Legiony polskie i udzia│ Polak≤w w wojnach napoleo±skich.

1.Ju┐ w czasach powstania ko£ciuszkowskiego dzia│a│a w Pary┐u kierowana przez Franciszka Barssa i J≤zefa Wybickiego tzw. agencja. By│a ona zwi╣zana z prawic╣. Przedstawiciele lewicy skupiali siΩ w tzw. deputacji.

2. Idea odbudowania Polski w oparciu o sojusz z Francj╣ by│a aktualna zar≤wno w czasach Ko£ciuszki jak i po jego upadku. Oficerowie insurekcji szukali te┐ zatrudnienia.

3. Realizacja tej idei. Agencja poprzez gen. Henryka D╣browskiego zwr≤ci│a siΩ do walcz╣cego we W│oszech Napoleona z ofert╣ wsp≤│pracy. Na czym polega│a oferta? Napoleon pomo┐e utworzyµ legiony polskie z│o┐one z oficer≤w wskazanych przez D╣browskiego i polskich je±c≤w z armii austriackiej. Mundury tej armii mia│y byµ zbli┐one do polskich.Oficjalnie by│y one w s│u┐bie republiki Cisalpi±skiej (jedna z siostrzanych republik utworzonych przez Napoleona). Po pokoju w Campo Formio w 1797 r. legiony jaki£ czas stacjonowa│y we W│oszech, min.w 1798 r. bra│y udzia│ w zajΩciu Pa±stwa Ko£cielnego, ale pok≤j w Luneville w 1801 r przekre£li│ sens ich istnienia. CzΩ£µ oficer≤w wda│a siΩ w konspiracje przeciw Napoleonowi, wiΩc legiony zosta│y podzielone, czΩ£µ zosta│a wys│ana na wyspΩ San Domingo, czΩ£µ natomiast nadal pozostawa│a w s│u┐bie francuskiej.

4.Rezultaty istnienia legion≤w

Sprawa polska ponownie pojawi│a siΩ na arenie miΩdzynarodowej ,w£r≤d kadry oficerskiej upowszechni│y siΩ idee republika±skie [ƒr≤d│em w│adzy jest lud, kt≤ry ma okre£lone prawa] ,Legiony wykszta│ci│y kadry oficer≤w i podoficer≤w, na kt≤rych p≤ƒniej zostanie oparta armia KsiΩstwa Warszawskiego. Trwa│ym spadkiem po legionach jest Mazurek D╣browskiego.

Tymczasem w polityce francuskiej zasz│y istotne zmiany:

1. Napoleon zosta│ do┐ywotnim konsulem [1802]

2. Sprawa wyznaczenia nastΩpcy

3. 1804- Napoleon cesarzem Francuz≤w

II okres- polityka francuska w latach 1804 -1814

Stan pokoju nie trwa│ zbyt d│ugo . Napoleon,aby mieµ poparcie, musia│ daµ ludziom zatrudnienie, zabezpieczyµ rynki zbytu dla przΩdsiΩbiorc≤w i zaspokoiµ ambicje armii. To prowadzi│o nieuchronnie do konfliktu, przede wszystkim z Angli╣, kt≤ra nie chcia│a siΩ zgodziµ na korzystny dla Francji traktat handlowy, by│y r≤wnie┐ zadra┐nienia w polityce kolonialnej.

Drugim motywem by│a polityka kontynentalna- istnia│ konflikt z Austri╣, chodzi│o o sfery wp│yw≤w we W│oszech i nad Renem.

Trzeci motyw: Francuzi uwa┐ali, ┐e francusk╣ racj╣ stanu s╣ granice naturalne:Pireneje, Alpy, Ren. Przebieg:

