 |
 |
 |
Czym by│oby kino bez efekt≤w specjalnych,
spektakularnych eksplozji, efektownych po╢cig≤w,
fantastycznych wizji przysz│o╢ci, czy scenerii
wyjΩtych wprost z g│owy marzyciela? Czym by│by
film bez Spielberga, Lucasa, Camerona, czy Ridleya
Scotta?
Faktem jest, ┐e z ma│ymi wyj▒tkami, obrazy kt≤rych
tw≤rcami s▒ wy┐ej wymienieni panowie, nie by│y produkcjami
zmuszaj▒cymi widza do wielkiego wysi│ku intelektualnego.
Faktem jest r≤wnie┐ to, ┐e niemal bez wyj▒tk≤w, filmy te okaza│y
siΩ wielkimi hitami, a niekt≤re z nich zapisa│y siΩ
na sta│e w historii kina. Kina przez
du┐e "K"!
Chyba najbardziej znanym i uznanym spo╢r≤d wymienionych, jest nazwisko-instytucja;
STEVEN SPIELBERG
- kt≤ry o dziwo zaczyna│ karierΩ od...filmu drogi. "Pojedynek na szosie" w kt≤rym kierowca ciΩ┐ar≤wki, bez wyra╝nego motywu prze╢laduje cz│owieka jad▒cego samochodem osobowym, nie by│ filmem ani zbyt dobrym, ani zanadto ciekawym. Mimo to, jest godny polecenia ze wzglΩdu bynajmniej na to, by poznaµ wczesn▒ tw≤rczo╢µ m│odego Spielberga. Nadszed│ jednak dzie± premiery "SzczΩk", historii morderczego rekina, kt≤ry w ciekawie skonstruowanym finale zostaje zabity przez dzielnego szeryfa (w tej roli Roy Scheider). Efekty specjalne przera┐a│y realno╢ci▒, a muzyka wspaniale budowa│a klimat! Motyw muzyczny ze "SzczΩk" sta│ siΩ niemal kultowy i nie raz by│ parodiowany w przer≤┐nych komediach (nawet sam Spielberg wykorzysta│ go w spos≤b humorystyczny w filmie "1941"). Po wielkim sukcesie "SzczΩk", Spielberg by│ ju┐ dobrze znany w filmowym ╢wiatku. Kolejnym uderzeniem na Hollywood, by│y "Bliskie spotkania trzeciego stopnia" - historia niezwyk│ej wizyty kosmit≤w na ziemi. Film (choµ by│ kamieniem milowym efekt≤w specjalnych) nie zosta│ doceniony tak, jak chcia│by tego Spielberg. Sta│o siΩ to za spraw▒ "Gwiezdnych wojen", kt≤re wesz│y na ekrany kin w tym samym czasie co Spielbergowskie "Spotkania..." A ┐e "Gwiezdne wojny" by│y filmem nieco bardziej kolorowym i weso│ym od powa┐nych "Bliskich spotka±..." wiadomo by│o co wybior▒ widzowie. Kolejnym filmem kt≤ry by│ wielkim hitem Spielberga by│o "E.T." z kt≤rego kadr umosz▒cego siΩ ch│opca na rowerze wykorzystany zosta│ do stworzenia logo wytw≤rni Spielberga - AMBLIN! Historia przybycia na ziemiΩ weso│ego stworka z d│ug▒ szyj▒ podbi│a serca widz≤w i sta│a siΩ na jaki╢ czas wizyt≤wk▒ re┐ysera. P≤╝niej przysz│a kolej na jedn▒ z najwiΩkszych i najbardziej dochodowych trylogii wszechczas≤w - "Indiana Jones". Na planie wszystkich trzech czΩ╢ci Spielberg pracowa│ z Georgem Lucasem. Trylogia o przygodach dzielnego archeologa-awanturnika, oraz rewelacyjny motyw przewodni s▒ znane ka┐demu szanuj▒cemu siΩ mi│o╢nikowi film≤w. Przyszed│ wreszcie czas na niemal┐e najwiΩksze dzie│o Spielberga - "Park Jurajski". Na planie tego filmu po raz pierwszy w historii kina wykorzystano na szerok▒ skalΩ efekty komputerowe po│▒czone z niesamowit▒ muzyk▒ i ╢wietn▒ gr▒ aktor≤w. Niestety, kontynuacja "Parku..." pod tytu│em "Zaginiony ªwiat" by│a ju┐ tylko nΩdzn▒ kalk▒ orygina│u. W ostatnim czasie Spielberg zab│ysn▒│ raz jeszcze niespotykanymi do tej pory efektami specjalnymi - w filmie "Szeregowiec Ryan". Losy dzielnych ┐o│nierzy po l▒dowaniu na pla┐ach w Normandii podczas Drugiej Wojny ªwiatowej pokazuj▒ niemal prawdziw▒ walkΩ - bez upiΩksze±, wznios│ych hase│ czy idea│≤w. Wszystko to realistycznie uchwycone przez operatora Janusza Komi±skiego (Oscar!), oraz okraszone rewelacyjnymi efektami specjalnymi i d╝wiΩkowymi. Spielberg poza re┐yserowaniem kasowych hit≤w, zaj▒│ siΩ tak┐e obrazami "powa┐nymi" takimi jak "Kolor purpury", rewelacyjna "Lista Schindlera" czy zupe│nie nieciekawy "Amistad". Jednak ze wzglΩdu na temat tego artyku│u tytu│y te pozostan▒ nieopisane szerzej. Spielberg pomaga│ r≤wnie┐ przy realizacji kilku innych film≤w z rewolucyjnymi efektami specjalnymi. Warto tu wymieniµ kilka tytu│≤w kt≤re Spielberg wspomaga│ jako Producent. "Powr≤t do przysz│o╢ci" Roberta Zemeckisa, "Casper" (film w wiΩkszej czΩsci z│o┐ony z animacji komputerowej) czy "Gremlins" Joe'go Dante.
