Discovery
Nazwa cz│onu orbitalnego Discovery (OV-103), kt≤ry wszed│ do eksploatacji jako trzeci z kolei, pochodzi od dw≤ch s│ynnych ┐aglowc≤w. Na jednym z nich ┐eglowa│ w latach 1610-1611 Henry Hudson, poszukuj╣c przej£cia w kierunku p≤│nocno-zachodnim pomiΩdzy Oceanem Atlantyckim i Oceanem Spokojnym i dokonuj╣c jedynie odkrycia akwenu nazwanego p≤ƒniej Zatok╣ Hudsona. NazwΩ Discovery nosi│ r≤wnie┐ statek kapitana Jamesa Cooka w rejsie, podczas kt≤rego odkry│ on w 1778 roku archipelag nazwany przez niego Sandwich Islands, a obecnie znany nam bardziej pod nazw╣ Wysp Hawajskich. Wahad│owiec Discovery zosta│ przetransportowany do O£rodka Kosmicznego im. Kennedy'ego w listopadzie 1983 roku i zadebiutowa│ w kosmosie 30 sierpnia nastΩpnego roku w wyprawie STS-41D. W trakcie tej wyprawy umieszczono w przestrzeni kosmicznej trzy satelity, a znajduj╣ca siΩ w sze£cioosobowej za│odze astronautka Judy Resnik by│a drug╣ kobiet╣-Amerykank╣ w przestrzeni kosmicznej. Szczytowym osi╣gniΩciem drugiej wyprawy (STS-51A) wahad│owca Discovery by│o odzyskanie dw≤ch nieczynnych satelit≤w: Palapa B2 i Westar 6, co nast╣pi│o podczas efektownych spacer≤w w kosmosie Josepha Allena i Dale Gardnera. W trakcie czwartego lotu (STS-51B) mia│o miejsce nieplanowane wcze£niej wyj£cie astronaut≤w Jeffreya Hoffmana i Davida Griggsa na zewn╣trz wahad│owca; jednak nie uda│o im siΩ uruchomiµ satelity │╣czno£ciowego Leasat 3, nieczynnego od czasu jego wcze£niejszego umieszczenia na orbicie. Zraniona duma astronaut≤w zosta│a uleczona podczas sz≤stego lotu Discovery (STS-51I), kiedy William Fisher i James van Hoften dokonali udanej naprawy tego satelity i wys│ali go ponownie w przestrze±. Wyprawa STS-51I odby│a siΩ na prze│omie sierpnia i wrze£nia 1985 roku. Z powodu przymusowego pobytu flotylli wahad│owc≤w w bazach naziemnych w nastΩpstwie katastrofy Challengera, na nastΩpny lot Discovery trzeba by│o czekaµ a┐ trzy lata. Wyprawa STS-26 oznacza│a wznowienie lot≤w wahad│owc≤w. Nie ma najmniejszej przesady w stwierdzeniu, ┐e wahad│owiec Discovery powstawa│ jak feniks z popio│≤w Challengera. Kiedy 29 wrze£nia 1988 roku Discovery wraz z ca│ym zestawem wahad│owcowym sta│ gotowy do startu na wyrzutni, nie r≤┐ni│ siΩ on na zewn╣trz od wcze£niejszych wahad│owc≤w. Jednak samym wygl╣dem zewnΩtrznym nie nale┐a│o siΩ sugerowaµ. W nastΩpstwie wypadku Challengera do system≤w wahad│owca wprowadzono ponad 400 wiΩkszych i mniejszych udoskonale±. W samych tylko rakietach wspomagaj╣cych (SRB) wprowadzono ponad 150 zmian w celu unikniΩcia wyst╣pienia usterki podobnej do tej, kt≤ra spowodowa│a katastrofΩ Challengera. Dokonano r≤wnie┐ zmian w instalacji zbiornika zewnΩtrznego oraz w silnikach g│≤wnych. Jednak w najwiΩkszym stopniu zosta│ zmodyfikowany sam statek Discovery; w jego konstrukcji wprowadzono w sumie 220 zmian. Poprawiono parametry os│ony cieplnej, uk│adu hamulcowego, opon i uk│adu sterowania. Za│oga zosta│a wyposa┐ona w nowe ci£nieniowe skafandry w kolorze pomara±czowym; ka┐dy skafander posiada│ zbiornik z tlenem, spadochron i pneumatyczn╣ tratwΩ ratunkow╣. Zamontowano ponadto nowy system opuszczania statku w sytuacji awaryjnej, przeznaczony do u┐ycia w sytuacji przerwania operacji startu, gdy cz│on orbitalny znajduje siΩ w locie £lizgowym. By│a to ┐erdƒ sk│adaj╣ca siΩ teleskopowo, wzd│u┐ kt≤rej astronauci mogli ze£lizn╣µ siΩ na bezpieczn╣ odleg│o£µ od wahad│owca i nastΩpnie otworzyµ spadochrony. 