Wobec tych sprzeczno£ci dosz│o do odnowienia siΩ koalicji antyfrancuskiej, w sk│ad kt≤rej wchodzi│y Anglia, Rosja i Austria. Anglia zwyciΩ┐y│a na morzu - bitwa pod Trafalgarem. Na kontynencie zwyciΩstwo odnios│y wojska napoleo±skie - 2.XII.1805. pod Austerlitz. Bylo to najwiΩksze zwyciΩstwo Napoleona - pokona│ sam po│╣czone armie: austriack╣ i rosyjsk╣. Upadek Austrii spowodowa│ wycofanie siΩ Austrii z wojny. W stanie wojny ci╣gle pozostawa│a Rosja i Francja, ale w my£l warunk≤w pokojowych Napoleon przejmowa│ wp│ywy austriackie na terenie Rzeszy, wtedy te┐ dosz│o do likwidacji £w. Cesarstwa Rzymskiego [powsta│o za Otton≤w] Narodu Niemieckiego . W miejsce tego Napoleon utworzy│ tzw. Zwi╣zek Re±ski.Zaniepokoi│o to Prusy, kt≤re zajΩ│y SaksoniΩ i zmusi│y Francuz≤w do wycofania siΩ za Ren. To z kolei spowodowa│o wojnΩ z Prusami, armia pruska w paƒdzierniku 1806 ponios│a tego samego dnia dwie decyduj╣ce klΩski - pod Jen╣ i Auerstaadt. Armia pruska wycofywa│a siΩ w nie│adzie, wycofywa│a siΩ te┐ armia rosyjska i wtedy oddzia│y Napoleona wkroczy│y na teren Polski. Ju┐ w listopadzie zosta│a zajΩta Warszawa [1806 -27 listopada], ale jeszcze przed tym, bo 21 listopada,chc╣c zniszczyµ AngliΩ, Napoleon wydaje dekret o blokadzie kontynentalnej. Dekret ten zabrania│ sprowadzania na kontynent europejski towar≤w angielskich, wywozu zbo┐a do Anglii i utrzymywania z Angli╣ jakichkolwiek stosunk≤w gospodarczych. »eby ta blokada by│a skuteczna, Napoleon musia│ narzuciµ swoj╣ w│adzΩ ca│ej Europie. Spowodowa│o to wej£cie wojsk francuskich do Hiszpanii, Portugalii w 1808, a jednocze£nie skutki tej blokady uderza│y nie tylko w interesy angielskie, ale i w innych, kt≤rzy prowadzili handel z Angli╣.

Kampania przeciw Rosji trwa│a nadal - dosz│o do dw≤ch bitew: 8.II. pod I│aw╣, 14.VI pod Frydland. Obie bitwy sko±czy│y siΩ zwyciΩstwem Francji. Ale kampania przebiega│a na terenie Polski [II i III tereny zaboru pruskiego]. Polacy z entuzjazmem powitali wkroczenie armii francuskiej. Na wie£µ o zwyciΩstwach francuskich na terenie Wielkopolski usuniΩto pruskie za│ogi, bardzo szybko odbudowano armiΩ polsk╣, kt≤ra wziΩ│a udzia│ w ko±cowej fazie kampanii. Napoleon nie czyni│ zbyt wyraƒnych obietnic, ale sugerowa│, ┐e zajmie siΩ spraw╣ polsk╣. Stwierdzi│,┐e zobaczy, czy Polacy s╣ godnym narodem. Wyraƒnie ┐╣da│ zaopatrzenia dla armii, kwaterunku i wystawienia si│ zbrojnych. Ale sprawa polska sta│a siΩ przedmiotem rozm≤w na spotkaniu miΩdzy Napoleonem a carem Aleksandrem I w Tyl┐y. Napoleon by│ got≤w wydaµ PolskΩ carowi [ Czartoryski chcia│, by car by│ kr≤lem Polski ]. Napoleon chcia│,aby zlikwidowaµ pa±stwo pruskie,na co z kolei nie godzi│ siΩ car, ale zaproponowa│, by ziemie polskie zosta│y w│╣czone w sk│ad Cesarstwa Francuskiego, z bratem Napoleona - Hieronimem jako w│adc╣. Na to z kolei nie chcia│ siΩ zgodziµ Napoleon, bo uwa┐a│, ┐e takie bezpo£rednie s╣siedztwo by│oby powodem nieustannych konflikt≤w miΩdzy Francj╣ a Rosj╣. StanΩ│o na kompromisie, kt≤ry polega│ na tym, ┐e z ziem II i III zaboru pruskiego utworzone zosta│o KsiΩstwo Warszawskie. Monarch╣ mia│ zostaµ kr≤l saski z dynastii Wettin≤w. 22. VII.1807 Napoleon nada│ KsiΩstwu konstytucjΩ, kt≤ra by│a wzorowana na konstytucji francuskiej, ale z pewnymi lokalnymi odmianami. Konstytucja wprowadzi│a wzorce zaczerpniΩte z rewolucji francuskiej, tzn, wolno£µ osobist╣, r≤wno£µ wobec prawa, nienaruszalno£µ w│asno£ci,prawo piastowania urzΩd≤w. To nie dotyczy│o wszystkich. Pe│niΩ praw mia│a szlachta posesjonaci, zamo┐ne mieszcza±stwo, inteligencja.

