autor nieznany
»ycie J.R.R. Tolkiena
J.R.R. Tolkien urodzi│ siΩ 3 stycznia
1892 roku w Bloemfontein w Republice Po│udniowej Afryki, gdzie
jego ojciec pracowa│ w jednym z bank≤w. Gdy sko±czy│ trzy
lata, wraz z matk▒ Mabel i bratem wyjecha│ z wizyt▒ do
Birmingham, gdzie mieszka│a rodzina matki. Tam w│a╢nie
dotar│a do nich wiadomo╢µ o ╢mierci ojca. Nie maj▒c ┐adnego
╝r≤d│a utrzymania, Mabel stanΩ│a przed ciΩ┐kim zadaniem
samodzielnego wychowania i wykszta│cenia syn≤w.
Pocz▒tkowo jednak wszystko uk│ada siΩ nadspodziewanie dobrze.
Rodzina wynajΩ│a dom na prowincji, w ma│ej angielskiej wsi
Serahole na po│udnie od Birmingham, gdzie w bliskim kontakcie z
natur▒ ch│opcy spΩdzili cztery najpiΩkniejsze lata swego
dzieci±stwa na beztroskich zabawach. Matka stara│a siΩ
natomiast pielΩgnowaµ i rozwijaµ talenty syn≤w. Ma│y John
uczy│ siΩ wiΩc jΩzyk≤w, doskonali rysunek i kaligrafiΩ.
Sielanka sko±czy│a siΩ, gdy Tolkien, w wieku o╢miu lat zda│
egzaminy wstΩpne do King Edward's School, co wi▒za│o siΩ z
przeprowadzk▒ do ma│ego 'ohydnego', jak okre╢li│ go Tolkien,
domku na przedmie╢ciach Birmingham. na domiar z│ego Mabel
popad│a w powa┐ne tarapaty, gdy┐ rodzina, oburzona jej
przej╢ciem na katolicyzm odm≤wi│a dalszej pomocy finansowej.
Pomimo problem≤w z nietolerancj▒ w╢r≤d cz│onk≤w rodziny,
wdowa wychowa│a swych syn≤w w duchu katolicyzmu, w czym
pomaga│ jej proboszcz miejscowej parafii - ojciec Francis
Morgan. po ╢mierci, chorej na cukrzycΩ Mabel, zaopiekowa│ siΩ
on ch│opcami. Tolkien znalaz│ w katolicyzmie ukojenie i
pozosta│ mu wierny do ko±ca swych dni. ╢mierµ ukochanej matki
by│a dla przysz│ego pisarza momentem prze│omowym, oznacza│a
bowiem koniec beztroskiego dzieci±stwa, kt≤re │▒czy│ ┐e
szczΩ╢liwym ┐yciem na wsi.
Pocz▒tkowo bracia zamieszkali u swej ciotki Beatrice. krewna
jednak ledwo tolerowa│a ich obecno╢µ w domu i z zadowoleniem
przyjΩ│a wiadomo╢µ o tym, i┐ ojciec Francis za│atwi│ im
miejsce w internacie prowadzonym przez jednego z parafian. Tutaj
Tolkien pozna│ dziewiΩtnastoletni▒ Edith Bratt, r≤wnie┐
sierotΩ, z kt≤r▒ po│▒czy│a go gor▒ca przyja╝±, a potem
mi│o╢µ.
W szkole wyra╝nie ujawni│ siΩ niespotykany talent Johna do
jΩzyk≤w. ch│opak nie tylko biegle w│ada│ grek▒ i │acin▒,
kt≤re by│y przedmiotami obowi▒zkowymi, lecz szybko zacz▒│
uczyµ siΩ jΩzyk≤w staro- i ╢rednioangielskiego, do czego
gor▒co zachΩca│ go wychowawca, George Brewerton. W czasach
szkolnych Tolkien, znawca i mi│o╢nik s│owa, pr≤bowa│ nawet
tworzyµ nowe jΩzyki. Jako doros│y do pomys│≤w takich
podchodzi│ jednak z pewnym dystansem i twierdzi│, i┐ tendencja
do budowania, w│asnego systemu s│≤w i znaczk≤w jest w pewnym
wieku czym╢ zupe│nie naturalnym i stanowi jedynie ciekawy
materia│ dla badaczy jΩzyka i psycholog≤w.