GEORGE LUCAS
- jego nazwisko kojarzy siΩ jednoznacznie z "Gwiezdnymi wojnami". My╢lΩ ┐e nie sk│amiΩ, je╢li powiem ┐e "Gwiezdne wojny" to najbardziej znana seria filmowa ╢wiata. Lucas wyszed│ poza granicΩ ludzkiej wyobra╝ni i poprowadzi│ widza na wielk▒ kosmiczn▒ przygodΩ, z rycerzami Jedi, KsiΩ┐niczkami, stworami i pojazdami kosmicznymi z Soko│em Milenium na czele. "Gwiezdne wojny" to film prze│omowy, prosty, ale i pouczaj▒cy. Chocia┐ Lucas nie re┐yserowa│ "Imperium kontratakuje" i "Powrotu Jedi" to jako producent sprawowa│ kontrolΩ nad ich powstawaniem, a w roku 1999 do kin trafi│a pierwsza czΩ╢µ "Gwiezdnych wojen", uznawana przez niekt≤rych za najmniej udan▒ z cyklu; "Episode 1 - Mroczne widmo". Film posiada│ tylko trochΩ mniej animacji komputerowej ni┐ "Toy Story" ;), a najbardziej dra┐ni│a postaµ JarJar Binksa - kt≤ry zosta│ obwo│any najgorsz▒ postaci▒ w historii "Gwiezdnych wojen". George Lucas by│ tak┐e producentem filmu "Willow" Rona Howarda (kt≤ry zaczyna│ u Lucasa jako aktor!). Film fantasy z ciekawymi efektami specjalnymi nie zdoby│ jednak zbyt wielkiej popularno╢ci. A szkoda - bo by│ ╢wietnie zrobiony, efekty wiernie oddawa│y ducha tamtych czas≤w, a Val Kilmer gra│ wrΩcz koncertowo. Nazwisko Lucasa zawsze kojarzone bΩdzie jednak tylko z jednym filmem; bo tak jak do aktora potrafi przylgn▒µ etykietka jednej z granych postaci, tak Lucas ju┐ na zawsze zostanie cz│owiekiem kt≤ry stworzy│ "Gwiezdne wojny"!
JAMES CAMERON
- Gdy re┐yserowa│ film o morderczych piraniach (z Lancem Henriksenem w roli g│≤wnej), nikt nie przypuszcza│ ┐e za kilkana╢cie lat jeden z jego film≤w otrzyma a┐ 11 oscar≤w! Zaczyna│ jednak skromnie, z pomoc▒ Arnolda Schwarzeneggera stworzy│ jedn▒ z najbardziej znanych postaci filmu: "Terminatora". Sukces filmu zaskoczy│ wszystkich, mordercza maszyna z przysz│o╢ci przera┐a│a i choµ Schwarzenegger wypowiedzia│ w filmie tylko kilka niepe│nych zda±, to jedno z nich ("I'll be back") wesz│o do historii kina. Film sta│ siΩ wielkim sukcesem i doczeka│ siΩ r≤wnie dobrej kontynuacji. Do dzi╢ trwa sp≤r o to, kt≤ra z czΩsci jest lepsza ;). Dla wielu wielbicieli tw≤rczo╢ci Camerona, najlepszym jego filmem pozostaje jednak kontynuacja "Alien" Ridleya Scotta, pod tytu│em "Aliens". Dalsze losy Ripley i Obcych, w filmie Camerona nabra│y zupe│nie nowego charakteru. Ripley nie biega│a ju┐ tylko z miotaczem p│omieni - pomaga│a jej ca│a dru┐yna dzielnych Marines; kt≤rzy stali siΩ ekip▒ niemal┐e kultow▒. Dzielna i zbudowana jak mΩ┐czyzna Vasques, tch≤rzliwy Hudson, dzielny Hicks czy android Bishop, zdawa│y siΩ byµ bohaterami z krwi i ko╢ci. G│≤wnym bohaterem filmu by│y jednak efekty specjalne; animacje Obcych, lot statkiem transportowym czy jazda czo│giem bojowym, na zawsze zostaj▒ w pamiΩci...szkoda jedynie, ┐e ┐o│nierze Marines nie byli zmuszeni u┐yµ dzia│ka umieszczonego na przedzie transportowca, lub tego z dachu pojazdu bojowego :( W wersji re┐yserskiej mo┐emy za to podziwiaµ automaty stra┐nicze w akcji. Zdawa│o siΩ, ┐e Cameron pokaza│ ju┐ wszystko co m≤g│ pokazaµ...jednak nagle postanowi│ zabraµ widz≤w pod wodΩ, na wielk▒ przygodΩ w filmie "G│Ωbia". Obraz nie zyska│ zbyt przychylnych opinii krytyki, a i widzowie zdawali siΩ byµ nieco zawiedzeni. James Cameron udowodni│ jednak "G│Ωbi▒", ┐e w dziedzinie efekt≤w specjalnych mo┐na by│o pokazaµ wiele nowego. np. ┐yw▒ wodΩ wΩdruj▒c▒ korytarzami podwodnej stacji. Kolejne spotkanie Camerona ze Schwarzeneggerem zaowocowa│o powstaniem filmu "Prawdziwe K│amstwa", z efektami specjalnymi kt≤re zdawa│y siΩ k│a╢µ na │opatki wszystko, co do tej pory widzieli╢my na ekranie. Schwarzenegger za sterami Harriera, ratuj▒cy c≤rkΩ z r▒k terroryst≤w, to wielkie wyzwanie, jednak specjali╢ci z "Industrial light & Magic" ponownie pokazali, ┐e wszystko jest mo┐liwe do zrobienia. Ostatnim wielkim dzie│em Camerona jest "Titanic", kt≤ry przez jednych uwa┐any jest za arcydzie│o mog▒ce konkurowaµ z "PrzeminΩ│o z wiatrem", przez innych (g│≤wnie przez wielbicieli "ostrego" Camerona) wy╢miewane za ckliwy nastr≤j i grΩ Leonardo Di Caprio. Trzeba jednak przyznaµ, ┐e Cameron filmowa│ niezwykle trudny temat i uda│o mu siΩ to znakomicie. ZatoniΩcie statku jest zrealizowane z mistrzowsk▒ precyzj▒, dramaturgia w filmie dopisuje, a ca│o╢µ uhonorowana zosta│a jedenastoma Oscarami. Nie zdziwi│ wiΩc nikogo okrzyk Camerona podczas rozdania Oscar≤w; "I'm the King of the world!" Wszyscy czekaj▒ na nastΩpny film kr≤la...
RIDLEY SCOTT
- w zasadzie zrobi│ kilka film≤w wrΩcz nie nadaj▒cych siΩ do ogl▒dania; "G.I.Jane", "Sztorm", "Legenda" czy ju┐ bardziej udany "Black Rain"...ale nazwisko Ridleya Scotta kojarzy siΩ tylko z dwoma tytu│ami. "Alien" by│ rewolucyjnym spojrzeniem na SF i stadium strachu cz│owieka osaczonego i samotnego w kosmosie. Choµ potw≤r nie by│ pokazywany w filmie nawet tak czΩsto jak dinozaury w "Parku Jurajskim", to napiΩcie, wystr≤j wnΩtrz statku i niesamowite efekty wizualne, uczyni│y z tego filmu obraz kultowy...kt≤ry w plebiscycie na najlepszy film wszechczas≤w przeprowadzony w naszym Klubie, zaj▒│... Pierwsze miejsce! Drugim filmem s│awi▒cym Ridleya Scotta jest "Blade Runner", t│umaczony jako "úowca android≤w". I choµ Harrison Ford uwa┐a postaµ Deckerta za jedn▒ z gorszych w swojej karierze, to film szybko sta│ siΩ kultowym. Niesamowita atmosfera miasta przysz│o╢ci, lataj▒cych radiowoz≤w i przede wszystkim s│ynna scena nad przepa╢ci▒...to Biblia dla wielbicieli SF!
