USTAWA z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudnianiu os≤b niepe│nosprawnych. (Dz. U. z dnia 9 pa╝dziernika 1997 r.) (stan na 1.01.1999 r.)
Rozdzia│ 1 Przepisy og≤lne
Art. 1. Ustawa dotyczy os≤b, kt≤rych stan fizyczny, psychiczny lub umys│owy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza b▒d╝ uniemo┐liwia wype│nianie r≤l spo│ecznych, a w szczeg≤lno╢ci zdolno╢ci do wykonywania pracy zawodowej, je┐eli uzyska│y orzeczenie: 1) o zakwalifikowaniu przez organy orzekaj▒ce do jednego z trzech stopni niepe│nosprawno╢ci okre╢lonych w art. 3, 2) o ca│kowitej lub czΩ╢ciowej niezdolno╢ci do pracy - na podstawie odrΩbnych przepis≤w lub 3) o rodzaju i stopniu niepe│nosprawno╢ci osoby, kt≤ra nie uko±czy│a 16 roku ┐ycia - na podstawie odrΩbnych przepis≤w, zwanych dalej "osobami niepe│nosprawnymi".
Art. 2. Ilekroµ w ustawie jest mowa o: 1) najni┐szym wynagrodzeniu - oznacza to najni┐sze wynagrodzenie pracownik≤w okre╢lane przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie Kodeksu pracy, 2) osobie niepe│nosprawnej bezrobotnej lub niepe│nosprawnej poszukuj▒cej pracy - oznacza to osobΩ niepe│nosprawn▒ bezrobotn▒ lub niepe│nosprawn▒ poszukuj▒c▒ pracy w rozumieniu przepis≤w o zatrudnieniu i przeciwdzia│aniu bezrobociu, 3) organizacjach pozarz▒dowych - oznacza to stowarzyszenia, zwi▒zki, izby oraz organizacje pracodawc≤w i pracobiorc≤w o charakterze og≤lnokrajowym w szczeg≤lno╢ci dzia│aj▒ce na rzecz os≤b niepe│nosprawnych, tworzone na podstawie odrΩbnych przepis≤w, 4) przeciΩtnym wynagrodzeniu - oznacza to przeciΩtne miesiΩczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia nastΩpnego miesi▒ca po og│oszeniu przez Prezesa G│≤wnego UrzΩdu Statystycznego w Dzienniku UrzΩdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", 5) uczestnictwie w ┐yciu spo│ecznym - oznacza to mo┐liwo╢µ pe│nienia r≤l spo│ecznych oraz pokonywania barier, w szczeg≤lno╢ci psychologicznych, architektonicznych, urbanistycznych, transportowych i w komunikowaniu siΩ, 6) wska╝niku zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych - oznacza to przeciΩtny miesiΩczny udzia│ procentowy os≤b niepe│nosprawnych w zatrudnieniu og≤│em, w przeliczeniu na pe│ny wymiar czasu pracy.
Rozdzia│ 2 Orzekanie o niepe│nosprawno╢ci
Art. 3. 1. Ustala siΩ trzy stopnie niepe│nosprawno╢ci, kt≤re stosuje siΩ do realizacji cel≤w okre╢lonych ustaw▒: 1) znaczny, 2) umiarkowany, 3) lekki. 2. Orzeczenie ustalaj▒ce stopie± niepe│nosprawno╢ci stanowi tak┐e podstawΩ do przyznania ulg i uprawnie± na podstawie odrΩbnych przepis≤w.
Art. 4. 1. Do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci zalicza siΩ osobΩ maj▒c▒ naruszon▒ sprawno╢µ organizmu: 1) niezdoln▒ do podjΩcia zatrudnienia, 2) zdoln▒ do wykonywania zatrudnienia w zak│adzie pracy chronionej albo w zak│adzie aktywizacji zawodowej, wymagaj▒c▒ niezbΩdnej w celu pe│nienia r≤l spo│ecznych sta│ej lub d│ugotrwa│ej opieki lub pomocy innej osoby w zwi▒zku ze znacznie ograniczon▒ mo┐liwo╢ci▒ samodzielnej egzystencji. 2. Do umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci zalicza siΩ osobΩ o naruszonej sprawno╢ci organizmu zdoln▒ do wykonywania zatrudnienia na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do potrzeb i mo┐liwo╢ci wynikaj▒cych z niepe│nosprawno╢ci, wymagaj▒c▒ w celu pe│nienia r≤l spo│ecznych czΩ╢ciowej lub okresowej pomocy innej osoby w zwi▒zku z ograniczon▒ mo┐liwo╢ci▒ samodzielnej egzystencji. 3. Do lekkiego stopnia niepe│nosprawno╢ci zalicza siΩ osobΩ o naruszonej sprawno╢ci organizmu zdoln▒ do wykonywania zatrudnienia, nie wymagaj▒c▒ pomocy innej osoby w celu pe│nienia r≤l spo│ecznych. 4. Ograniczona mo┐liwo╢µ samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawno╢ci organizmu w stopniu uniemo┐liwiaj▒cym zaspokajanie, bez pomocy innych os≤b, podstawowych potrzeb ┐yciowych, za kt≤re uwa┐a siΩ przede wszystkim samoobs│ugΩ, poruszanie siΩ, komunikacjΩ i komunikowanie siΩ. 5. Zaliczenie do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci osoby, o kt≤rej mowa w ust. 1 pkt 2, nie wyklucza mo┐liwo╢ci podejmowania przez tΩ osobΩ zatrudnienia, tak┐e poza zak│adem pracy chronionej lub zak│adem aktywizacji zawodowej.
Art. 5. Orzeczenie lekarza orzecznika Zak│adu Ubezpiecze± Spo│ecznych o: 1) ca│kowitej niezdolno╢ci do pracy, ustalone na podstawie art. 23 ust. 2 i niezdolno╢ci do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracownik≤w i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267, z 1984 r. Nr 52, poz. 268 i 270, z 1986 r. Nr 1, poz. 1, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i 192, z 1990 r. Nr 10, poz. 58 i 61, Nr 36, poz. 206, Nr 66, poz. 390 i Nr 87, poz. 506, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 80, poz. 350 i Nr 94, poz. 422, z 1992 r. Nr 21, poz. 84 i Nr 64, poz. 321, z 1994 r. Nr 74, poz. 339 i Nr 108, poz. 516, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, Nr 136, poz. 636 i Nr 147, poz. 687 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 93, poz. 569 i Nr 111, poz. 725), traktowane jest na r≤wni z orzeczeniem o znacznym stopniu niepe│nosprawno╢ci, 2) ca│kowitej niezdolno╢ci do pracy, ustalone na podstawie art. 23 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na r≤wni z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepe│nosprawno╢ci, 3) czΩ╢ciowej niezdolno╢ci do pracy, ustalone na podstawie art. 23 ust. 3, oraz celowo╢ci przekwalifikowania, o kt≤rym mowa w art. 901 ust. 2 i 3 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na r≤wni z orzeczeniem o lekkim stopniu niepe│nosprawno╢ci. 4) (skre╢lony).
Art. 6. 1. Powo│uje siΩ zespo│y orzekaj▒ce o stopniu niepe│nosprawno╢ci: 1) powiatowe zespo│y do spraw orzekania o stopniu niepe│nosprawno╢ci przy powiatowym centrum pomocy rodzinie dzia│aj▒cym na podstawie odrΩbnych przepis≤w - jako pierwsza instancja, 2) wojew≤dzkie zespo│y do spraw orzekania o stopniu niepe│nosprawno╢ci - jako druga instancja. 2. Powiatowy zesp≤│ do spraw orzekania o stopniu niepe│nosprawno╢ci, zwany dalej "zespo│em", powo│uje i odwo│uje starosta, w ramach zada± z zakresu administracji rz▒dowej. Zesp≤│, na mocy porozumienia miΩdzy powiatami, mo┐e obejmowaµ wiΩcej ni┐ jeden powiat. 3. Wojew≤dzki Zesp≤│ do Spraw Orzekania o Stopniu Niepe│nosprawno╢ci powo│uje i odwo│uje wojewoda. 4. Zesp≤│ orzeka na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego albo, za ich zgod▒, instytucji pomocy spo│ecznej. 5. Od orzeczenia Wojew≤dzkiego Zespo│u do Spraw Orzekania o Stopniu Niepe│nosprawno╢ci przys│uguje odwo│anie do s▒du pracy i ubezpiecze± spo│ecznych. PostΩpowanie w sprawach odwo│a± jest wolne od koszt≤w i op│at s▒dowych. 6. W orzeczeniu zespo│u, poza ustaleniem stopnia niepe│nosprawno╢ci, powinny byµ zawarte wskazania dotycz▒ce w szczeg≤lno╢ci: 1) szkolenia, w tym specjalistycznego, 2) odpowiedniego zatrudnienia uwzglΩdniaj▒cego psychofizyczne mo┐liwo╢ci danej osoby, 3) korzystania z rehabilitacji ze wskazaniem form odpowiednich do potrzeb i mo┐liwo╢ci, z wy│▒czeniem turnus≤w rehabilitacyjnych, 4) korzystania z systemu pomocy spo│ecznej, 5) konieczno╢ci zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i ╢rodki pomocnicze, 6) uczestnictwa w terapii zajΩciowej, 7) korzystania z systemu ╢rodowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie siΩ korzystanie z us│ug socjalnych i opieku±czych ╢wiadczonych przez sieµ instytucji pomocy spo│ecznej, organizacje pozarz▒dowe oraz inne plac≤wki. 7. Wydatki zwi▒zane z tworzeniem i dzia│alno╢ci▒ zespo│≤w, o kt≤rych mowa w ust. 1, pokrywane s▒ z bud┐etu pa±stwa. 8. Rada Ministr≤w okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady powo│ywania i odwo│ywania oraz sprawowania nadzoru nad zespo│ami, o kt≤rych mowa w ust. 1, zakres ich dzia│ania, a tak┐e zakres ich wsp≤│dzia│ania z organami administracji rz▒dowej i samorz▒dowej. 9. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady orzekania o stopniu niepe│nosprawno╢ci, tryb postΩpowania przy orzekaniu oraz zakres, sk│ad i spos≤b dzia│ania zespo│≤w orzekaj▒cych a tak┐e jednolity wz≤r legitymacji dokumentuj▒cej niepe│nosprawno╢µ oraz organy uprawnione do jej wystawiania.
Rozdzia│ 3 Rehabilitacja os≤b niepe│nosprawnych
Art. 7. 1. Rehabilitacja os≤b niepe│nosprawnych oznacza zesp≤│ dzia│a±, w szczeg≤lno╢ci organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i spo│ecznych, zmierzaj▒cych do osi▒gniΩcia, przy aktywnym uczestnictwie tych os≤b, mo┐liwie najwy┐szego poziomu ich funkcjonowania, jako╢ci ┐ycia i integracji spo│ecznej. 2. Rehabilitacja lecznicza os≤b niepe│nosprawnych odbywa siΩ na podstawie odrΩbnych przepis≤w.
