Obieca│em kilka zda± na temat praktycznych problem≤w przed jakimi stawiaj▒ nas dyski twarde. A poniewa┐ kandydatem na prezydenta nie jestem wiΩc obietnicy dotrzymam. :)
Zak│adaj▒c, ┐e porwani moim artyku│em na temat dysk≤w twardych (jest gdzie╢ w tym numerze) pobiegli╢cie kupiµ jakiego╢ du┐ego, porz▒dnego twardziela (circa 15GB:) postaram siΩ przedstawiµ wzorcowe przygotowanie nowego nabytku do pracy. Wszystkich wszystkowiedz▒cych z g≤ry przepraszam za poruszanie, byµ mo┐e, rzeczy do╢µ dla Was oczywistych. Ale jak to m≤wi▒: C`est la vie...


Khem, monta┐...

Pomijaj▒c oczywiste aspekty problemu (od│▒czenie zasilania i zdjΩcie obudowy) przejd╝my do konkret≤w. Dygresja! Musicie mi wybaczyµ czΩste dzi╢ nawi▒zania polityczne ale jestem godzinΩ po konsumpcji wieczoru wyborczego (tak, pisz▒ to w dniu historycznym: 8 pa╝dziernika!) i trudno mi siΩ oprzeµ. Dodam te┐, ┐e nie powiem jak odbieram wyniki wybor≤w, chyba ┐e kolegium redakcyjne (mamy co╢ takiego?) pozwoli mi w jakim╢ miejscu dosadnie wyraziµ przekonania polityczne...:)
Tak, ju┐ wracam do meritum...
W mojej (a w│a╢ciwie Waszej) hipotetycznej sytuacji trzeba poczyniµ jeszcze jedno za│o┐enie, mianowicie, ┐e kupiony dysk jest w wersji ATA/66. Jest to, my╢lΩ, do╢µ oczywiste gdy┐: a) inne trudno kupiµ, b) pisanie o monta┐u dysk≤w wolniejszych nie mia│oby sensu z powodu braku (?) problem≤w z nimi.
Sprawy w zakresie w│o┐enia dysku do wolnego koszyka 3,5 (b▒d╝ kieszeni 5,25), pod│▒czenia kabelka zasilaj▒cego, przykrΩcenia ╢rubkami s▒ proste. Ale oczywi╢cie polecam tradycyjn▒ ostro┐no╢µ. W ko±cu po co psuµ sobie krew od razu na pocz▒tku drogi.
W dyskach ATA/66 pierwszy problem pojawia siΩ wraz z ta╢m▒ IDE. Rzecz▒, o kt≤rej nale┐y pamiΩtaµ jest pod│▒czenie jej w taki spos≤b aby brzeg zaznaczony na czerwono znajdowa│ siΩ po stronie gniazda oznaczonej cyfr▒ 1. Na pewno zauwa┐ycie, ┐e ta╢ma do dysk≤w ATA/66 r≤┐ni siΩ znacznie od tej znanej choµby z UDMA(ATA)/33. Przede wszystkim jest 80-┐y│owa (aczkolwiek z│▒cze ma dalej 40 ko±c≤wek!). Do tego ka┐de jej z│▒cze ma inny kolor. Kolory s▒ potrzebne gdy┐ dyski ATA/66 wymagaj▒ aby ka┐de z│▒cze znalaz│o odpowiednie po│▒czenie. Reasumuj▒c: jedno jest do kontrolera dysk≤w na p│ycie g│≤wnej lub na zewnΩtrznej karcie PCI takiego kontrolera (pury╢ci powiedz▒, ┐e w│a╢ciwiej jest pisaµ o jednym z dw≤ch kana│≤w IDE). Drugie jest do dysku twardego ustawionego w trybie master, a trzecie do drugiego dysku lub innego urz▒dzenia (CD-ROM. ZIP, CD-R/RW, DVD-ROM) ustawionego w trybie slave. Aby dowiedzieµ siΩ jaki kolor okre╢la przeznaczenie z│▒cza trzeba siΩgn▒µ do dokumentacji p│yty g│≤wnej. Producenci jeszcze nie ustalili w│a╢ciwego standardu oznacze±. Usilnie sugerujΩ aby nowy, wiΩkszy dysk ATA/66 by│ ustawiony jako urz▒dzenie pierwsze (master) na pierwszym kanale IDE. Zapewni to pe│niejsze wykorzystanie jego parametr≤w.