PAUL VERHOEVEN
- Re┐yser kt≤ry krΩci g│≤wnie dwa rodzaje film≤w. Albo s▒ to thrillery erotyczne ("Nagi instynkt", "Showgirls") albo super kasowe przeboje Science Fiction! Pierwszy by│ "Robocop" - losy gliniarza z Detroit, kt≤ry po strasznej ╢mierci powraca do ┐ycia jako mechaniczny policjant. Alex Murphy (w tej roli Peter Weller) zagra│ koncertowo, efekty specjalne (chwilami bardzo brutalne) niesamowite (postaµ Robocopa i robota ED-209), klimat staczaj▒cego siΩ w d≤│ miasta przysz│o╢ci - ca│o╢µ stworzy│a niazapomnian▒ mieszankΩ, nieudolnie na╢ladowan▒ w filmach Robocop 2 i 3 :( Po╝niej przysz│a kolej na wsp≤│pracΩ Verhoevena z Arnoldem Schwarzeneggerem, Michaelem Ironsidem i Sharon Stone w filmie "PamiΩµ absolutna". Przygody Douglasa Quaida (w tej roli Arnold Schwarzenegger) szukaj▒cego swojej to┐samo╢ci na Ziemi i Marsie, sta│y siΩ wielkim przebojem kasowym. Najbardziej podoba│a siΩ widzom sceneria skolonizowanej Czerwonej planety, jak r≤wnie┐ pe│ne rozmachu akcje, po╢cigi i strzelaniny. Wreszcie przyszed│ czas na ekranizacjΩ "»o│nierzy kosmosu". Niekt≤rzy na sam tytu│ tego filmu parskaj▒ ╢miechem, jednak rzadko w kinie mo┐na spotkaµ tak sprawne po│▒czenie gry aktor≤w z animacjami komputerowymi. Robale z komputera by│y wprost "jak ┐ywe", akcje pe│ne napiΩcia (czasem i humoru) a ca│o╢µ zapewni│a Verhoevenowi rehabilitacjΩ po tym, jak za "Show Girls" otrzyma│ "Z│ot▒ malinkΩ" - kt≤r▒ jako jedyny tw≤rca filmowy osobi╢cie odebra│!
RON HOWARD
- w jego przypadku znajdzie siΩ do╢µ du┐o film≤w ze ╢wietnymi efektami specjalnymi. Z tego co pamiΩtam, pierwszy by│ "Kokon" - opowie╢µ o dobrodusznych kosmitach przyby│ych na ziemiΩ po swoich towarzyszy. Efekty wizualne w tym obrazie sta│y w tamtych czasach na bardzo wysokim poziomie, a i dzi╢ potrafi▒ zadziwiµ! "Willow" - opisywa│em ten film powy┐ej! "Ognisty podmuch" jest chyba najlepszym filmem Howarda. Opowiada o losach dw≤ch braci stra┐ak≤w (Kurt Russell i William Baldwin) kt≤rzy walcz▒ z tajemniczym podpalaczem. Efekty specjalne w tym filmie skupi│y siΩ g│≤wnie na dzia│aniu ognia i tym, co potrafi zrobiµ z psychik▒ cz│owieka. Na szczeg≤ln▒ uwagΩ zasuguje scena, w kt≤rej William Baldwin biegnie przez zawalaj▒cy siΩ dach! Ostatnim wielkim filmem Rona Howarda jest "Apollo 13". Film oparty na faktach autentycznych, z niesamowitymi efektami lotu w przestrzeni. Do nakrΩcenia stanu niewa┐ko╢ci, aktorzy byli wynoszeni pod granice atmosfery ziemskiej w specjalnym samolocie, po czym ten gwa│townie nurkowa│ z powrotem w kierunku ziemi, co dawa│o kilkuminutowy stan niewa┐ko╢ci!
STANLEY KUBRICK
- w tym przypadku mamy do czynienia tylko z jednym filmem. "2001 - Odyseja kosmiczna" by│a jak na lata powstania (lata 60-te) kamieniem milowym w dziedzinie efekt≤w specjalnych. Stanley Kubrick opracowa│ wiele nowatorskich metod trickowych, takich jak obrotowy pok│ad statku kosmicznego. Do historii filmu przesz│a scena baletu statk≤w kosmicznych w takt muzyki Straussa, oraz rozmowa jednego z pilot≤w z komputerem pok│adowym HAL-9000.
ROBERT ZEMECKIS
- Utalentowany ucze± Spielberga. KarierΩ zacz▒│ od filmu "Powr≤t do przysz│o╢ci" z Michaelem J. Foxem. Perypetie nastolatka przeniesionego w przesz│o╢µ dziΩki wynalazkowi dr.Browna (Christopher Lloyd) - samochodowi, kt≤ry po rozpΩdzeniu siΩ do prΩdko╢ci 88 Mil potrafi przenosiµ siΩ w czasie. Efekty specjalne by│y po prostu ╢wietne. Zemeckis nakrΩci│ w p≤╝niejszych latach czΩ╢µ drug▒ i trzeci▒ "Powrotu..." kt≤re mimo tego, ┐e nie dorasta│y pierwszej do piΩt - jako trylogia stanowi▒ do dzi╢ Kawa│ Dobrego Kina! P≤╝niej przysz│a kolej na r≤wnie rewolucyjny co zwariowany film; "Kto wrobi│ Kr≤lika Rogera" - w kt≤rym ┐ywi aktorzy grali razem z postaciami animowanymi. Wreszcie przyszed│ czas na prze│omowy pod wzglΩdem efekt≤w specjalnych "Ze ╢mierci▒ jej do twarzy" z Brucem Willisem, Goldie Hawn i Merryl Streep. W tym niezwyk│ym filmie, obie panie za┐ywaj▒ cudowny lek, dziΩki kt≤remu niestraszne im krΩcenie glow▒ o 180 stopni, czy normalne funkcjonowanie z wielk▒ dziur▒ w brzuchu. Film mo┐e nie jest nazbyt udany...ale warto go zobaczyµ chocia┐by dla samych niezwyk│ych efekt≤w specjalnych! Obsypany Oscarami "Forrest Gump" by│ przyk│adem na racjΩ stwierdzenia: "Najlepsze efekty specjalne to takie, kt≤rych nie widaµ na ekranie"...i rzeczywi╢cie, Tom Hanks wita│ siΩ z prezydentem Kennedym, mia│ kolegΩ bez n≤g (Gary Sinice), biega│ szybko niczym wiatr, zawsze jak gdzie╢ szed│ to bieg│ ;) i ucieka│ w Wietnamie przed zrzutem napalmu. A wszystko to wygl▒da│o jak prawdziwe...czego zas│ug▒ by│y dopracowane w najdrobniejszych szczeg≤│ach, efekty komputerowej animacji. "Kontakt" to ostatni film Zemeckisa. Choµ efekt≤w specjalnych nie by│o w nim ju┐ tyle co w innych hitach tego re┐ysera, to je┐eli ju┐ siΩ pojawia│y (maszyna do miΩdzygalaktycznych podr≤┐y i sama podr≤┐) - to sta│y na bardzo wysokim poziomie!
