WstΩp 
1949 roku Komunistyczne w│adze ChRL z Mao Zedongiem na czele uzna│y, ┐e Tybet
jest czΩ╢ci▒ Chin. Chi±ska Armia Ludowo-Wyzwole±cza wkroczy│a do "zacofanego" Tybetu
pod pretekstem wprowadzenia tam "postΩpu". Pomijaj▒c, p≤ki co, skutki wprowadzenia
owego "postΩpu", przyjrzymy siΩ stwierdzeniu "zacofanie". Czy ┐ycie w zgodzie z natur▒,
zjednywanie jej si│, zamiast bezsensownej walki z nimi ╢wiadczy o zacofaniu? Czy
koczowniczy tryb ┐ycia jest w czym╢ gorszy od mieszkania w betonowych blokach?
Sp≤jrzmy prawdzie w oczy. To w│a╢nie postΩp doprowadzi│ do sytuacji, w kt≤rej tak zwane
"kraje wysoko rozwiniΩte" dysponuj▒ broni▒ mog▒c▒ po│o┐yµ kres ludzko╢ci raz na zawsze.
Czy d▒┐enie do samozag│ady ╢wiadczy o rozwoju? Stawianie cz│owieka na czele │a±cucha
ewolucji i dawanie mu prawa do podporz▒dkowywania sobie wszystkiego co go otacza jest
b│Ωdem. Podobnie stawia siΩ cz│owieka na czele │a±cucha pokarmowego, a tak naprawdΩ na
czele owego │a±cucha jest Ziemia - wszyscy kiedy╢ do niej trafimy. Niewiele jest miejsc na Ziemi, w kt≤rych cz│owiek ┐yje w harmonii z natur▒. Jednym z takich miejsc jest - a raczej by│ - Tybet. Indian wymordowano - niedobitki wpΩdzono do rezerwat≤w - traktuj▒c ich jak zwierzΩta. Plemiona zamieszkuj▒ce lasy tropikalne Amazonii patrz▒ bezsilnie jak drzewo po drzewie pozbawia siΩ ich domu. Aborygeni walcz▒ o to by mogli byµ - na swojej w│asnej ziemi! - traktowani na r≤wni z przybyszami zza oceanu. Wielu ludzi na ca│ym ╢wiecie jest prze╢ladowanych na tle rasowym, religijnym, politycznym lub bez ┐adnego powodu. Ile gatunk≤w zwierz▒t zniknΩ│o z powierzchni Ziemi za spraw▒ cz│owieka? Ile rzek zatruto? Ile las≤w wyciΩto w pie±? Je╢li nie zejdziemy z tej b│Ωdnej drogi XXI wiek mo┐e okazaµ siΩ ostatnim w dziejach ludzko╢ci. Mamy jeszcze szansΩ! ªwiadomo╢µ tego do czego prowadzi takie postΩpowanie mo┐e byµ pierwszym krokiem do zmiany. Problem Tybetu jest tylko jednym z wielu. W ChRL prze╢ladowani s▒ r≤wnie┐ Ujgurzy. Cierpi▒ tak┐e sami Chi±czycy - musz▒ ┐yµ w kraju, w kt≤rym lista przestΩpstw objΩtych sankcj▒ kary ╢mierci zawiera a┐ 70 pozycji. Wojska Nato ze Stanami Zjednoczonymi na czele bez porozumienia z Rad▒ Bezpiecze±stwa ONZ zbombardowa│y Irak i niemal┐e ca│e Ba│kany - "w obronie pokoju na ╢wiecie". Na masakrΩ w Ruandzie w 1994 roku ╢wiat patrzy│ bezczynnie. Podobnie nie robi siΩ nic, by zapobiec nagminnemu │amaniu praw cz│owieka przez Chiny. We wszystkich raportach odno╢nie │amania praw cz│owieka na ╢wiecie Chi±ska Republika Ludowa zajmuje pierwsze miejsce - jak dot▒d ONZ nie wystosowa│a ┐adnej noty potΩpiaj▒cej politykΩ ChRL. Sytuacja Tybetu 
o roku 1950 Tybet by│ ca│kowicie niepodleg│ym pa±stwem. Co do statusu Tybetu przed
wkroczeniem wojsk chi±skich nie ma ┐adnych w▒tpliwo╢ci. Twierdzenie, ┐e Tybet jest
czΩ╢ci▒ Chin jest r≤wnie b│Ωdne jak twierdzenie, ┐e Polska jest czΩ╢ci▒ Rosji czy Niemiec.
