Dokonania i pora┐ki Jana III Sobieskiego. Wojny z Turcj╣ w II po│. XVII w.

Jan Sobieski nale┐a│ do partii francuskiej, a to z tego powodu, ┐e o┐eni│ siΩ z dw≤rk╣ Ludwiki Marii- Marysie±k╣ -wdow╣ po ordynacie Zamojskim. KarierΩ publiczn╣ zawdziΩcza obaleniu Jerzego Lubomirskiego, po nim przej╣│ zar≤wno bu│awΩ Hetmana polnego i Marsza│ka Wielkiego Koronnego. Jako hetman polny z niewielk╣ armi╣ zosta│ skierowany na p│d.-wsch. rubie┐e Rzeczpospolitej poniewa┐ tam gotowa│a siΩ nowa wojna, a mianowicie Hetman kozacki Piotr Doroszenko w 1667r. podda│ siΩ Turcji co sta│o siΩ przyczyn╣ wojny miedzy Rzeczpospolit╣ a Turkami g│. tatarami. Hetman rozporz╣dza│ niewielk╣ armi╣, ale mimo to uda│o mu siΩ odnie£µ zwyciΩstwo w bitwie pod Podhajcami 1667 r., ale w roku nastΩpnym abdykowa│ Jan Kazimierz - wrzesie± 1668r. za£ szlachta na kr≤la Polski wybra│a Micha│a Korybuta Wi£niowieckiego ( 1669 - 1673 ) Korybut by│ w│adc╣ nieudolnym, bez autorytetu, a tymczasem na Rzeczpospolit╣ ruszy│a nawa│a Turecka 1672r. Turkom uda│o siΩ zdobyµ Kamieniec Podolski. 16 X 1672r. Rzeczpospolita musia│a podpisaµ traktat w Buczaczu . Moc╣ tego traktatu Polska , Ukraina zosta│a odst╣piona Doroszence pod zwierzchnictwem tureckim, natomiast Podole z Kamie±cem Turcji, co wiΩcej Rzeczpospolita zobowi╣za│a siΩ p│aciµ Turcji roczna daninΩ w wysoko£ci 22 ty£. dukat≤w rocznie. Polska zosta│a w ten spos≤b wci╣gniΩta na listΩ kraj≤w wasalnych Turcji. Postanowienia traktatu w Buczaczu wywo│a│y powszechne oburzenie, szlachta uchwali│a zwiΩkszone podatki na armiΩ , co umo┐liwi│o hetmanowi Janowi Sobieskiemu zwyciΩstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem 11. XI. 1673r. Dos│ownie w przededniu tej bitwy - 10. XI zmar│ kr≤l Micha│. Szlachta powierzy│a koronΩ Janowi III Sobieskiemu -1674-1696. I tu nastΩpuje pewne rozdwojenie polityki Jana III Sobieskiego , albowiem Jan III by│ uwa┐any za zwolennika partii francuskiej natomiast okoliczno£ci zmusza│y go do walki z Turcj╣. W 1675r. Jan III zawar│ z Francj╣ tajny traktat w Jaworowie. Moc╣ tego Polska mia│a poprzeµ FrancjΩ przeciw Branderburgii, a potem przeciw Austrii, w zamian za co mia│a otrzymaµ poparcie Francji w sprawie Prus Wschodnich i îl╣ska. Co wiΩcej Francja zgodzi│a siΩ po£redniczyµ w rokowaniach miΩdzy Polsk╣ a Turcj╣ o zwrot zajΩtych przez TurcjΩ terytori≤w. To po£rednictwo nic nie da│o i trzeba by│o ten problem rozstrzygn╣µ zbrojnie w 1675r. Jan III Sobieski odni≤s│ zwyciΩstwo pod Lwowem, rezultatem czego i nastΩpnej bitwy pod »≤rawnem(1676.24.IX) by│o podpisanie traktatu ┐≤rawi±skiego, moc╣ kt≤rego 2/3 Ukrainy mia│o powr≤ciµ do Polski a reszta pozostaµ przy Kozakach pod zwierzchnictwem Turcji, za£ sprawa Podola mia│a byµ ujΩta na drodze dalszych rokowa± . Po rozwi╣zaniu kwestii Tureckiej Sobieski powr≤ci│ do swych plan≤w antyhabsburskich i w 1677r. podpisa│ ze Szwecj╣ uk│ad w Gda±sku przeciw elektorowi brandenburskiemu. Uk│ad przewidywa│ wsp≤lne wyst╣pienie obu pa±stw przeciw Brandenburgii za pieni╣dze francuskie. Jednak ten kierunek polityki nie zyska│ poparcia narodu szlacheckiego bo powszechnie domagano siΩ odzyskania Podola, to z kolei implikowa│o w sojusz z Austri╣ , kt≤ra w≤wczas by│a zagro┐ona przez TurcjΩ Kiedy w 1683r. Turcja zaatakowa│a AustriΩ a wojska tureckie obleg│y Wiede± Sobieski po£pieszy│ z pomoc╣ i mia│a miejsce s│ynna odsiecz wiede±ska 12. IX. 1683r. W paƒdzierniku Sobieski odni≤s│ kolejne zwyciΩstwo nad Turkami w bitwie pod Parkanami. W roku 1684 zawi╣za│a siΩ koalicja Polski, Austrii, Wenecji i papie┐a przeciw Turcji tzw. îwiΩta Liga, dalsze jednak wyprawy przeciw Turkom nie przynios│y sukces≤w, wojna Polsko-Turecka w ramach îw. ligi trwa│a do 1699r. Pok≤j z Turcj╣ zawar│ ju┐ nastΩpca Sobieskiego - tzw. pok≤j w Kar│owicach 1699 r. moc╣ kt≤rego Polska odzyska│a utracone terytoria (Podole z Kamie±cem).