CZŁOWIEK I CYWILIZACJA

Sobór Watykański II w konstytucji Lumen Gentium , zamieścił piękne słowa na temat wspólnot życia konsekrowanego: "Wyrosły niby na drzewie, które się cudownie i bujnie rozkrzewiło na roli Pańskiej z danego przez Boga zalążka, rozmaite formy życia samotnego lub wspólnego, rozmaite rodziny zakonne, które pomnażają to, co służy pożytkowi ich członków, jak i dobru całego Ciała Chrystusa". Wśród tych form są obecnie takie, które za swój cel wzięły m.in. realizację zadania, do którego zobowiązał się Kościół na ostatnim soborze w innej konstytucji - Sacrosanctum Consilium i przypomina w nowym katechizmie w słowach: "Trzymając się wiernie Tradycji, Sobór święty oświadcza, że święta Matka Kościół uważa za równe w prawach i godności wszystkie prawnie uznane obrządki i że chce je na przyszłość zachować i zapewnić im wszelki rozwój".

Spośród tych wspólnot, idących wiernie za nauczaniem Soboru Watykańskiego II, na pierwszym miejscu należy wymienić stowarzyszenie życia apostolskiego na prawie pontyfikalnym o nazwie - Bractwo Kapłańskie św. Piotra, założone 18. VII. 1988 roku w Szwajcarii, a erygowane przez papieża Jana Pawła II już trzy miesiące później, bo 18. X. 1988 roku. Za swoje zadanie uważa ono uświęcanie kapłanów i wiernych przez zachowywanie liturgicznych i duchowych tradycji Kościoła łacińskiego, oraz kształcenie kleryków w oddzieleniu od ducha tego świata, według dawnych seminaryjnych zasad dyscypliny, ze szczególną dbałością o ciszę, wspólną modlitwę i nauczanie oparte o bogate dziedzictwo katolickie, ze św. Tomaszem z Akwinu na czele. Dzięki temu seminaria Bractwa św. Piotra w Wigratzbadzie (Bawaria) i Elmhurs (Pensylwania, USA) świecą przykładem ścisłego przestrzegania postanowień nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego ogłoszonego przez Jana Pawła II w 1983 roku, w którym czytamy: "Należy prowadzić wykłady z teologii dogmatycznej zawsze w oparciu o Słowo Boże pisane łącznie ze świętą Tradycją, dzięki którym alumni, zwłaszcza mając za mistrza św. Tomasza, mają się nauczyć głębiej wnikać w tajemnicę zbawienia".

Z tych powodów tak wielu biskupów, zwłaszcza z USA, prosi Bractwo o przysłanie swoich kapłanów, że nie jest ono w stanie sprostać tym potrzebom. Kapłanów w Bractwie jest około stu i ponad drugie tyle seminarzystów, w tym trzech Polaków, z których jeden pochodzący z Gdyni, Tomasz Dawidowski, otrzymał 15 maja 1999 r. roku święcenia diakonatu z rąk biskupa pomocniczego diecezji augsburskiej M. Ziegelbauera.

Oprócz Bractwa św. Piotra, które przysparza Kościołowi kapłanów diecezjalnych, istnieją liczne wspólnoty zakonne i zgromadzenia, które za wskazaniem Soboru Watykańskiego II, na nowo rozpoznały swój charyzmat i sięgnęły do własnych korzeni, decydując się na życie według starej reguły i powrót do modlitwy liturgicznej w dawnych obrządkach.

Najwięcej jest ich we Francji, zwłaszcza opactw benedyktyńskich z najbardziej znanym św. Marii Magdaleny w Le Barroux oraz w Fongaubault założonym przez mnichów pragnących odnowić życie monastyczne w duchu Don Guerengera - XIX wiecznego protoplasty ruchu liturgicznego. W klasztorach tych odprawia się Mszę św. według mszału rzymskiego uwzględniającego nieznaczne zmiany z 1965 roku według zaleceń soboru, oraz kultywuje się chorał gregoriański, który Kościół na tymże soborze uznał "za własny śpiew liturgii rzymskiej. Dlatego w czynnościach liturgicznych powinien on zajmować pierwsze miejsce". Podobne klasztory znajdują się w Baussan, Jouques, Rosans, Randd, Triors.

