<ep> - ekologiczny pozna±

[ .ekologiczny pozna± .]

s. g│≤wna	aktualno╢ci	artyku│y	wydarzenia	ustawy	linki/url	patronat
od ciebie	informacje	chat-room	forum	formularz	konkursy	archiwum

<<< twoja reklama w ... [ ep ]

powr≤t

USTAWA

z dnia 16 pa╝dziernika 1991 r.
o ochronie przyrody*

(Dz. U. 91.114.492 z dnia 12 grudnia 1991 r.)

tekst jednolity
* ostatnia zmiana Ustaw▒ z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niekt≤rych ustaw okre╢laj▒cych kompetencje organ≤w administracji publicznej - w zwi▒zku z reform▒ ustrojow▒ pa±stwa. (Dz. U. z dnia 17 sierpnia 1998 r.)

Rozdzia│ 1
Przepisy og≤lne
Art. 1. Ustawa okre╢la zasady ochrony przyrody.

Art. 2. 1. Ochrona przyrody w rozumieniu ustawy oznacza zachowanie, w│a╢ciwe wykorzystanie oraz odnawianie zasob≤w i sk│adnik≤w przyrody, w szczeg≤lno╢ci dziko wystΩpuj▒cych ro╢lin i zwierz▒t oraz kompleks≤w przyrodniczych i ekosystem≤w.
2. Ochrona przyrody ma na celu:

1)utrzymanie proces≤w ekologicznych i stabilno╢ci ekosystem≤w,
2)zachowanie r≤┐norodno╢ci gatunkowej,
3)zachowanie dziedzictwa geologicznego,
4)zapewnienie ci▒g│o╢ci istnienia gatunk≤w i ekosystem≤w,
5)kszta│towanie w│a╢ciwych postaw cz│owieka wobec przyrody,
6)przywracanie do stanu w│a╢ciwego zasob≤w i sk│adnik≤w przyrody.

3. Ochrona przyrody jest czΩ╢ci▒ polityki ekologicznej pa±stwa.

Art. 3. Ochrona przyrody jest obowi▒zkiem ka┐dego obywatela, organ≤w administracji publicznej, a tak┐e jednostek organizacyjnych oraz os≤b prawnych i fizycznych prowadz▒cych dzia│alno╢µ wp│ywaj▒c▒ na przyrodΩ.

Art. 4. 1. Ustalenia zawarte w planie ochrony, dotycz▒ce obszaru poddanego ochronie, s▒ wi▒┐▒ce przy sporz▒dzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w sk│ad kt≤rego wchodzi ten obszar.
2. Ustalenia zawarte w rozporz▒dzeniu wojewody, dotycz▒ce zagospodarowania obszaru poddanego ochronie, uwzglΩdnia siΩ w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w sk│ad kt≤rego wchodzi ten obszar.
3. Przepis ust. 2 stosuje siΩ do przedmiot≤w poddanych ochronie.
4. Je┐eli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmuje obszar poddany ochronie, to koszt sporz▒dzenia planu dla tego obszaru ponosz▒, w czΩ╢ciach r≤wnych, bud┐et pa±stwa i bud┐et gminy.

Art. 5. 1. Popularyzowanie ochrony przyrody jest obowi▒zkiem organ≤w administracji publicznej, instytucji naukowych i o╢wiatowych, a tak┐e publicznych ╢rodk≤w masowego przekazu.
2. Szko│y wszystkich stopni s▒ obowi▒zane obj▒µ programami nauczania zagadnienia ochrony przyrody.

Rozdzia│ 2
Organy ochrony przyrody

Art. 6. Organami administracji w zakresie ochrony przyrody s▒:
1)Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa,
2)wojewoda.

Art. 7. 1. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa wykonuje zadania naczelnego organu administracji pa±stwowej w zakresie przyrody przy pomocy G│≤wnego Konserwatora Przyrody.
2. G│≤wnego Konserwatora Przyrody powo│uje i odwo│uje Prezes Rady Ministr≤w na wniosek Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.

Art. 8. 1. Wojewoda wykonuje zadania organu administracji rz▒dowej w zakresie ochrony przyrody przy pomocy wojew≤dzkiego konserwatora przyrody.
2. Wojew≤dzkiego konserwatora przyrody powo│uje i odwo│uje wojewoda, po zasiΩgniΩciu opinii wojew≤dzkiej komisji ochrony przyrody.

Art. 9. Zadania i kompetencje wojewody z zakresu ochrony przyrody na terenie parku narodowego wykonuje dyrektor tego parku.

Art. 10. Organami opiniodawczo-doradczymi w zakresie ochrony przyrody s▒:
1)Pa±stwowa Rada Ochrony Przyrody, dzia│aj▒ca przy Ministrze Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa,
2)wojew≤dzka komisja ochrony przyrody, dzia│aj▒ca przy wojewodzie,
3)rada naukowa parku narodowego.

Art. 11. 1. Cz│onk≤w Pa±stwowej Rady Ochrony Przyrody w liczbie 30 powo│uje Minister Ochrony ªrodowiska Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa spo╢r≤d przedstawicieli nauki i praktyki, dzia│aj▒cych na rzecz ochrony przyrody.
2. Pa±stwowa Rada Ochrony Przyrody wybiera ze swego grona przewodnicz▒cego i dw≤ch jego zastΩpc≤w oraz uchwala regulamin.
3. W posiedzeniach Pa±stwowej Rady Ochrony Przyrody bierze udzia│ G│≤wny Konserwator Przyrody.
4. Do zada± Pa±stwowej Rady Ochrony Przyrody nale┐y w szczeg≤lno╢ci:

1)ocena stanu ochrony przyrody i wykorzystania obszar≤w chronionych do cel≤w naukowych,
2)opiniowanie projekt≤w akt≤w prawnych dotycz▒cych ochrony przyrody,
3)przedstawianie wniosk≤w i opinii w sprawach ochrony przyrody,
4)opiniowanie program≤w badawczych w zakresie ochrony przyrody oraz popularyzowanie ochrony przyrody.

5. Dzia│alno╢µ Pa±stwowej Rady Ochrony Przyrody jest finansowana z bud┐etu Ministerstwa Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.

Art. 12. 1. Cz│onk≤w wojew≤dzkiej komisji ochrony przyrody w liczbie 20 powo│uje wojewoda spo╢r≤d:

1)przedstawicieli nauki i praktyki dzia│aj▒cych na rzecz ochrony przyrody,
2)przedstawicieli sejmiku wojew≤dztwa,
3)dzia│aczy organizacji spo│ecznych i gospodarczych.

2. Wojew≤dzka komisja ochrony przyrody wybiera ze swego grona przewodnicz▒cego i zastΩpcΩ oraz uchwala regulamin.
3. W posiedzeniach wojew≤dzkiej komisji ochrony przyrody bierze udzia│ wojew≤dzki konserwator przyrody.
4. Do zada± wojew≤dzkiej komisji ochrony przyrody nale┐y w szczeg≤lno╢ci:

1)ocena stanu i potrzeb ochrony przyrody,
2)przygotowywanie opinii i wniosk≤w z zakresu ochrony przyrody,
3)opiniowanie akt≤w prawa miejscowego w zakresie ochrony przyrody wydawanych przez wojewodΩ,
4)opiniowanie projekt≤w inwestycji wp│ywaj▒cych na system obszar≤w chronionych, w tym regulacji rzek, melioracji bagien i dolin rzecznych.

