|
îwiat cadyka Bidermana
PIELGRZYMKA »YD╙W DO LELOWA
 Ponad stu chasyd≤w przyjecha│o pod koniec stycznia do Lelowa
k. CzΩstochowy, aby w 179. rocznicΩ £mierci cadyka Dawida modli│ siΩ przy jego
grobie.
Osiedlenie siΩ spo│eczno£ci ┐ydowskiej Lel≤w zawdziΩcza Kazimierzowi Wielkiemu,
kt≤ry dbaj╣c o rozw≤j miast i handlu, sprowadzi│ ich do Polski. W XVI wieku w Lelowie
mieszka│o kilkana£cie rodzin ┐ydowskich, dwa stulecia p≤ƒniej p≤│ tysi╣ca. Przed
wojn╣ »ydzi stanowili po│owΩ z 2 tysiΩcy mieszka±c≤w. Liczba ocala│ych mie£ci│a
siΩ w dziewiΩciu m≤wi Henryk Szaniawski, kt≤rego ca│a rodzina zginΩ│a w Treblince.
Lel≤w przed wojn╣ ju┐ by│ miejscem pielgrzymek chasyd≤w do grobu cadyka Dawida
Bidermana. Na jego grobie sta│ ohel rodzaj kapliczki, w kt≤rej odbywa│y siΩ mod│y.
Ohel zniszczyli Niemcy, cmentarz zlikwidowano ju┐ po wojnie, stawiaj╣c na jego miejscu
pawilony handlowe.
W 1988 roku Fundacja Rodziny Nissenbaum≤w, z inicjatywy rabina Szimona Anshina z Izraela,
rozpoczΩ│a poszukiwania grobu cadyka. Z du┐ym prawdopodobie±stwem ustalono, ┐e
znajduje siΩ on dok│adnie pod pawilonem. Jeszcze w tym samym roku ustalono z w│adzami
gminy, ┐e na koszt Fundacji adaptowana zostanie czΩ£µ sklepu, w kt≤rej umieszczony
zostanie ohel.
W malutkim pomieszczeniu, do kt≤rego wybito niezale┐ne wej£cie z ulicy, stoi katafalk
otoczony metalowym p│otkiem. Wok≤│ niego raz do roku, w rocznicΩ £mierci Dawida
Bidermana, modl╣ siΩ chasydzi z ca│ego £wiata. W tym roku w 179. lat po £mierci
cadyka ponad stu przyjecha│o z USA, Kanady, Australii i Izraela. DziΩki nim miasteczko
na kilka dni przypomnia│o sobie przedwojenne czasy.
Metalowe drzwi z gwiazd╣ Dawida, za kt≤rymi jest ohel, to ostatni dzi£ £lad po
ÿydowskich mieszka±cach Lelowa. Stoj╣c╣ naprzeciw synagogΩ przebudowano na warsztaty
sp≤│dzielni inwalid≤w. Rytualn╣ │azniΩ mykwΩ na mieszkania.
Od tego roku chasydzi maj╣ w Lelowie now╣ mykwΩ. Z my£l╣ o ich dorocznych
pielgrzymkach urz╣dzono j╣, za pieni╣dze êyd≤w, w Gminnym O£rodku Kultury. Tam 23
stycznia, zamkniΩci we w│asnym gronie, przez wiele godzin modlili siΩ w szabas w
intencjach, z kt≤rymi przyjechali do grobu cadyka z Lelowa.
Zapraszamy na wystawΩ |
|
