty w czasie s│ynnej przeprawy przez BerezynΩ.
W atmosferze klΩski Napoleona w Rosji zaczyna kszta│towaµ siΩ VI koalicja antynapoleo±ska. G│≤wnym jej inicjatorem by│y Prusy. W jej sk│adzie znalaz│a siΩ te┐ Austria i Rosja. W zmaganiach z VI koalicj╣ dochodzi do prze│omowej bitwy pod Lipskiem, w X 1813 roku znanej te┐ jako ôbitwa narod≤wö.
W jej wyniku Napoleon zosta│ ca│kowicie rozbity (w czasie tej bitwy zgin╣│ ksi╣┐Ω J≤zef Poniatowski, os│aniaj╣cy odwr≤t Napoleona). W nastΩpstwie tej bitwy wojska koalicyjne wkroczy│y w granice Francji, do Pary┐a. Napoleon zosta│ zmuszony do abdykacji dnia o6 IV 1814 roku. Uzyska│ w dziedziczne posiadanie wyspΩ ElbΩ i zatrzyma│ tytu│ cesarski. We Francji przywr≤cono w│adzΩ Burbon≤w - w│adzΩ przej╣│ Ludwik XVIII.
Jeszcze raz Napoleon zaniepokoi│ EuropΩ w czasie obrad Kongresu Wiede±skiego. Wtedy to 01 III 1815 roku wyl╣dowa│ z 1000 ┐o│nierzy na po│udniu Francji. Wkr≤tce 2o III 1815 roku dotar│ do Pary┐a. Ludwik XVIII wcze£niej opu£ci│ FrancjΩ udaj╣c siΩ do Belgii. W tej sytuacji przerwano obrady Kongresu Wiede±skiego i zorganizowano VII - ostatni╣ koalicjΩ antynapoleo±sk╣. W jej dzia│aniach szczeg≤ln╣ rolΩ odegra│y wojska angielskie genera│a Wellingtona i pruskie Bluchera.
W zmaganiach Napoleona z VII koalicj╣ dochodzi do s│ynnej bitwy pod Waterloo - 18 VI 1815 roku.
Ten okres w historii jest okre£lany stu dniami Napoleona. Po klΩsce pod Waterloo, Napoleon zosta│ potraktowany jako wiΩzie± i osadzony na wyspie îwiΩtej Heleny, gdzie zmar│ w roku 1821.