Art. 8. 1. Rehabilitacja zawodowa ma na celu u│atwienie osobie niepe│nosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umo┐liwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i po╢rednictwa pracy. 2. Do realizacji celu, o kt≤rym mowa w ust. 1, niezbΩdne jest: 1) dokonanie oceny zdolno╢ci do pracy, w szczeg≤lno╢ci przez: a) przeprowadzenie bada± lekarskich i psychologicznych umo┐liwiaj▒cych okre╢lenie sprawno╢ci fizycznej, psychicznej i umys│owej do wykonywania zawodu oraz ocenΩ mo┐liwo╢ci zwiΩkszenia tej sprawno╢ci, b) ustalenie kwalifikacji, do╢wiadcze± zawodowych, uzdolnie± i zainteresowa±, 2) prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzglΩdniaj▒cego ocenΩ zdolno╢ci do pracy oraz umo┐liwiaj▒cego wyb≤r odpowiedniego zawodu i szkolenia, 3) przygotowanie zawodowe z uwzglΩdnieniem perspektyw zatrudnienia, 4) dob≤r odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposa┐enie, 5) okre╢lenie ╢rodk≤w technicznych umo┐liwiaj▒cych lub u│atwiaj▒cych wykonywanie pracy, a w razie potrzeby - przedmiot≤w ortopedycznych, ╢rodk≤w pomocniczych, sprzΩtu rehabilitacyjnego itp.
Art. 9. 1. Rehabilitacja spo│eczna ma na celu umo┐liwianie osobom niepe│nosprawnym uczestnictwa w ┐yciu spo│ecznym. 2. Rehabilitacja spo│eczna realizowana jest przede wszystkim przez: 1) wyrabianie zaradno╢ci osobistej i pobudzanie aktywno╢ci spo│ecznej osoby niepe│nosprawnej, 2) wyrabianie umiejΩtno╢ci samodzielnego wype│niania r≤l spo│ecznych, 3) likwidacjΩ barier, w szczeg≤lno╢ci architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu siΩ i dostΩpie do informacji, 4) kszta│towanie w spo│ecze±stwie w│a╢ciwych postaw i zachowa± sprzyjaj▒cych integracji z osobami niepe│nosprawnymi.
Art. 10. 1. Do podstawowych form rehabilitacji spo│ecznej zalicza siΩ zw│aszcza uczestnictwo w: 1) warsztatach terapii zajΩciowej, 2) turnusach rehabilitacyjnych, 3) zespo│ach µwicze± fizycznych usprawniaj▒cych psychoruchowo, rekreacyjnych i sportowych oraz innych zespo│ach aktywno╢ci spo│ecznej, zgodnie z potrzebami os≤b niepe│nosprawnych. 2. Warsztat terapii zajΩciowej oznacza wyodrΩbnion▒ organizacyjnie i finansowo plac≤wkΩ, stwarzaj▒c▒ osobom niepe│nosprawnym z upo╢ledzeniem uniemo┐liwiaj▒cym aktualnie podjΩcie pracy mo┐liwo╢µ udzia│u w rehabilitacji spo│ecznej i zawodowej przez terapiΩ zajΩciow▒. 3. Turnus rehabilitacyjny oznacza formΩ aktywnej rehabilitacji, po│▒czon▒ z elementami wypoczynku, maj▒c▒ na celu przede wszystkim og≤ln▒ poprawΩ sprawno╢ci, wyrobienie zaradno╢ci, pobudzanie i rozwijanie zainteresowa± os≤b niepe│nosprawnych. 4. Warsztaty terapii zajΩciowej oraz turnusy rehabilitacyjne mog▒ byµ organizowane przez pracodawc≤w prowadz▒cych zak│ady pracy chronionej lub przez inne jednostki organizacyjne. 5. Osoby niepe│nosprawne kierowane s▒ do uczestnictwa: 1) w warsztacie terapii zajΩciowej - zgodnie z orzeczeniem, o kt≤rym mowa w art. 6 ust. 6 pkt 6, 2) w turnusie rehabilitacyjnym - na wniosek lekarza. 6. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Spo│ecznej, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady tworzenia, dzia│ania i finansowania warsztat≤w terapii zajΩciowej.
Rozdzia│ 4 Uprawnienia os≤b niepe│nosprawnych
Art. 11. Osoba niepe│nosprawna zarejestrowana w powiatowym urzΩdzie pracy jako bezrobotna lub poszukuj▒ca pracy i nie pozostaj▒ca w zatrudnieniu ma prawo korzystaµ ze szkolenia na zasadach okre╢lonych w ustawie.
Art. 12. 1. Osoba niepe│nosprawna, o kt≤rej mowa w art. 11, mo┐e otrzymaµ po┐yczkΩ na rozpoczΩcie dzia│alno╢ci gospodarczej albo rolniczej. 2. Starosta, udziela po┐yczki, ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, do wysoko╢ci trzydziestokrotnego przeciΩtnego wynagrodzenia. 3. Starosta zawiera z po┐yczkobiorc▒ umowΩ ustalaj▒c▒ warunki udzielenia i sp│aty po┐yczki oraz wysoko╢µ stopy oprocentowania. 4. Starosta umarza po┐yczkΩ, na wniosek po┐yczkobiorcy, do wysoko╢ci 50%, pod warunkiem prowadzenia dzia│alno╢ci gospodarczej albo rolniczej przez okres co najmniej 24 miesiΩcy oraz po spe│nieniu pozosta│ych warunk≤w umowy. 5. W przypadku szczeg≤lnie uzasadnionym trudn▒ sytuacj▒ materialn▒ lub losow▒ po┐yczkobiorcy, marsza│ek wojew≤dztwa, na wniosek tego po┐yczkobiorcy, mo┐e - po zasiΩgniΩciu opinii starosty - odroczyµ termin sp│aty po┐yczki albo umorzyµ jej sp│atΩ w czΩ╢ci lub w ca│o╢ci, je┐eli po┐yczka sta│a siΩ wymagalna. 6. Od decyzji marsza│ka wojew≤dztwa przys│uguje odwo│anie do Prezesa Zarz▒du Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych. 7. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady udzielania, oprocentowania, sp│aty i umarzania po┐yczek.
Art. 13. 1. Osoba niepe│nosprawna prowadz▒ca dzia│alno╢µ gospodarcz▒ albo w│asne lub dzier┐awione gospodarstwo rolne mo┐e otrzymaµ, ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, dofinansowanie do wysoko╢ci 50% oprocentowania kredytu bankowego zaci▒gniΩtego na kontynuowanie tej dzia│alno╢ci, je┐eli: 1) nie korzysta│a z po┐yczki, o kt≤rej mowa w art. 12 ust. 1, lub 2) taka po┐yczka zosta│a sp│acona albo w ca│o╢ci umorzona. 2. Dofinansowanie nastΩpuje na podstawie umowy zawartej przez starostΩ z osob▒, o kt≤rej mowa w ust. 1.
Art. 14. 1. Osobie zatrudnionej, kt≤ra w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraci│a zdolno╢µ do pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca jest obowi▒zany wydzieliµ lub zorganizowaµ odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym, nie p≤╝niej ni┐ w okresie trzech miesiΩcy od daty zg│oszenia przez tΩ osobΩ gotowo╢ci przyst▒pienia do pracy. Zg│oszenie gotowo╢ci przyst▒pienia do pracy powinno nast▒piµ w ci▒gu miesi▒ca od dnia uznania za osobΩ niepe│nosprawn▒. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje siΩ, gdy wy│▒czn▒ przyczyn▒ wypadku przy pracy by│o naruszenie przepis≤w w zakresie bezpiecze±stwa i higieny pracy przez pracownika z jego winy lub jego stanu nietrze╝wo╢ci - udowodnione przez pracodawcΩ.
Art. 15. 1. Czas pracy osoby niepe│nosprawnej nie mo┐e przekraczaµ 8 godzin na dobΩ i 40 godzin tygodniowo. 2. Czas pracy osoby niepe│nosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci nie mo┐e przekraczaµ 7 godzin na dobΩ i 35 godzin tygodniowo. 3. Osoba niepe│nosprawna nie mo┐e byµ zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. 4. Wymiar czasu pracy ustalony zgodnie z ust. 1 lub 2 obowi▒zuje od dnia nastΩpuj▒cego po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia o niepe│nosprawno╢ci.
Art. 16. 1. Przepis≤w art. 15 nie stosuje siΩ: 1) do os≤b zatrudnionych przy pilnowaniu oraz 2) gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzaj▒cy badania profilaktyczne pracownik≤w lub w razie jego braku lekarz sprawuj▒cy opiekΩ nad t▒ osob▒ wyrazi na to zgodΩ. 2. Koszty bada±, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 2, ponosi pracodawca.
Art. 17. Osoba niepe│nosprawna ma prawo do przerwy w pracy na gimnastykΩ usprawniaj▒c▒ lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 30 minut i jest wliczany do czasu pracy.
Art. 18. 1. Stosowanie norm czasu pracy, o kt≤rych mowa w art. 15, nie powoduje obni┐enia wysoko╢ci wynagrodzenia wyp│acanego w sta│ej miesiΩcznej wysoko╢ci. 2. Godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadaj▒ce osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przej╢ciu na normy czasu pracy, o kt≤rych mowa w art. 15, ulegaj▒ podwy┐szeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm.
Art. 19. 1. Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci przys│uguje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepe│nosprawno╢ci. 2. Urlop, o kt≤rym mowa w ust. 1, nie przys│uguje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczaj▒cym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrΩbnych przepis≤w. 3. Je┐eli wymiar urlopu dodatkowego, o kt≤rym mowa w ust. 2, jest ni┐szy ni┐ 10 dni roboczych, zamiast tego urlopu przys│uguje urlop dodatkowy okre╢lony w ust. 1.
Art. 20. 1. Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepe│nosprawno╢ci ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia: 1) w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie czΩ╢ciej ni┐ raz w roku, z zastrze┐eniem art. 10 ust. 5 pkt 2, 2) w celu wykonania bada± specjalistycznych, zabieg≤w leczniczych lub usprawniaj▒cych, a tak┐e w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, je┐eli czynno╢ci te nie mog▒ byµ wykonane poza godzinami pracy. 2. Wynagrodzenie za czas zwolnie± od pracy, o kt≤rych mowa w ust. 1, oblicza siΩ jak ekwiwalent pieniΩ┐ny za urlop wypoczynkowy. 3. W przypadku, o kt≤rym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje siΩ przepis≤w art. 19 ust. 1. 4. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady udzielania zwolnie± od pracy, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 1.