5. Dzia│alno╢µ wojew≤dzkiej komisji ochrony przyrody jest finansowana z bud┐etu wojewody.

Rozdzia│ 3
Szczeg≤lne formy ochrony przyrody
Art. 13. 1. Poddanie pod ochronΩ nastΩpuje przez:

1)tworzenie park≤w narodowych,
2)uznawanie okre╢lonych obszar≤w za rezerwaty przyrody,
3)tworzenie park≤w krajobrazowych,
4)wyznaczanie obszar≤w chronionego krajobrazu,
5)wprowadzanie ochrony gatunkowej ro╢lin i zwierz▒t,
6)wprowadzanie ochrony indywidualnej w drodze uznania za:
a)pomniki przyrody,
b)stanowiska dokumentacyjne,
c)u┐ytki ekologiczne,
d)zesp≤│ przyrodniczo-krajobrazowy.

2. Obszary wymienione w ust.1 pkt 1-4 tworz▒ krajowy system obszar≤w chronionych. System ten stanowi uk│ad przestrzenny wzajemnie uzupe│niaj▒cych siΩ form ochrony przyrody.

Art. 14. 1. Park narodowy obejmuje obszar chroniony, wyr≤┐niaj▒cy siΩ szczeg≤lnymi warto╢ciami naukowymi, przyrodniczymi, spo│ecznymi, kulturowymi i wychowawczymi, o powierzchni nie mniejszej ni┐ 1000 ha, na kt≤rym ochronie podlega ca│o╢µ przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu.
2. Wszelkie dzia│ania na terenie parku narodowego przyporz▒dkowane s▒ ochronie przyrody i maj▒ pierwsze±stwo przed wszystkimi innymi dzia│aniami.
3. NadrzΩdnym celem parku narodowego jest poznanie, zachowanie ca│o╢ci system≤w przyrodniczych danego terenu, wraz z warunkami ich funkcjonowania, oraz odtwarzanie zniekszta│conych i zanik│ych ogniw rodzimej przyrody.
4. Wok≤│ parku narodowego tworzy siΩ strefΩ ochronn▒, zwan▒ otulin▒, w kt≤rej obowi▒zuj▒ zasady ochrony ╢rodowiska zabezpieczaj▒ce park narodowy przed szkodliwym oddzia│ywaniem czynnik≤w zewnΩtrznych.
5. W otulinie, o kt≤rej mowa w ust.4, mo┐e byµ utworzona strefa ochronna zwierzyny. Obszar tej strefy nie podlega w│▒czeniu w granice obwod≤w │owieckich. StrefΩ ochronn▒ zwierzyny ustanawia Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, okre╢laj▒c sposoby gospodarowania zwierzyn▒ na jej obszarze.
6. Park narodowy jest udostΩpniony do zwiedzania. Za wstΩp lub korzystanie z warto╢ci przyrody parku narodowego, jego urz▒dze±, mog▒ byµ pobierane op│aty. Zasady udostΩpniania parku i stawki op│at ustala dyrektor parku narodowego.
7. Utworzenie parku narodowego nastΩpuje w drodze rozporz▒dzenia Rady Ministr≤w, kt≤re okre╢la nazwΩ parku, obszary wchodz▒ce w jego sk│ad i obszary tworz▒ce otulinΩ parku oraz ograniczenia i zakazy przewidziane w art.37 ust.1.
8. Statut parku narodowego nadaje Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
9. Dla obszaru parku narodowego wraz z otulin▒ sporz▒dza siΩ plan ochrony. Plan ten zatwierdzany jest przez Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa. Zawarte w planie ustalenia s▒ wi▒┐▒ce przy sporz▒dzaniu plan≤w zagospodarowania przestrzennego.
10. Nieruchomo╢ci stanowi▒ce w│asno╢µ Skarbu Pa±stwa, po│o┐one w granicach parku narodowego, przechodz▒ w zarz▒d parku. Rada Ministr≤w okre╢la, w drodze rozporz▒dzenia, wyj▒tki od tej zasady.
11. Zmiana sposobu wykorzystania gruntu lub nieruchomo╢ci po│o┐onej w granicach parku narodowego wymaga zgody dyrektora parku narodowego. Dyrektorowi parku narodowego przys│uguje prawo pierwsze±stwa przy przejΩciu w zarz▒d lub zakupie tej nieruchomo╢ci na rzecz parku narodowego.
12. Plany zagospodarowania przestrzennego dotycz▒ce obszar≤w, w kt≤rych sk│ad wchodzi park narodowy wraz z otulin▒, wymagaj▒ uzgodnienia z dyrektorem parku narodowego.
13. W parkach narodowych i rezerwatach przyrody grunty objΩte ochron▒, budynki oraz grunty pod budynkami s│u┐▒ce wykonywaniu zada± statutowych s▒ zwolnione od podatk≤w i op│at okre╢lonych w innych ustawach, z wyj▒tkiem podatku le╢nego obliczonego wed│ug zasad okre╢lonych dla las≤w ochronnych oraz podatku rolnego od grunt≤w rolnych obliczonego wed│ug zasad okre╢lonych w odrΩbnych ustawach.

Art. 15. Park narodowy jest pa±stwow▒ jednostk▒ bud┐etow▒.

Art. 16. 1. Parkiem narodowym zarz▒dza dyrektor parku narodowego.
2. Dyrektora parku narodowego powo│uje i odwo│uje Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, po zasiΩgniΩciu opinii Pa±stwowej Rady Ochrony Przyrody.
3. Dyrektor parku narodowego reprezentuje Skarb Pa±stwa w obrocie cywilnoprawnym w zakresie zarz▒dzanego mienia i realizuje zadania okre╢lone w statucie, o kt≤rym mowa w art.14 ust.8.
4. Przy dyrektorze parku narodowego dzia│a rada naukowa parku jako organ opiniodawczy i doradczy dyrektora parku narodowego. RadΩ naukow▒ parku powo│uje Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢laj▒c jej sk│ad, zakres dzia│ania oraz czas trwania kadencji.
5. Dyrektor parku narodowego wydaje szczeg≤│owe zarz▒dzenia w sprawach ochrony przyrody na terenie parku, w tym r≤wnie┐ dotycz▒ce redukcji zwierzyny.
6. Dyrektor parku narodowego ma prawo:

1)wnoszenia i popierania aktu oskar┐enia w postΩpowaniu uproszczonym w sprawach o przestΩpstwa z art.199, 213 i 215 Kodeksu karnego, je┐eli przedmiotem przestΩpstwa jest drewno z parku narodowego,
2)prowadzenia postΩpowania w sprawach o wykroczenia oraz udzia│u w rozprawach przed kolegiami do spraw wykrocze± w charakterze oskar┐yciela publicznego i wnoszenia odwo│a± od postanowie± i orzecze± tych kolegi≤w w sprawach zwalczania wykrocze± w zakresie ochrony przyrody.

