Artyku│ 43 ustawy o przeciwdzia│aniu narkomanii penalizuje czynione wbrew jej przepisom wprowadzanie do obrotu ╢rodk≤w odurzaj▒cych, substancji psychotropowych, mleczka makowego lub s│omy makowej oraz uczestnictwo w takim obrocie pod kar▒ pozbawienia wolno╢ci od 6 miesiΩcy do lat 8 i grzywny.
    W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega karze pozbawienia wolno╢ci do roku, ograniczenia wolno╢ci albo grzywny (art. 43 ust. 2).
    Je┐eli przedmiotem czynu jest znaczna ilo╢µ ╢rodk≤w odurzaj▒cych, substancji psychotropowych, mleczka makowego lub s│omy makowej sprawca podlega karze pozbawienia wolno╢ci od roku do lat 10 i grzywny.
    Dzia│anie wbrew przepisom ustawy ma miejsce w tym przypadku wtedy, gdy nie wchodzi w grΩ obr≤t czyniony przez uprawnione do tego podmioty na podstawie koncesji i zezwolenia Ministra Zdrowia i Opieki Spo│ecznej wydanych po zaopiniowaniu przez Wojew≤dzkiego Inspektora Farmaceutycznego.
    WiΩcej kontrowersji wywo│ywa│o w doktrynie znamiΩ "wprowadza do obrotu". T., W. Hanauskowie pojΩciem tym okre╢laj▒ odp│atne przekazanie innej osobie ╢rodka odurzaj▒cego b▒d╝ do jej u┐ytku, b▒d╝ te┐ do dalszego obrotu. Z kolei H. Pop│awski za wprowadzanie do obrotu uznaje ka┐d▒ operacjΩ polegaj▒c▒ na przesuniΩciu tych ╢rodk≤w lub artyku│≤w z jednej fazy produkcyjnej do innej, z produkcji do hurtu, z hurtu do detalu, a tak┐e przemieszczenie tych ╢rodk≤w odp│atnie lub nieodp│atnie miΩdzy poszczeg≤lnymi osobami.
    Jak siΩ wydaje, wprowadzanie do obrotu oznacza wiΩc wyj╢cie poza fazΩ produkcji, tzn. przekaz innej osobie, obojΩtnie w jakim celu, np. w celu magazynowania, odp│atnie lub nie, byleby sprawca przewidywa│ mo┐liwo╢µ, i┐ przekazywane ╢rodki znajd▒ siΩ w ten spos≤b w obrocie i co najmniej godzi│ siΩ na to.
    Mo┐na uwa┐aµ, i┐ jest to wyk│adnia w│a╢ciwa, choµ zdarzaj▒ siΩ r≤wnie┐ tak rozszerzaj▒ce, ┐e obejmuj▒ pojΩciem "obr≤t" wszelkie rodzaje stwarzania poda┐y narkotyk≤w tj. produkcjΩ, przemyt i handel. Wnioskowaµ to mo┐emy z proponowanego przez konwencjΩ ONZ z 1988 r. tytu│u ustawy: "Ustawa o zwalczaniu nielegalnego obrotu ╢rodkami odurzaj▒cymi".
    Wa┐n▒ nowo╢ci▒ w ustawie o przeciwdzia│aniu narkomanii z 1997 r. jest wprowadzenie znamienia "uczestniczy w obrocie", kt≤re to moim zdaniem dotyczy nie tylko wszelkiego rodzaju po╢rednik≤w tzw. "dealer≤w" narkotyk≤w, ale tak┐e czyni zado╢µ art. 3 ust. 1 pkt. a oraz art. 3 ust. 2 konwencji wiede±skiej z 1988 r. nakazuj▒cego kryminalizacjΩ nabywania ╢rodk≤w odurzaj▒cych lub substancji psychotropowych.
    Choµ niekt≤rzy autorzy uwa┐aj▒, i┐ znamiΩ to nie obejmuje nabywania, wydaje siΩ s│uszne przyjΩcie na podstawie wyk│adni systemowej, ┐e nabywanie czy to odp│atne, czy nie, jest uczestniczeniem w obrocie.
    Co do typu uprzywilejowanego przestΩpstwa aktualne s▒ uwagi do punktu 2 niniejszego rozdzia│u dotycz▒ce wypadku mniejszej wagi.
    Natomiast typ kwalifikowany cechuje tylko jedno ze znamion kwalifikacji dotycz▒ce znacznej ilo╢ci narkotyk≤w, za╢ osi▒gniΩcie korzy╢ci maj▒tkowej lub osobistej zosta│o pominiΩte, zapewne z powodu, ┐e zachowanie takie poch│aniaj▒ znamiona typu czynu zabronionego. Trudno sobie bowiem wyobraziµ, aby wprowadzanie do obrotu narkotyk≤w lub uczestniczenie w nim automatycznie nie by│o skierowane na osi▒gniΩcie takiej korzy╢ci. W▒tpliwo╢ci mog▒ siΩ jedynie pojawiµ w przypadku korzy╢ci osobistej, gdy nabywaj▒cym (a wiΩc uczestnicz▒cym w obrocie) jest osoba u┐ywaj▒ca ╢rodk≤w odurzaj▒cych lub substancji psychotropowych, w momencie nabywania dla cel≤w konsumpcji w│asnej. Moim zdaniem w grΩ wchodzi wtedy typ podstawowy, gdy┐ tak▒ wyk│adniΩ sugeruje charakter ustawy skierowanej przeciw tw≤rcom poda┐y, a nie popytu narkotyk≤w.
    PrzestΩpstwo okre╢lone w art. 43 mo┐na pope│niµ umy╢lnie z zamiarem bezpo╢rednim. Nie mo┐na jednak wykluczyµ zamiaru ewentualnego, zw│aszcza przy r≤┐nych formach uczestnictwa w obrocie.
Nowoczesnym i potrzebnym rozwi▒zaniem jest ujΩcie w odrΩbnym artykule 44 karalno╢ci przygotowania do typu podstawowego (sprawca podlega karze pozbawienia wolno╢ci do lat 2, ograniczenia wolno╢ci albo grzywny) oraz do typu kwalifikowanego (sprawca podlega karze pozbawienia wolno╢ci do lat 3). Rozwi▒zania takiego nie zna│a ustawa z 1985 r.

Handel narkotykami to trzecie, po produkcji i przemycie przestΩpstwo stwarzaj▒ce poda┐ narkotyk≤w - ten najgro╝niejszy proceder w materii problemu. Chocia┐ jest on niestety szeroko rozpowszechniony, jego wykrywalno╢µ waha│ siΩ zwykle wok≤│ 2 %, wzrastaj▒c dopiero w 1993 i 1995 r. odpowiednio do 3,8 % i 5 % og≤│u przestΩpstw z ustawy o zapobieganiu narkomanii. Z pewno╢ci▒ du┐ym krokiem bΩdzie dla organ≤w ╢cigania mo┐liwo╢µ zastosowania instytucji "zakupu kontrolowanego", stanowi▒cego w wielu krajach podstawowe narzΩdzie walki z handlarzami narkotyk≤w.