Rozdzia│ 5 Szczeg≤lne obowi▒zki i uprawnienia pracodawc≤w w zwi▒zku z zatrudnianiem os≤b niepe│nosprawnych
Art. 21. 1. Pracodawca zatrudniaj▒cy co najmniej 25 pracownik≤w w przeliczeniu na pe│ny wymiar czasu pracy jest obowi▒zany, z zastrze┐eniem ust. 2-5 i art. 22, dokonywaµ miesiΩcznych wp│at na Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, w wysoko╢ci kwoty stanowi▒cej iloczyn po│owy przeciΩtnego wynagrodzenia i liczby pracownik≤w odpowiadaj▒cej r≤┐nicy miΩdzy zatrudnieniem zapewniaj▒cym osi▒gniΩcie wska╝nika zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych w wysoko╢ci 6% a rzeczywistym zatrudnieniem os≤b niepe│nosprawnych. 2. Z wp│at, o kt≤rych mowa w ust. 1, zwolnieni s▒ pracodawcy, u kt≤rych wska╝nik zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych wynosi co najmniej 6%. 3. Z wp│at, o kt≤rych mowa w ust. 1, zwolnieni s▒ pracodawcy prowadz▒cy zak│ady pracy bΩd▒ce w likwidacji albo co do kt≤rych og│oszono upad│o╢µ. 4. Wska╝nik, o kt≤rym mowa w ust. 2, mo┐e zostaµ obni┐ony w razie zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych ze schorzeniami szczeg≤lnie utrudniaj▒cymi wykonywanie pracy. 5. Do liczby pracownik≤w, o kt≤rej mowa w ust. 1, nie wlicza siΩ - je┐eli nie s▒ to osoby niepe│nosprawne - os≤b zatrudnionych: 1) na podstawie umowy o pracΩ w celu przygotowania zawodowego, 2) przebywaj▒cych na urlopach wychowawczych, 3) nie ╢wiadcz▒cych pracy w zwi▒zku z odbywaniem zasadniczej lub zastΩpczej s│u┐by wojskowej, 4) bΩd▒cych uczestnikami Ochotniczych Hufc≤w Pracy, 5) nie ╢wiadcz▒cych pracy w zwi▒zku z uzyskaniem ╢wiadczenia rehabilitacyjnego, 6) przebywaj▒cych na urlopach bezp│atnych, kt≤rych obowi▒zek udzielenia okre╢laj▒ odrΩbne ustawy. 6. Obowi▒zek, o kt≤rym mowa w ust. 1, nie dotyczy: 1) plac≤wek dyplomatycznych i urzΩd≤w konsularnych, 2) przedstawicielstw i misji zagranicznych. 7. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Spo│ecznej, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, rodzaje schorze± uzasadniaj▒cych obni┐enie wska╝nika, o kt≤rym mowa w ust. 2, oraz spos≤b jego obni┐ania.
Art. 22. 1. Wp│aty, o kt≤rych mowa w art. 21, ulegaj▒ obni┐eniu o kwoty wynagrodze± wyp│aconych pracownikom przez pracodawcΩ prowadz▒cego zak│ad pracy chronionej lub zak│ad aktywno╢ci zawodowej, z tytu│u realizacji przez te zak│ady okre╢lonej produkcji lub us│ugi na rzecz pracodawcy obowi▒zanego do dokonywania wp│aty. Warunkiem obni┐enia wp│aty jest uregulowanie przez tego pracodawcΩ nale┐no╢ci za zrealizowan▒ produkcjΩ lub us│ugi. 2. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady obni┐enia wp│at, o kt≤rych mowa w ust. 1.
Art. 23. Je┐eli pracodawca nie wydzieli lub nie zorganizuje w przepisanym terminie stanowiska pracy dla osoby, o kt≤rej mowa w art. 14, obowi▒zany jest dokonaµ, w dniu rozwi▒zania stosunku pracy z t▒ osob▒, wp│aty na Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych w wysoko╢ci piΩtnastokrotnego przeciΩtnego wynagrodzenia za pracownika.
Art. 24. 1. Pracodawcy, o kt≤rym mowa w art. 21, zatrudniaj▒cemu osoby niepe│nosprawne, przys│uguje ulga w podatku dochodowym w wysoko╢ci r≤wnej osi▒gniΩtemu wska╝nikowi zatrudnienia tych os≤b, je╢li wska╝nik ten wynosi co najmniej 7%. Je┐eli wska╝nik zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych przekracza 50%, pracodawca jest z tego podatku zwolniony. 2. Pracodawca przekazuje 50% ╢rodk≤w uzyskanych z tytu│u ulgi lub zwolnienia, o kt≤rych mowa w ust. 1, na Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych.
Art. 25. 1. Sk│adka na ubezpieczenie spo│eczne os≤b niepe│nosprawnych: 1) zatrudnionych i zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci, z wyj▒tkiem zatrudnionych przez pracodawcΩ, o kt≤rym mowa w art. 21 ust. 1, wynosi 50% sk│adki na ubezpieczenie spo│eczne okre╢lonej w odrΩbnych przepisach, 2) zatrudnionych przez prowadz▒cego zak│ad pracy chronionej lub zak│ad aktywno╢ci zawodowej, w tych zak│adach wynosi 5% podstawy wymiaru sk│adki. 2. Przez osoby zatrudnione, o kt≤rych mowa w ust. 1, rozumie siΩ pracownik≤w oraz osoby wykonuj▒ce pracΩ nak│adcz▒. 3. Zak│ad Ubezpiecze± Spo│ecznych otrzymuje refundacjΩ kwoty wynikaj▒cej z zastosowania ulg, o kt≤rych mowa w ust. 1: 1) w wysoko╢ci 75% z dotacji bud┐etu pa±stwa, 2) w wysoko╢ci 25% ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych.
Art. 26. 1. Pracodawca, kt≤ry zatrudni przez okres co najmniej 54 miesiΩcy osoby niepe│nosprawne bezrobotne lub poszukuj▒ce pracy i nie pozostaj▒ce w zatrudnieniu, skierowane do pracy przez powiatowy urz▒d pracy, mo┐e otrzymaµ ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych zwrot koszt≤w: 1) do wysoko╢ci trzydziestokrotnego przeciΩtnego wynagrodzenia za ka┐de stanowisko pracy, poniesionych w zwi▒zku z: a) organizacj▒ nowych stanowisk pracy dla os≤b niepe│nosprawnych zdolnych do pracy lub b) przystosowaniem istniej▒cych stanowisk pracy do potrzeb os≤b niepe│nosprawnych, 2) ponad wysoko╢µ trzydziestokrotnego przeciΩtnego wynagrodzenia, jednak nie wiΩcej ni┐ piΩµdziesiΩciokrotne wynagrodzenie za ka┐de stanowisko pracy, w przypadku zatrudnienia os≤b, kt≤re zaliczono do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci, 3) wynagrodzenia wyp│acanego osobom niepe│nosprawnym za okres 18 miesiΩcy, 4) sk│adki za ubezpieczenie spo│eczne od wynagrodzenia, o kt≤rym mowa w pkt 3. 2. Zwrotu koszt≤w, o kt≤rych mowa w ust. 1, dokonuje starosta na warunkach i w wysoko╢ci okre╢lonych umow▒ zawart▒ z pracodawc▒, z tym ┐e: 1) zwrotowi nie podlegaj▒ koszty, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, poniesione przez pracodawcΩ przed dat▒ podpisania umowy, 2) zwrot koszt≤w okre╢lonych w ust. 1 pkt 3 i 4 nastΩpuje co drugi miesi▒c w okresie 36 miesiΩcy od dnia zatrudnienia osoby niepe│nosprawnej na stanowisku pracy, o kt≤rym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2. 3. Warunkiem zwrotu koszt≤w, o kt≤rych mowa w ust. 1, jest uzyskanie pozytywnej opinii Pa±stwowej Inspekcji Pracy o utworzonym stanowisku pracy, wydanej na wniosek starosty. 4. Je┐eli okres zatrudnienia osoby niepe│nosprawnej jest kr≤tszy ni┐ 54 miesi▒ce, pracodawca zwraca Pa±stwowemu Funduszowi Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych ╢rodki, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 1 i 2. 5. Zwrot, o kt≤rym mowa w ust. 4, powinien nast▒piµ w ci▒gu 3 miesiΩcy od dnia rozwi▒zania stosunku pracy z osob▒ niepe│nosprawn▒. 6. Pracodawca jest zwolniony z obowi▒zku zwrotu ╢rodk≤w, o kt≤rych mowa w ust. 4, je┐eli zatrudni, w terminie 3 miesiΩcy od dnia rozwi▒zania stosunku pracy z osob▒ niepe│nosprawn▒, inn▒ osobΩ niepe│nosprawn▒ skierowan▒ do pracy przez powiatowy urz▒d pracy. 7. Przepis ust. 6 stosuje siΩ r≤wnie┐ w przypadku niemo┐no╢ci skierowania przez powiatowy urz▒d pracy, przez okres 3 miesiΩcy, innej osoby niepe│nosprawnej.
Art. 27. 1. Pracodawca zatrudniaj▒cy do 24 pracownik≤w w przeliczeniu na pe│ny wymiar czasu pracy mo┐e otrzymaµ ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych zwrot koszt≤w: 1) wynagrodzenia wyp│acanego zatrudnionym osobom niepe│nosprawnym w wysoko╢ci 50% najni┐szego wynagrodzenia - przez okres 24 miesiΩcy p│atnych za co drugi miesi▒c, 2) sk│adki na ubezpieczenie spo│eczne od wynagrodzenia, o kt≤rym mowa w pkt 1, za ka┐d▒ zatrudnion▒ osobΩ niepe│nosprawn▒ zaliczon▒ do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci, skierowan▒ przez powiatowy urz▒d pracy. 2. Zwrotu koszt≤w, o kt≤rych mowa w ust. 1, dokonuje starosta na podstawie umowy zawartej z pracodawc▒. 3. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, tryb i szczeg≤│owe zasady postΩpowania w sprawach, o kt≤rych mowa w ust. 1 i 2 oraz art. 26.
Rozdzia│ 6 Zak│ady pracy chronionej i zak│ady aktywno╢ci zawodowej
Art. 28. 1. Pracodawca zatrudniaj▒cy nie mniej ni┐ 20 pracownik≤w w przeliczeniu na pe│ny wymiar czasu pracy uzyskuje status pracodawcy prowadz▒cego zak│ad pracy chronionej, je┐eli: 1) wska╝nik zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych wynosi: a) co najmniej 40%, a w tym co najmniej 10% og≤│u zatrudnionych stanowi▒ osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci, albo b) co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upo╢ledzonych umys│owo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci, 2) obiekty i pomieszczenia u┐ytkowane przez zak│ad pracy: a) odpowiadaj▒ przepisom i zasadom bezpiecze±stwa i higieny pracy, b) uwzglΩdniaj▒ potrzeby os≤b niepe│nosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszcze± higienicznosanitarnych i ci▒g≤w komunikacyjnych oraz spe│niaj▒ wymagania dostΩpno╢ci do nich, a tak┐e 3) jest zapewniona podstawowa i specjalistyczna opieka lekarska, poradnictwo i us│ugi rehabilitacyjne, 4) wyst▒pi z wnioskiem o przyznanie statusu pracodawcy prowadz▒cego zak│ad pracy chronionej. 2. Okoliczno╢ci, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 2, stwierdza Pa±stwowa Inspekcja Pracy, z wyj▒tkiem okoliczno╢ci, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b) w stosunku do os≤b zatrudnionych w dozorze i ochronie mienia. 3. Do pracownik≤w, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 1, zalicza siΩ tak┐e osoby niepe│nosprawne wykonuj▒ce pracΩ nak│adcz▒.