TIM BURTON
- Na pocz▒tku by│ "Sok z ┐uka" z Michaelem Keatonem (p≤╝niejszy Batman). Czarna komedia o losach zabitej w wypadku samochodowym parze (Geena Davis i Alec Baldwin) prowadzonej przez ┐ycie pozagrobowe przez zwariowanego "Beetlejuice". W filmie dominuj▒ koszmarne i niesamowite efekty specjalne i dziwaczna atmosfera. W "Soku z ┐uka" debiutuje Winona Ryder. W filmie "Edward No┐ycorΩki" ma│o kto m≤g│ rozpoznaµ pod chatrakteryzacj▒ przystojnego Johny'ego Deepa, a Winona Ryder mia│a w│osy ufarbowane na blond. W zasadzie g│≤wnym elementem tego niezwyk│ego obrazu by│ str≤j i wygl▒d g│≤wnego bohatera (majstersztyk charakteryzacji). W ko±cu przyszed│ czas na "Batmana", w kt≤rego wcieli│ siΩ Michael Keaton. Choµ ca│a akcja dzieje siΩ w nocy, Tim Burton umiejΩtnie pokazuje mo┐liwo╢ci akcesorii Cz│owieka Nietoperza w walce z Jokerem (Jack Nicholson). Po "Batmanie" Burton krΩci jeszcze drug▒ czΩ╢µ "Powr≤t Batmana"...kt≤ra pod wzglΩdem efektowno╢ci nie r≤┐ni siΩ niczym od czΩ╢ci pierwszej, a Batman walczy tylko z innymi postaciami - Catwoman i Pingwin. Tim Burton nakrΩci│ jeszcze do╢µ ┐enuj▒cy film "Marsjanie atakuj▒", w kt≤rym mimo tego, ┐e zagra│o wiele gwiazd, a Marsjanie wygl▒daj▒ nawet ciekawie...zabrak│o tego czego╢, co decyduje o tym, ┐e film siΩ podoba...
ROLAND EMMERICH
- jest doskona│ym przyk│adem na to, ┐e cudzoziemiec te┐ mo┐e zrobiµ w Hollywood karierΩ. Zaczyna│ filmem "KsiΩ┐yc 44", w kt≤rym Michael Pare ╢ciga│ przestΩpc≤w na ksiΩ┐ycu. Efekty jak na tamte lata i bud┐et, by│y do╢µ ciekawe. Pierwszym filmem Emmericha nakrΩconym w Hollywood, by│ "Uniwersalny ┐o│nierz" z Jean'em Claude Van Dammem i Dolphem Lundgrenem. Historia powo│ania do ┐ycia ┐o│nierzy zabitych w Wietnamie by│a do╢µ dobrze zrobiona pod zwglΩdem wizualnym, i nie╝le zagrana (razi tylko do╢µ s│aba ko±c≤wka). Gdy Roland Emmerich ju┐ na dobre zawita│ do Hollywood, zaanga┐owa│ do swojego filmu Kurta Russella i Jamesa Spadera. Choµ "Gwiezdne wrota", film o podboju innego ╢wiata zamieszkanego przez kultury egipskie, by│ gorzej ni┐ s│aby, nie przeszkodzi│o mu to w zarobieniu du┐ych pieniΩdzy. Efekty specjalne by│y najmocniejsz▒ stron▒ filmu, kt≤ry jako ca│o╢µ, jest niestety bardzo s│aby. Wielkim hitem okaza│ siΩ za to "Dzie± Niepodleg│o╢ci" z Willem Smithem i Jeffem Goldblummem. Tu zn≤w mamy okazjΩ ogl▒daµ na ekranie nowatorskie efekty specjalne. Choµ w filmie lata wiele samolot≤w (F-18, Air Force One), to podobno wszystkie ujΩcia w powietrzu robione by│y na plastikowych modelach - jak twierdzili tw≤rcy filmu: "»aden samolot nie wzbi│ siΩ w powietrze na potrzeby filmu". W "Dniu Niepodleg│o╢ci" do╢µ ciekawie i nowatorsko zostali r≤wnie┐ pokazani sami Obcy! Gdy prace nad Godzill▒ po tym, jak Jan De Bont odm≤wi│ re┐yserowania, przej▒│ Emmerich - wszyscy spodziewali siΩ kolejnego wielkiego hitu. Niestety, chyba tylko potworna i natarczywa kampania reklamowa nieco uratowa│a film przed ca│kowit▒ klΩsk▒. O ile sam potw≤r nie by│ najgorszy, to gra aktor≤w i same efekty specjalne pozostawiaj▒ wiele do ┐yczenia. Samoloty F-18, w por≤wnaniu z tymi z "Dnia Niepodleg│o╢ci", wygl▒daj▒ tak sztucznie, jak rzucony przez dziecko papierowy model. R≤wnie┐ sam potw≤r m≤g│ zostaµ lepiej dopracowany, a akcja filmu umieszczona za dnia zamiast w nocy.
WOLFGANG PETERSEN
- Drugi re┐yser niemieckiego pochodzenia kt≤ry po osi▒gniΩciu sukcesu w swoim kraju, zrobi│ karierΩ tak┐e w Hollywood. Zaczyna│ u "siebie", filmem "OkrΩt" - kt≤ry zabiera│ widza w niesamowit▒, klaustroboficzn▒ podr≤┐ │odzi▒ podwodn▒. W filmie, poza bardzo realistycznym pokazaniem bitew morskich, kr≤luje miezapomniany motyw muzyczny. Drugim wielkim hitem Petersena by│a "Nieko±cz▒ca siΩ opowie╢µ" - niezwyk│a ba╢± w klimacie fantasy. Efekty specjalne by│y ol╢niewaj▒ce, a lataj▒cy smok Falkor na d│ugo zostaje w pamiΩci. Gdy Petersen krΩci│ w Hollywood "Air Force One" z Harrisonem Fordem, wszyscy czekali na wielki film. Jednak poza ca│kiem niez│▒ gr▒ Harrisona Forda, film okaza│ sie wielkim niewypa│em. Efekty specjalne (szczeg≤lnie katastrofy Air Force one w Oceanie) s▒ przyk│adem zupe│nie nieudanego wykorzystania w filmie mo┐liwo╢ci animacji komputerowej!
Niniejszy artyku│ tylko podra┐nia temat Efekt≤w specjalnych w filmach i nie pr≤buje niczego wyja╢niaµ, czy omawiaµ do ko±ca... Poni┐ej przedstawiam jeszcze kilka zdjΩµ, kt≤re nie "za│apa│y" siΩ do opisania wy┐ej, ze wzglΩdu na to, ┐e ich rezyserzy rzadko robi▒ filmy z takowymi efektami, b▒d╝ w og≤le robi▒ ma│o film≤w.