7. Do wykonywania czynno╢ci, o kt≤rych mowa w ust.6, dyrektor parku narodowego mo┐e upowa┐niµ funkcjonariusza Stra┐y Parku.
8. Do dyrektora parku narodowego nale┐▒ odpowiednio zadania i kompetencje okre╢lone w art. 5 ust. 2-4, art. 9 ust. 1 i 2, art. 10, art. 13 ust. 1 pkt 1-3, art. 13a, art. 14a ust. 1 i 2, art. 26 ust. 3 i 4, art. 30 ust. 1 pkt 10 i ust. 3 pkt 1 oraz art. 35 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28 wrze╢nia 1991 r. o lasach (Dz. U. Nr 101, poz. 444, z 1992 r. Nr 21, poz. 85 i Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 1, poz. 3 i Nr 127, poz. 627, z 1995 r. Nr 147, poz. 713, z 1996 r. Nr 91, poz. 409 i z 1997 r. Nr 54, poz. 349).

Art. 17. 1. W parkach narodowych tworzy siΩ S│u┐bΩ Park≤w Narodowych. Do S│u┐by Park≤w Narodowych zalicza siΩ pracownik≤w zajmuj▒cych siΩ zarz▒dzaniem parkami narodowymi, wykonywaniem ochrony przyrody, prowadzeniem gospodarki rezerwatowej, wykonywaniem bada± naukowych i dzia│alno╢ci▒ dydaktyczn▒, a tak┐e ochron▒ mienia park≤w narodowych oraz zwalczaniem przestΩpstw i wykrocze± w zakresie ochrony przyrody.
2. Pracownicy park≤w narodowych stanowi▒cy S│u┐bΩ Park≤w Narodowych maj▒ prawo do:

1)bezp│atnego umundurowania,
2)bezp│atnego mieszkania, je┐eli stanowisko oraz charakter pracy zwi▒zane s▒ z konieczno╢ci▒ zamieszkania w miejscu jej wykonywania,
3)(uchylony).

3. S│u┐ba Park≤w Narodowych przy wykonywaniu czynno╢ci s│u┐bowych ma obowi▒zek noszenia munduru i korzysta z ochrony prawnej przewidzianej w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy publicznych.

Art. 18. 1. W parkach narodowych ochronΩ mienia, zwalczanie przestΩpstw i wykrocze± w zakresie ochrony przyrody wykonuj▒ funkcjonariusze Stra┐y Parku, zaliczani do S│u┐by Park≤w Narodowych.
2. Funkcjonariusz Stra┐y Parku przy wykonywaniu zada± okre╢lonych w ust.1 ma prawo do:

1)legitymowania os≤b podejrzanych o pope│nienie przestΩpstwa lub wykroczenia, jak r≤wnie┐ ╢wiadk≤w przestΩpstwa lub wykroczenia w celu ustalenia ich to┐samo╢ci,
2)nak│adania i ╢ci▒gania grzywny w drodze mandat≤w karnych za wykroczenia przeciwko przepisom z zakresu ochrony przyrody,
3)zatrzymywania i dokonywania kontroli ╢rodk≤w transportu w celu sprawdzenia ich │adunku oraz przegl▒dania zawarto╢ci baga┐y w razie zaistnienia uzasadnionego podejrzenia pope│nienia czynu zabronionego pod gro╝b▒ kary,
4)przeszukiwania pomieszcze± i innych miejsc w przypadkach uzasadnionego podejrzenia o pope│nienie przestΩpstwa,
5)odbierania za pokwitowaniem przedmiot≤w pochodz▒cych z przestΩpstwa lub wykroczenia oraz narzΩdzi i ╢rodk≤w s│u┐▒cych do ich pope│nienia,
6)kontroli i zatrzymania za pokwitowaniem dokument≤w w zakresie legalno╢ci posiadania twor≤w przyrody i obrotu nimi, pochodz▒cych z obszaru parku narodowego, zar≤wno na jego terenie, jak te┐ poza jego granicami, w tym w punktach przerobu,
7)kontroli podmiot≤w prowadz▒cych dzia│alno╢µ gospodarcz▒ na terenie parku w zakresie przestrzegania przepis≤w wynikaj▒cych z niniejszej ustawy i przepis≤w wydanych na jej podstawie, a tak┐e w strefie ochronnej w zakresie dzia│alno╢ci maj▒cej ujemny wp│yw na przyrodΩ parku narodowego,
8)noszenia broni palnej i gazowej oraz rΩcznego miotacza gazu.

3. Funkcjonariusz Stra┐y Parku mo┐e stosowaµ ╢rodki przymusu bezpo╢redniego, polegaj▒ce na u┐yciu si│y fizycznej, broni gazowej lub rΩcznego miotacza gazu wobec os≤b uniemo┐liwiaj▒cych wykonywanie przez niego zada± okre╢lonych w ustawie.
4. Zastosowanie przez funkcjonariusza Stra┐y Parku ╢rodka przymusu bezpo╢redniego powinno odpowiadaµ potrzebom wynikaj▒cym z istniej▒cej sytuacji i zmierzaµ do podporz▒dkowania siΩ osoby wydanym poleceniom.
5. Je┐eli zastosowanie ╢rodk≤w przymusu bezpo╢redniego wymienionych w ust.3 oka┐e siΩ niewystarczaj▒ce, funkcjonariusz Stra┐y Parku ma prawo u┐ycia broni palnej w nastΩpuj▒cych przypadkach:

1)w celu odparcia bezpo╢redniego, bezprawnego zamachu na ┐ycie jego lub innej osoby,
2)przeciwko osobie, kt≤ra wezwana do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzΩdzia nie zastosuje siΩ do tego wezwania, a jej zachowanie wskazuje na bezpo╢redni zamiar ich u┐ycia przeciwko stra┐nikowi lub innej osobie,
3)przeciwko osobie, kt≤ra usi│uje przemoc▒ odebraµ bro±.

6. U┐ycie broni palnej powinno nastΩpowaµ w spos≤b wyrz▒dzaj▒cy mo┐liwie najmniejsz▒ szkodΩ osobie, przeciwko kt≤rej u┐yto broni, i nie mo┐e zmierzaµ do pozbawienia jej ┐ycia, a tak┐e nara┐aµ na niebezpiecze±stwo utraty ┐ycia lub zdrowia innych os≤b.
7. Do wykonywania przez funkcjonariusza Stra┐y Parku czynno╢ci, o kt≤rych mowa w ust.2 pkt 1 i 3, a tak┐e do u┐ycia przez niego ╢rodk≤w przymusu, o kt≤rych mowa w ust.3-6, stosuje siΩ odpowiednio przepisy ustawy o Policji.
8. Funkcjonariuszowi Stra┐y Parku wykonuj▒cemu obowi▒zki s│u┐bowe w granicach parku narodowego przys│uguj▒ uprawnienia okre╢lone odrΩbnymi przepisami odnosz▒cymi siΩ do:

1)Pa±stwowej Stra┐y úowieckiej - w zakresie k│usownictwa,
2)Pa±stwowej Stra┐y Rybackiej - w zakresie kontroli legalno╢ci dokonywaniu po│owu.

