Zycie Piotra Czajkowskiego
Gdyby Piotr Czajkowski ┐y│ dzisiaj, szybko zyska│by s│awΩ odludka i ponuraka: mimo rozleg│ych kontakt≤w nigdzie specjalnie nie bywa│ i w swej odmienno£ci najlepiej czu│ siΩ we w│asnym towarzystwie. Jego dzieci±stwo nie wyr≤┐nia│o siΩ niczym szczeg≤lnym. Przyszed│ na £wiat w Rosji w 1840r., w rodzinie drobnych posiadaczy-jego ojciec by│ w│a£cicielem kopalni rudy ┐elaza. Rodzice zapewnili m│odemu Piotrowi Iljiczowi najbardziej typowy na owe czasy start w ┐ycie, posy│aj╣c go najpierw do szko│y z internatem, a p≤ƒniej na uniwersytet, po uko±czeniu kt≤rego mia│ zostaµ prawnikiem. Taki scenariusz jednak Czajkowskiemu nie odpowiada│. Jego dzieci±stwo up│ynΩ│o pod znakiem mi│o£ci i szczΩ£cia, ale ju┐ wtedy da│y o sobie znaµ wewnΩtrzne zahamowania, utrudniaj╣ce nawi╣zywanie kontakt≤w z otoczeniem. A kiedy w wieku lat o£miu zosta│ wys│any do internatu, przymusowe rozstanie z matk╣ ostatecznie zaci╣┐y│o na jego psychice, zwiastuj╣c ┐ycie pe│ne uczuciowej udrΩki.
Lekcje fortepianu
Czajkowski znalaz│ pocieszenie w muzyce. Ju┐ jako dziecko bra│ lekcje gry na fortepianie, a poniewa┐ wkr≤tce okaza│ siΩ obiecuj╣cym uczniem, kontynuowa│ naukΩ w konserwatorium petersburskim do 22 roku ┐ycia. Wtedy te┐ porzuci│ prawo, aby podj╣µ regularne studia muzyczne. Pierwsze publiczne wykonanie jego kompozycji odby│o siΩ zaledwie trzy lata p≤ƒniej. »ycie Czajkowskiego pe│ne by│o sprzeczno£ci. Utrzymywa│ kontakty ze znakomitymi kompozytorami swojej epoki- Borodinem, Rimskim-Korsakowem, Musorgskim -ale nie czu│ siΩ jednym z nich. Twierdz╣c, ┐e atmosfera Rosji go przyt│acza, wiele podr≤┐owa│ -zawsze jednak z podr≤┐y desperacko powraca│ do kraju. DrΩtwia│ na my£l o zbli┐eniu z innym cz│owiekiem, ale w g│Ωbi duszy tΩskni│ za namiΩtnym zwi╣zkiem uczuciowym. Sposobno£µ nada┐y│a siΩ w osobie wdowy Nadie┐dy von Meck, kt≤rej m╣┐ zrobi│ fortunΩ na rosyjskich kolejach ┐elaznych. KobietΩ otacza│ przepych ,ale faktycznie prowadzi│a ┐ycie pustelnicze.
Listy mi│osne
Madame von Meck oczarowa│a muzyka Czajkowskiego.W gor╣cych s│owach podziΩkowa│a Czajkowskiemu za utw≤r kt≤ry napisa│ w│a£nie dla niej. On odpowiadaj╣c na jej list r≤wnie ciep│o rozpocz╣│ regularn╣ korespondencjΩ trwaj╣c╣ blisko 13 lat, w ci╣gu kt≤rych dwoje przyjaci≤│ wymieni│o oko│o 1100 list≤w, wysy│anych niekiedy po trzy lub cztery dziennie. Zwi╣zek ten istnia│ jedynie na papierze, co znakomicie odpowiada│o Czajkowskiemu. Co wiΩcej Madame von Meck zaoferowa│a mu roczn╣ pensje w wysoko£ci 6000 rubli pod warunkiem, ┐e nigdy nie dojdzie miΩdzy nimi do spotkania. Suma ta r≤wna│a by siΩ dzisiaj z 54000$, a zatem pozwoli│a arty£cie prowadziµ ┐ycie na przyzwoitym poziomie. W roku 1877, w wieku trzydziestu siedmiu lat, niespodziewanie otrzyma│ list od nieznajomej kobiety, Antoniny Milukowej, dwudziestolatki rozmi│owanej w jego przepojonej uczuciem muzyce. Antonina stanowi│a typowy przyk│ad zagorza│ej fanki - zasypywa│a Czajkowskiego namiΩtnymi listami i grozi│a samob≤jstwem ,je┐eli mistrz nie zgodzi siΩ na spotkanie. îlub odby│ siΩ tego samego roku. Okaza│ siΩ prawdziw╣ katastrof╣. Pow£ci╣gliwa natura Czajkowskiego zosta│a skonfrontowana z niezaspokojonym apetytem na ┐ycie przejawianym przez jego ┐onΩ. W czasie miesi╣ca miodowego coraz bardziej zamyka│ siΩ w sobie, znajduj╣c AntoninΩ fizycznie odpychaj╣c╣. Unika│ jej podr≤┐uj╣c jeszcze czΩ£ciej ni┐ przedtem. Rozwiedli siΩ w 1881r. Czajkowski op│aci│ wolno£µ kilkoma za│amaniami nerwowymi, Antonina po odbyciu kilku romans≤w trafi│a do azylu dla ob│╣kanych.