AUTOR TEKSTU:
Rafa│ Donica - DUX
OD AUTORA: Za ewentualne pomy│ki w tek╢cie nie biorΩ odpowiedzialno╢ci. Ca│y artyku│ bazowa│ tylko i wy│▒cznie na mojej wiedzy na temat wszystkich re┐yser≤w. Nie korzysta│em z ┐adnych biografii, filmografii ani innych ╝r≤de│.
Chyba najbardziej znanym i uznanym spo╢r≤d wymienionych, jest nazwisko-instytucja;
STEVEN SPIELBERG
- kt≤ry o dziwo zaczyna│ karierΩ od...filmu drogi. "Pojedynek na szosie" w kt≤rym kierowca ciΩ┐ar≤wki, bez wyra╝nego motywu prze╢laduje cz│owieka jad▒cego samochodem osobowym, nie by│ filmem ani zbyt dobrym, ani zanadto ciekawym. Mimo to, jest godny polecenia ze wzglΩdu bynajmniej na to, by poznaµ wczesn▒ tw≤rczo╢µ m│odego Spielberga. Nadszed│ jednak dzie± premiery "SzczΩk", historii morderczego rekina, kt≤ry w ciekawie skonstruowanym finale zostaje zabity przez dzielnego szeryfa (w tej roli Roy Scheider). Efekty specjalne przera┐a│y realno╢ci▒, a muzyka wspaniale budowa│a klimat! Motyw muzyczny ze "SzczΩk" sta│ siΩ niemal kultowy i nie raz by│ parodiowany w przer≤┐nych komediach (nawet sam Spielberg wykorzysta│ go w spos≤b humorystyczny w filmie "1941"). Po wielkim sukcesie "SzczΩk", Spielberg by│ ju┐ dobrze znany w filmowym ╢wiatku. Kolejnym uderzeniem na Hollywood, by│y "Bliskie spotkania trzeciego stopnia" - historia niezwyk│ej wizyty kosmit≤w na ziemi. Film (choµ by│ kamieniem milowym efekt≤w specjalnych) nie zosta│ doceniony tak, jak chcia│by tego Spielberg. Sta│o siΩ to za spraw▒ "Gwiezdnych wojen", kt≤re wesz│y na ekrany kin w tym samym czasie co Spielbergowskie "Spotkania..." A ┐e "Gwiezdne wojny" by│y filmem nieco bardziej kolorowym i weso│ym od powa┐nych "Bliskich spotka±..." wiadomo by│o co wybior▒ widzowie. Kolejnym filmem kt≤ry by│ wielkim hitem Spielberga by│o "E.T." z kt≤rego kadr umosz▒cego siΩ ch│opca na rowerze wykorzystany zosta│ do stworzenia logo wytw≤rni Spielberga - AMBLIN! Historia przybycia na ziemiΩ weso│ego stworka z d│ug▒ szyj▒ podbi│a serca widz≤w i sta│a siΩ na jaki╢ czas wizyt≤wk▒ re┐ysera. P≤╝niej przysz│a kolej na jedn▒ z najwiΩkszych i najbardziej dochodowych trylogii wszechczas≤w - "Indiana Jones". Na planie wszystkich trzech czΩ╢ci Spielberg pracowa│ z Georgem Lucasem. Trylogia o przygodach dzielnego archeologa-awanturnika, oraz rewelacyjny motyw przewodni s▒ znane ka┐demu szanuj▒cemu siΩ mi│o╢nikowi film≤w. Przyszed│ wreszcie czas na niemal┐e najwiΩksze dzie│o Spielberga - "Park Jurajski". Na planie tego filmu po raz pierwszy w historii kina wykorzystano na szerok▒ skalΩ efekty komputerowe po│▒czone z niesamowit▒ muzyk▒ i ╢wietn▒ gr▒ aktor≤w. Niestety, kontynuacja "Parku..." pod tytu│em "Zaginiony ªwiat" by│a ju┐ tylko nΩdzn▒ kalk▒ orygina│u. W ostatnim czasie Spielberg zab│ysn▒│ raz jeszcze niespotykanymi do tej pory efektami specjalnymi - w filmie "Szeregowiec Ryan". Losy dzielnych ┐o│nierzy po l▒dowaniu na pla┐ach w Normandii podczas Drugiej Wojny ªwiatowej pokazuj▒ niemal prawdziw▒ walkΩ - bez upiΩksze±, wznios│ych hase│ czy idea│≤w. Wszystko to realistycznie uchwycone przez operatora Janusza Komi±skiego (Oscar!), oraz okraszone rewelacyjnymi efektami specjalnymi i d╝wiΩkowymi. Spielberg poza re┐yserowaniem kasowych hit≤w, zaj▒│ siΩ tak┐e obrazami "powa┐nymi" takimi jak "Kolor purpury", rewelacyjna "Lista Schindlera" czy zupe│nie nieciekawy "Amistad". Jednak ze wzglΩdu na temat tego artyku│u tytu│y te pozostan▒ nieopisane szerzej. Spielberg pomaga│ r≤wnie┐ przy realizacji kilku innych film≤w z rewolucyjnymi efektami specjalnymi. Warto tu wymieniµ kilka tytu│≤w kt≤re Spielberg wspomaga│ jako Producent. "Powr≤t do przysz│o╢ci" Roberta Zemeckisa, "Casper" (film w wiΩkszej czΩsci z│o┐ony z animacji komputerowej) czy "Gremlins" Joe'go Dante.
GEORGE LUCAS
- jego nazwisko kojarzy siΩ jednoznacznie z "Gwiezdnymi wojnami". My╢lΩ ┐e nie sk│amiΩ, je╢li powiem ┐e "Gwiezdne wojny" to najbardziej znana seria filmowa ╢wiata. Lucas wyszed│ poza granicΩ ludzkiej wyobra╝ni i poprowadzi│ widza na wielk▒ kosmiczn▒ przygodΩ, z rycerzami Jedi, KsiΩ┐niczkami, stworami i pojazdami kosmicznymi z Soko│em Milenium na czele. "Gwiezdne wojny" to film prze│omowy, prosty, ale i pouczaj▒cy. Chocia┐ Lucas nie re┐yserowa│ "Imperium kontratakuje" i "Powrotu Jedi" to jako producent sprawowa│ kontrolΩ nad ich powstawaniem, a w roku 1999 do kin trafi│a pierwsza czΩ╢µ "Gwiezdnych wojen", uznawana przez niekt≤rych za najmniej udan▒ z cyklu; "Episode 1 - Mroczne widmo". Film posiada│ tylko trochΩ mniej animacji komputerowej ni┐ "Toy Story" ;), a najbardziej dra┐ni│a postaµ JarJar Binksa - kt≤ry zosta│ obwo│any najgorsz▒ postaci▒ w historii "Gwiezdnych wojen". George Lucas by│ tak┐e producentem filmu "Willow" Rona Howarda (kt≤ry zaczyna│ u Lucasa jako aktor!). Film fantasy z ciekawymi efektami specjalnymi nie zdoby│ jednak zbyt wielkiej popularno╢ci. A szkoda - bo by│ ╢wietnie zrobiony, efekty wiernie oddawa│y ducha tamtych czas≤w, a Val Kilmer gra│ wrΩcz koncertowo. Nazwisko Lucasa zawsze kojarzone bΩdzie jednak tylko z jednym filmem; bo tak jak do aktora potrafi przylgn▒µ etykietka jednej z granych postaci, tak Lucas ju┐ na zawsze zostanie cz│owiekiem kt≤ry stworzy│ "Gwiezdne wojny"!