9. Rada Ministr≤w okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady:

1)funkcjonowania Stra┐y Parku,
2)wsp≤│pracy Policji ze Stra┐ami Parku oraz sprawowania nadzoru przez PolicjΩ nad tymi Stra┐ami,
3)przydzia│u, ewidencjonowania i przechowywania broni i amunicji oraz rΩcznych miotaczy gazu w parku narodowym.

Art. 19. Uprawnienia i obowi▒zki funkcjonariusza Stra┐y Parku, o kt≤rych mowa w art. 18, przys│uguj▒ nadle╢niczemu, le╢niczemu, podle╢niczemu i stra┐nikowi wchodz▒cym w sk│ad S│u┐by Park≤w Narodowych.

Art. 20. 1. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li:

1)stanowiska i wymagania kwalifikacyjne S│u┐by Park≤w Narodowych,
2)stanowiska S│u┐by Park≤w Narodowych, na kt≤rych zatrudnionym pracownikom przys│uguje bezp│atne mieszkanie, oraz szczeg≤│owe zasady, tryb przyznawania i zwalniania tych mieszka±.

2. Rada Ministr≤w, w drodze rozporz▒dzenia, mo┐e rozci▒gn▒µ na pracownik≤w S│u┐by Park≤w Narodowych w ca│o╢ci lub w czΩ╢ci przepisy ustawy o pracownikach urzΩd≤w pa±stwowych.

Art. 21. 1. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa koordynuje i nadzoruje dzia│alno╢µ park≤w narodowych przy pomocy Krajowego Zarz▒du Park≤w Narodowych.
2. Dyrektora Krajowego Zarz▒du Park≤w Narodowych powo│uje i odwo│uje Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
3. Do zada± Krajowego Zarz▒du Park≤w Narodowych nale┐y w szczeg≤lno╢ci:

1)zatwierdzanie rocznych plan≤w ochrony, plan≤w naukowo-badawczych, finansowych i gospodarczych oraz sporz▒dzanie sprawozda± zbiorczych z dzia│alno╢ci park≤w narodowych,
2)koordynowanie dzia│alno╢ci naukowej i dydaktycznej park≤w narodowych,
3)udzielanie niezbΩdnej pomocy parkom narodowym w sprawach wymagaj▒cych decyzji w│adz centralnych oraz wsp≤│pracy z zagranic▒,
4)kontrola park≤w narodowych w zakresie ich dzia│alno╢ci,
5)wykonywanie funkcji dysponenta ╢rodk≤w bud┐etowych przeznaczonych dla park≤w narodowych.

4. Koszty dzia│alno╢ci Krajowego Zarz▒du Park≤w Narodowych pokrywane s▒ z bud┐etu pa±stwa, z dzia│u dotycz▒cego park≤w narodowych.

Art. 22. Parki narodowe i Krajowy Zarz▒d Park≤w Narodowych u┐ywaj▒ pieczΩci okr▒g│ych z wizerunkiem or│a ustalonym dla god│a Rzeczypospolitej Polskiej oraz nazw▒ jednostki organizacyjnej w otoku.

Art. 23. 1. Rezerwat przyrody jest obszarem obejmuj▒cym zachowane w stanie naturalnym lub ma│o zmienionym ekosystemy, okre╢lone gatunki ro╢lin i zwierz▒t, elementy przyrody nieo┐ywionej, maj▒ce istotn▒ warto╢µ ze wzglΩd≤w naukowych, przyrodniczych, kulturowych b▒d╝ krajobrazowych.
2. Wok≤│ rezerwatu przyrody mo┐e byµ utworzona otulina, zabezpieczaj▒ca jego obszar przed szkodliwym oddzia│ywaniem czynnik≤w zewnΩtrznych.
3. Wojewoda uznaje za rezerwat przyrody obszar, o kt≤rym mowa w ust.1, okre╢laj▒c jego nazwΩ, po│o┐enie, szczeg≤lne cele ochrony, ograniczenia, zakazy i nakazy przewidziane w art. 37 ust. 1 oraz w razie potrzeby otulinΩ, a tak┐e organ sprawuj▒cy bezpo╢redni nadz≤r nad rezerwatem.
3a. Wojewoda w uzgodnieniu z ministrem w│a╢ciwym do spraw ╢rodowiska mo┐e znie╢µ ochronΩ rezerwatow▒.
4. Dla rezerwatu przyrody sporz▒dza siΩ plan ochrony, zatwierdzany przez wojewodΩ.
5. Je┐eli obowi▒zek utworzenia rezerwatu wynika z zobowi▒za± miΩdzynarodowych, a wojewoda takiego rezerwatu nie utworzy│, minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska mo┐e uznaµ, w drodze rozporz▒dzenia, za rezerwat przyrody obszar, w granicach kt≤rego znajduj▒ siΩ siedliska, gatunki ro╢lin i zwierz▒t uznane za gin▒ce lub zagro┐one wyginiΩciem, jak r≤wnie┐ elementy przyrody nieo┐ywionej maj▒ce istotn▒ warto╢µ ze wzglΩd≤w naukowych, przyrodniczych, kulturowych lub krajobrazowych. Rozporz▒dzenie okre╢la nazwΩ, po│o┐enie, szczeg≤lne cele ochrony, ograniczenia, zakazy i nakazy przewidziane w art. 37 ust. 1 oraz organ sprawuj▒cy bezpo╢rednio nadz≤r nad rezerwatem.
6. Dla rezerwatu przyrody, o kt≤rym mowa w ust. 5, sporz▒dza siΩ plan ochrony, zatwierdzany przez ministra w│a╢ciwego do spraw ╢rodowiska.

Art. 24. 1. Park krajobrazowy jest obszarem chronionym ze wzglΩdu na warto╢ci przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a celem jego utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnienie tych warto╢ci w warunkach racjonalnego gospodarowania.
2. Grunty rolne, le╢ne i inne nieruchomo╢ci znajduj▒ce siΩ w granicach parku krajobrazowego pozostawia siΩ w gospodarczym wykorzystaniu.
3. Wok≤│ parku krajobrazowego mo┐e byµ utworzona otulina zabezpieczaj▒ca park przed szkodliwym oddzia│ywaniem czynnik≤w zewnΩtrznych.
4. Utworzenie parku krajobrazowego nastΩpuje w drodze rozporz▒dzenia wojewody po uzgodnieniu z zainteresowanymi organami jednostek samorz▒du terytorialnego.
5. Rozporz▒dzenie, o kt≤rym mowa w ust.4, okre╢li nazwΩ parku krajobrazowego, obszar parku i otuliny, og≤lne zasady zagospodarowania i wykorzystania parku oraz stosowne ograniczenia, zakazy i nakazy przewidziane w art. 37 ust.1.
6. Dyrektora parku krajobrazowego lub zespo│u park≤w krajobrazowych powo│uje i odwo│uje wojewoda. Dyrektora parku krajobrazowego, po│o┐onego w kilku wojew≤dztwach, powo│uje i odwo│uje Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w uzgodnieniu z wojewodami.
7. Do zada± dyrektora parku krajobrazowego nale┐y w szczeg≤lno╢ci:

1)ochrona przyrody zgodnie z rozporz▒dzeniem o utworzeniu parku krajobrazowego,
2)organizacja dzia│alno╢ci naukowej i dydaktycznej na terenie parku krajobrazowego i jego otuliny,
3)wydawanie z upowa┐nienia wojewody decyzji administracyjnych w zakresie ochrony przyrody na terenie parku krajobrazowego i jego otuliny,
4)wsp≤│dzia│anie w zakresie ochrony przyrody z jednostkami organizacyjnymi, osobami prawnymi i fizycznymi.

8. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa koordynuje dzia│alno╢µ park≤w krajobrazowych.
9. Dla parku krajobrazowego wraz z otulin▒ sporz▒dza siΩ plan ochrony. Plan ten zatwierdzany jest przez wojewodΩ w drodze rozporz▒dzenia. Ustalenia zawarte w tym planie s▒ wi▒┐▒ce przy sporz▒dzaniu plan≤w zagospodarowania przestrzennego.
10. Na terenie Las≤w Pa±stwowych znajduj▒cych siΩ w granicach parku krajobrazowego zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy nadle╢niczy, zgodnie z planem ochrony parku krajobrazowego, uwzglΩdnionym w operacie urz▒dzania lasu.
11. Przy dyrektorze parku krajobrazowego dzia│a rada naukowo-spo│eczna parku jako organ opiniodawczo-doradczy. RadΩ naukowo-spo│eczn▒ parku powo│uje wojewoda, okre╢laj▒c jej sk│ad, zakres dzia│ania oraz czas trwania kadencji.
12. Tworzy siΩ S│u┐by Park≤w Krajobrazowych. Do pracownik≤w park≤w krajobrazowych, zaliczonych do tych S│u┐b, stosuje siΩ przepisy art. 17 ust.2 i 3, art. 19 oraz art. 20.

Art. 25. (skre╢lony).

Art. 26. Obszar chronionego krajobrazu obejmuje wyr≤┐niaj▒ce siΩ krajobrazowo tereny o r≤┐nych typach ekosystem≤w. Zagospodarowanie tych system≤w powinno zapewniµ stan wzglΩdnej r≤wnowagi ekologicznej system≤w przyrodniczych.

Art. 27. 1. Ochrona gatunkowa ma na celu zabezpieczenie dziko wystΩpuj▒cych ro╢lin i zwierz▒t, a w szczeg≤lno╢ci gatunk≤w rzadkich lub zagro┐onych wyginiΩciem jak te┐ zachowanie r≤┐norodno╢ci gatunkowej i genetycznej.
2. Organy ochrony przyrody podejmuj▒ dzia│ania w celu ratowania gatunk≤w zagro┐onych wyginiΩciem.
3. OchronΩ gatunkow▒ ro╢lin i zwierz▒t wprowadza siΩ w drodze rozporz▒dzenia Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Gospodarki »ywno╢ciowej. Rozporz▒dzenie to okre╢la listΩ gatunk≤w objΩtych ochron▒, sposoby wykonywania ochrony oraz stosowne ograniczenia, zakazy i nakazy przewidziane w art.37 ust.1.
4. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa mo┐e zezwoliµ wyj▒tkowo na pozyskiwanie ro╢lin i zwierz▒t chronionych oraz inne czynno╢ci podlegaj▒ce ograniczeniu, zakazom lub nakazom.
5. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Spo│ecznej oraz Ministrem Rolnictwa i Gospodarki »ywno╢ciowej okre╢li w drodze rozporz▒dzenia zasady pozyskiwania ze stanu dzikiego ro╢lin leczniczych lub maj▒cych znaczenie dla przemys│u farmaceutycznego oraz prowadzenie plantacji tych ro╢lin.
6. Wojewoda mo┐e, w drodze rozporz▒dzenia, wprowadziµ na obszarze wojew≤dztwa, na czas okre╢lony lub nieokre╢lony, ochronΩ gatunk≤w ro╢lin lub zwierz▒t nie objΩtych przepisem, o kt≤rym mowa w ust.3, oraz okre╢liµ stosowne ograniczenia, zakazy i nakazy wprowadzone na podstawie ustawy.
7. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li sposoby ochrony w odniesieniu do gatunk≤w zwierz▒t nie nale┐▒cych do rodzimej fauny, prowadz▒cych wΩdrowny tryb ┐ycia.
8. (skre╢lony).

Art. 28. Pomnikami przyrody s▒ pojedyncze twory przyrody ┐ywej i nieo┐ywionej lub ich skupienia o szczeg≤lnej warto╢ci naukowej, kulturowej, historyczno-pami▒tkowej i krajobrazowej oraz odznaczaj▒ce siΩ indywidualnymi cechami, wyr≤┐niaj▒cymi je w╢r≤d innych twor≤w, w szczeg≤lno╢ci sΩdziwe i okaza│ych rozmiar≤w drzewa i krzewy gatunk≤w rodzimych lub obcych, ╝r≤d│a, wodospady, wywierzyska, ska│ki, jary, g│azy narzutowe, jaskinie.

Art. 29. Stanowiskami dokumentacyjnymi przyrody nieo┐ywionej s▒ nie wyodrΩbniaj▒ce siΩ na powierzchni lub mo┐liwe do udostΩpnienia, wa┐ne pod wzglΩdem naukowym i dydaktycznym miejsca wystΩpowania formacji geologicznych, nagromadze± skamienia│o╢ci lub twor≤w mineralnych oraz fragmenty eksploatowanych i nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych.

Art. 30. 1. U┐ytkami ekologicznymi s▒ zas│uguj▒ce na ochronΩ pozosta│o╢ci ekosystem≤w, maj▒cych znaczenie dla zachowania unikatowych zasob≤w genowych i typ≤w ╢rodowisk, jak: naturalne zbiorniki wodne, ╢r≤dpolne i ╢r≤dle╢ne "oczka wodne", kΩpy drzew i krzew≤w, bagna, torfowiska, wydmy, p│aty nie u┐ytkowanej ro╢linno╢ci, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamie±ce itp.
2. U┐ytki ekologiczne uwzglΩdnia siΩ w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i uwidacznia w ewidencji grunt≤w.

Art. 31. Zesp≤│ przyrodniczo-krajobrazowy wyznacza siΩ w celu ochrony wyj▒tkowo cennych fragment≤w krajobrazu naturalnego i kulturowego, dla zachowania jego warto╢ci estetycznych.

Art. 32. Wprowadzenie form ochrony przyrody, o kt≤rych mowa w art. 26 i 28-31, nastΩpuje w drodze rozporz▒dzenia wojewody, kt≤re okre╢la nazwΩ obszaru lub obiektu, jego po│o┐enie, w miarΩ potrzeb otulinΩ oraz ograniczenia, zakazy i nakazy przewidziane w art. 37 ust.1.

