DOB╙R NATURALNY

Dob≤r naturalny jest uwa┐any za podstawowy mechanizm ewolucji biologicznej. Nie jest to jednak jaka╢ tajemnicza si│a, dobieraj▒ca osobniki lepiej przystosowane. Organizmy ┐ywe s▒ pod wieloma wzglΩdami zr≤┐nicowane, to zr≤┐nicowanie jest zdeterminowane genetycznie. Je┐eli za│o┐ymy, ┐e r≤┐nice te wp│ywaj▒ na prze┐ywanie i rozmna┐anie siΩ organizm≤w, to z pokolenia na pokolenia zmieniaµ siΩ bΩdzie frekwencja r≤┐nych form w populacji. Poniewa┐ zmiany te dotycz▒ cech zdeterminowanych genetycznie, wygodniej bΩdzie rozwa┐aµ dob≤r nie w kategoriach fenotypu, lecz zmian czΩsto╢ci genotypu, a jeszcze lepiej w kategoriach zmian czΩsto╢ci gen≤w. Mo┐na wiΩc powiedzieµ, ┐e wynik doboru to zmiany w genach, uwarunkowane zr≤┐nicowana prze┐ywalno╢ci▒ i rozrodczo╢ci▒.

Krytycy teorii doboru pow▒tpiewaj▒, czy z losowych mutacji, kt≤re s▒ jedynie b│Ωdami przy kopiowaniu informacji genetycznej mog▒ powstaµ skomplikowane, a przez to ma│o prawdopodobne uk│ady.

Na tego rodzaju krytykΩ, zwolennicy teorii doboru odpowiadaj▒ w nastΩpuj▒cy spos≤b: ka┐da zmiana w materiale genetycznym, zachodz▒ca z ma│ym prawdopodobie±stwem, mo┐e pogorszyµ lub poprawiµ dostosowanie. Bior▒c pod uwagΩ fakt, ┐e organizmy siΩ rozmna┐aj▒, uzyskujemy wiele r≤┐nych uk│ad≤w, z kt≤rych jedne s▒ lepiej, drugie gorzej przystosowane. Dzia│anie doboru polega na dopuszczaniu do dalszego rozrodu tylko lepiej przystosowanych.

W celu lepszego wyja╢nienia tego zagadnienia mo┐na przytoczyµ rozumowanie, kt≤rym pos│u┐y│ siΩ Richard Dawkins w ksi▒┐ce ªlepy zegarmistrz. Dawkins stara siΩ udowodniµ, ┐e dob≤r naturalny, bazuj▒c na przypadkowych uk│adach, jest w stanie doprowadziµ do powstania z│o┐ono╢ci, kt≤r▒ dostrzegamy w naturze. Rozwa┐ane jest tam zdanie, bΩd▒ce cytatem z Hamleta, kt≤re brzmi: METHINKS IS LIKE A WEASEL (Zdaje mi siΩ, ┐e jest podobniejsza do │asicy prze│. J Paszkowski). Istnieje bardzo ma│e prawdopodobie±stwo (1 na 10⁴⁰), aby uzyskaµ takie zdanie z wszystkimi literami na w│a╢ciwym miejscu, naciskaj▒c przypadkowe klawisze na klawiaturze komputera. Tak samo jak niemo┐liwe jest uzyskanie skomplikowanych uk│ad≤w w jednym kroku; na drodze tzw. "doboru jednorazowego". Dawkins rozwa┐a jednak inny spos≤b wed│ug, kt≤rego mo┐e dzia│aµ dob≤r, nazywa go "doborem kumulatywnym". Wyobra╝my sobie, ┐e komputer wybiera przypadkow▒ sekwencjΩ 28 znak≤w (w przypadku Dawkinsa by│o to WDLMNLT DTJBKWIRZRZELMQCO P), nastΩpnie kopiuje w kilkunastu egzemplarzach (replikacja). Ale kopiuj▒c owe znaki, przypadkowo z pewnym sta│ym prawdopodobie±stwem robi b│Ωdy (mutacje). NastΩpnym krokiem jest wyb≤r spo╢r≤d uzyskanych sekwencji, tych kt≤re s▒ najbardziej podobne do poszukiwanej. W ten spos≤b symulowane s▒ procesy replikacji z mutacjami oraz selekcji. Oto co uda│o siΩ uzyskaµ powtarzaj▒c ten zabieg, przez kolejne 40 pokole±: (pokazano tylko co dziesi▒te pokolenie):

pokolenie 10: MDLDMNLS ITJISWHRZREZ MECS P,

pokolenie 20: MELDINLS IT ISWPRKE Z WECSEL,

pokolenie 30: METHINGS IT ISWLIKE B WECSEL,

pokolenie 40: METHINGS IT IS LIKE I WEASEL,

W czterdziestym trzecim pokoleniu uda│o siΩ ostatecznie uzyskaµ cel!

Dob≤r kumulatywny (gdzie, nawet najmniejsza poprawa stanu rzeczy tworzy podstawΩ przysz│ego rozwoju) zasadniczo wiΩc r≤┐ni siΩ od doboru jednorazowego (w kt≤rym ka┐da pr≤ba zaczyna wszystko od nowa). Ewolucja nigdy by do niczego nie dosz│a, gdyby zachodz▒ce w jej trakcie procesy zale┐a│yby od doboru jednorazowego.

Wsp≤│czesna biologia odrzuca dziedziczenie cech nabytych i przypisuje genetyczn▒ zmienno╢µ przypadkowym, mutacjom genowym i chromosomowym (odno╢nik). Uwa┐a siΩ , ┐e w╢r≤d wielu mutacji nieprzystosowawczych s▒ r≤wnie┐ takie, kt≤re s▒ przystosowawcze, natomiast zr≤┐nicowane prze┐ywanie jest si│▒ eliminuj▒c▒ osobniki ╝le przystosowane, jednocze╢nie usuwaj▒c geny odpowiadaj▒ce za wykszta│cenie siΩ tego z│ego przystosowania.

DYNAMIKA GEN╙W W POPULACJI

DRYF GENETYCZNY

Webmaster