ÂŞmieci
- wyrâ¤b wâasny czâowieka |
Czâowiek jest jedynâ istotâ na â˘wiecie, ktâ¤ra podczas swojego âycia wytwarza
â˘mieci. Po czym poznajemy, iâ w danym miejscu byâ juâ czâowiek? Oczywiâ˘cie
po pozostawionych tam â˘mieciach. Sâ to butelki, puszki, przerâ¤âne opakowania,
odpadki. A przecieâ te odpady mogâyby zostaÂľ zagospodarowane, przetworzone
i powtâ¤rnie wââczone w obieg materii.
W Polsce w roku 1990 na jednego mieszkaÂąca przypadaâo
1,2 m3 odpadâ¤w komunalnych. Obecnie przy ciâgle wzrastajâcej
konsumpcji spoâeczeÂąstwa wartoâ˘Âľ ta zbliâa siΊ do 2 m3. W krajach
Europy Zachodniej jest to juâ 3-4 m3 na jednego mieszkaÂąca.
Jak moâna zauwaâyÂľ, iloâ˘Âľ odpadâ¤w komunalnych z reguây roâ˘nie wraz ze
wzrostem standardu âycia danego kraju.
Wiele miast Polski stanΊâo obecnie przed problemem
skâadowania odpadâ¤w komunalnych. Pojemnoâ˘Âľ wysypisk maleje bardzo szybko,
z drugiej strony pojawia siΊ problem lokalizacji kolejnego wysypiska (
np. Warszawa i Ăşubna I i II ). Idâc dalej tâ drogâ scenariusz byâby nieciekawy:
Ăşubna I zostaâaby zamkniΊta, Ăşubnej II nie ma, a Warszawa tonie w â˘mieciach
i wyglâda jak przedmieâ˘cia Kairu. A wiΊc co robiÂľ?
Naleây poszukaÂľ rozwiâzania tej sytuacji i szybko
wdroâyÂľ je w âycie, bo czasu jest niewiele. Jest wiele sposobâ¤w na zagospodarowanie
odpadâ¤w komunalnych. Ale aby je zaprojektowaÂľ, naleây sprawdziÂľ czy inwestycja
bΊdzie opâacalna. ProponujΊ zajrzeÂľ do kosza na â˘mieci przeciΊtnego obywatela
Ziemi: NajwiΊcej (26,8%) znajduje siΊ w nim resztek artykuââ¤w spoâywczych,
co raczej nie dziwi, bo czâowiek jest heterotrofem i musi co⢠jeâ˘Âľ. Potem
klasyfikuje siΊ papier (14,6%) i tektura (4,1%). NastΊpna jest zmora naszego
wieku czyli opakowania -papier + folia aluminiowa + plastik (1,2%). W
dalszej kolejnoâ˘ci: metale (3,9%), szkâo (11,2%), tworzywa sztuczne (6,1%),
tekstylia (1,5%), mineraây (2,9%), drewno, sprzΊty domowe - i to mniej
wiΊcej wszystko.
Kiedy wiemy, co chcemy przetworzyÂľ, moâemy stwierdziÂľ,
jakiego zaplecza potrzebujemy. W Polsce gospodarka odpadami ograniczaâa
siΊ do wywozu ich na skâadowisko. Teraz naleây ten proceder natychmiast
ukrâ¤ciÂľ. Jako przykâad mogΊ podaÂľ miasto Âťywiec i okoliczne gminy, ktâ¤re
przyââczyây siΊ do akcji segregowania i przetwarzania do powtâ¤rnego uâycia
odpadâ¤w domowych. Ten region znalazâ siΊ w podobnej sytuacji jak Warszawa
- ich skâadowisko byâo prawie w caâoâ˘ci juâ wypeânione. Program dziaâa
od 3 lat i dziΊki niemu na wysypisko trafiâo o 20% mniej odpadâ¤w. Wdraâajâcy
ten program uwaâajâ, âe odnieâ˘li juâ ogromny sukces. Przeprowadzili wielkâ
akcjΊ edukacyjnâ, rozdali mieszkaÂącom worki na poszczegâ¤lne typy odpadâ¤w,
zorganizowali punkty zbiâ¤rki odpadâ¤w szczegâ¤lnie groânych, tj.: akumulatorâ¤w
takâe z elektrolitami, baterii, zuâytych olejâ¤w silnikowych, opon. Nawiâzali
wspâ¤âpracΊ z pobliskimi zakâadami przemysâowymi, aby wykorzystaây ich
posegregowane odpady, tj. szkâo, papier, odpadki organiczne, tworzywa
sztuczne.
U podstaw caâej akcji segregowania odpadâ¤w i
ich przetwarzania leây sprawa finansowania i akceptacji spoâecznej. Ludzie
muszâ zrozumieÂľ cel tych zabiegâ¤w i ich koniecznoâ˘Âľ w dzisiejszych czasach
wzrastajâcej konsumpcji. Râ¤wnoczeâ˘nie z budowâ i modernizacjâ zakâadâ¤w
utylizacji â˘mieci powinna byÂľ przeprowadzana powszechna edukacja ludnoâ˘ci
na szczeblu lokalnym i krajowym. Problem â˘mieciowy powinien byÂľ znany
wszystkim i byÂľ przez nich akceptowany, co nie jest zadaniem âatwym, acz
moâliwym do wykonania.
Na â˘wiecie moâemy znaleâÂľ liczne przykâady wykorzystania
â˘mieci. Oto kilka propozycji zza Wielkiej Wody: Waszyngton: ze starych
soczewek i reflektorâ¤w powstajâ przezroczyste tafle szkâa dla nowoczesnych
domâ¤w; Nowy Jork, Manhattan: Piâta Aleja ma efektownâ, poâyskliwâ nawierzchniΊ
(asfalt z tâuczkâ szklanâ); Aspen: leâaki ze starych nart. W San Francisco
projektanci mody ubrali modelki w kreacje z pociΊtej gumy opon - pomysâ
szokujâcy, ale jest tu wiΊcej ekstrawagancji niâ uâytecznoâ˘ci, bo co zrobiÂľ
pâ¤âniej z tymi ubraniami?
W Polsce co roku powstaje ok. 130 mln ton odpadâ¤w,
ale tylko niewielki procent jest poddawany recyklingowi. Przyczynâ jest
oczywiâ˘cie brak posegregowanych â˘mieci i zakâadâ¤w, ktâ¤re je wykorzystajâ.
Czas juâ to zmieniÂľ!
Powyâszy
list nadesâaâa do nas Izabela Drelich |
|
...
teks pochodzi z PESK
|