Art. 33. 1. Park narodowy, rezerwat przyrody, park krajobrazowy i stanowisko dokumentacyjne przyrody nieo┐ywionej mog▒ uzyskaµ status o znaczeniu miΩdzynarodowym, okre╢lony odpowiednimi konwencjami miΩdzynarodowymi lub uchwa│ami organizacji miΩdzynarodowych. Dotyczy to szczeg≤lnie rezerwat≤w biosfery.
2. W drodze porozumienia z s▒siednimi pa±stwami mog▒ byµ wyznaczane przygraniczne obszary cenne przyrodniczo, w celu ich wsp≤lnej ochrony.

Art. 34. 1. Rada gminy mo┐e wprowadziµ formy ochrony przyrody, o kt≤rych mowa w art. 13 ust. 1 pkt 4-6, je┐eli wojewoda nie wprowadzi│ tych form.
2. Dla obszar≤w i zespo│≤w, o kt≤rych mowa w art. 13 ust. 1 pkt 4 i w art. 13 ust. 1 pkt 6 lit. d), poddawanych ochronie przez radΩ gminy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego sporz▒dza siΩ obowi▒zkowo.

Rozdzia│ 4
Wykonywanie ochrony przyrody
Art. 35. Okre╢lenie obszar≤w poddawanych ochronie, o kt≤rych mowa w rozdziale 3, ustalanie otulin oraz ustalanie zasad zagospodarowania tych obszar≤w nastΩpuje stosownie do krajowej strategii ochrony przyrody, ustalonej przez Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.

Art. 36. 1. Zabrania siΩ budowy lub rozbudowy obiekt≤w i urz▒dze± w parku narodowym i rezerwacie przyrody, z wyj▒tkiem obiekt≤w i urz▒dze± s│u┐▒cych celom parku lub rezerwatu oraz zwi▒zanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego i le╢nego.
2. Wydawanie przewidzianych odrΩbnymi przepisami pozwole± na budowΩ lub rozbudowΩ obiekt≤w i urz▒dze± na obszarach, o kt≤rych mowa w ust.1, wymaga uzgodnienia z wojewod▒.

Art. 37. 1. Ograniczenia i zakazy wprowadzone w odniesieniu do przyrody mog▒ w szczeg≤lno╢ci dotyczyµ:

1)polowania, wΩdkowania, rybo│≤wstwa, chwytania, p│oszenia i zabijania dziko ┐yj▒cych zwierz▒t, zbierania poro┐y zwierzyny p│owej, niszczenia nor i legowisk zwierzΩcych, gniazd ptasich i wybierania jaj.
2)pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych ro╢lin,
3)wysypywania, zakopywania i wylewania odpad≤w lub innych nieczysto╢ci, innego zanieczyszczania w≤d i gleby oraz powietrza,
4)dokonywania wszelkich lub istotnych zmian przedmiot≤w z obszar≤w objΩtych odnow▒ na czas okre╢lony lub nieokre╢lony,
5)u┐ywania, u┐ytkowania, uszkadzania i zanieczyszczania przedmiot≤w i obszar≤w objΩtych ochron▒,
6)zmiany stosunk≤w wodnych, regulacji rzek i potok≤w,
7)wydobywanie ska│, minera│≤w, torfu i bursztynu,
8)niszczenia gleby lub zmiany sposobu jej u┐ytkowania,
9)palenia ognisk,
10)stosowania ╢rodk≤w chemicznych w gospodarce rolnej, le╢nej, zadrzewieniowej i │owieckiej,
11)prowadzenia dzia│alno╢ci przemys│owej, rolniczej, hodowlanej lub handlowej,
12)zbioru wszystkich lub niekt≤rych dziko rosn▒cych ro╢lin albo ich czΩ╢ci, w szczeg≤lno╢ci owoc≤w i grzyb≤w,
13)zbywania, nabywania, przewo┐enia lub wywo┐enia przedmiot≤w objΩtych ochron▒ albo ich czΩ╢ci,
14)ruchu pojazd≤w,
15)umieszczania na okre╢lonych przedmiotach lub obszarach objΩtych ochron▒ tablic, napis≤w, og│osze± reklamowych i innych znak≤w nie zwi▒zanych z ochron▒ przedmiotu, z wyj▒tkiem znak≤w drogowych i innych znak≤w zwi▒zanych z ochron▒ porz▒dku i bezpiecze±stwa,
16)sprzeda┐y i spo┐ywania napoj≤w alkoholowych i innych ╢rodk≤w odurzaj▒cych,
17)palenia tytoniu,
18)zak│≤cania ciszy,
19)u┐ywania │odzi motorowych, p│ywania, ┐eglowania, uprawiania sport≤w wodnych i motorowych, prowadzenia ┐eglugi pasa┐erskiej,
20)u┐ywania motolotni i lotni,
21)wykonywania lot≤w cywilnymi statkami powietrznymi poni┐ej 2000 metr≤w wysoko╢ci wzglΩdnej nad obszarem chronionym, z wyj▒tkiem lot≤w patrolowych i interwencyjnych zarz▒d≤w Las≤w Pa±stwowych oraz Pa±stwowej Stra┐y Po┐arnej,
22)dostΩpu do okre╢lonych przedmiot≤w poddanych pod ochronΩ lub wstΩpu na okre╢lone tereny, z wyj▒tkiem ich w│a╢cicieli, posiadaczy, zarz▒dc≤w, jak te┐ domownik≤w i pracownik≤w, z wyj▒tkiem sytuacji, kiedy prowadzenie akcji ratowniczej takiego dostΩpu lub wstΩpu wymaga,
23)budowy lub rozbudowy obiekt≤w budowlanych, linii komunikacyjnych, urz▒dze± lub instalacji.

2. Wydawanie przewidzianych odrΩbnymi przepisami pozwole± na dzia│alno╢µ, kt≤rej skutki dotycz▒ ogranicze± lub zakaz≤w wprowadzonych w odniesieniu do przedmiot≤w i obszar≤w objΩtych ochron▒, wymaga uzgodnienia z wojewod▒.

Art. 38. Wojewoda mo┐e, w drodze rozporz▒dzenia, wprowadziµ na okres sze╢ciu miesiΩcy ograniczenia i zakazy, o kt≤rych mowa w art. 37 ust.1, albo nakazaµ wykonanie okre╢lonych prac lub urz▒dze± w stosunku do obiektu lub obszaru o stwierdzonych warto╢ciach przyrodniczych lub krajobrazowych, przewidzianego do objΩcia ochron▒, a kt≤remu zagra┐a zmiana lub zniszczenie.

Art. 39. 1. Minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska prowadzi rejestr park≤w narodowych.
2. Wojewoda prowadzi dokumentacjΩ stanu przyrody, a w szczeg≤lno╢ci cennych ze wzglΩd≤w naukowych lub rzadko╢µ wystΩpowania twor≤w przyrody, obszar≤w przyrodniczych i innych sk│adnik≤w przyrody oraz rejestr rezerwat≤w przyrody, park≤w krajobrazowych i obszar≤w chronionego krajobrazu.
3. Starosta wykonuj▒c zadanie z zakresu administracji rz▒dowej prowadzi rejestr pomnik≤w przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, u┐ytk≤w ekologicznych oraz zespo│≤w przyrodniczo-krajobrazowych.