Sszko│a to dla Tolkiena pasmo sukces≤w naukowych oraz okres
gor▒cej mi│o╢ci do Edith. Obawiaj▒c siΩ jednak ┐e zbyt
zaanga┐owanie uczuciowe ch│opaka mo┐e przeszkodziµ w jego
karierze akademickiej, ojciec Francis pr≤bowa│ usilnie zmusiµ
m│odych do rozstania. W roku 1910 John zdoby│ stypendium
umo┐liwiaj▒ce mu studia na uniwersytecie oksfordzkim i, jak
siΩ potem okaza│o, wci▒┐ sekretnie spotyka│ siΩ z Edith, co
wiΩcej ich uczucie przerodzi│o siΩ w trwa│y zwi▒zek.
»ycie na uniwersytecie nieco zawr≤ci│o w g│owie przysz│emu
profesorowi. SpΩdza│ d│ugie noce bawi▒c siΩ z kolegami,
organizowa│ rauty. R≤wnocze╢nie jednak czynnie uczestniczy│ w
akcjach charytatywnych. Jego promotorem by│ wyrozumia│y
profesor filologii - Joseph Wright- cz│owiek, kt≤ry jeszcze w
wieku piΩtnastu lat nie umia│ czytaµ, ani pisaµ, a pomimo to
zaszed│ daleko i potrafi│ doceniµ warto╢µ prawdziwego
talentu. W wieku dwudziestu jeden lat Tolkien uzyska│ prawo
samodzielnego decydowania o swoim losie, co pozwoli│o mu
zarΩczyµ siΩ z ukochan▒ Edith.
Pod koniec studi≤w John ustatkowa│ siΩ. Porzuciwszy grekΩ i
│acinΩ, skoncentrowa│ siΩ na badaniu jΩzyka angielskiego. W
roku 1915 uko±czy│ studia z wyr≤┐nieniem, nie potrafi│
jednak po╢wiΩciµ siΩ pracy zawodowej, w czasie gdy jego
r≤wie╢nicy ginΩli na frontach pierwszej wojny ╢wiatowej
(pocz▒tkowo w armii brytyjskiej s│u┐yli wy│▒cznie ochotnicy
pochodz▒cy czΩsto z wykszta│conych klas ╢rednich i
wy┐szych). Pragn▒c spe│niµ obywatelski obowi▒zek Tolkien
zaci▒gn▒│ siΩ do brygady strzelc≤w i zaledwie tydzie± po
╢lubie z Edith zosta│ wys│any na front do francji.
W dzia│aniach wojennych nad rzek▒ Somm▒, w kt≤rych bra│
udzia│ Tolkien, jednego dnia - 1 lipca 1916 roku - Niemcy zabili
200000 ┐o│nierzy si│ sprzymierzonych. W╢r≤d ofiar by│
miΩdzy innymi najlepszy przyjaciel Johna z czas≤w szkolnych.
Dla niego samego koszmar mia│ siΩ dopiero zacz▒µ. W trakcie
trzymiesiΩcznych walk niemal cudem uda│o mu siΩ uj╢µ z
┐yciem, po czym zosta│ odes│any do domu z powodu zaka╝nej
choroby zwan▒ gor▒czk▒ okopow▒.
Podczas rekonwalescencji, spΩdzaj▒c d│ugie dni w domu, Tolkien
po╢wiΩci│ siΩ pisaniu i stworzy│ seriΩ opowie╢ci opartych
na starych podaniach angielskich - Silmarillion. Ksi▒┐ka
zosta│a opublikowana przez syna pisarza, Christophera, dopiero w
roku 1977, cztery lata po ╢mierci Tolkiena.
