Magazyn Reporter nr 09/2002
Data wydania: 2002.09.01

<<< poprzedni artyku│

spis tre╢ci

nastΩpny artyku│ >>>

Ella Fitzgerald
Tomasz D▒browski, www

Ella Fitzgerald urodzi│a siΩ 25 kwietnia 1918 roku w Newport News (Wirginia, USA). Talent muzyczny Ella wykazywa│a ju┐ w latach szkolnych, chocia┐ przek│ada│a taniec nad ╢piew. Od dzieci±stwa towarzyszy│a jej chorobliwa nie╢mia│o╢µ, co nieco przeszkadza│o w osi▒gniΩciu sukcesu na estradzie. Prze│ama│a t▒ cechΩ na konkursie dla amator≤w. Gdy wysz│a na scenΩ trema zamurowa│a j▒, mia│a do wyboru albo staµ jak wryta, albo ╢piewaµ. Wybra│a to drugie i wygra│a.

Sukces doda│ jej pewno╢ci siebie. W kolejnych latach bra│a udzia│ w wielu konkursach, na r≤┐nych szczeblach. W ko±cu zdecydowa│a siΩ na wystΩpu w najwa┐niejszym konkursie tego typu, kt≤ry odbywa│ siΩ w Harlem Opera House. Zbierali siΩ tam ludzie z bran┐y muzycznej, │owcy talent≤w.

W p≤╝niejszych latach wielu ludzi przypisywa│o sobie zas│ugΩ odkrycia Elli Fitzgerald, jednak lud╝mi kt≤rzy pomogli jej zaistnieµ naprawdΩ byli Benny Carter i Charles Linton. Oni to starali siΩ o pracΩ dla Elli w orkiestrze Flechera Hendersona. Zamierzenia te spe│z│y na niczym i m│oda ╢piewaczka dalej wΩdrowa│a po konkursach, a┐ wreszcie trafi│a do Apollo Theatre. Ten w│a╢nie moment jest uwa┐any za pocz▒tek osza│amiaj▒cej kariery wielkiej, a zdaniem niekt≤rych najwiΩkszej ╢piewaczki jazzowej.

Linton, kt≤ry ╢piewa│ w wystΩpuj▒cej w Savoy Ballroom orkiestrze Chicka Webba, przedstawi│ j▒ swojemu liderowi. Ten bez wahania zatrudni│ j▒, ma│o tego pewien okres czasu p│aci│ jej ga┐Ω z w│asnej kieszeni. W nied│ugim czasie Ella sta│a siΩ najwiΩksz▒ gwiazd▒ orkiestry. Nagrywa│a zar≤wno z Webbem (takie utwory jak: "Sing Me A Swing Song", "The Dipsy Doodle", "Oh, Yes, Take Another Guess", "A-Tisket, A-Tasket", "If Dreams Come True" (do kt≤rego napisa│a s│owa), "F.D.R. Jones" i "Undecided"), jak i z grupami Teddy'ego Wilsona, z Ink Spots, a tak┐e Bennym Goodmanem.

Przez trzy lata po ╢mierci Chicka Webba (1939 rok) by│a formalnym liderem orkiestry. NastΩpnie rozpoczΩ│a karierΩ solow▒ nagrywaj▒c wiele popularnych piosenek, czasami tak┐e z innymi artystami. Na pocz▒tku lat 40. karier▒ ╢piewaczki zaj▒│ siΩ producent Norman Granz, dziΩki kt≤remu trafi│a do grona najlepszych wokalistek jazzowych w USA, r≤wnocze╢nie staj▒c siΩ najpopularniejsz▒ wokalistk▒ dla publiczno╢ci nie jazzowej. Niepodwa┐alnie przyczyni│y siΩ do tego nagrania sztandarowych piosenek ameryka±skich skomponowanych przez m.in. Cole'a Portera i braci Gershwin≤w.

Ella podbija│a publiczno╢µ licznymi koncertami w ramach cyklu Jazz At The Philharmonic. Jej g│os brzmia│ dziewczΩco, lekko i przyjemnie co oryginalnie brzmia│o w repertuarze jazzowym. Do tego wokalistka posiada│a du┐▒ skalΩ. Interpretacje Elli cechowa│a du┐a dawka swingu, a tak┐e wirtuozeria. Utwory zawsze by│y dopracowane do perfekcji. Sprawa mia│a siΩ inaczej je┐eli chodzi o duety z Louisem Armstrongiem. Podczas gdy ona traktowa│a piosenkΩ i improwizacjΩ jako jedn▒ ca│o╢µ, Armstrong piosenkΩ traktowa│ jako podstawΩ do improwizacji.

W po│owie lat osiemdziesi▒tych kariera Fitzgerald stanΩ│a w miejscu z powodu pogarszaj▒cego siΩ stanu zdrowia. Jednak┐e publiczno╢µ nie zapomina│a o niej, i ka┐dy wystΩp przyjmowa│a z wielkim entuzjazmem. Ella Fitzgerald zmar│a 1996 w wieku 78 lat. Od pocz▒tku swojej kariery zachwyca│a swoimi interpretacjami utwor≤w jazzowych i nie jazzowych. Do dzi╢ wywiera ogromny wp│yw na wokalistki jazzowe.

Zapraszam do lektury dzia│u Elli Fitzgerald na │amach Strefy Jazzu [ www.strefajazzu.prv.pl

Tekst mo┐esz skomentowaµ na Forum: http://forum.reporter.pl/watki.php?f=023
Mo┐esz tam tak┐e wypowiedzieµ siΩ na inne tematy zwi▒zane z muzyk▒