Okupacja Tybetu przez Chiny jest pogwa│ceniem prawa miΩdzynarodowego, do kt≤rego
przestrzegania Chiny (bΩd▒ce cz│onkiem ONZ) s▒ zobowi▒zane.aut. Zbigniew StΩpniewski 
|
Po inwazji Armii Ludowo-Wyzwole±czej na "KrainΩ ªnieg≤w" w 1950 roku,
nazwanej "pokojowym wyzwoleniem", rz▒d Tybetu, na czele kt≤rego sta│ Dalajlama,
pr≤bowa│ negocjowaµ i uk│adaµ siΩ z Chi±czykami. W odpowiedzi na prze╢ladowania i
represje, kt≤re towarzyszy│y wprowadzaniu "demokratycznych reform" we wschodniej czΩ╢ci
kraju, Tybeta±czycy chwycili za bro±. 10 marca 1959 roku mieszka±cy Lhasy, obawiaj▒c siΩ,
┐e chi±scy ┐o│nierze uprowadz▒ i wywioz▒ do Pekinu DalajlamΩ, otoczyli jego rezydencjΩ.
Zgromadzenie przerodzi│o siΩ w falΩ antychi±skich demonstracji, te za╢ - w powstanie. Kiedy sta│o siΩ jasne, ┐e nie ma ju┐ ┐adnych szans na rozmowy i negocjacje, Dalajlama zdo│a│ opu╢ciµ LhasΩ i dotrzeµ do Indii. W jego ╢lady posz│o ponad osiemdziesi▒t tysiΩcy Tybeta±czyk≤w. Powstanie zosta│o krwawo st│umione. Rozpocz▒│ siΩ, jak ujmuje to Dalajlama: "Najgorszy okres w naszej ponaddwutysi▒cletniej historii. Istnieje niebezpiecze±stwo, ┐e nar≤d tybeta±ski i jego dziedzictwo kulturowe znikn▒ z powierzchni Ziemi. Sytuacja jest bardzo powa┐na: to kwestia ┐ycia lub ╢mierci. Je┐eli zatriumfuje ╢mierµ, nie pozostanie nic". ¼r≤d│a emigracyjne szacuj▒, ┐e chi±sk▒ okupacjΩ przyp│aci│o ┐yciem ponad milion dwie╢cie tysiΩcy z sze╢ciu milion≤w Tybeta±czyk≤w - pi▒ta czΩ╢µ narodu. W gruzach leg│y niemal wszystkie klasztory, bΩd▒ce o╢rodkami religii, kultury, nauki, medycyny i sztuki tybeta±skiej. Wbrew twierdzeniom chi±skiej propagandy, osiemdziesi▒t procent przed wybuchem "rewolucji kulturalnej" - "wypaczenia", za kt≤re obwinia siΩ "bandΩ czworga". Na skutek chi±skiej polityki przesiedlania ludno╢ci, Tybeta±czycy s▒ ju┐ mniejszo╢ci▒ we w│asnym kraju - je┐eli nic siΩ nie zmieni, jutro bΩd▒ tylko atrakcj▒ turystyczn▒. Jednocze╢nie, w ramach polityki "planowania rodziny", tybeta±skie kobiety poddaje siΩ przymusowym aborcjom (nawet w ≤smym miesi▒cu ci▒┐y) i sterylizacjom. Tybeta±czyk≤w wtr▒ca siΩ do wiΩzie± za ka┐d▒ pr≤bΩ sprzeciwu wobec komunistycznej w│adzy. Trafiaj▒ do │agr≤w i oboz≤w pracy przymusowej za posiadanie flagi narodowej czy przek│adu Powszechnej Deklaracji Praw Cz│owieka. Wnosz▒c z raport≤w organizacji zajmuj▒cych siΩ prawami cz│owieka, tortury s▒ jedyn▒ metod▒ prowadzenia dochodze± znan▒ chi±skim ╢ledczym. Niemal co dzie± agencje informacyjne donosz▒ o szokuj▒cych aktach brutalno╢ci, arbitralnych aresztowaniach i d│ugoletnich wyrokach wydawanych w trybie administracyjnym. Od 1986 roku, kiedy to ChRL podpisa│a KonwencjΩ przeciwko Torturom oraz Innemu Okrutnemu, Nieludzkiemu lub Poni┐aj▒cemu Traktowaniu lub Karaniu, w chi±skich wiΩzieniach zginΩ│o co najmniej 79 Tybeta±czyk≤w. Rok 1998 przyni≤s│ 19 ofiar, z kt≤rych a┐ 11 stanowi ┐niwo majowych protest≤w w Drapczi - wiΩzieniu oddalonym zaledwie o piΩµ kilometr≤w od D┐okhangu, najbardziej czczonego sanktuarium Tybetu. Traceni w ChRL wiΩ╝niowie s▒ g│≤wnym ╝r≤d│em narz▒d≤w do transplantacji - wykorzystywanych w samych Chinach i eksportowanych do zagranicznych klinik. |
UwiΩzienie sze╢cioletniego Panczenlamy, Genduna Czokji Nimy - kt≤rego, zgodnie z
wiekow▒ tradycj▒, wskaza│ Dalajlama - i "odnalezienie" innej, "autentycznej inkarnacji"
przez ateistyczne z definicji w│adze najlepiej pokazuje, jak peki±ski re┐im rozumie wolno╢µ
religii. Od 1995 roku nic nie wiadomo o losie i miejscu pobytu dziesiΩcioletniego ju┐
Panczenlamy. Pekin nie udziela ┐adnych informacji, choµ prosz▒ o nie rz▒dy r≤┐nych pa±stw
oraz organizacje miΩdzynarodowe.