Art. 29. 1. Powiat, gmina oraz fundacja, stowarzyszenie lub inna organizacja spo│eczna, kt≤rej statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i spo│eczna os≤b niepe│nosprawnych, mo┐e utworzyµ wyodrΩbnion▒ organizacyjnie i finansowo jednostkΩ i uzyskaµ dla tej jednostki status zak│adu aktywno╢ci zawodowej, je┐eli:
1) posiada ona wska╝nik zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci okre╢lony zgodnie z ust. 2, 2) spe│nia ona warunki, o kt≤rych mowa w art. 28 ust. 1 pkt 2 i 3, 3) przeznacza uzyskane dochody na cele okre╢lone zgodnie z ust. 4, 4) uzyska pozytywn▒ opiniΩ marsza│ka wojew≤dztwa. 2. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, stosunek os≤b niepe│nosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci do innych pracownik≤w, wymagany w zak│adzie aktywno╢ci zawodowej, w zale┐no╢ci od rodzaju prowadzonej dzia│alno╢ci. 3. Koszty utworzenia i dzia│alno╢ci zak│adu aktywno╢ci zawodowej mog▒ byµ finansowane ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych. Zak│ady te nie mog▒ prowadziµ dzia│alno╢ci polegaj▒cej na wytwarzaniu wyrob≤w przemys│u paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a tak┐e pozosta│ych wyrob≤w alkoholowych o zawarto╢ci alkoholu powy┐ej 1,5% oraz wyrob≤w z metali szlachetnych albo z udzia│em tych metali lub handlu tymi wyrobami. 4. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady, tryb i warunki tworzenia, finansowania i dzia│ania zak│ad≤w aktywno╢ci zawodowej, w tym czasu pracy i rehabilitacji os≤b zaliczonych do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci, zasady tworzenia i wykorzystywania zak│adowego funduszu aktywno╢ci, o kt≤rym mowa w art. 31 ust. 4, a tak┐e cele, na kt≤re mog▒ byµ przeznaczone dochody z dzia│alno╢ci zak│adu aktywno╢ci zawodowej.
Art. 30. 1. DecyzjΩ w sprawie przyznania statusu zak│adu pracy chronionej lub zak│adu aktywno╢ci zawodowej wydaje Pe│nomocnik do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych. DecyzjΩ tΩ wydaje siΩ na okres 3 lat. 2. Pe│nomocnik do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych mo┐e, w drodze decyzji, zwolniµ na czas okre╢lony, nie d│u┐ej jednak ni┐ na sze╢µ miesiΩcy, prowadz▒cego zak│ad pracy chronionej od spe│nienia warunku, o kt≤rym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. a), je┐eli: 1) zatrudnia co najmniej 60% os≤b niepe│nosprawnych oraz 2) w│a╢ciwy powiatowy urz▒d pracy nie mo┐e skierowaµ wymaganej liczby os≤b niepe│nosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepe│nosprawno╢ci, posiadaj▒cych odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub nadaj▒cych siΩ do przekwalifikowania. 3. Pe│nomocnik do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych podejmuje decyzjΩ stwierdzaj▒c▒ utratΩ przyznanego statusu zak│adu pracy chronionej lub zak│adu aktywno╢ci zawodowej w razie niespe│niania warunk≤w i obowi▒zk≤w, o kt≤rych mowa w art. 28 i 33 ust. 1 i 3. 4. Prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej lub zak│ad aktywno╢ci zawodowej jest obowi▒zany: 1) poinformowaµ Pe│nomocnika do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych o ka┐dej zmianie dotycz▒cej spe│nienia warunk≤w i realizacji obowi▒zk≤w, o kt≤rych mowa w art. 28 i 33 ust. 1 i 3, w terminie 14 dni od daty tej zmiany, 2) przedstawiaµ Pe│nomocnikowi do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych p≤│roczne informacje, dotycz▒ce spe│niania tych warunk≤w. 5. Minister w│a╢ciwy do spraw pracy okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, wz≤r informacji, o kt≤rej mowa w ust. 4, oraz spos≤b jej przedstawiania.
Art. 31. 1. Prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej lub zak│ad aktywno╢ci zawodowej jest zwolniony w stosunku do tego zak│adu, z zastrze┐eniem ust. 2: 1) z podatk≤w, 2) z wp│at do urzΩdu skarbowego nale┐no╢ci z tytu│u podatku od towar≤w i us│ug, z uwzglΩdnieniem zasad okre╢lonych w odrΩbnych przepisach, 3) z niepodatkowych nale┐no╢ci bud┐etowych. 2. Zwolnienie, o kt≤rym mowa w ust. 1, nie dotyczy: 1) podatku od gier, 2) podatku akcyzowego, 3) c│a. 3. Prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej przekazuje ╢rodki uzyskane: 1) z tytu│u zwolnie±, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 1, na: a) Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, w wysoko╢ci 10%, b) zak│adowy fundusz rehabilitacji os≤b niepe│nosprawnych, w wysoko╢ci 90%, 2) z tytu│u zwolnie±, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 2, na Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, pomniejszone o kwotΩ stanowi▒c▒ iloczyn liczby os≤b niepe│nosprawnych zatrudnionych w zak│adzie pracy chronionej w przeliczeniu na pe│ny wymiar czasu pracy oraz trzykrotno╢ci najni┐szego wynagrodzenia. 4. Prowadz▒cy zak│ad aktywno╢ci zawodowej przekazuje ╢rodki uzyskane z tytu│u zwolnie±, o kt≤rych mowa w ust. 1 pkt 1, oraz wp│ywy z dochodu zwi▒zanego z prowadzeniem dzia│alno╢ci gospodarczej na zak│adowy fundusz aktywno╢ci. 5. Minister Finans≤w okre╢li, w drodze zarz▒dzenia, wykaz niepodatkowych nale┐no╢ci bud┐etowych.
Art. 32. Prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej mo┐e uzyskaµ, dla tego zak│adu, ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych w szczeg≤lno╢ci: 1) dofinansowanie w wysoko╢ci do 50% oprocentowania zaci▒gniΩtych kredyt≤w bankowych, 2) po┐yczkΩ na cele inwestycyjne, modernizacjΩ lub na restrukturyzacjΩ zak│adu - z mo┐liwo╢ci▒ jej umorzenia, w wysoko╢ci do 50%, 3) dofinansowanie lub refundacjΩ wynagrodze± os≤b niepe│nosprawnych, u kt≤rych stwierdzono chorobΩ psychiczn▒, upo╢ledzenie umys│owe lub epilepsjΩ, w wysoko╢ci 75% najni┐szego wynagrodzenia, 4) zwrot koszt≤w za szkolenie zatrudnionych os≤b niepe│nosprawnych w zwi▒zku z konieczno╢ci▒ zmiany profilu produkcji, 5) dofinansowanie, w celu ochrony istniej▒cych w zak│adzie miejsc pracy, 6) subwencje w zwi▒zku z zatrudnianiem os≤b niepe│nosprawnych.
Art. 33. 1. Prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej tworzy zak│adowy fundusz rehabilitacji os≤b niepe│nosprawnych, zwany dalej "funduszem rehabilitacji". 2. Dochodami funduszu rehabilitacji s▒ w szczeg≤lno╢ci: 1) ╢rodki, o kt≤rych mowa w art. 31 ust. 3 pkt 1 lit. b), 2) dotacje i subwencje, 3) wp│ywy z zapis≤w i darowizn. 3. Pracodawca prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej obowi▒zany jest do prowadzenia: 1) ewidencji dochod≤w i wydatk≤w tego funduszu, 2) rachunku bankowego dla wyodrΩbnionych ╢rodk≤w z zak│adowego funduszu rehabilitacji os≤b niepe│nosprawnych w wysoko╢ci 10% z przeznaczeniem na pomoc indywidualn▒ dla niepe│nosprawnych pracownik≤w. 4. ªrodki funduszu rehabilitacji przeznaczane s▒ na finansowanie rehabilitacji zawodowej, spo│ecznej i leczniczej oraz ubezpieczenie os≤b niepe│nosprawnych, zgodnie z zak│adowym regulaminem wykorzystania tych ╢rodk≤w. 5. Pracodawcy prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej mog▒ gromadziµ do 10% ╢rodk≤w funduszu rehabilitacji na realizacjΩ wsp≤lnych zada± zgodnych z ustaw▒. 6. Kontrola prawid│owo╢ci realizacji przepis≤w ust. 1-4 wykonywana jest przez w│a╢ciwe terenowo urzΩdy skarbowe. 7. W razie likwidacji, upad│o╢ci albo wykre╢lenia z ewidencji dzia│alno╢ci gospodarczej prowadzonego przez pracodawcΩ zak│adu pracy chronionej lub utraty statusu zak│adu pracy chronionej, nie wykorzystane ╢rodki funduszu rehabilitacji podlegaj▒ niezw│ocznie przekazaniu do Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych. 8. Przepisu ust. 7 nie stosuje siΩ w przypadku, gdy likwidacja zak│adu nastΩpuje w zwi▒zku z przejΩciem zak│adu przez inny zak│ad pracy chronionej lub w wyniku po│▒czenia z takim zak│adem, a nie wykorzystane ╢rodki funduszu podlegaj▒ przekazaniu w terminie do 3 miesiΩcy na fundusz rehabilitacji zak│adu przejmuj▒cego zak│ad likwidowany. 9. Dysponentem funduszu rehabilitacji lub zak│adowego funduszu aktywno╢ci jest pracodawca. 10. Prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej mo┐e udzielaµ, ze ╢rodk≤w funduszu rehabilitacji, pomocy nie pracuj▒cym osobom niepe│nosprawnym by│ym pracownikom tego zak│adu, na cele zwi▒zane z rehabilitacj▒ lecznicz▒ i spo│eczn▒. 11. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, w porozumieniu z Ministrami Finans≤w oraz Zdrowia i Opieki Spo│ecznej, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, rodzaje wydatk≤w, szczeg≤│owe zasady wykorzystania ╢rodk≤w zak│adowego funduszu rehabilitacji os≤b niepe│nosprawnych oraz tryb ustalania zak│adowego regulaminu wykorzystania tych ╢rodk≤w, a tak┐e wysoko╢µ i zasady udzielania pomocy nie pracuj▒cym osobom niepe│nosprawnym by│ym pracownikom zak│adu pracy chronionej.
