STALINIZM

Lud jest wolny gdy sam stanowi swe prawa i wybiera urzΩdnik≤w .Z rzeczy prywatnych tworz╣ siΩ rzeczy wsp≤lne

( ludzie w swym postΩpowaniu kieruj╣ siΩ takimi warto£ciami jak £rodki utrzymania , warunki bytowe , perspektywy na przysz│o£µ )

( Je┐eli ludzie my£l╣ w kategoriach wsp≤lnych , to my£l╣ w kategoriach rodziny ) . Istniej╣ 2 sposoby osi╣gniΩcia tych warto£ci :

to w instytucjach spo│ecze±stwa obywatelskiego tzn. w takim spo│ecze±stwie , gdzie pojΩcie wolno£ci splata siΩ z pojΩciem w│asno£ci , czyli ┐e ludzie s╣ w│a£cicielami swoich os≤b .

Maj╣tek produkcyjny i konsumpcyjny jest rozszerzeniem osobowo£ci . Ten stan w│asno£ci i wolno£ci jest porΩczony prawem . Ludzie s╣ wolni , sami podejmuj╣ decyzje i bior╣ odpowiedzialno£µ za skutki swoich poczyna± . W spo│ecze±stwach wolnych istnieje przekonanie , ┐e efekty pracy nale┐╣ do tych , kt≤rzy je wytworzyli . Obywatele maj╣ mo┐liwo£µ artykulacji swoich interes≤w poprzez r≤┐nego rodzaju zwi╣zki , zrzeszenia , partie polityczne , a tak┐e mo┐liwo£µ reprezentacji poprzez wybory i wp│yw na w│adzΩ ustawodawcz╣ . Wolno£µ osobista , w│asno£µ prywatna , mo┐liwo£µ artykulacji i reprezentacja swoich interes≤w to podstawy pa±stwa i spo│ecze±stwa obywatelskiego . W naukach marksistowskich ten rodzaj pa±stwa i spo│ecze±stwa nazywano spo│ecze±stwem bur┐uazyjnym .

wg Richarda Pipesa marksizm to tylko opis spo│ecze±stwa feudalnego i w│a£ciwie socjalizm czy komunizm to feudalizm typu patrymonialnego dostosowany do warunk≤w przemys│owych .

W spo│ecze±stwach feudalnych , ┐e pan , w│a£ciciel pa±stwa daje zatrudnienie , okre£la wynagrodzenie , kieruje aktywno£ci╣ ca│ej spo│eczno£ci . I teraz wystarczy spe│niµ wymagania pana ( pa±stwa ) aby mieµ zapewnione £rodki utrzymania , warunki , perspektywy i byµ zwolnionym od odpowiedzialno£ci za sw≤j los w przysz│o£ci . Oczywi£cie dobry pan , w│a£ciciel pa±stwa winien byµ sprawiedliwy i opieku±czy , tzn. nie zostawiaµ potrzebuj╣cych , za£ dobra dzieliµ r≤wno , sprawiedliwie. W realnym socjalizmie obowi╣zywa│a zasada : od ka┐dego wedle mo┐liwo£ci i ka┐demu wedle pracy , z tym , ┐e wynagrodzenie winno s│u┐yµ nie wzbogaceniu siΩ , a zaspokojeniu potrzeb . Cech╣ charakterystyczn╣ by│o to , ┐e pa±stwo dawa│o wykszta│cenie ( przymus ) i zatrudnienie . Takie by│o --+ rozumienie zasad socjalizmu . Je£li chodzi o inteligencje , czyli elity , to uwa┐ali oni , ┐e ustr≤j socjalistyczny jest ustrojem postΩpowym , sprawiedliwym , maj╣cym swoje poparcie w nauce , co wiΩcej jest to ustr≤j nieunikniony jako spe│nienie tzw. dialektyki dziej≤w . Logiki i aparatu pojΩciowego dostarczy│a doktryna Marksa i Lenina , natomiast wykonanie oparte by│o o do£wiadczenia stalinowskiej praktyki + prosta ludowa wiara , ┐e pan ( pa±stwo ) powinien byµ dobry i sprawiedliwy . Doktryna marksistowska i partia komunistyczna tworzy│a co£ w rodzaju ko£cio│a : wiara w idee wiecznie ┐ywe , przekonanie o budowie lepszego jutra i no£nikiem tych warto£ci mia│a byµ partia komunistyczna - rozumiana jako awangarda klasy robotniczej i w│a£nie takie poczucie misji dawa│o partii prawo do sprawowania pe│ni w│adzy zar≤wno poprzez aparat partyjny jak i nomenklaturΩ ( prawo cz│onk≤w partii do sprawowania stanowisk decyzyjnych w pa±stwie ) . Partia mia│a wrog≤w tzw. klasowych , kt≤rych nale┐a│o zniszczyµ .

