GENEZA, CHARAKTER I SKUTKI UNII LUBELSKIEJ (1569)

 

 

Na genezΩ Unii Lubelskiej z│o┐y│y siΩ: dzia│anie obozu egzekucyjnego, kt≤ry d╣┐y│ do £ci£lejszego zespolenia wszystkich ziem, w jakikolwiek spos≤b po│╣czonych z Polsk╣. Poza tym szlachta d╣┐y│a do szerszej ekspansji gosp. Na Wschodzie w zwi╣zku z rozwojem gosp. Folwarczno - pa±szczyƒnianej. Mog│o to nast╣piµ po g│Ωbszej, wykraczaj╣cej poza personaln╣, unii polsko - litewskiej. Szlachta litewska szuka│a poparcia w szlachcie polskiej do walki z rodzim╣ magnateri╣. Szlachta litewska d╣zy│a r≤wnie┐ do uzyskania takich samych przywilej≤w, jakie posiada│a szlachta polska. Litwa obawia│a siΩ wzrostu potΩgi Pa±stwa Moskiewskiego i szuka│a pomocy militarnej w Polsce. Bezpo£rednie okoliczno£ci zawarcia nowej unii by│y zwi╣zane z Zygmuntem Augustem, kt≤ry mimo 3 ma│┐e±stw, nie zapewni│ nastΩpstwa tronu w Polsce.

W takich okoliczno£ciach dochodzi do zwo│ania sejmu w Lublinie, kt≤ry obradowa│ od stycznia do lipca 1569 r. Obrady by│y burzliwe. By│ moment, w kt≤rym wydawa│o siΩ, ┐e sejm zostanie zerwany, kiedy magnateria litewska opu£ci│a obrady. Wtedy Zygmunt August, chc╣c koniecznie doprowadziµ do kompromisu miΩdzy szlacht╣ polsk╣ a litewsk╣ oraz podpisania nowej unii, zarz╣dzi│ inkorporacjΩ czΩ£ci Podlasia, Wo│ynia, Podola i wkr≤tce Kijowszczyzny do Polski. W nastΩpstwie magnaci litewscy popowr≤cili na obrady sejmu i 28 czerwca 1569 r. doczodzi do podpisania uniirealnej, Unii Lubelskiej polsko - litewskiej. Akty unijne wystawiono 1 lipca. Kr≤l zaaprobowa│ je 4 lipca. Wed│ug nowej unii realnej Polska i Litwa posiada│y:

wsp≤lnie oddzielnie
- nazwΩ Rzeczpospolita Obojga Narod≤w, co potwierdza│o po│╣czenie suwerennych pa±stwi narod≤w w jeden organizm pa±stwowy

- najwy ┐sze w│adze pa±stwowe - Sejm, Senat, kr≤l

- po £mierci Zygmunta Augusta ustalono, iƒ odbΩdzie siΩ wolna elekcja jego nastΩpcy

- przywileje

- system monetarny

- politykΩ zagraniczn╣

 - prawa

- s╣downictwo

- urzΩdy

- wojsko

- skarb

W nastΩpstwie unii nast╣pi│o wzmocnienie pozycji militarnej i politycznej Rzeczpospolitej Obojga Narod≤w. Od tego momentu po 1569 r. w polityce zagranicznej zaczyna dominowaµ kierunek wschodni. Do£µ wyrazi£cie umacnia siΩ pozycja ekonomiczna magnaterii polskiej, kt≤ra tworzy│a na terenach inkorporowanych wielkie latyfundia magnackie. Pozycja ekonomiczna magnaterii by│a podstaw╣ do umocnienia jej pozycji politycznej, co wyraƒnie godzi│o w demokracjΩ szlacheck╣. Unia realna przewidywa│a g│Ωbsze zwi╣zki polityczne i gospodarcze