Rozdzia│ 7 Zadania i organizacja s│u┐b dzia│aj▒cych na rzecz os≤b niepe│nosprawnych
Art. 34. 1. Zadania wynikaj▒ce z ustawy koordynuje Sekretarz Stanu, Pe│nomocnik do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej, zwany dalej "Pe│nomocnikiem". 1a. Zadania wynikaj▒ce z ustawy realizuj▒ w│a╢ciwe organy administracji rz▒dowej i organy jednostek samorz▒du terytorialnego. 2. Pe│nomocnika powo│uje i odwo│uje Prezes Rady Ministr≤w, na wniosek Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. 3. Do zada± Pe│nomocnika nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) opracowywanie projekt≤w program≤w rz▒dowych dotycz▒cych poprawy warunk≤w ┐ycia spo│ecznego i zawodowego os≤b niepe│nosprawnych oraz koordynacja dzia│a± z nich wynikaj▒cych, 2) okre╢lanie kierunkowych za│o┐e± polityki zatrudniania, rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej os≤b niepe│nosprawnych, 3) ustalanie za│o┐e± do rocznych plan≤w rzeczowo-finansowych dotycz▒cych realizacji zada± wynikaj▒cych z ustawy,
4) koordynowanie i podejmowanie decyzji w sprawach wynikaj▒cych z niniejszej ustawy, nie zastrze┐onych dla innych organ≤w, 5) sprawowanie merytorycznego nadzoru nad realizacj▒ zada±, o kt≤rych mowa w ustawie, 6) inicjowanie i koordynowanie dzia│a± zmierzaj▒cych do ograniczania skutk≤w niepe│nosprawno╢ci i barier utrudniaj▒cych osobom niepe│nosprawnym funkcjonowanie w spo│ecze±stwie, 7) opracowywanie albo opiniowanie projekt≤w akt≤w normatywnych dotycz▒cych zatrudnienia, rehabilitacji oraz warunk≤w ┐ycia os≤b niepe│nosprawnych, 8) wsp≤│praca z organizacjami pozarz▒dowymi i fundacjami dzia│aj▒cymi na rzecz os≤b niepe│nosprawnych. 4. Pe│nomocnik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Pe│nomocnika do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych, kt≤re stanowi wyodrΩbnion▒ kom≤rkΩ organizacyjn▒ w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej.
Art. 35. 1. Do zada± samorz▒du wojew≤dztwa realizowanych w ramach ustawy nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) opracowywanie wojew≤dzkich program≤w dotycz▒cych poprawy warunk≤w ┐ycia spo│ecznego i zawodowego os≤b niepe│nosprawnych, 2) opracowywanie wojew≤dzkich program≤w pomocy w realizacji zada± na rzecz zatrudniania os≤b niepe│nosprawnych. 2. Do zada± zarz▒du wojew≤dztwa nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) opracowywanie i przedstawianie Pe│nomocnikowi plan≤w zada± oraz informacji z prowadzonej dzia│alno╢ci, 2) wsp≤│praca z instytucjami administracji rz▒dowej oraz powiatami i gminami w realizacji w│a╢ciwych zada± wynikaj▒cych z ustawy, 3) wsp≤│praca z organizacjami pozarz▒dowymi i fundacjami dzia│aj▒cymi na rzecz os≤b niepe│nosprawnych.
Art. 35a. Do zada± powiatowego centrum pomocy rodzinie nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) rehabilitacja os≤b niepe│nosprawnych, o kt≤rej mowa w art. 10 ust. 1, zgodnie z orzeczeniem i wnioskiem, o kt≤rym mowa w art. 10 ust. 5, 2) podejmowanie dzia│a± zmierzaj▒cych do ograniczania skutk≤w niepe│nosprawno╢ci i likwidacji barier utrudniaj▒cych osobom niepe│nosprawnym funkcjonowanie w spo│ecze±stwie, 3) opracowywanie i przedstawianie plan≤w zada± i informacji z prowadzonej dzia│alno╢ci oraz ich udostΩpnianie na potrzeby samorz▒du wojew≤dztwa.
Art. 35b. Do zada± powiatowego urzΩdu pracy nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) opracowywanie powiatowych program≤w pomocy w realizacji zada± na rzecz zatrudniania os≤b niepe│nosprawnych, 2) po╢rednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla os≤b niepe│nosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowywanie, 3) kierowanie os≤b niepe│nosprawnych, kt≤re wymagaj▒ specjalistycznego programu szkolenia oraz rehabilitacji leczniczej i spo│ecznej, do specjalistycznego o╢rodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego lub do innej plac≤wki szkoleniowej, 4) wsp≤│praca z organami rentowymi w zakresie wynikaj▒cym z odrΩbnych przepis≤w, 5) doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie dzia│alno╢ci gospodarczej lub rolniczej podejmowanej przez osoby niepe│nosprawne, 6) wsp≤│praca z organami administracji rz▒dowej i organami jednostek samorz▒du terytorialnego, organizacjami pozarz▒dowymi i fundacjami, w zakresie zatrudniania i rehabilitacji zawodowej os≤b niepe│nosprawnych, 7) wsp≤│praca z w│a╢ciwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy os≤b niepe│nosprawnych.
Art. 35c. Zarz▒dy wojew≤dztw i starostowie przedstawiaj▒ Prezesowi Zarz▒du Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacyjnego i Os≤b Niepe│nosprawnych wnioski do planu finansowego tego Funduszu oraz sprawozdania rzeczowo-finansowe o zadaniach zrealizowanych z otrzymanych z Funduszu ╢rodk≤w.
Art. 36. 1. Zadania w zakresie rehabilitacji zawodowej, spo│ecznej i leczniczej mog▒ byµ realizowane na zlecenie Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych przez organizacje pozarz▒dowe i jednostki samorz▒du terytorialnego. 1a. Zadania, o kt≤rych mowa w ust. 1, mog▒ byµ r≤wnie┐ zlecane organizacjom pozarz▒dowym o charakterze lokalnym. 2. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia: 1) rodzaje zada± okre╢lonych w ustawie, kt≤re mog▒ byµ zlecane organizacjom pozarz▒dowym lub jednostkom samorz▒du terytorialnego, 2) og≤lne warunki i tryb zlecania zada±, o kt≤rych mowa w pkt 1, oraz zasady ustalania i rozliczania dotacji ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, 3) tryb dokonywania ocen oraz sprawowania nadzoru i kontroli realizacji zada± zleconych.
Rozdzia│ 8 Szkolenie os≤b niepe│nosprawnych
Art. 37. Szkolenie os≤b niepe│nosprawnych odbywa siΩ w formach pozaszkolnych w celu nauki zawodu, przekwalifikowania lub podwy┐szenia kwalifikacji.
Art. 38. 1. Kierownik powiatowego urzΩdu pracy inicjuje i organizuje szkolenie dla bezrobotnych os≤b niepe│nosprawnych lub innych os≤b niepe│nosprawnych poszukuj▒cych pracy i nie pozostaj▒cych w zatrudnieniu, a zarejestrowanych w powiatowym urzΩdzie pracy, w celu zwiΩkszenia ich szans na uzyskanie zatrudnienia, podwy┐szenia dotychczasowych kwalifikacji zawodowych lub zwiΩkszenia aktywno╢ci zawodowej, a w szczeg≤lno╢ci w razie: 1) braku kwalifikacji zawodowych, 2) konieczno╢ci zmiany kwalifikacji w zwi▒zku z brakiem propozycji odpowiedniego zatrudnienia, 3) utraty zdolno╢ci do pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie. 2. Szkoleniem, o kt≤rym mowa w ust. 1, mog▒ byµ objΩte r≤wnie┐ osoby niepe│nosprawne bΩd▒ce w okresie wypowiedzenia umowy o pracΩ z przyczyn dotycz▒cych pracodawcy.
Art. 39. 1. Szkolenie os≤b niepe│nosprawnych mo┐e odbywaµ siΩ: 1) w plac≤wkach szkol▒cych, 2) w specjalistycznych o╢rodkach szkoleniowo-rehabilitacyjnych, zwanych dalej "specjalistycznymi o╢rodkami". 2. Specjalistyczne o╢rodki s▒ tworzone i likwidowane w zale┐no╢ci od ich zasiΩgu terytorialnego przez starostΩ lub marsza│ka wojew≤dztwa. Starosta lub marsza│ek wojew≤dztwa mo┐e zlecaµ innym podmiotom zadania, o kt≤rych mowa w ust. 3. 3. Do zada± specjalistycznego o╢rodka nale┐y: 1) prowadzenie szkolenia os≤b, kt≤re z powodu niepe│nosprawno╢ci maj▒ utrudniony lub uniemo┐liwiony dostΩp do korzystania ze szkolenia w innych plac≤wkach, 2) okre╢lanie psychofizycznej sprawno╢ci danej osoby w stosunku do wymaga± r≤┐nych zawod≤w, 3) okre╢lanie, przez zastosowanie odpowiednich test≤w sprawno╢ci i pr≤b praktycznych, uzdolnienia i mo┐liwo╢ci rozwoju zdolno╢ci danej osoby, 4) zapewnienie uczestnikom szkolenia zakwaterowania, wy┐ywienia, pomocy dydaktycznej oraz opieki medycznej i us│ug rehabilitacyjnych. 4. Koszty utworzenia, dzia│alno╢ci oraz realizacji zada± specjalistycznego o╢rodka powinny byµ pokrywane ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych. 5. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, spos≤b tworzenia, dzia│ania i finansowania specjalistycznych o╢rodk≤w oraz tryb sprawowania nadzoru nad ich dzia│alno╢ci▒.
Art. 40. 1. Kierownik powiatowego urzΩdu pracy kieruje osobΩ niepe│nosprawn▒, o kt≤rej mowa w art. 38, na szkolenie: 1) z w│asnej inicjatywy lub na podstawie orzeczenia w│a╢ciwego organu, 2) wskazane przez tΩ osobΩ, je┐eli zostanie uprawdopodobnione, ┐e szkolenie to zapewni uzyskanie pracy i spe│niony jest przynajmniej jeden z warunk≤w wymienionych w art. 38; koszt tego szkolenia nie mo┐e przekroczyµ dziesiΩciokrotnego przeciΩtnego wynagrodzenia. 2. Koszty szkolenia obejmuj▒ w szczeg≤lno╢ci: 1) uprzednio uzgodnion▒ nale┐no╢µ przys│uguj▒c▒ jednostce szkol▒cej, 2) koszt ubezpieczenia od nieszczΩ╢liwych wypadk≤w, 3) koszt zakwaterowania i wy┐ywienia w czΩ╢ci albo w ca│o╢ci, 4) koszt przejazdu na szkolenie, w tym koszt przejazdu przewodnika lub opiekuna osoby zaliczonej do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci, 5) koszt us│ug t│umacza jΩzyka migowego albo lektora dla niewidomych lub osoby towarzysz▒cej osobie niepe│nosprawnej ruchowo zaliczonej do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci, 6) koszt niezbΩdnych bada± lekarskich, psychologicznych, diagnostycznych i us│ug rehabilitacyjnych. 3. Szkolenie trwa nie d│u┐ej ni┐ 36 miesiΩcy. 4. Koszty szkolenia s▒ finansowane ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych. 5. Osoba niepe│nosprawna, kt≤ra nie uko±czy│a szkolenia z w│asnej winy, jest obowi▒zana do zwrotu jego koszt≤w, chyba ┐e powodem nieuko±czenia szkolenia by│o podjΩcie zatrudnienia.
