WOJNY POLSKO-SZWEDZKIE Z PIERWSZEJ POúOWY XVII WIEKU

Zygmunt III Waza na wolnej elekcji mimo trzech kontrkandydat≤w zosta│ wybrany kr≤lem Polski w 1587r.. Sytuacja by│a do£µ trudna, dosz│o nawet do wojny domowej, ale w czasie jej trwania Zygmunt III Waza zdo│a│ dotrzeµ do Polski do Krakowa i koronowa│ siΩ. W ten spos≤b dosz│o do po│╣czenia dw≤ch zupe│nie obcych sobie pa±stw pod wzglΩdem narodowo£ciowym, religijnym i ustrojowym.

Na genezΩ wojny polsko-szweckiej z│o┐y│y siΩ skutki unii dyplomatycznej i personalnej polsko-szweckiej. Szwedzi kilka lat po elekcji kr≤la Zygmunta III Wazy obawiali siΩ rekatolizacji kraju i og│osili detronizacjΩ Zygmunta III Wazy, jednocze£nie powo│uj╣c na tron szwecki jego stryja Karola IX Suderma±skiego. Zygmunt III Waza zupe│nie nie chcia│ siΩ na ten fakt zgodziµ, tym bardziej, ┐e skupia│ siΩ na my£li prowadzenia polityki dynastycznej. Poza tym zrealizowanie pacta conventa dawa│o Polsce EstoniΩ. Z kolei na ten fakt nie chcieli zgodziµ siΩ Szwedzi. G│≤wn╣ przyczyn╣ by│ wyj╣tkowy wzrost ekspansywno£ci miΩdzynarodowej Szwecji, kt≤ra d╣┐y│a do przekszta│cenia Ba│tyku w swoje wewnΩtrzne morze.

Wojna polsko-szwedzka rozpoczΩ│a siΩ atakiem Szwed≤w na Inflanty w 1600r. Pocz╣tkowo Szwedzi mieli przewagΩ. Sytuacja odwr≤ci│a siΩ w bitwie pod Kircholmem w 1605r. W bitwie zwyciΩstwo odnios│y wojska polskie dowodzone przez hetmana Karola Chodkiewicza. ZwyciΩstwo polskie nie zosta│o wykorzystane ze wzglΩdu na problem wewnΩtrzny, przez rokosz sandomierski oraz wojnΩ Polski z Rosj╣. W nastΩpstwie ataku Szwed≤w na PolskΩ mia│o miejsce w 1621r. zako±czenie konfliktu uk│adem w Mitawie w 1622r. Wed│ug tego uk│adu Szwedzi otrzymali wiΩkszo£µ Inflant, Polska zatrzyma│a jedynie tzw. Inflanty polskie, KurlandiΩ jako lenno.

W 1626r. Szwedzi znowu napadli na PolskΩ, tym razem wkroczyli na Pomorze Gda±skie i Prusy Ksi╣┐Ωce zarz╣dzaj╣c blokadΩ Gda±ska. Wtedy to Rzeczpospolita zdoby│a siΩ na ogromny wysi│ek militarny, wojska polskie by│y dowodzone osobi£cie przez kr≤la Zygmunta III WazΩ i hetmana Stanis│awa Koniecpolskiego i wojska polskie odnios│y kilka zwyciΩstw, najwiΩksz╣ prze│omow╣ bitw╣ by│a bitwa morska pod Oliw╣ w 1627r. Dwa lata p≤ƒniej w 1629r. zosta│o ono utrwalone zwyciΩstwem na l╣dzie w bitwie pod Trzcian╣. W tym samym roku podpisano rozejm polsko-szwedzki w Starym Targu.

Wojny polsko-szwedzkie zosta│y zako±czone rozejmem w Sztumskiej Wsi w 1635r. Wed│ug niego Polska obroni│a sw≤j stan posiadania nad Ba│tykiem, Szwedzi wycofali siΩ z miast pruskich, zrezygnowali te┐ z ce│ gda±skich, lecz nadal utrzymywali wiΩkszo£µ Inflant.