Instytucje w│adzy pa±stwowej

1. Pe│niΩ w│adzy wykonawczej oraz inicjatywΩ ustawodawcz╣ posiada│ monarcha, kt≤rym w tym wypadku by│ Fryderyk August z dynastii Wettin≤w. Kr≤l sprawowa│ w│adzΩ wykonawcz╣ poprzez radΩ stanu. By│ to organ doradczy przygotowuj╣cy projekty ustaw, inicjatyw ustawodawczych i radΩ ministr≤w [rola dzisiejszego rz╣du]. Zarz╣dza│a ona r≤wnie┐ administracj╣. W│adzΩ ustawodawcz╣ posiada│ dwuizbowy sejm, sk│adaj╣cy siΩ z izby poselskiej [60 mandat≤w na 100 miejsc posiada│a szlachta, a 40 inne stany] i Izby Wy┐szej - Senatu, w sk│ad kt≤rego wchodzili wojewodowie, kasztelanowie, biskupi, ale bez okre£lonych wojew≤dztw. W praktyce ks. Warszawskie by│o najbardziej wysuniΩtym na wsch≤d bastionem wp│yw≤w francuskich.

Na blokadzie mog│a siΩ wzbogaciµ bur┐uazja francuska,gdy┐ stawa│a siΩ na rynku europejskim niemal monopolistyczna. Ale koszta tej blokady by│y bardzo du┐e: trzeba by│o utrzymywaµ olbrzymi aparat celny kontroluj╣cy armie okupacyjne g│≤wnie w Niemczech, Hiszpanii, kt≤re ┐y│y na koszt miejscowej ludno£ci. Wszystko to wywo│ywa│o wielkie niezadowolenie, co wiΩcej, w Hiszpanii Napoleon po raz pierwszy spotka│ siΩ nie tyle z oporem pa±stwa poprzez armiΩ, co z oporem narodu. Ujawni│o siΩ to w dzia│aniach partyzanckich. Wojna w Hiszpanii okaza│a siΩ krwawa i kosztowna. Op≤r podsycali Brytyjczycy. W Prusach natomiast zacz╣│ kszta│towaµ siΩ niemiecki patriotyzm. Coraz powszechniej zaczΩ│o siΩ upowszechniaµ przekonanie, ┐e Prusy to nie tylko dziedziczna posiad│o£µ Hohenzollern≤w, lecz nar≤d oparty na wsp≤lnocie jΩzyka, kultury, tradycji. Prusy s╣ czΩ£ci╣ wielkiego narodu niemieckiego, co wiΩcej, rz╣d pruski przeprowadzi│ wiele reform w duchu bur┐uazyjnym, zniesiono podda±stwo ch│op≤w, przeprowadzono, roz│o┐on╣ na wiele lat reformΩ uw│aszczeniow╣ [ziemia przestaje byµ w│asno£ci╣ dworu, a jest w│asno£ci╣ ch│opa]. Ch│opi uzyskali wolno£µ osobist╣. W 1809 zdawa│o siΩ, ┐e popularno£µ cesarza Francuz≤w s│abnie. Usi│owa│a to wykorzystaµ Austria i w przymierzu z Angli╣ wypowiedzia│a wojnΩ Francji. Napoleon jeszcze raz z wielkim trudem odni≤s│ zwyciΩstwo pod Wagram. Na wojnie tej wzbogaci│o siΩ KsiΩstwo Warszawskie, poniewa┐ jego terytorium zosta│o rozszerzone o ziemie III zaboru austriackiego. Coraz bardziej niepewnym sojusznikiem stawa│a siΩ Rosja. Blokada kontynentalna godzi│a w interesy rosyjskiego ziemia±stwa [handel zbo┐em i surowcami obliczony na rynek angielski]. W 1811 roku car Aleksander I wyda│ zezwolenie na handel z krajami neutralnymi, co w praktyce oznacza│o z│amanie blokady. W 1812 roku Napoleon og│osi│ drug╣ wojnΩ polsk╣, ale wojna ta sko±czy│a siΩ klΩsk╣ Napoleona [faktografia]. W roku nastΩpnym Napoleon usi│owa│ odwojowaµ straty, ale poni≤s│ decyduj╣c╣ klΩskΩ w bitwie pod Lipskiem 16 - 19 pa┐dziernik 1813 