Art. 41. 1. Szkolenie os≤b niepe│nosprawnych mo┐e byµ organizowane tak┐e przez pracodawcΩ. 2. Na wniosek pracodawcy poniesione przez niego koszty szkolenia zatrudnionych os≤b niepe│nosprawnych mog▒ byµ zrefundowane ze ╢rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych do wysoko╢ci 75%, nie wiΩcej jednak ni┐ do wysoko╢ci dwukrotnego przeciΩtnego wynagrodzenia na jedn▒ osobΩ, je┐eli po zako±czeniu szkolenia bΩd▒ zatrudniane, zgodnie z kierunkiem szkolenia, na innych stanowiskach pracy przez okres co najmniej 24 miesiΩcy. 3. Zwrotu koszt≤w, o kt≤rych mowa w ust. 2, dokonuje starosta na warunkach i w wysoko╢ci okre╢lonych w umowie zawartej z pracodawc▒. Zwrotowi nie podlegaj▒ koszty poniesione przez pracodawcΩ przed dat▒ podpisania umowy. 4. Je┐eli z przyczyn dotycz▒cych pracodawcy, o kt≤rym mowa w ust. 2, osoba niepe│nosprawna po zako±czeniu szkolenia nie bΩdzie zatrudniana zgodnie z kierunkiem szkolenia lub bΩdzie zatrudniana przez okres kr≤tszy ni┐ 24 miesi▒ce, pracodawca zwraca do Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych ╢rodki pobrane na szkolenie tej osoby wraz z odsetkami nale┐nymi od dnia, w kt≤rym pracodawca przesta│ spe│niaµ warunki okre╢lone w ust. 2.
Rozdzia│ 9 Krajowa Rada Konsultacyjna do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych
Art. 42. 1. Powo│uje siΩ Krajow▒ RadΩ Konsultacyjn▒ do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych, zwan▒ dalej "Rad▒". 2. Rada jest organem doradczym Pe│nomocnika stanowi▒cym forum wsp≤│dzia│ania, na rzecz os≤b niepe│nosprawnych, organ≤w administracji rz▒dowej, samorz▒du terytorialnego oraz organizacji pozarz▒dowych. 3. Do zakresu dzia│ania Rady nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) inspirowanie przedsiΩwziΩµ zmierzaj▒cych do integracji os≤b niepe│nosprawnych ze spo│ecze±stwem, 2) inicjowanie rozwi▒za± w zakresie zaspokajania potrzeb os≤b niepe│nosprawnych, wynikaj▒cych z faktu niepe│nosprawno╢ci, 3) opiniowanie: a) projektu za│o┐e± polityki zatrudniania, rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej os≤b niepe│nosprawnych, b) projekt≤w akt≤w prawnych maj▒cych lub mog▒cych mieµ wp│yw na sytuacjΩ os≤b niepe│nosprawnych oraz sygnalizowanie odpowiednim organom potrzeby wydania lub zmiany przepis≤w obowi▒zuj▒cych w tym zakresie, c) sprawozda± z dzia│alno╢ci Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, d) rocznych harmonogram≤w realizacji rz▒dowego "Programu dzia│a± na rzecz os≤b niepe│nosprawnych i ich integracji ze spo│ecze±stwem", 4) opracowywania rocznych informacji o dzia│alno╢ci Rady.
Art. 43. 1. Rada sk│ada siΩ z: 1) piΩciu przedstawicieli organ≤w administracji rz▒dowej, 2) piΩciu przedstawicieli jednostek samorz▒du terytorialnego, 3) piΩtnastu przedstawicieli organizacji pozarz▒dowych, w tym piΩciu przedstawicieli pracodawc≤w. 2. Cz│onk≤w Rady powo│uje i odwo│uje, na wniosek Pe│nomocnika, Minister Pracy i Polityki Socjalnej. 3. Odwo│anie cz│onka Rady przed up│ywem kadencji mo┐e nast▒piµ: 1) na jego wniosek, 2) na wniosek reprezentowanego przez niego organu lub organizacji, 3) na wniosek Pe│nomocnika po zasiΩgniΩciu opinii organu lub organizacji, kt≤r▒ cz│onek Rady reprezentuje. 4. Posiedzenia Rady zwo│ywane s▒ przez jej przewodnicz▒cego nie rzadziej ni┐ raz na kwarta│ oraz w ka┐dym czasie na wniosek Pe│nomocnika lub co najmniej 5 cz│onk≤w Rady. 5. Kadencja Rady trwa 4 lata.
Art. 44. 1. Rada: 1) powo│uje ekspert≤w, 2) zaprasza do uczestnictwa w posiedzeniach Rady przedstawicieli organ≤w, organizacji i instytucji nie reprezentowanych w Radzie, 3) zleca przeprowadzanie bada± i opracowywanie ekspertyz. 2. Koszty funkcjonowania Rady zwi▒zane z obs│ug▒, przeprowadzaniem bada± i opracowywaniem ekspertyz, wynagradzaniem cz│onk≤w Rady oraz uczestnictwem w posiedzeniach Rady ekspert≤w i os≤b nie bΩd▒cych cz│onkami Rady finansowane s▒ ze ╢rodk≤w Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. 3. Pracodawca jest obowi▒zany zwolniµ pracownika od pracy w celu wziΩcia udzia│u w posiedzeniach Rady. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego wed│ug zasad obowi▒zuj▒cych przy obliczaniu ekwiwalentu pieniΩ┐nego za urlop wypoczynkowy. Koszty wynagrodzenia ponoszone przez pracodawcΩ refundowane s▒ ze ╢rodk≤w Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. 4. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia: 1) organizacjΩ i tryb dzia│ania Rady oraz zasady uczestnictwa w jej pracach ekspert≤w i przedstawicieli organ≤w, organizacji i instytucji, nie reprezentowanych w Radzie, 2) wysoko╢µ wynagrodzenia cz│onk≤w Rady oraz ekspert≤w i innych os≤b nie bΩd▒cych cz│onkami Rady, za udzia│ w posiedzeniach Rady.
Rozdzia│ 10 Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych
Art. 45. 1. Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, zwany dalej "Funduszem", jest pa±stwowym funduszem celowym w rozumieniu przepis≤w ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo bud┐etowe (Dz. U. z 1993 r. Nr 72, poz. 344, z 1994 r. Nr 76, poz. 344, Nr 121, poz. 591 i Nr 133, poz. 685, z 1995 r. Nr 78, poz. 390, Nr 124, poz. 601 i Nr 132, poz. 640, z 1996 r. Nr 89, poz. 402, Nr 106, poz. 496, Nr 132, poz. 621 i Nr 139, poz. 647 oraz z 1997 r. Nr 54, poz. 348, Nr 79, poz. 484, Nr 121, poz. 770 i Nr 123, poz. 775). 2. Fundusz posiada osobowo╢µ prawn▒. 3. Fundusz stosuje zasady rachunkowo╢ci okre╢lone dla podmiot≤w, o kt≤rych mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 wrze╢nia 1994 r. o rachunkowo╢ci (Dz. U. Nr 121, poz. 591 oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554 i Nr 118, poz. 754). 4. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, na wniosek Prezesa Zarz▒du Funduszu, zatwierdza statut okre╢laj▒cy organizacjΩ, szczeg≤│owe zasady i tryb dzia│ania Funduszu, w tym jego organ≤w.
Art. 46. Przychodami Funduszu s▒: 1) wp│aty pracodawc≤w, o kt≤rych mowa w art. 21 ust. 1, art. 23, art. 24 ust. 2 oraz art. 31 ust. 3 pkt 1, 2) dotacje z bud┐etu pa±stwa oraz inne dotacje i subwencje, 3) spadki, zapisy i darowizny, 4) dobrowolne wp│aty pracodawc≤w, 5) dochody z oprocentowania po┐yczek, dyskonto od zakupionych bon≤w skarbowych, odsetki od obligacji emitowanych lub gwarantowanych przez Skarb Pa±stwa lub Narodowy Bank Polski oraz lokat terminowych, 6) dochody z dzia│alno╢ci gospodarczej, 7) wp│aty, o kt≤rych mowa w art. 26 ust. 4 oraz w art. 41 ust. 4, 8) dywidendy, 9) inne wp│aty.
Art. 47. 1. ªrodki Funduszu, poza celami wymienionymi w niniejszej ustawie, przeznacza siΩ na: 1) utrzymanie istniej▒cych, a zagro┐onych likwidacj▒ miejsc pracy os≤b niepe│nosprawnych, 2) dofinansowanie zada± wynikaj▒cych z rz▒dowych, samorz▒dowych program≤w na rzecz os≤b niepe│nosprawnych, 3) programy zatwierdzone przez RadΩ Nadzorcz▒, s│u┐▒ce rehabilitacji spo│ecznej, zawodowej i leczniczej, 4) tworzenie i funkcjonowanie poradnictwa zawodowego, 5) dofinansowanie: a) turnus≤w rehabilitacyjnych, b) sportu, kultury, rekreacji i turystyki os≤b niepe│nosprawnych, c) zaopatrzenia w sprzΩt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i ╢rodki pomocnicze, przyznawane osobom niepe│nosprawnym na podstawie odrΩbnych przepis≤w, 6) finansowanie w ca│o╢ci lub w czΩ╢ci koszt≤w organizowania i dzia│ania warsztat≤w terapii zajΩciowej, 7) dotacjΩ dla przedsiΩbiorc≤w podejmuj▒cych produkcjΩ wyrob≤w ortopedycznych, protetycznych, ╢rodk≤w pomocniczych lub sprzΩtu rehabilitacyjnego albo us│ugi w tym zakresie na uruchomienie tej produkcji lub us│ug, 8) finansowanie w czΩ╢ci lub w ca│o╢ci bada±, ekspertyz, analiz, opracowywania projekt≤w norm, a tak┐e wydawnictw i konkurs≤w dotycz▒cych rehabilitacji zawodowej lub spo│ecznej, 9) opracowywanie i rozpowszechnianie materia│≤w informacyjnych i szkoleniowych, 10) dofinansowanie budowy, rozbudowy i modernizacji obiekt≤w s│u┐▒cych rehabilitacji, 11) dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, w komunikowaniu siΩ i technicznych. 2. ªrodki Funduszu w wysoko╢ci: 1) co najmniej 65% jego przychod≤w na dany rok przeznacza siΩ na zatrudnianie i rehabilitacjΩ zawodow▒ os≤b niepe│nosprawnych, 2) od 5% do 10% jego przychod≤w na dany rok przeznacza siΩ na dofinansowanie rehabilitacji leczniczej, spo│ecznej i zawodowej dzieci i m│odzie┐y, w tym: a) zakupu sprzΩtu i urz▒dze± zmniejszaj▒cych skutki niepe│nosprawno╢ci, b) szkolenia rodzic≤w, opiekun≤w i wolontariuszy w zakresie specjalistycznej opieki nad dzieµmi i m│odzie┐▒ niepe│nosprawn▒, c) us│ug transportowych, d) o╢rodk≤w szkolno-wychowawczych, rehabilitacyjnych i innych plac≤wek dla dzieci i m│odzie┐y niepe│nosprawnej, 3. ªrodki Funduszu mog▒ byµ przeznaczane tak┐e na: 1) lokaty w bonach skarbowych i obligacjach emitowanych lub gwarantowanych przez Skarb Pa±stwa albo przez Narodowy Bank Polski, 2) lokaty terminowe w bankach posiadaj▒cych gwarancje Skarbu Pa±stwa lub w bankach obs│uguj▒cych bezpo╢rednio dzia│alno╢µ ustawow▒ Funduszu, 3) (skre╢lony). 4. Dzia│alno╢µ Funduszu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz podatkiem od towar≤w i us│ug. 5. Darowizna dokonywana ze ╢rodk≤w Funduszu na rzecz osoby niepe│nosprawnej w celach wynikaj▒cych z ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadk≤w i darowizn. 6. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, w porozumieniu z Ministrem Finans≤w, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady gospodarowania ╢rodkami Funduszu. 7. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, w porozumieniu z Ministrem Finans≤w, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady wyp│acania subwencji, o kt≤rej mowa w art. 32 pkt 6.