Art. 40. 1. Organy ochrony przyrody, o kt≤rych mowa w art. 6, przy wykonywaniu ochrony przyrody mog▒ korzystaµ z opinii bieg│ych w zakresie ochrony przyrody.
2. Bieg│ym w zakresie ochrony przyrody uprawnienia s▒ nadawane w trybie okre╢lonym przepisami ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kszta│towaniu ╢rodowiska.

Rozdzia│ 5
Gospodarowanie zasobami i sk│adnikami przyrody
Art. 41. 1. Gospodarka zasobami dziko wystΩpuj▒cych ro╢lin i zwierz▒t powinna zapewniaµ ich trwa│o╢µ i optymaln▒ liczebno╢µ, przy zachowaniu w mo┐liwie najwiΩkszym stopniu r≤┐norodno╢ci genetycznej.
2. Realizacja zada±, o kt≤rych mowa w ust. 1, nastΩpuje w szczeg≤lno╢ci przez:

1)ochronΩ, utrzymanie i racjonalne zagospodarowanie naturalnych zbiorowisk ro╢linnych, a przede wszystkim las≤w, torfowisk, bagien, muraw, solnisk, wydm i brzeg≤w w≤d oraz naturalnych stanowisk ro╢lin i zwierz▒t.
2)rozmna┐anie i rozprzestrzenianie gin▒cych gatunk≤w ro╢lin i zwierz▒t, ochronΩ i odtwarzanie stanowisk zwierz▒t rzadkich oraz ochronΩ tras migracyjnych zwierz▒t.

3. W parkach narodowych i rezerwatach przyrody oraz w odniesieniu do gatunk≤w chronionych ro╢lin i zwierz▒t stosuje siΩ ochronΩ ╢cis│▒ lub czΩ╢ciow▒, kt≤ra polegaµ mo┐e na ca│kowitym zaniechaniu ingerencji cz│owieka albo wyra┐aµ siΩ w czynnym oddzia│ywaniu na stan ekosystem≤w i ich sk│adnik≤w przez stosowanie zabieg≤w ochronnych, hodowlanych i pielΩgnacyjnych.

Art. 42. Wprowadzenie do wolnej przyrody oraz przemieszczanie zwierz▒t i ro╢lin obcych rodzimej faunie i florze jest zabronione, a wyj▒tkowe odstΩpstwa wymagaj▒ zgody Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, wydanej po zasiΩgniΩciu opinii Pa±stwowej Rady Ochrony Przyrody.

Art. 43. Gospodarka zasobami przyrody nieo┐ywionej powinna byµ prowadzona w spos≤b zapewniaj▒cy ochronΩ innych zasob≤w, oszczΩdne u┐ytkowanie przestrzeni oraz zachowanie jej szczeg≤lnie cennych twor≤w naturalnych, jak przede wszystkim profile geologiczne i glebowe, groty, turnie, ska│ki, g│azy narzutowe, naturalne zbiorniki wodne, ╝r≤d│a i wodospady, glebowe powierzchnie wzorcowe, zgodnie z za│o┐eniami strategii ochrony litosfery.

Art. 44. Zmiana przeznaczenia teren≤w, na kt≤rych znajduje siΩ starodrzew, mo┐e byµ dokonana jedynie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, po uzyskaniu zgody starosty wykonuj▒cego zadania z zakresu administracji rz▒dowej.

Art. 45. Zabrania siΩ wypalania ro╢linno╢ci na │▒kach, pastwiskach, nieu┐ytkach, rowach, pasach przydro┐nych, szlakach kolejowych lub w strefie oczeret≤w i trzcin.

Art. 46. 1. Ogrody botaniczne i zoologiczne podlegaj▒ ochronie niezbΩdnej do zapewnienia zachowania gatunk≤w fauny i flory zagro┐onych wyginiΩciem w stanie naturalnym.
2. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li zasady ochrony i hodowli w ogrodach botanicznych i zoologicznych gatunk≤w, o kt≤rych mowa w ust.1.

Art. 47. Starosta, wykonuj▒c zadanie z zakresu administracji rz▒dowej sprawuje kontrolΩ nad przestrzeganiem przepis≤w o ochronie przyrody w trakcie gospodarczego wykorzystywania zasob≤w i poszczeg≤lnych sk│adnik≤w przyrody przez jednostki organizacyjne oraz osoby prawne i fizyczne. W tym zakresie przys│uguje mu prawo wstΩpu na nieruchomo╢µ, przeprowadzania bada± i obserwacji, ┐▒dania wyja╢nie± i przegl▒dania dokumentacji.

Rozdzia│ 6
Uprawnienia organizacji spo│ecznych i obywateli
Art. 48. 1. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa na wniosek organizacji spo│ecznych zainteresowanych ochron▒ przyrody mo┐e im powierzyµ tworzenie Stra┐y Ochrony Przyrody.
2. Cz│onkiem Stra┐y Ochrony Przyrody mo┐e byµ ka┐dy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, kt≤ry wyrazi│ zgodΩ na pe│nienie tej funkcji, posiada pe│n▒ zdolno╢µ do czynno╢ci prawnych, nie by│ karany za przestΩpstwa oraz posiada znajomo╢µ przepis≤w prawnych.
3. Dzia│alno╢µ Stra┐y Ochrony Przyrody na terenie parku narodowego lub krajobrazowego wymaga uzgodnienia z dyrektorem parku, a na terenie nadle╢nictwa - z nadle╢niczym.
4. Cz│onek Stra┐y Ochrony Przyrody przy wykonywaniu swoich obowi▒zk≤w jest uprawniony do:

1)pouczania i legitymowania os≤b naruszaj▒cych przepisy o ochronie przyrody,
2)nak│adania i ╢ci▒gania grzywny w drodze mandat≤w karnych za wykroczenia przeciwko przepisom z zakresu ochrony przyrody,
3)odbierania za pokwitowaniem przedmiot≤w uzyskanych z naruszeniem przepis≤w o ochronie przyrody oraz narzΩdzi s│u┐▒cych do uzyskania tych przedmiot≤w,
4)wystΩpowania w charakterze oskar┐yciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciwko przepisom o ochronie przyrody.

5. Cz│onek Stra┐y Ochrony Przyrody przy wykonywaniu swoich obowi▒zk≤w korzysta z ochrony prawnej oraz podlega odpowiedzialno╢ci na zasadach okre╢lonych dla funkcjonariuszy publicznych.
6. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li organizacjΩ Stra┐y Ochrony Przyrody, zasady i tryb przyjmowania jej cz│onk≤w oraz nada jej statut.