29 wrze£nia 1988 roku Discovery wystartowa│ efektownie i z hukiem z wyrzutni. Ta wyprawa przebieg│a zgodnie z planem. Po przyziemieniu cz│onu orbitalnego 3 paƒdziernika w Bazie Si│ Powietrznych Edwards, w o£rodku kontroli lotu w Houston wypowiedziano s│owa: äWspania│y koniec nowego pocz╣tkuö. I tak faktycznie by│o. Od tego czasu wahad│owiec Discovery przewodzi w eksploracji przestrzeni kosmicznej. Potwierdzaj╣ to osi╣gniΩcia kolejnych wypraw: wyniesienie teleskopu kosmicznego Hubble'a (STS-31) zagl╣daj╣cego w g│╣b Wszech£wiata, sonda Ulysses (STS-41) badaj╣ca obszary biegunowe S│o±ca oraz satelita badawczy g≤rnych warstw atmosfery (STS-48) kontroluj╣cy szczeg≤│owo stan atmosfery ziemskiej, a zw│aszcza zmiany grubo£ci warstwy ozonowej.
ECS 1
Pierwszy z serii satelit≤w komunikacyjnych eksploatowanych przez europejsk╣ organizacjΩ satelit≤w komunikacyjnych (Eutelsat), przekazuj╣cy informacje telefoniczne, teleksowe, dane komputerowe i nadaje programy do ca│ej Europy. Zaprojektowany na siedem lat pracy, s│u┐y jeszcze w roku 1992; cztery dalsze satelity ECS uzupe│ni│y seriΩ, ostatni (ECS-5) by│ wys│any w lipcu 1988 roku.
Exosat
Exosat (Europejskie obserwatorium promieni X) bada│, w ci╣gu swoich 1 050 dni ┐ycia, ƒr≤d│a promieni X, pozosta│o£ci supernowych, gwiazdy neutronowe i galaktyki.
Rohini 1B
Pierwszy satelita wys│any przez Indie, kt≤re sta│y siΩ si≤dmym krajem w kosmosie, pozostawa│ na orbicie przez 306 dni. Rohini 2 wszed│ na orbitΩ 31 maja 1981 roku, ale spad│ w atmosferΩ po zaledwie 8 dniach. Rohini 3 (17 kwietnia 1983 roku) by│ bardziej udany, pozostaj╣c na orbicie przez siedem lat.
Spacelab
Ca│kowicie wyposa┐one laboratorium kosmiczne Spacelab jest zaprojektowane do wyniesienia na orbitΩ przez wahad│owiec. Przez ca│y czas pozostaje w luku │adunkowym wahad│owca. Spacelab zosta│ zbudowany przez Europejsk╣ AgencjΩ Przestrzeni Kosmicznej (ESA), za│oga sk│ada│a siΩ z ameryka±skich i europejskich astronaut≤w. Jego debiut kosmiczny mia│ miejsce w listopadzie 1983 roku w czasie lotu STS-9/Spacelab 1. W tym locie niemiecki astronauta Ulf Merbold by│ pierwszym Europejczykiem, kt≤ry lecia│ w ameryka±skim pojeƒdzie kosmicznym. Spacelab mo┐e mieµ r≤┐ne konfiguracje. Zwykle tworzony jest tak zwany d│ugi modu│. Sk│ada siΩ on z klimatyzowanego laboratorium o d│ugo£ci 7 metr≤w i szeroko£ci 4 metr≤w. Jest ono wyposa┐one w sprzΩt laboratoryjny, aparaturΩ i komputery na znormalizowanych stojakach. CzΩsto modu│ laboratoryjny jest wysy│any z dodatkowymi przyrz╣dami na paletach, kt≤re w luku │adunkowym wahad│owca s╣ umieszczane za modu│em. Palety s╣ otwarte w kierunku przestrzeni kosmicznej. Czasem Spacelab wystΩpuje w konfiguracji z samymi paletami, z tak zwanym äiglooö, kt≤re jest jednostk╣ dowodzenia i sterowania. W czasie lot≤w Spacelaba badacze wykonuj╣ do£wiadczenia w szerokim zakresie: zasoby Ziemi, medycyna kosmiczna, wp│yw niewa┐ko£ci na procesy biologiczne i fizyczne, przetwarzanie materia│≤w, astronomia itd.. Wyniki do£wiadcze± mog╣ byµ analizowane na miejscu lub przesy│ane do analizy na ZiemiΩ. Typowy lot laboratorium Spacelab trwa oko│o 10 dni.