Art. 48. 1. ªrodki Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych s▒ przekazywane przez Prezesa Zarz▒du tego Funduszu samorz▒dom wojew≤dzkim i powiatowym wed│ug algorytmu. 2. Rada Ministr≤w okre╢la, w drodze rozporz▒dzenia, algorytm, o kt≤rym mowa w ust. 1. Projekt algorytmu podlega opiniowaniu przez stronΩ samorz▒dow▒ Komisji Wsp≤lnej Rz▒du i Samorz▒du Terytorialnego. 3. Algorytm, o kt≤rym mowa w ust. 1, powinien uwzglΩdniaµ liczbΩ os≤b niepe│nosprawnych zamieszka│ych na danym terenie, w tym bezrobotnych i poszukuj▒cych pracy, oraz zapotrzebowanie na ╢rodki do realizacji zada± wynikaj▒cych z ustawy dla prowadzenia przez samorz▒dy aktywnej polityki rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudniania os≤b niepe│nosprawnych.
Art. 49. 1. Do wp│at, o kt≤rych mowa w art. 21 ust. 1, art. 23, art. 24 ust. 2 i art. 31 ust. 3 pkt 1, stosuje siΩ przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowi▒zaniach podatkowych (Dz. U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486, Nr 134, poz. 646, z 1995 r. Nr 5, poz. 25 i Nr 85, poz. 426, z 1996 r. Nr 75, poz. 357 oraz z 1997 r. Nr 23, poz. 117), z tym ┐e czynno╢ci wynikaj▒ce z art. 5 ust. 3, art. 8 ust. 1, art. 22 ust. 1 i art. 31 ust. 1 tej ustawy nale┐▒ do kompetencji Prezesa Zarz▒du Funduszu. 2. Pracodawcy dokonuj▒ wp│at, o kt≤rych mowa w ust. 1, w terminie do dnia 20 nastΩpnego miesi▒ca po miesi▒cu, w kt≤rym zaistnia│y okoliczno╢ci powoduj▒ce powstanie obowi▒zku wp│at, sk│adaj▒c r≤wnocze╢nie Zarz▒dowi Funduszu deklaracje miesiΩczne i roczne wed│ug wzoru ustalonego, w drodze zarz▒dzenia, przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. 3. Do egzekucji wp│at, o kt≤rych mowa w ust. 1, maj▒ zastosowanie przepisy o postΩpowaniu egzekucyjnym w administracji, z tym ┐e czynno╢ci zwi▒zane z wystawianiem tytu│u wykonawczego oraz egzekucj▒ nale┐no╢ci pieniΩ┐nych nale┐▒ do kompetencji Prezesa Zarz▒du Funduszu. 4. Od decyzji Prezesa Zarz▒du Funduszu dotycz▒cych wp│at, o kt≤rych mowa w ust. 1, pracodawcy przys│uguje odwo│anie do Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.
Art. 50. 1. Organami Funduszu s▒ Rada Nadzorcza i Zarz▒d. 2. Rada Nadzorcza sk│ada siΩ z: 1) Prezesa Rady Nadzorczej, kt≤rym jest Pe│nomocnik, 2) siedmiu przedstawicieli organizacji pozarz▒dowych, w tym dw≤ch przedstawicieli organizacji pracodawc≤w. 3. Cz│onk≤w Rady, na wniosek Pe│nomocnika, powo│uje i odwo│uje Minister Pracy i Polityki Socjalnej spo╢r≤d kandydat≤w zg│oszonych przez organizacje i przedsiΩbiorc≤w, o kt≤rych mowa w ust. 2 pkt 2. 4. Odwo│anie cz│onka Rady Nadzorczej nastΩpuje: 1) na jego wniosek, 2) na wniosek reprezentowanej przez niego organizacji, 3) na wniosek Pe│nomocnika zaopiniowany przez organizacjΩ, kt≤r▒ cz│onek Rady reprezentuje. 5. Kadencja Rady Nadzorczej trwa 2 lata. 6. Do zada± Rady Nadzorczej nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) zatwierdzanie plan≤w dzia│alno╢ci i projektu planu finansowego Funduszu, 2) ustalanie kryteri≤w wyboru przedsiΩwziΩµ finansowanych ze ╢rodk≤w Funduszu, zgodnie z kierunkowymi za│o┐eniami polityki zatrudniania, rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej os≤b niepe│nosprawnych, okre╢lonymi przez Pe│nomocnika, 3) zatwierdzanie wniosk≤w Zarz▒du w sprawach zaci▒gania przez Fundusz po┐yczek, 4) okre╢lanie wysoko╢ci ╢rodk≤w Funduszu, kt≤re w danym roku mog▒ byµ przeznaczone na cele, o kt≤rych mowa w art. 47 ust. 3 pkt 3, 5) opiniowanie wniosk≤w w sprawie powo│ania i odwo│ania Prezesa Zarz▒du i ka┐dego z jego zastΩpc≤w, 6) dokonywanie kontroli i oceny dzia│alno╢ci Zarz▒du, 7) zatwierdzanie rocznych sprawozda± Funduszu, 8) sk│adanie Ministrowi Pracy i Polityki Socjalnej, w terminie do dnia 30 kwietnia ka┐dego roku, sprawozda± z dzia│alno╢ci Funduszu. 7. Obs│ugΩ Rady Nadzorczej sprawuje Biuro Funduszu. 8. Minister Pracy i Polityki Socjalnej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady i tryb powo│ywania oraz odwo│ywania cz│onk≤w Rady Nadzorczej, a tak┐e szczeg≤│owe zasady dzia│ania Rady Nadzorczej i szkolenia jej cz│onk≤w oraz wysoko╢µ ich wynagrodzenia za udzia│ w posiedzeniach Rady.
Art. 51. 1. W sk│ad Zarz▒du Funduszu wchodz▒ Prezes Zarz▒du Funduszu, zwany dalej "Prezesem", i jego dwaj zastΩpcy. Prezesa powo│uje i odwo│uje Minister Pracy i Polityki Socjalnej na wniosek Pe│nomocnika zaopiniowany przez RadΩ Nadzorcz▒. 2. ZastΩpc≤w Prezesa, na wniosek Prezesa zaopiniowany przez RadΩ Nadzorcz▒, powo│uje i odwo│uje Minister Pracy i Polityki Socjalnej. 3. Do zada± Zarz▒du nale┐y w szczeg≤lno╢ci: 1) opracowywanie projekt≤w plan≤w dzia│alno╢ci Funduszu i projektu planu finansowego, 2) dokonywanie wyboru przedsiΩwziΩµ do finansowania ze ╢rodk≤w Funduszu, 3) gospodarowanie ╢rodkami Funduszu, 4) opracowywanie szczeg≤│owych zasad finansowania realizacji zada±, o kt≤rych mowa w ustawie, 5) podejmowanie decyzji w sprawie odraczania terminu sp│at i umarzania po┐yczek, 6) sprawowanie kontroli nad wykorzystaniem ╢rodk≤w Funduszu przekazywanych na realizacjΩ zada± okre╢lonych ustaw▒, 7) udzia│ w zakresie, o kt≤rym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 6, w tworzeniu warsztat≤w terapii zajΩciowej, 8) udzia│ w zakresie, o kt≤rym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 5 lit. a), w organizowaniu turnus≤w rehabilitacyjnych, 9) wsp≤│praca z organizacjami pozarz▒dowymi, 10) sk│adanie Radzie Nadzorczej sprawozda± z dzia│alno╢ci Funduszu. 4. Zarz▒d udostΩpnia Radzie Nadzorczej, na jej ┐▒danie, dokumenty i materia│y dotycz▒ce dzia│alno╢ci Funduszu. 5. Obs│ugΩ Zarz▒du sprawuje Biuro Funduszu.
Art. 52. 1. Zarz▒d Funduszu mo┐e tworzyµ i znosiµ oddzia│y Funduszu oraz okre╢la zakres i obszar ich dzia│ania. 2. Dyrektora oddzia│u powo│uje i odwo│uje Prezes Zarz▒du.
Art. 53. 1. Prezes Zarz▒du reprezentuje Fundusz na zewn▒trz. 2. Prezes mo┐e powo│ywaµ pe│nomocnik≤w Zarz▒du, ustalaj▒c granice ich umocowania. 3. Do sk│adania o╢wiadcze± w zakresie praw i obowi▒zk≤w maj▒tkowych Funduszu s▒ upowa┐nieni: 1) Prezes lub ka┐dy z jego zastΩpc≤w samodzielnie, 2) dwaj pe│nomocnicy dzia│aj▒cy │▒cznie. 4. Prezes wykonuje za pracodawcΩ czynno╢ci w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do pracownik≤w Funduszu.
Art. 54. Ze ╢rodk≤w Funduszu pokrywane s▒: 1) koszty jego dzia│alno╢ci, 2) koszty jego obs│ugi, z wyj▒tkiem koszt≤w zwi▒zanych z zatrudnianiem pracownik≤w Krajowego UrzΩdu Pracy i wojew≤dzkich urzΩd≤w pracy, zatrudnionych bezpo╢rednio przy obs│udze Funduszu.
Art. 55. Dochodzenie zwrotu ╢rodk≤w finansowych Funduszu zwolnione jest z op│at i koszt≤w s▒dowych, w tym egzekucyjnych.
Art. 56. Minister Pracy i Polityki Socjalnej sk│ada Radzie Ministr≤w corocznie informacjΩ o dzia│alno╢ci Funduszu.