Po przyj╢ciu na ╢wiat pierwszego syna pa±stwa Tolkien≤w, w
roku 1918 rodzina przenios│a siΩ do Oksfordu, gdzie pisarz
znalaz│ zatrudnienie przy tworzeniu nowego s│ownika jΩzyka
angielskiego. Dwa lata p≤╝niej przyj▒│ posadΩ pracownika
katedry jΩzyka angielskiego na uniwersytecie w leeds. W wieku
trzydziestu dw≤ch lat zosta│ pierwszym w historii tej uczelni
profesorem - lingwist▒. Niespe│na rok p≤╝niej Tolkien
powr≤ci│ jednak na Oksford, gdzie przyznano mu tytu│ profesora
jΩzyka staroangielskiego. FunkcjΩ tΩ piastowa│ przez
nastΩpnych dwadzie╢cia lat. Do jego obowi▒zk≤w nale┐a│a
praca ┐e studentami, dodatkowo dorabia│ bior▒c udzia│ w
egzaminach ko±cowych w szko│ach ╢rednich.
J.R.R. Tolkien by│ wybitnym profesorem, jednak dla przeciΩtnego
studenta jego wyk│ady musia│y byµ bardzo trudne do
zrozumienia. Tych, kt≤rzy podjΩli wysi│ek dotrzymania kroku
b│yskotliwemu rozumowi nauczyciela, czeka│a jednak prawdziwa
uczta intelektualna. S│awΩ przyni≤s│ mu szczeg≤lnie wyk│ad
na temat staroangielskiego poematu Beowulf. Podobno tak
zaanga┐owa│ siΩ w to, o czym opowiada│, i┐ zatar│a siΩ
granica pomiΩdzy rzeczywisto╢ci▒ i fikcj▒. Jak wspominaj▒
studenci zdawa│o siΩ, ┐e 'profesor by│ bardem, a oni
biesiaduj▒cymi s│uchaczami'.
Tolkien mia│ r≤wnie┐ na swym koncie sukcesy naukowe, a
opracowanie ╢redniowiecznego poematu Sir Gawain and the Green
Knight, kt≤rego dokona│ wraz z E.V. Gordonem wesz│o do
kanonu szkolnych lektur w szko│ach brytyjskich. Perfekcjonizm, z
jakim Tolkien traktowa│ sw▒ pracΩ zawodow▒ nie pozwala│ mu
cieszyµ siΩ z sukces≤w, a wiele jego opracowa± naukowych i
przek│ad≤w ukaza│o siΩ dopiero po ╢mierci autora.
W roku 1945 pisarz otrzyma│ posadΩ profesora jΩzyka i
literatury angielskiej w Merton College, gdzie pracowa│ do czasu
przej╢cia na emeryturΩ w roku 1959. Po spektakularnym sukcesie
'W│adcy Pier╢cieni' jego sytuacja finansowa poprawi│a siΩ na
tyle, ┐e Tolkien m≤g│ sobie pozwoliµ na przeprowadzkΩ w
dowolne miejsce o │agodniejszym klimacie, kt≤ry lepiej
s│u┐y│ jego ┐onie. Wprawdzie tΩskni│ za Oksfordem, gdzie
zostawi│ grono przyjaci≤│, jednak wraz z Edith cieszy│ siΩ
rodzinnym szczΩ╢ciem i powr≤ci│ do przerwanej niegdy╢ pracy
nad Silmarillionem.
Spokojny ┐ywot na wsi przerwa│a nagle ╢mierµ Edith w roku
1971. Przed samotno╢ci▒ ochronili go dawni przyjaciele z Merton
College, kt≤rzy zaproponowali mu do┐ywotnie mieszkanie przy
uczelni. Tolkien przyj▒│ propozycjΩ z rado╢ci▒ i wkr≤tce
tam zamieszka│. Z kraju i zagranicy sp│ywa│y na niego nagrody
i liczne dowody uznania. Stary profesor najwy┐ej ceni│ sobie
przyznany mu honorowo przez uniwersytet w Oksfordzie doktorat w
dziedzinie literatury. Do ko±ca swych dni pracowa│ nad Silmarillionem.
Zmar│ 2 wrze╢nia 1973 roku. J.R.R. Tolkien prze┐y│ 81 lat.
autor nieznany
"ªwiat wiedzy"