roku. W 1814 wojna przerzuci│a siΩ na terytorium Francji i wtedy Napoleon zosta│ zmuszony do abdykacji. W do┐ywotnie w│adanie otrzyma│ wyspΩ ElbΩ na Morzu îr≤dziemnym, a w maju 1814 koalicja pa±stw antynapoleo±skich zawar│a pok≤j z nowym w│adc╣ Francji- Ludwikiem XVIII. Francja wr≤ci│a do granic z 1792 roku..W Wiedniu 1814 roku zebra│ siΩ kongres z│o┐ony ze zwyciΩskich monarch≤w. Wtedy to ustali│a siΩ hegemonia 5 stolic europejskich, a mianowicie: Petersburg, Wiede±, Berlin, Pary┐ i Londyn. Na kongresie przyjΩyo dwie zasady: legitymizmu i r≤wnowagi. Co prawda, obrady Kongresu Wiede±skiego zosta│y przerwane na sto dni powrotu Napoleona do Francji, ale 18.VI.1815 dosz│o do decyduj╣cej bitwy pod Waterloo, gdzie Napoleon poni≤s│ klΩskΩ i ponownie abdykowa│. Ludwik XVIII wr≤ci│ do Pary┐a, a Napoleona zes│ano na WyspΩ îw. Heleny, za£ Francja musia│a powr≤ciµ do granic z 1791 roku. Ponadto zap│aci│a du┐╣ kontrybucjΩ. Tymczasem zwyciΩskie monarchie postanowi│y ┐e: monarchowie maj╣ przyrodzone prawo do tron≤w, ƒr≤d│em ich w│adzy jest │aska Boga [a nie wola ludu], ich obowi╣zkiem s╣ rz╣dy dla dobra poddanych. W prze│o┐eniu na jΩzyk polityki oznacza│o to, ┐e wszystkie dynastie pozbawione w│adzy przez rewolucjΩ maj╣ prawo powrotu do swoich pa±stw. Przyspieszy│o to rozbicie polityczne W│och. Drug╣ zasad╣ by│a zasada r≤wnowagi europejskiej, szczeg≤lnie popierana przez AngliΩ. Oznacza│a ona, ┐e ┐adne pa±stwo nie mo┐e byµ na kontynencie europejskim na tyle silne, aby m≤c narzuciµ si│╣ swoj╣ hegemoniΩ na kontynencie. Najpowa┐niejszymi kontrowersyjnymi sprawami by│a sprawa polska i niemiecka. W sprawie niemieckiej postanowiono: Rozwi╣zanie Zwi╣zku Re±skiego i utworzenie pod przewodnictwem Austrii Zwi╣zku Niemieckiego, kt≤ry obejmowa│ wszystkie pa±stwa niemieckie [z wyj╣tkiem Prus Wschodnich]. W sumie tych pa±stw by│o 36. Ponadto Prusy otrzymywa│y Pozna±skie, Bydgoskie, Toru± i Gda±sk,2/5 Saksonii, NadreniΩ i WestfaliΩ Z ziem KsiΩstwa Warszawskiego po odjΩciu ziem przyznanych Prusom utworzono Kr≤lestwo Polskie, kt≤rego status prawny mia│ okre£liµ car rosyjski. W Wielkopolsce mia│o powstaµ Wielkie KsiΩstwo Pozna±skie o bardzo ograniczonej autonomii. Krak≤w natomiast pozostawa│ wolnym miastem pod nadzorem trzech zaborc≤w. Ponadto z inicjatywy cara Rosji w 1815 w Pary┐u Austria, Rosja i Prusy utworzy│y tzw. îwiΩte Przymierze, w ramach kt≤rego pa±stwa cz│onkowskie zobowi╣zywa│y siΩ do przestrzegania porz╣dku ustalonego na Kongresie Wiede±skim oraz interwencji zbrojnej tam, gdzie ten porz╣dek m≤g│by byµ naruszony przez ruchy rewolucyjne. Do îwiΩtego Przymierza przyst╣pi│y wszystkie pa±stwa chrze£cija±skiej Europy opr≤cz Anglii i Watykanu. Nale┐y jeszcze dodaµ, ┐e postanowienia Kongresu Wiede±skiego ustali│y │ad europejski, kt≤ry przetrwa│ do 1914 roku.