We Francji istnieje też Bractwo św. Wincentego Ferreriusza w Chemerele-Roi erygowane na prawie papieskim, gdzie odprawia się liturgię według rytu dominikańskiego, uformowanego w XIII wieku oraz prowadzi specjalistyczne studia teologiczne. W innych krajach istnieją też zakony Kartuzów, czy karmelitanek stosujących dawną liturgię. Podobnie postępują instytuty i zgromadzenia takie jak : Instytut Dominikański Ducha Świętego, Instytut Krzyża Świętego i Słudzy Jezusa i Maryi zajmujące się pracą z dziećmi i młodzieżą. W tym miejscu można wspomnieć również o działającym w wielu krajach Instytucie Chrystusa Króla i Najwyższego Kapłana, czy Instytut "Opus Mariae" kanoników regularnych we Francji. Kapłanów odprawiających klasyczną liturgię rzymską w Wielkiej Brytanii łączy Stowarzyszenie św. Jana Fischera, zaś w USA powstało w ubiegłym roku Towarzystwo św. Jana, pragnące poświęcić się głównie pomaganiu wiernym w rozwoju życia modlitewnego.

Ponadto istnieją też w Kościele stowarzyszenia wiernych przywiązanych do wielowiekowego dziedzictwa Zachodu, tak jak Una Voce- stowarzyszenie na rzecz szerzenia i rozwoju liturgii łacińskiej, śpiewu gregoriańskiego oraz sztuki sakralnej w łonie Rzymskiego Kościoła katolickiego, Pro Missa Tridentia - Stowarzyszenie Świeckich na Rzecz Klasycznego Rytu Rzymskiego w Kościele Rzymskokatolickim, Koalicja Ecclesia Dei, czy CIEL- Międzynarodowe Centrum Studiów Liturgicznych.

Wszystkie te wspólnoty łączy szacunek do języka łacińskiego i dążenie do nadania mu miejsca wyznaczonego postanowieniami Soboru Watykańskiego II, który zarządził iż: "w obrządkach łacińskich (tj. zachodnich - T.S.) zachowuje się używanie języka łacińskiego, poza wyjątkami określonymi przez prawo szczegółowe, a duchowni mają obowiązek zachować w oficium język łaciński" oraz "należy dbać o to, aby wierni umieli wspólnie odmawiać lub śpiewać stałe teksty mszalne, dla nich przeznaczone, także w języku łacińskim". Ten wymóg stosownej znajomości u wiernych języka łacińskiego potwierdza Jan Paweł II w konstytucji Sapientia Christiana.

Przedstawione powyżej wspólnoty cieszą się sympatią i poparciem najważniejszych hierarchów Kościoła św., przede wszystkim prefekta Kongregacji Nauki Wiary kard. J. Ratzingera, pierwszej osoby po papieżu, który we wszystkich swych książkach i licznych wypowiedziach krytykuje słabości nowej liturgii, zaś pochwala autentycznego ducha dawnych obrzędów. A także prefekta Kongregacji Kultu Bożego kard. J. Medina Esteveza, prefekta Kongregacji Biskupów kard. E. Gagnona, emerytowanego prefekta archiwum i biblioteki watykańskiej kard. A.M. Sticklera, czy oczywiście przewodniczącego Komisji Ecclesia Dei (zajmującej się sprawami tych wspólnot) kard. A. Feliciego.

Wreszcie sam papież Jan Paweł II przemawiając do członków i sympatyków omawianych wspólnot, zebranych w Rzymie na pielgrzymce z okazji dziesięciolecia Motu Proprio Ecclesia Dei w dniach 24-26.X. 1998 roku powiedział: "Drodzy przyjaciele, Wasza obecność przy boku następcy Piotra (..) jest szczególnie znacząca" i dalej: "po bratersku zachęcam również biskupów, aby mieli zrozumienie i odnowioną duszpasterską troskę dla wiernych przywiązanych do dawnego obrządku, aby u progu trzeciego tysiąclecia pomóc wszystkim katolikom przeżywać celebrację świętych misteriów z pobożnością, która stanowiłaby prawdziwy pokarm dla ich życia duchowego i byłaby źródłem pokoju. Powierzając Was opiece Dziewicy Maryi, doskonałego wzoru Sequela Christi i Matki Kościoła, udzielam Wam drodzy Bracia i Siostry, jak również tym, którzy są Wam drodzy apostolskiego Błogosławieństwa".

Tomasz Szkopek

Historia | Poglądy |  Wywiady | Heraldyka | Religia i polityka | Polska daleka i bliska
Człowiek i cywilizacja | Życie codzienne | Clintonland story | Podróże | Poradnik

 Data publikacji
2000-03-17