STS 8
Wys│anie wielozadaniowego satelity INSAT 1B dla Indii; sze£µ szczur≤w zamkniΩtych w klatce w celu zbadania reakcji zwierz╣t na stan niewa┐ko£ci.
TDRSS
TDRSS oznacza satelitarny system £ledzenia i przekazywania danych. NASA wys│a│a pewn╣ liczbΩ satelit≤w komunikacyjnych TDRSS, kt≤re s╣ stacjami przekaƒnikowymi informacji od za│ogowych i bezza│ogowych pojazd≤w kosmicznych na powierzchniΩ Ziemi. Ten system przej╣│ znaczn╣ czΩ£µ pracy dawniej bardzo rozbudowanego £wiatowego systemu £ledzenia NASA, znanego jako STDN (£ledzenie przestrzeni kosmicznej i sieµ danych). TDRS obejmuje dwa satelity i jeden zapasowy na geostacjonarnych orbitach nad r≤wnikiem. Dwa satelity pracuj╣ce znajduj╣ siΩ na d│ugo£ciach 41 stopni W (TDRSS wsch≤d) i 171 stopni W (TDRSS zach≤d). Satelity mog╣ jednocze£nie przekazywaµ dane nap│ywaj╣ce z orbituj╣cego wahad│owca kosmicznego i z 25 satelit≤w. Satelity TDRSS przekazuj╣ dane do jednej stacji naziemnej NASA, White Sands w stanie Nowy Meksyk. Stamt╣d sygna│y s╣ przekazywane przez krajow╣ sieµ komunikacyjn╣ do o£rodka lot≤w kosmicznych Goddarda w Greenbelt w stanie Maryland (satelity) albo do o£rodka kosmicznego Johnsona w Houston (wahad│owce kosmiczne). Satelity TDRSS s╣ najwiΩkszymi i najbardziej zaawansowanymi satelitami komunikacyjnymi, jakie dotychczas zosta│y zbudowane. S╣ one przewidziane do umieszczania na niskiej orbicie ziemskiej przez wahad│owiec. NastΩpnie s╣ wynoszone na wysok╣ orbitΩ przez do│╣czon╣ do nich rakietΩ wspomagaj╣c╣ zwan╣ IUS (bezw│adno£ciowy g≤rny stopie±). Pierwszy satelita TDRSS, TDRS-1, zosta│ umieszczony w kosmosie w czasie dziewiczego lotu wahad│owca kosmicznego Challenger (lot STS-6) 4 kwietnia 1983 roku. Niestety, uszkodzenie rakiety IUS spowodowa│o wyniesienie go na zbyt nisk╣ orbitΩ. Ale po 58 dniach delikatnych manewr≤w in┐ynierowie NASA naprowadzili TDRS-1 na w│a£ciw╣ orbitΩ. Obecnie jest on zapasowym satelit╣. TDRS-2 zosta│ stracony w czasie wypadku Challengera w styczniu 1986 roku. TDRS-3 zosta│ wyniesiony przez wahad│owiec Discovery w czasie lotu STS-26, 29 wrze£nia 1988 roku, pierwszego lotu po wahad│owcu Challenger. Jest on obecnie satelit╣ TDRSS zach≤d. TDRS-4, obecnie satelita TDRSS wsch≤d, by│ te┐ wyniesiony przez Discovery, 13 marca 1989 roku w locie STS-29.