Konfigurowanie...

jest ┐mudne. Ale przej╢µ przez to trzeba. Zaczynamy wiΩc od BIOS-u. O problemach ze starszymi BIOS-ami ju┐ pisa│em. Nas zreszt▒ one nie dotycz▒ poniewa┐ je┐eli p│yta g│≤wna obs│uguje ATA/66 to z BIOS-em nie bΩdzie problemu. Trzeba mu tylko powiedzieµ, ┐e w│o┐ony dysk to ATA/66. Robimy to na ekranie Integrated Peripherals w│▒czaj▒c detekcjΩ UDMA na auto. S▒dzΩ, ┐e problemy z formatowaniem przeszli╢my szczΩ╢liwie i mamy ju┐ w Windows gotowe do pracy obszary FAT32. Mam nadziejΩ, ┐e nie jestem optymist▒? :)
Skoro ju┐ jeste╢my w Windows to przystΩpujemy do uaktywnienia trybu DMA. Tryb ten umo┐liwia po prostu szybsze dzia│anie dysk≤w twardych i napΩd≤w typu CD. Skr≤t ten pochodzi od Direct Memory Access, co m≤wi samo za siebie. Praca w nim oznacza, i┐ dysk bΩdzie mia│ bezpo╢redni dostΩp do pamiΩci, z pominiΩciem procesora. Nie ukrywam, ┐e po w│▒czeniu tego trybu mog▒ wyst▒piµ konflikty z innymi urz▒dzeniami. Zdarza siΩ to rzadko. Ale je┐eli ju┐ to sugerujΩ dwa rozwi▒zania. Je╢li mamy p│ytΩ z chipstem innym ni┐ Intela to wyj╢ciem mo┐e byµ zainstalowanie odpowiednich sterownik≤w IDE (najnowsze mo┐na ╢ci▒gn▒µ oczywi╢cie z Internetu). Z kolei je╢li posiadamy chipset Intela to zalecam wy│▒czenie DMA. Przykro mi...:( Je┐eli, z r≤┐nych wzglΩd≤w, pozostaniemy przy pracy z wy│▒czonym DMA zostanie uaktywniony z powrotem tryb PIO (zawsze jest on domy╢lny).
Zainteresowanych PIO odsy│am te┐ do drugiego artyku│u po╢wiΩconego dyskom. DMA znajdziemy w aplecie System Panelu Sterowania. A dok│adniej rzecz ujmuj▒c: w aplecie System klikamy na Menad┐erze Urz▒dze±. Zobaczymy listΩ urz▒dze± zainstalowanych w naszym komputerze. Wybieramy zak│adkΩ Stacje dysk≤w. Klikamy na odpowiednim urz▒dzeniu i wybieramy Ustawienia. Tam znajdziemy DMA i miejsce na zaznaczenie go "ptaszkiem". Teraz pozostaje restart komputera.
Co uzyskujemy na w│▒czeniu trybu DMA? Bardzo du┐o. Zwolnienie zasob≤w procesora i podwy┐szenia wydajno╢ci komputera o kilka - kilkana╢cie procent. Zapewniam, ┐e warto.


Dla pechowc≤w

Lojalnie uprzedzam, ┐e w jednym przypadku na sto w│▒czenie DMA mo┐e nie daµ rezultat≤w (pomijaj▒c wspomniane wcze╢niej problemy z konfliktami). W wersji soft spowoduje to tylko wyd│u┐ony restart potrzeby na uzgodnienie i w│▒cznie trybu PIO4. W skrajnych wypadkach (hard!) mo┐e to oznaczaµ konieczno╢µ przywr≤cenia starych ustawie± rejestru systemu. Desperat≤w, kt≤rzy stan▒ przed tak▒ konieczno╢ci▒ zachΩcam do kontaktu ze mn▒. Do tego pamiΩtajcie, ┐e nie wszystkie urz▒dzenia na rynku s▒ zgodne z DMA. Niekt≤rzy zalecaj▒ wy│▒czenie go w nagrywarkach i komputerach opartych o chipsety inne ni┐ intelowskie. Dlatego polecam gor▒co zaznajomienie siΩ z dokumentacj▒ posiadanego przez Was sprzΩtu.