JAMES CAMERON
- Gdy re┐yserowa│ film o morderczych piraniach (z Lancem Henriksenem w roli g│≤wnej), nikt nie przypuszcza│ ┐e za kilkana╢cie lat jeden z jego film≤w otrzyma a┐ 11 oscar≤w! Zaczyna│ jednak skromnie, z pomoc▒ Arnolda Schwarzeneggera stworzy│ jedn▒ z najbardziej znanych postaci filmu: "Terminatora". Sukces filmu zaskoczy│ wszystkich, mordercza maszyna z przysz│o╢ci przera┐a│a i choµ Schwarzenegger wypowiedzia│ w filmie tylko kilka niepe│nych zda±, to jedno z nich ("I'll be back") wesz│o do historii kina. Film sta│ siΩ wielkim sukcesem i doczeka│ siΩ r≤wnie dobrej kontynuacji. Do dzi╢ trwa sp≤r o to, kt≤ra z czΩsci jest lepsza ;). Dla wielu wielbicieli tw≤rczo╢ci Camerona, najlepszym jego filmem pozostaje jednak kontynuacja "Alien" Ridleya Scotta, pod tytu│em "Aliens". Dalsze losy Ripley i Obcych, w filmie Camerona nabra│y zupe│nie nowego charakteru. Ripley nie biega│a ju┐ tylko z miotaczem p│omieni - pomaga│a jej ca│a dru┐yna dzielnych Marines; kt≤rzy stali siΩ ekip▒ niemal┐e kultow▒. Dzielna i zbudowana jak mΩ┐czyzna Vasques, tch≤rzliwy Hudson, dzielny Hicks czy android Bishop, zdawa│y siΩ byµ bohaterami z krwi i ko╢ci. G│≤wnym bohaterem filmu by│y jednak efekty specjalne; animacje Obcych, lot statkiem transportowym czy jazda czo│giem bojowym, na zawsze zostaj▒ w pamiΩci...szkoda jedynie, ┐e ┐o│nierze Marines nie byli zmuszeni u┐yµ dzia│ka umieszczonego na przedzie transportowca, lub tego z dachu pojazdu bojowego :( W wersji re┐yserskiej mo┐emy za to podziwiaµ automaty stra┐nicze w akcji. Zdawa│o siΩ, ┐e Cameron pokaza│ ju┐ wszystko co m≤g│ pokazaµ...jednak nagle postanowi│ zabraµ widz≤w pod wodΩ, na wielk▒ przygodΩ w filmie "G│Ωbia". Obraz nie zyska│ zbyt przychylnych opinii krytyki, a i widzowie zdawali siΩ byµ nieco zawiedzeni. James Cameron udowodni│ jednak "G│Ωbi▒", ┐e w dziedzinie efekt≤w specjalnych mo┐na by│o pokazaµ wiele nowego. np. ┐yw▒ wodΩ wΩdruj▒c▒ korytarzami podwodnej stacji. Kolejne spotkanie Camerona ze Schwarzeneggerem zaowocowa│o powstaniem filmu "Prawdziwe K│amstwa", z efektami specjalnymi kt≤re zdawa│y siΩ k│a╢µ na │opatki wszystko, co do tej pory widzieli╢my na ekranie. Schwarzenegger za sterami Harriera, ratuj▒cy c≤rkΩ z r▒k terroryst≤w, to wielkie wyzwanie, jednak specjali╢ci z "Industrial light & Magic" ponownie pokazali, ┐e wszystko jest mo┐liwe do zrobienia. Ostatnim wielkim dzie│em Camerona jest "Titanic", kt≤ry przez jednych uwa┐any jest za arcydzie│o mog▒ce konkurowaµ z "PrzeminΩ│o z wiatrem", przez innych (g│≤wnie przez wielbicieli "ostrego" Camerona) wy╢miewane za ckliwy nastr≤j i grΩ Leonardo Di Caprio. Trzeba jednak przyznaµ, ┐e Cameron filmowa│ niezwykle trudny temat i uda│o mu siΩ to znakomicie. ZatoniΩcie statku jest zrealizowane z mistrzowsk▒ precyzj▒, dramaturgia w filmie dopisuje, a ca│o╢µ uhonorowana zosta│a jedenastoma Oscarami. Nie zdziwi│ wiΩc nikogo okrzyk Camerona podczas rozdania Oscar≤w; "I'm the King of the world!" Wszyscy czekaj▒ na nastΩpny film kr≤la...
RIDLEY SCOTT
- w zasadzie zrobi│ kilka film≤w wrΩcz nie nadaj▒cych siΩ do ogl▒dania; "G.I.Jane", "Sztorm", "Legenda" czy ju┐ bardziej udany "Black Rain"...ale nazwisko Ridleya Scotta kojarzy siΩ tylko z dwoma tytu│ami. "Alien" by│ rewolucyjnym spojrzeniem na SF i stadium strachu cz│owieka osaczonego i samotnego w kosmosie. Choµ potw≤r nie by│ pokazywany w filmie nawet tak czΩsto jak dinozaury w "Parku Jurajskim", to napiΩcie, wystr≤j wnΩtrz statku i niesamowite efekty wizualne, uczyni│y z tego filmu obraz kultowy...kt≤ry w plebiscycie na najlepszy film wszechczas≤w przeprowadzony w naszym Klubie, zaj▒│... Pierwsze miejsce! Drugim filmem s│awi▒cym Ridleya Scotta jest "Blade Runner", t│umaczony jako "úowca android≤w". I choµ Harrison Ford uwa┐a postaµ Deckerta za jedn▒ z gorszych w swojej karierze, to film szybko sta│ siΩ kultowym. Niesamowita atmosfera miasta przysz│o╢ci, lataj▒cych radiowoz≤w i przede wszystkim s│ynna scena nad przepa╢ci▒...to Biblia dla wielbicieli SF!