Partia polskich komunist≤w od samego pocz╣tku nie by│a parti╣ suwerenn╣ , lecz instrumentem w│adania Zwi╣zku Radzieckiego . Przyjmuje siΩ , ┐e do r. 1956 Polska by│a czym£ w rodzaju kolonii , po 1956 by│a protektoratem .

Sytuacja gospodarcza :

»eby zdobyµ poparcie ch│op≤w komuni£ci przeprowadzili reformΩ roln╣ , maj╣tki ziemskie rozparcelowano bez odszkodowa± , w miejsce tego utworzono tysi╣ce niesamodzielnych gospodarstw ch│opskich o powierzchni 5 hektar≤w . Na skutek reformy rolnej zniszczono ziemia±stwo jako grupΩ spo│eczn╣ z ca│ym jaj dorobkiem kulturowym . Mniej problem≤w by│o z przemys│em , poniewa┐ le┐a│ on w gruzach , on te┐ uleg│ nacjonalizacji . Jednocze£nie lata powojenne cechowa│ szybki wzrost demograficzny i praca przy odbudowie kraju .

Do Polski wracali te┐ Polacy wysiedleni z ZSRR i zasiedlali ziemie zachodnie i p≤│nocne . Problemem by│o te┐ odbudowanie Warszawy . W latach 1947 - 49 powsta│ 3 - letni plan odbudowy kraju - jedyny plan , kt≤ry siΩ uda│ . Uda│ siΩ dlatego , ┐e tolerowano istnienie ma│ych przedsiΩbiorstw prywatnych i przedsiΩbiorstw sp≤│dzielczych . R. 1948 przyni≤s│ zwrot w polityce komunist≤w , zniszczono gospodarkΩ prywatn╣ i prywatny handel i mechanizmy gospodarki rynkowej ( bitwa o handel ) . W miejsce tej gospodarki wprowadzono gospodarkΩ planow╣ , co pozwoli│o przesun╣µ olbrzymi╣ ilo£µ si│ i £rodk≤w na budowΩ przemys│u ciΩ┐kiego , zbrojeniowego , maszynowego . Jednym z takich drastycznych posuniΩµ w│adz by│a wymiana pieniΩdzy , kt≤ra pozbawi│a ludzi 2/3 oszczΩdno£ci . By│ to okres tzw. planu 6 - letniego ( lata 1949 - 55 ) . Jednocze£nie w latach tych usi│owano przeprowadziµ przymusow╣ kolektywizacjΩ rolnictwa . W tym czasie utworzy│y siΩ trzy podstawowe wielkie grupy spo│ecze±stwa socjalistycznego : wielkoprzemys│owa klasa robotnicza , ch│opska i inteligencja pracuj╣ca . Natomiast zniszczono bur┐uazjΩ , ziemia±stwo , a drobnomieszcza±stwo zostawa│o zepchniΩte na margines spo│eczny . W miarΩ stabilizacji gospodarki rozrasta│a siΩ kasta biurokratyczna . System pos│ugiwa│ siΩ terrorem zakrojonym na szerok╣ skalΩ ( procesy polityczne , prze£ladowanie ┐o│nierzy AK , walka z Ko£cio│em , aresztowania ksiΩ┐y , powszechna inwigilacja ) . System ten reprezentowa│ pewn╣ si│Ω przyci╣gania , g│≤wnie zniknΩ│o zjawisko bezrobocia . Nast╣pi│o upowszechnienie wykszta│cenia By│ to r≤wnie┐ czas b│yskawicznych karier ludzi pochodz╣cych z dom≤w spo│ecznych a kt≤rzy za wiern╣ i lojaln╣ s│u┐bΩ osi╣gali wysok╣ pozycjΩ w aparacie w│adzy , w partii . By│ to r≤wnie┐ okres narzucania w kulturze zasad tzw. socrealizmu . System socjalistyczny w swoich podstawowych za│o┐eniach by│ w jaki£ spos≤b akceptowany przez Polak≤w , Nie akceptowano konkretnej praktyki i podleg│o£ci Polski wobec ZSRR . Prze│om nast╣pi│ po £mierci Stalina ( 1953 ) . Do w│adzy doszed│ Chruszczow , kt≤ry potΩpi│ praktyki Stalina , natomiast w Polsce nastΩpowa│a powolna liberalizacja systemu . Punktem zwrotnym by│ pozna±ski czerwiec ( 1956 ) oraz doj£cie do w│adzy W│adys│awa Gom≤│ki .