Art. 49. 1. Osoby fizyczne zainteresowane ochron▒ przyrody mog▒ uzyskaµ uprawnienia spo│ecznych opiekun≤w przyrody.
2. Uprawnienia, o kt≤rych mowa w ust. 1, nadaje starosta.
3. Spo│ecznym opiekunem przyrody mo┐e byµ ka┐dy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, kt≤ry wyrazi│ zgodΩ na objΩcie tej funkcji, posiada pe│n▒ zdolno╢µ do czynno╢ci prawnych, nie by│ karany za przestΩpstwa oraz posiada znajomo╢µ przepis≤w prawnych.
4. Spo│eczni opiekunowie przyrody mog▒ dzia│aµ indywidualnie lub w zespole, zwanym ko│em opiekun≤w przyrody.
5. Spo│eczny opiekun przyrody przy wykonywaniu swoich obowi▒zk≤w jest uprawniony do pouczania os≤b naruszaj▒cych przepisy o ochronie przyrody.

Rozdzia│ 7
Skutki prawne poddania pod ochronΩ
Art. 50. 1. O poddaniu pod ochronΩ w my╢l art. 13, wprowadzeniu ogranicze± w my╢l art. 37 ust. 1 lub wydawaniu tymczasowego zarz▒dzenia ochronnego na podstawie art. 38 og│asza siΩ przez publiczne obwieszczenie w gminie, w spos≤b odpowiadaj▒cy zwyczajom miejscowym.
2. Na obrze┐ach chronionych kompleks≤w przyrodniczych i otulin oraz w pobli┐u chronionych twor≤w przyrody nale┐y umieszczaµ tablice obwieszczaj▒ce o ograniczeniach i zakazach, wprowadzonych w my╢l przepis≤w rozdzia│u 4, lub inne oznakowania informuj▒ce o poddaniu pod ochronΩ. Wzory tablic ustali Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
3. W przypadku przebiegu trasy komunikacyjnej przez park narodowy zasady ruchu oraz wyznaczenie miejsc parkingowych wymaga uzgodnienia z dyrektorem parku narodowego.

Art. 51. W przypadku poddania pod ochronΩ ca│o╢ci lub czΩ╢ci przedmiotu, dla kt≤rego istnieje ksiΩga wieczysta, na wniosek wojewody lub dyrektora parku ujawnia siΩ w niej poddanie przedmiotu pod ochronΩ. Gdy dalsza ochrona stanie siΩ bezprzedmiotowa, odno╢ny wpis skre╢la siΩ.

Art. 52. 1. Skarb Pa±stwa odpowiada za szkody wyrz▒dzone przez ┐ubry, nied╝wiedzie i bobry. Odpowiedzialno╢µ nie obejmuje utraconych korzy╢ci.
2. W sprawach o naprawienie szk≤d, o kt≤rych mowa w ust. 1, orzekaj▒ s▒dy powszechne. Wyp│aty odszkodowa± dokonuje wojewoda w│a╢ciwy ze wzglΩdu na miejsce wyrz▒dzenia szkody.
3. Rada Ministr≤w mo┐e okre╢liµ, w drodze rozporz▒dzenia, inne gatunki zwierz▒t chronionych wyrz▒dzaj▒cych szkody, za kt≤re odpowiada Skarb Pa±stwa.
4. Szkody spowodowane przez gatunki zaliczone do zwierz▒t │ownych, wystΩpuj▒ce w parkach narodowych, szacuje siΩ oraz dokonuje wyp│aty wed│ug zasad ustalonych w ustawie z dnia 13 pa╝dziernika 1995 r. - Prawo │owieckie (Dz. U. Nr 147, poz. 713 i z 1997 r. Nr 14, poz. 72).

Art. 53. Obiekty i urz▒dzenia zbudowane wbrew wprowadzonym zakazom albo bez uzyskania wymaganej zgody organu ochrony przyrody lub niezgodnie z warunkami uzgodnienia podlegaj▒ przymusowej rozbi≤rce w trybie przepis≤w prawa budowlanego.

Rozdzia│ 8
Przepisy karne
Art. 54-57. (utraci│y moc).

Art. 58. 1. Kto narusza zakazy lub ograniczenia, o kt≤rych mowa w art. 36 i art. 37 ust. 1, podlega karze aresztu lub grzywny.
2. W razie pope│nienia wykroczenia okre╢lonego w ust. 1, orzeka siΩ:

1)przepadek narzΩdzi i przedmiot≤w s│u┐▒cych do pope│nienia wykroczenia oraz przedmiot≤w uzyskanych za pomoc▒ wykroczenia,
2)obowi▒zek przywr≤cenia stanu poprzedniego, a je╢li obowi▒zek taki by│by niewykonalny, nawi▒zkΩ do wysoko╢ci 25.000 z│otych(31) na rzecz w│a╢ciwego wojew≤dzkiego funduszu ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej.

Art. 59. Kto wypala ro╢linno╢µ na │▒kach, pastwiskach, nieu┐ytkach, rowach, pasach przydro┐nych, szlakach kolejowych, w strefie oczeret≤w lub trzcin, podlega karze aresztu albo grzywny.

Rozdzia│ 9
Zmiany w przepisach obowi▒zuj▒cych, przepisy wprowadzaj▒ce, przej╢ciowe i ko±cowe
Art. 60. W ustawie z dnia 20 grudnia 1989 r. o utworzeniu urzΩdu Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa (Dz. U. Nr 73, poz. 433 i z 1991 r. Nr 101, poz. 444) w art. 5 na ko±cu zdania kropkΩ zastΩpuje siΩ przecinkiem i dodaje wyrazy: "a w zakresie ochrony przyrody przy pomocy G│≤wnego Konserwatora Przyrody."

Art. 61. W ustawie z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zada± i kompetencji okre╢lonych w ustawach szczeg≤lnych pomiΩdzy organy gminy a organy administracji rz▒dowej oraz o zmianie niekt≤rych ustaw (Dz. U. Nr 34, poz. 198, Nr 43, poz. 253 i Nr 87, poz. 506 oraz z 1991 r. Nr 95, poz. 425 i Nr 107, poz. 464) w art. 1 pkt 2 skre╢la siΩ.

Art. 62. 1. W ci▒gu roku od dnia wej╢cia w ┐ycie niniejszej ustawy:

1)nieruchomo╢ci bΩd▒ce w│asno╢ci▒ Skarbu Pa±stwa, a znajduj▒ce siΩ w granicach park≤w narodowych, przejm▒ w zarz▒d dyrektorzy park≤w,
2)obs│ugΩ ruchu turystycznego na obszarze park≤w narodowych przejm▒ dyrektorzy park≤w.

2. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa mo┐e okre╢liµ odstΩpstwa od spraw, o kt≤rych mowa w ust.1.

Art. 63. Traci moc ustawa z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 25, poz. 180, z 1987 r. Nr 33, poz. 180 i z 1990 r. Nr 34, poz. 198).

Art. 64. Do czasu wydania przepis≤w wykonawczych do niniejszej ustawy zachowuj▒ moc przepisy dotychczasowe, je┐eli nie s▒ sprzeczne z t▒ ustaw▒.

Art. 65. Ustawa wchodzi w ┐ycie z dniem og│oszenia.

| comm&com. | Informatory Polskie |

[ ekologiczny pozna± ]