PAUL VERHOEVEN
- Re┐yser kt≤ry krΩci g│≤wnie dwa rodzaje film≤w. Albo s▒ to thrillery erotyczne ("Nagi instynkt", "Showgirls") albo super kasowe przeboje Science Fiction! Pierwszy by│ "Robocop" - losy gliniarza z Detroit, kt≤ry po strasznej ╢mierci powraca do ┐ycia jako mechaniczny policjant. Alex Murphy (w tej roli Peter Weller) zagra│ koncertowo, efekty specjalne (chwilami bardzo brutalne) niesamowite (postaµ Robocopa i robota ED-209), klimat staczaj▒cego siΩ w d≤│ miasta przysz│o╢ci - ca│o╢µ stworzy│a niazapomnian▒ mieszankΩ, nieudolnie na╢ladowan▒ w filmach Robocop 2 i 3 :( Po╝niej przysz│a kolej na wsp≤│pracΩ Verhoevena z Arnoldem Schwarzeneggerem, Michaelem Ironsidem i Sharon Stone w filmie "PamiΩµ absolutna". Przygody Douglasa Quaida (w tej roli Arnold Schwarzenegger) szukaj▒cego swojej to┐samo╢ci na Ziemi i Marsie, sta│y siΩ wielkim przebojem kasowym. Najbardziej podoba│a siΩ widzom sceneria skolonizowanej Czerwonej planety, jak r≤wnie┐ pe│ne rozmachu akcje, po╢cigi i strzelaniny. Wreszcie przyszed│ czas na ekranizacjΩ "»o│nierzy kosmosu". Niekt≤rzy na sam tytu│ tego filmu parskaj▒ ╢miechem, jednak rzadko w kinie mo┐na spotkaµ tak sprawne po│▒czenie gry aktor≤w z animacjami komputerowymi. Robale z komputera by│y wprost "jak ┐ywe", akcje pe│ne napiΩcia (czasem i humoru) a ca│o╢µ zapewni│a Verhoevenowi rehabilitacjΩ po tym, jak za "Show Girls" otrzyma│ "Z│ot▒ malinkΩ" - kt≤r▒ jako jedyny tw≤rca filmowy osobi╢cie odebra│!
RON HOWARD
- w jego przypadku znajdzie siΩ do╢µ du┐o film≤w ze ╢wietnymi efektami specjalnymi. Z tego co pamiΩtam, pierwszy by│ "Kokon" - opowie╢µ o dobrodusznych kosmitach przyby│ych na ziemiΩ po swoich towarzyszy. Efekty wizualne w tym obrazie sta│y w tamtych czasach na bardzo wysokim poziomie, a i dzi╢ potrafi▒ zadziwiµ! "Willow" - opisywa│em ten film powy┐ej! "Ognisty podmuch" jest chyba najlepszym filmem Howarda. Opowiada o losach dw≤ch braci stra┐ak≤w (Kurt Russell i William Baldwin) kt≤rzy walcz▒ z tajemniczym podpalaczem. Efekty specjalne w tym filmie skupi│y siΩ g│≤wnie na dzia│aniu ognia i tym, co potrafi zrobiµ z psychik▒ cz│owieka. Na szczeg≤ln▒ uwagΩ zasuguje scena, w kt≤rej William Baldwin biegnie przez zawalaj▒cy siΩ dach! Ostatnim wielkim filmem Rona Howarda jest "Apollo 13". Film oparty na faktach autentycznych, z niesamowitymi efektami lotu w przestrzeni. Do nakrΩcenia stanu niewa┐ko╢ci, aktorzy byli wynoszeni pod granice atmosfery ziemskiej w specjalnym samolocie, po czym ten gwa│townie nurkowa│ z powrotem w kierunku ziemi, co dawa│o kilkuminutowy stan niewa┐ko╢ci!
STANLEY KUBRICK
- w tym przypadku mamy do czynienia tylko z jednym filmem. "2001 - Odyseja kosmiczna" by│a jak na lata powstania (lata 60-te) kamieniem milowym w dziedzinie efekt≤w specjalnych. Stanley Kubrick opracowa│ wiele nowatorskich metod trickowych, takich jak obrotowy pok│ad statku kosmicznego. Do historii filmu przesz│a scena baletu statk≤w kosmicznych w takt muzyki Straussa, oraz rozmowa jednego z pilot≤w z komputerem pok│adowym HAL-9000.
ROBERT ZEMECKIS
- Utalentowany ucze± Spielberga. KarierΩ zacz▒│ od filmu "Powr≤t do przysz│o╢ci" z Michaelem J. Foxem. Perypetie nastolatka przeniesionego w przesz│o╢µ dziΩki wynalazkowi dr.Browna (Christopher Lloyd) - samochodowi, kt≤ry po rozpΩdzeniu siΩ do prΩdko╢ci 88 Mil potrafi przenosiµ siΩ w czasie. Efekty specjalne by│y po prostu ╢wietne. Zemeckis nakrΩci│ w p≤╝niejszych latach czΩ╢µ drug▒ i trzeci▒ "Powrotu..." kt≤re mimo tego, ┐e nie dorasta│y pierwszej do piΩt - jako trylogia stanowi▒ do dzi╢ Kawa│ Dobrego Kina! P≤╝niej przysz│a kolej na r≤wnie rewolucyjny co zwariowany film; "Kto wrobi│ Kr≤lika Rogera" - w kt≤rym ┐ywi aktorzy grali razem z postaciami animowanymi. Wreszcie przyszed│ czas na prze│omowy pod wzglΩdem efekt≤w specjalnych "Ze ╢mierci▒ jej do twarzy" z Brucem Willisem, Goldie Hawn i Merryl Streep. W tym niezwyk│ym filmie, obie panie za┐ywaj▒ cudowny lek, dziΩki kt≤remu niestraszne im krΩcenie glow▒ o 180 stopni, czy normalne funkcjonowanie z wielk▒ dziur▒ w brzuchu. Film mo┐e nie jest nazbyt udany...ale warto go zobaczyµ chocia┐by dla samych niezwyk│ych efekt≤w specjalnych! Obsypany Oscarami "Forrest Gump" by│ przyk│adem na racjΩ stwierdzenia: "Najlepsze efekty specjalne to takie, kt≤rych nie widaµ na ekranie"...i rzeczywi╢cie, Tom Hanks wita│ siΩ z prezydentem Kennedym, mia│ kolegΩ bez n≤g (Gary Sinice), biega│ szybko niczym wiatr, zawsze jak gdzie╢ szed│ to bieg│ ;) i ucieka│ w Wietnamie przed zrzutem napalmu. A wszystko to wygl▒da│o jak prawdziwe...czego zas│ug▒ by│y dopracowane w najdrobniejszych szczeg≤│ach, efekty komputerowej animacji. "Kontakt" to ostatni film Zemeckisa. Choµ efekt≤w specjalnych nie by│o w nim ju┐ tyle co w innych hitach tego re┐ysera, to je┐eli ju┐ siΩ pojawia│y (maszyna do miΩdzygalaktycznych podr≤┐y i sama podr≤┐) - to sta│y na bardzo wysokim poziomie!