Samodyscyplina
I zn≤w Czajkowski szuka│ ucieczki w muzyce. Tym razem odnalaz│ spok≤j ducha w rutynie kompozytorskiej i na niej opar│ swoj╣ bie┐╣c╣ egzystencjΩ. Obce mu by│o wieczne przekle±stwo artyst≤w- wieczny brak natchnienia. Dla niego, jak mawia│, "Muza pracowa│a 24 godziny na dobΩ". Ka┐dego ranka najp≤ƒniej o 9:30 zasiada│ do fortepianu. Wczesnym popo│udniem wybiera│ siΩ na przechadzkΩ, aby przemy£leµ efekty porannej pracy, po czym wraca│, by wprowadziµ do utwor≤w stosowne poprawki. Ko±czy│ dzie± gr╣ w karty i szklaneczk╣ whisky na sen. Ta rutyna, jak twierdzi│ utrzymywa│a go w formie. W 1890r. CiΩ┐ko prze┐y│ nagle zako±czenie korespondencji z Madame von Meck, kt≤ra przekonana o w│asnym bankructwie, nieoczekiwanie wstrzyma│a pensjΩ i zerwa│a z przyjacielem wszelki kontakt. Jej postΩpowanie doprowadzi│o Czajkowskiego do upadku.
Zjadliwa krytyka
Piotr Czajkowski nie nale┐a│ do postaci wzbudzaj╣cych sympatiΩ. Przyjaci≤│ zra┐a│ jego bezmy£lny krytycyzm, ale najprzykrzejsze uwagi mistrz zarezerwowa│ dla innych kompozytor≤w. Hendla uwa┐a│ za tw≤rcΩ "drogiej kategorii...nawet nie interesuj╣cego" , a Richarda Straussa cechowa│ jego zdaniem "zdumiewaj╣cy brak talentu". Czajkowski zmar│ w roku 1893 w wieku 53 lat. Przez jednych £mierµ artysty t│umaczona by│a epidemi╣ cholery, przez innych interpretowana jako samob≤jstwo. Prawda nigdy nie wysz│a na jaw. îmierµ Piotra Czajkowskiego stanowi│a wierne odbicie jego ┐ycia-pe│nego sprzeczno£ci, mimo prostoty jego kompozycji. Emocje , kt≤re w codziennym ┐yciu Czajkowski dusi│ w sobie, w muzyce rozbrzmiewaj╣ z pe│n╣ si│╣, sprawiaj╣c, ┐e s│uchamy jej z tak╣ przyjemno£ci╣.
KALENDARIUM
1840:przyj£cie na £wiat w Wotkinsku w Rosji
1848:wyjazd do szko│y z internatem, przeprowadzka rodziny do Petersburga
1863:rezygnacja ze studi≤w prawniczych, podjΩcie studi≤w muzycznych
1865:pierwsze publiczne wykonanie w│asnej kompozycji: Ta±ce charakterystyczne
1866:przeprowadzka do Moskwy
1877:pierwsze wykonanie Jeziora úabΩdziego, pocz╣tek korespondencji z Madame von Meck, spotkanie i ma│┐e±stwo z Antonin╣ Milukow╣
1888:pierwsza trasa dyrygencka po Europie Zachodniej
1893:£mierµ w niewyja£nionych okoliczno£ciach, pogrzeb w Petersburgu
NajwiΩksze dzie│a
Na orkiestrΩ
Uwertura Romeo i Julia
Marsz s│owia±ski
Capriccio Italien
Serenada na orkiestrΩ smyczkow╣,Op. 48
Uwertura Hamlet Op. 67a
Symfonia Manfred Op.58
Koncerty
I Fortepianowy b-moll, Op. 23
Skrzypcowy D-dur, Op.5
Muzyka kameralna
Trio fortepianowe a-moll, Op.50
Symfonie
I g-moll, Zimowe marzenia Op. 13
II c-moll Ma│y Rosjanin Op. 17
III d-dur Polska Op. 29
IV f-moll, Op.36
V e-moll, Op.64
VI b-moll Patetyczna Op. 74
Balety
Jezioro │abΩdzie ,Op. 20
îpi╣ca kr≤lewna ,Op. 66
Suita Dziadek do orzech≤w ,Op. 71
S│awne cytaty
"Pierwszy koncert fortepianowy Czajkowskiego jest jak pierwszy nale£nik : do niczego"
Nikolai Solowiew, Petersburg 13 listopada 1875.
"Jak┐e trudno sprawiµ , aby inni widzieli i czuli w muzyce to,co my widzimy i czujemy w sobie."
Piotr Czajkowski, list do Madame von Meck, 28 marca 1878.
"Postanowi│em kiedy£ zagraµ co£ z Brahmsa. C≤┐ za beztalencie!"
Piotr Czajkowski, pamiΩtnik, 9 paƒdziernika 1886.
"Muzyka jest has│em bez znaczenia, dop≤ki nie trafi na otwarty umys│"
Paul Hindemith: îwiat kompozytorski, 1961
"Muzyka jest okiem ucha"
Thomas Draxe ,1616.