Rozdzia│ 11 Zmiany w przepisach obowi▒zuj▒cych, przepisy przej╢ciowe i ko±cowe
Art. 57. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od os≤b fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 i Nr 134, poz. 646, z 1994 r. Nr 43, poz. 163, Nr 90, poz. 419, Nr 113, poz. 547, Nr 123, poz. 602 i Nr 126, poz. 626, z 1995 r. Nr 5, poz. 25 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 25, poz. 113, Nr 87, poz. 395, Nr 137, poz. 638, Nr 147, poz. 686 i Nr 156, poz. 776 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 30, poz. 164, Nr 71, poz. 449, Nr 85, poz. 538, Nr 96, poz. 592 i Nr 121, poz. 770) wprowadza siΩ nastΩpuj▒ce zmiany: 1) w art. 21 w ust. 1 w pkt 35 wyrazy "w ustawie o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej os≤b niepe│nosprawnych" zastΩpuje siΩ wyrazami "w ustawie o rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudnianiu os≤b niepe│nosprawnych,"; 2) w art. 23 w ust. 1 pkt 29 otrzymuje brzmienie: "29)wp│at, o kt≤rych mowa w art. 21 ust. 1 i w art. 23 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudnianiu os≤b niepe│nosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776); 3) w art. 38 w ust. 2 po wyrazach "zak│adami pracy chronionej" dodaje siΩ wyrazy "lub zak│adami aktywno╢ci zawodowej".
Art. 58. W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od os≤b prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 i Nr 134, poz. 646, z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 43, poz. 163, Nr 80, poz. 368, Nr 87, poz. 406, Nr 90, poz. 419, Nr 113, poz. 547, Nr 123, poz. 602 i Nr 127, poz. 627, z 1995 r. Nr 5, poz. 25, Nr 86, poz. 433, Nr 96, poz. 478, Nr 133, poz. 654 i Nr 142, poz. 704, z 1996 r. Nr 25, poz. 113, Nr 34, poz. 146, Nr 90, poz. 405, Nr 137, poz. 639 i Nr 147, poz. 686 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 44, Nr 28, poz. 153, Nr 79, poz. 484, Nr 96, poz. 592, Nr 107, poz. 685, Nr 118, poz. 754 i Nr 121, poz. 770) wprowadza siΩ nastΩpuj▒ce zmiany: 1) w art. 16 w ust. 1 pkt 36 otrzymuje brzmienie: "36)wp│at, o kt≤rych mowa w art. 21 ust. 1 i w art. 23 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudnianiu os≤b niepe│nosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776)"; 2) w art. 17 w ust. 1 w pkt 10 wyrazy "w ustawie o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej os≤b niepe│nosprawnych" zastΩpuje siΩ wyrazami "w ustawie o rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudnianiu os≤b niepe│nosprawnych,".
Art. 59. W ustawie z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towar≤w i us│ug oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, Nr 28, poz. 127 i Nr 129, poz. 599, z 1994 r. Nr 132, poz. 670, z 1995 r. Nr 44, poz. 231, Nr 142, poz. 702 i 703, z 1996 r. Nr 137, poz. 640 oraz z 1997 r. Nr 111, poz. 722) po art. 14 dodaje siΩ art. 14a w brzmieniu: "Art. 14a. 1.Zwalnia siΩ prowadz▒cego zak│ad pracy chronionej lub zak│ad aktywno╢ci zawodowej od wp│at do urzΩdu skarbowego nale┐no╢ci w zakresie dzia│alno╢ci tego zak│adu, z tytu│u podatku od towar≤w i us│ug, stanowi▒cej r≤┐nicΩ miΩdzy podatkiem nale┐nym a naliczonym, w rozumieniu art. 19 ust. 1 i 2, z zastrze┐eniem ust. 3. 2.Przez prowadz▒cego zak│ad pracy chronionej lub zak│ad aktywno╢ci zawodowej rozumie siΩ podmiot spe│niaj▒cy warunki okre╢lone w art. 28 i 29 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudnianiu os≤b niepe│nosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776). 3.Je┐eli kwota zwolnienia, o kt≤rym mowa w ust. 1, jest wy┐sza od kwoty stanowi▒cej iloczyn liczby os≤b niepe│nosprawnych zatrudnionych w zak│adzie pracy chronionej lub zak│adzie aktywno╢ci zawodowej w przeliczeniu na pe│ny wymiar czasu pracy oraz trzykrotno╢ci najni┐szego wynagrodzenia, r≤┐nica podlega przekazaniu na Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, o kt≤rym mowa w ustawie wymienionej w ust. 2, w terminach przewidzianych dla rozlicze± z tytu│u podatku od towar≤w i us│ug. 4.Przez najni┐sze wynagrodzenie, o kt≤rym mowa w ust. 3, rozumie siΩ najni┐sze wynagrodzenie pracownik≤w og│oszone przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w Dzienniku UrzΩdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" na podstawie Kodeksu pracy. Do wylicze± przyjmuje siΩ najni┐sze wynagrodzenie obowi▒zuj▒ce w kwartale poprzedzaj▒cym miesi▒c obliczeniowy. 5.Zwolnienie, o kt≤rym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania: 1) w przypadku gdy prowadz▒cy zak│ad pracy chronionej lub zak│ad aktywno╢ci zawodowej nie przekaza│ r≤┐nicy, o kt≤rej mowa w ust. 3, na Pa±stwowy Fundusz Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych, 2) w stosunku do tej czΩ╢ci r≤┐nicy miΩdzy podatkiem nale┐nym a naliczonym, kt≤ra odpowiada kwocie sankcji okre╢lonych w art. 27 ust. 5, 6 i 8, 3) do kwot podatku, o kt≤rych mowa w art. 28 i art. 29 ust. 2 i art. 33, 4) w przypadku gdy organ podatkowy okre╢li│ obr≤t prowadzonego zak│adu pracy chronionej lub zak│adu aktywno╢ci zawodowej na podstawie art. 17 ust. 1. 6.Przepisu ust. 1 nie stosuje siΩ do wyrob≤w opodatkowanych podatkiem akcyzowym."
Art. 60. W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszcze± pracowniczych w razie niewyp│acalno╢ci pracodawcy (Dz. U. z 1994 r. Nr 1, poz. 1, z 1995 r. Nr 87, poz. 435, z 1996 r. Nr 5, poz. 34 i z 1997 r. Nr 28, poz. 153) w art. 17 w ust. 3 po wyrazach "zak│ady pracy chronionej" dodaje siΩ wyrazy "lub zak│ady aktywno╢ci zawodowej".
Art. 61. W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdzia│aniu bezrobociu (Dz. U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128, Nr 28, poz. 153, Nr 41, poz. 255, Nr 63, poz. 403, Nr 93, poz. 569, Nr 107, poz. 692 i Nr 121, poz. 770) wprowadza siΩ nastΩpuj▒ce zmiany: 1) w art. 5 w ust. 1 w pkt 9 wyrazy "o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej os≤b niepe│nosprawnych" zastΩpuje siΩ wyrazami "o rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej oraz zatrudnianiu os≤b niepe│nosprawnych"; 2) w art. 54 po wyrazach "Zak│ady pracy chronionej" dodaje siΩ wyrazy "lub zak│ady aktywno╢ci zawodowej".
Art. 62. 1. Osoby, kt≤re przed dniem wej╢cia w ┐ycie ustawy zosta│y zaliczone do jednej z grup inwalid≤w, s▒ osobami niepe│nosprawnymi w rozumieniu ustawy, je┐eli przed t▒ dat▒ orzeczenie o zaliczeniu do jednej z grup inwalid≤w nie utraci│o mocy. 2. Orzeczenie o zaliczeniu do: 1) I grupy inwalid≤w traktowane jest na r≤wni z orzeczeniem o znacznym stopniu niepe│nosprawno╢ci, 2) II grupy inwalid≤w traktowane jest na r≤wni z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepe│nosprawno╢ci, 3) III grupy inwalid≤w traktowane jest na r≤wni z orzeczeniem o lekkim stopniu niepe│nosprawno╢ci. 3. Osoby o sta│ej albo d│ugotrwa│ej niezdolno╢ci do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje siΩ za niepe│nosprawne, z tym ┐e: 1) osoby, kt≤rym przys│uguje zasi│ek pielΩgnacyjny, traktuje siΩ jako zaliczone do znacznego stopnia niepe│nosprawno╢ci, 2) pozosta│e osoby traktuje siΩ jako zaliczone do lekkiego stopnia niepe│nosprawno╢ci.
Art. 63. Osoby niepe│nosprawne, o kt≤rych mowa w art. 62, kt≤re przed dniem wej╢cia w ┐ycie ustawy naby│y prawo do ╢wiadcze± lub ulg na podstawie odrΩbnych przepis≤w, zachowuj▒ dotychczasowe uprawnienia.
Art. 64. (skre╢lony).
Art. 65. 1. Z wp│at, o kt≤rych mowa w art. 21 ust. 1, zwolnione s▒ pa±stwowe i samorz▒dowe jednostki organizacyjne bΩd▒ce jednostkami lub zak│adami bud┐etowymi. 2. Pa±stwowe jednostki organizacyjne, zatrudniaj▒ce nie mniej ni┐ 25 os≤b, powinny osi▒gn▒µ ╢redniorocznie wska╝nik zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych w wysoko╢ci co najmniej: 1) 1 % w 1998 r., 2) 3 % w 1999 r. i latach nastΩpnych. 3. Samorz▒dowe jednostki organizacyjne, zatrudniaj▒ce nie mniej ni┐ 15 os≤b, powinny osi▒gn▒µ ╢redniorocznie wska╝nik zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych w wysoko╢ci co najmniej: 1) 1 % w 1998 r., 2) 3 % w 1999 r. i latach nastΩpnych. 4. Stan zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych wynikaj▒cy ze wska╝nika, o kt≤rym mowa w ust. 2 i 3, nie mo┐e byµ ni┐szy ni┐ 0,5 etatu.
Art. 66. W sprawach nie unormowanych przepisami ustawy stosuje siΩ Kodeks postΩpowania administracyjnego, Kodeks cywilny oraz Kodeks pracy.
Art. 67. Sprawy, kt≤re zosta│y wszczΩte, a nie zako±czone przed dniem wej╢cia w ┐ycie ustawy, podlegaj▒ rozpoznaniu wed│ug przepis≤w tej ustawy.
Art. 68. Do czasu wydania przepis≤w wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie d│u┐ej jednak ni┐ przez okres 12 miesiΩcy od dnia jej wej╢cia w ┐ycie, zachowuj▒ moc dotychczasowe przepisy wykonawcze, je┐eli nie s▒ sprzeczne z ustaw▒.
Art. 69. Traci moc ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej os≤b niepe│nosprawnych (Dz. U. Nr 46, poz. 201, Nr 80, poz. 350 i Nr 110, poz. 472, z 1992 r. Nr 21, poz. 85, z 1993 r. Nr 11, poz. 50, Nr 28, poz. 127, z 1995 r. Nr 1, poz. 1, Nr 5, poz. 25 i Nr 120, poz. 577 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 461), z tym ┐e: 1) art. 4 obowi▒zuje do dnia 31 grudnia 1998 r., 2) art. 19 obowi▒zuje do dnia 30 czerwca 1998 r.
Art. 70. Ustawa wchodzi w ┐ycie z dniem 1 stycznia 1998 r., z tym ┐e: 1) art. 6 ust. 7 wchodzi w ┐ycie z dniem og│oszenia z moc▒ od dnia 1 wrze╢nia 1997 r., 2) art. 21 wchodzi w ┐ycie z dniem 1 stycznia 1999 r. 3) art. 31 ust. 1 pkt 2 oraz art. 59 wchodz▒ w ┐ycie z dniem og│oszenia.