Tybeta±czycy s▒ dyskryminowani we wszystkich sferach ┐ycia spo│ecznego -
poczynaj▒c od edukacji, przez opiekΩ zdrowotn▒, po pracΩ i warunki mieszkaniowe. Tybet
sta│ siΩ nuklearnym ╢mietnikiem chi±skiego imperium.
Wykarczowano tybeta±skie lasy - tak wa┐ne dla r≤wnowagi ekologicznej naszej
planety, jak amazo±ska puszcza. W zlewiskach najwiΩkszych rzek Azji, kt≤re maj▒ swe
╝r≤d│a w Tybecie, mieszka niemal po│owa ludzko╢ci. Gigantyczne, poch│aniaj▒ce tysi▒ce ofiar
powodzie, jakie w ostatnich latach nawiedza│y te regiony, przypisuje siΩ zaszlamieniu rzek,
kt≤rego przyczyn▒ jest w│a╢nie wycinanie las≤w Tybetu.
Rokrocznie ucieka z Tybetu oko│o trzech tysiΩcy Tybeta±czyk≤w. G│≤wnie dzieci i
m│odzie┐, kt≤re mog▒ otrzymaµ tybeta±skie wykszta│cenie tylko poza granicami swojego
kraju.
Od 1994 roku w│adze chi±skie prowadz▒ w Tybecie kampaniΩ "reedukacji
patriotycznej", kt≤ra najpierw obejmowa│a wy│▒cznie cz│onk≤w partii, p≤╝niej mnich≤w, a
pod koniec 1997 roku zosta│a "rozci▒gniΩta" na wszystkich Tybeta±czyk≤w. Rok 1996
przyni≤s│ gwa│towne nasilenie represji w klasztorach buddyjskich. Od tego czasu wydalono
ze ╢wi▒ty± 11.409 mnich≤w i mniszek. "Grupy robocze", tzw. Komitety Demokratycznego
Zarz▒dzania oraz lokalne Biura ds. Religii, kt≤re nadzoruj▒ dzia│alno╢µ klasztor≤w,
wprowadzaj▒ nowe restrykcje, dotycz▒ce np. liczby i wieku duchownych. W 1998 roku
w│adze zaczΩ│y wysy│aµ na przymusowe emerytury duchownych, kt≤rzy uko±czyli
sze╢µdziesi▒t lat.
"Reedukowani" mnisi musz▒ zadeklarowaµ lojalno╢µ wobec "macierzy" i potΩpiµ
DalajlamΩ, kt≤rego zdjΩµ nie mo┐e dzi╢ posiadaµ ┐aden Tybeta±czyk. Oporni ko±cz▒ w
wiΩzieniach. Najwyra╝niej niezadowolone z dotychczasowych dokona± w│adze
zapowiedzia│y w ubieg│ym roku nowe, szeroko zakrojone dzia│ania w Tybecie - trzyletni▒
"kampaniΩ ateizacji". Nowa strategia Pekinu, kt≤ry m≤wi dzi╢ o "obco╢ci buddyzmu" jako
religii przeniesionej przed ponad tysi▒cem lat z Indii, przywodzi na my╢l represje z czas≤w "rewolucji kulturalnej". W styczniu uciek│ do Indii XVII Karmapa, trzeci hierarcha buddyzmu tybeta±skiego, wprawiaj▒c w niema│e zak│opotanie Pekin, kt≤ry uparcie g│osi, ┐e p≤│ wieku komunistycznych rz▒d≤w przynios│o "niebywa│y" rozw≤j spo│eczny i "dramatycznie" poprawi│o sytuacjΩ w dziedzinie praw cz│owieka. Dalajlama stanowczo sprzeciwia siΩ stosowaniu przemocy w walce o wolno╢µ, prawa i godno╢µ swego narodu, szukaj▒c - jak dot▒d bezskutecznie - rozwi▒zania problemu Tybetu w dialogu z chi±skimi przyw≤dcami. Freedom House rokrocznie uznaje Tybet za jedno z najgorszych miejsc na naszej planecie pod wzglΩdem braku poszanowania dla podstawowych wolno╢ci i praw cz│owieka.
|