TIM BURTON
- Na pocz▒tku by│ "Sok z ┐uka" z Michaelem Keatonem (p≤╝niejszy Batman). Czarna komedia o losach zabitej w wypadku samochodowym parze (Geena Davis i Alec Baldwin) prowadzonej przez ┐ycie pozagrobowe przez zwariowanego "Beetlejuice". W filmie dominuj▒ koszmarne i niesamowite efekty specjalne i dziwaczna atmosfera. W "Soku z ┐uka" debiutuje Winona Ryder. W filmie "Edward No┐ycorΩki" ma│o kto m≤g│ rozpoznaµ pod chatrakteryzacj▒ przystojnego Johny'ego Deepa, a Winona Ryder mia│a w│osy ufarbowane na blond. W zasadzie g│≤wnym elementem tego niezwyk│ego obrazu by│ str≤j i wygl▒d g│≤wnego bohatera (majstersztyk charakteryzacji). W ko±cu przyszed│ czas na "Batmana", w kt≤rego wcieli│ siΩ Michael Keaton. Choµ ca│a akcja dzieje siΩ w nocy, Tim Burton umiejΩtnie pokazuje mo┐liwo╢ci akcesorii Cz│owieka Nietoperza w walce z Jokerem (Jack Nicholson). Po "Batmanie" Burton krΩci jeszcze drug▒ czΩ╢µ "Powr≤t Batmana"...kt≤ra pod wzglΩdem efektowno╢ci nie r≤┐ni siΩ niczym od czΩ╢ci pierwszej, a Batman walczy tylko z innymi postaciami - Catwoman i Pingwin. Tim Burton nakrΩci│ jeszcze do╢µ ┐enuj▒cy film "Marsjanie atakuj▒", w kt≤rym mimo tego, ┐e zagra│o wiele gwiazd, a Marsjanie wygl▒daj▒ nawet ciekawie...zabrak│o tego czego╢, co decyduje o tym, ┐e film siΩ podoba...
ROLAND EMMERICH
- jest doskona│ym przyk│adem na to, ┐e cudzoziemiec te┐ mo┐e zrobiµ w Hollywood karierΩ. Zaczyna│ filmem "KsiΩ┐yc 44", w kt≤rym Michael Pare ╢ciga│ przestΩpc≤w na ksiΩ┐ycu. Efekty jak na tamte lata i bud┐et, by│y do╢µ ciekawe. Pierwszym filmem Emmericha nakrΩconym w Hollywood, by│ "Uniwersalny ┐o│nierz" z Jean'em Claude Van Dammem i Dolphem Lundgrenem. Historia powo│ania do ┐ycia ┐o│nierzy zabitych w Wietnamie by│a do╢µ dobrze zrobiona pod zwglΩdem wizualnym, i nie╝le zagrana (razi tylko do╢µ s│aba ko±c≤wka). Gdy Roland Emmerich ju┐ na dobre zawita│ do Hollywood, zaanga┐owa│ do swojego filmu Kurta Russella i Jamesa Spadera. Choµ "Gwiezdne wrota", film o podboju innego ╢wiata zamieszkanego przez kultury egipskie, by│ gorzej ni┐ s│aby, nie przeszkodzi│o mu to w zarobieniu du┐ych pieniΩdzy. Efekty specjalne by│y najmocniejsz▒ stron▒ filmu, kt≤ry jako ca│o╢µ, jest niestety bardzo s│aby. Wielkim hitem okaza│ siΩ za to "Dzie± Niepodleg│o╢ci" z Willem Smithem i Jeffem Goldblummem. Tu zn≤w mamy okazjΩ ogl▒daµ na ekranie nowatorskie efekty specjalne. Choµ w filmie lata wiele samolot≤w (F-18, Air Force One), to podobno wszystkie ujΩcia w powietrzu robione by│y na plastikowych modelach - jak twierdzili tw≤rcy filmu: "»aden samolot nie wzbi│ siΩ w powietrze na potrzeby filmu". W "Dniu Niepodleg│o╢ci" do╢µ ciekawie i nowatorsko zostali r≤wnie┐ pokazani sami Obcy! Gdy prace nad Godzill▒ po tym, jak Jan De Bont odm≤wi│ re┐yserowania, przej▒│ Emmerich - wszyscy spodziewali siΩ kolejnego wielkiego hitu. Niestety, chyba tylko potworna i natarczywa kampania reklamowa nieco uratowa│a film przed ca│kowit▒ klΩsk▒. O ile sam potw≤r nie by│ najgorszy, to gra aktor≤w i same efekty specjalne pozostawiaj▒ wiele do ┐yczenia. Samoloty F-18, w por≤wnaniu z tymi z "Dnia Niepodleg│o╢ci", wygl▒daj▒ tak sztucznie, jak rzucony przez dziecko papierowy model. R≤wnie┐ sam potw≤r m≤g│ zostaµ lepiej dopracowany, a akcja filmu umieszczona za dnia zamiast w nocy.
WOLFGANG PETERSEN
- Drugi re┐yser niemieckiego pochodzenia kt≤ry po osi▒gniΩciu sukcesu w swoim kraju, zrobi│ karierΩ tak┐e w Hollywood. Zaczyna│ u "siebie", filmem "OkrΩt" - kt≤ry zabiera│ widza w niesamowit▒, klaustroboficzn▒ podr≤┐ │odzi▒ podwodn▒. W filmie, poza bardzo realistycznym pokazaniem bitew morskich, kr≤luje miezapomniany motyw muzyczny. Drugim wielkim hitem Petersena by│a "Nieko±cz▒ca siΩ opowie╢µ" - niezwyk│a ba╢± w klimacie fantasy. Efekty specjalne by│y ol╢niewaj▒ce, a lataj▒cy smok Falkor na d│ugo zostaje w pamiΩci. Gdy Petersen krΩci│ w Hollywood "Air Force One" z Harrisonem Fordem, wszyscy czekali na wielki film. Jednak poza ca│kiem niez│▒ gr▒ Harrisona Forda, film okaza│ sie wielkim niewypa│em. Efekty specjalne (szczeg≤lnie katastrofy Air Force one w Oceanie) s▒ przyk│adem zupe│nie nieudanego wykorzystania w filmie mo┐liwo╢ci animacji komputerowej!
Niniejszy artyku│ tylko podra┐nia temat Efekt≤w specjalnych w filmach i nie pr≤buje niczego wyja╢niaµ, czy omawiaµ do ko±ca... Poni┐ej przedstawiam jeszcze kilka zdjΩµ, kt≤re nie "za│apa│y" siΩ do opisania wy┐ej, ze wzglΩdu na to, ┐e ich rezyserzy rzadko robi▒ filmy z takowymi efektami, b▒d╝ w og≤le robi▒ ma│o film≤w.
AUTOR TEKSTU:
Rafa│ Donica - DUX
OD AUTORA: Za ewentualne pomy│ki w tek╢cie nie biorΩ odpowiedzialno╢ci. Ca│y artyku│ bazowa│ tylko i wy│▒cznie na mojej wiedzy na temat wszystkich re┐yser≤w. Nie korzysta│em z ┐adnych biografii, filmografii ani innych ╝r≤de│.