• Reforma powiatowa
• Media a samorz▒dy lokalne
• úPO w sprawie bud┐etu úodzi
• Informacje ChD III RP

• Strona samorz▒dowa
• Instytut Lecha Wa│Ωsy
• Zakon Karmelit≤w Bosych

1. Dlaczego powiat?

     Reforma pa±stwa ma s│u┐yµ obywatelom. To oczywisto╢µ, ale nie zawsze przez nas do ko±ca u╢wiadomiona. W╢r≤d polemik prowadzonych przez polityk≤w i komentowanych przez dziennikarzy dominuje jΩzyk "administracyjno-prawny": reforma administracji publicznej, reforma terytorialna kraju, nowy podzia│ administracyjny, decentralizacja kompetencji itp. Czytelnik mo┐e odnie╢µ wra┐enie, ┐e "oni" - w│adza chc▒ sobie lepiej urz▒dziµ funkcjonowanie, pomno┐yµ liczbΩ sto│k≤w do obsadzenia i z naszej wsp≤lnej kasy podatnik≤w wyp│acaµ dodatkowe pieni▒dze dla biurokracji.

      To zupe│nie mylne wra┐enie. Reforma ustrojowa ma za zadanie przystosowaµ nasze wsp≤lne pa±stwo do nowych warunk≤w: wolno╢ci i suwerenno╢ci, gospodarki rynkowej, r≤wnych szans dla wszystkich obywateli i do wsp≤lnego uczestnictwa w decydowaniu o naszych polskich sprawach. Pa±stwo zarz▒dzane centralnie, przystosowane do ustroju totalitarnego musimy przeorganizowaµ w pa±stwo zarz▒dzane terytorialnie, przystosowane do warunk≤w ustroju demokratycznego.

     Budowa takiego pa±stwa opiera siΩ na zasadzie pomocniczo╢ci przywo│anej tak┐e w preambule do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Europejska Karta Samorz▒du Terytorialnego przyjΩta w Strasburgu w 1990r., a ratyfikowana przez Parlament RP w 1993r. Tak opisuje tΩ zasadΩ w Art.4.ust.3.: Kierowanie sprawami publicznymi powinno, og≤lnie rzecz bior▒c, nale┐eµ do tych organ≤w w│adzy, kt≤re znajduj▒ siΩ najbli┐ej obywateli. Powierzaj▒c tΩ funkcjΩ innemu organowi w│adzy, nale┐y uwzglΩdniµ zakres i charakter zadania oraz wym≤g skuteczno╢ci i ekonomii.

     Pierwszym krokiem w kierunku budowania pa±stwa pomocniczego (nie myliµ z pa±stwem opieku±czym!) by│o przeprowadzenie reformy samorz▒dowej w 1990r. Gminy przejΩ│y znaczn▒ czΩ╢µ zada± od administracji rz▒dowej i trochΩ pieniΩdzy (oko│o 15% ╢rodk≤w publicznych), a tak┐e zosta│y wyposa┐one w maj▒tek. Po raz pierwszy po 1945 r. poza w│asno╢ci▒ prywatn▒ i pa±stwow▒ pojawi│ siΩ nowy rodzaj w│asno╢ci - w│asno╢µ gminna lub komunalna. Ten nowy typ w│asno╢ci publicznej zyska│ konkretnego w│a╢ciciela - gospodarza. Jak korzystnie wp│ynΩ│o to na wizerunek naszych miast i miasteczek - widaµ dzi╢ go│ym okiem.  Nie wszystkie sprawy lokalne mo┐na jednak zrzuciµ na barki gminy. Ustr≤j pa±stwa musi byµ urz▒dzony tak, aby uwzglΩdniaµ najs│absze ogniwo. Ma│a gmina poradzi sobie z prowadzeniem przedszkola, szko│y podstawowej czy wiejskiej przychodni zdrowia. Nie ud╝wignie jednak obowi▒zku prowadzenia szpitala, szko│y ╢redniej czy remontu dr≤g. To tak┐e nasze sprawy lokalne, ale o zasiΩgu ponadgminnym. Rozwi▒zywaniu tych i podobnych problem≤w ma s│u┐yµ powo│anie drugiego szczebla samorz▒du terytorialnego - powiatu.

2. Mapa powiat≤w.

     Najwa┐niejszym zadaniem powiat≤w bΩdzie zaspokajanie potrzeb zbiorowych mieszka±c≤w, tych potrzeb, kt≤re maj▒ charakter lokalny lecz ponadgminny. Jest tak┐e drugi, nie mniej wa┐ny cel tej reformy. Mo┐na go zdefiniowaµ jako odbudowΩ wsp≤lnot lokalnych poprzez wzmacnianie wiΩzi spo│ecznych oraz wzmocnienie udzia│u obywateli w ┐yciu publicznym na poziomie lokalnym.

    Projektowany podzia│ kraju na powiaty opiera siΩ na trzech zasadniczych kryteriach:

-istniej▒cych o╢rodkach ponadlokalnych,
-sieci dawnych powiat≤w, istniej▒cych przed reform▒ z 1975r.
-sieci istniej▒cych rejon≤w administracji rz▒dowej.

    Prace nad reform▒ prowadzone w 1998r. w du┐ej czΩ╢ci wykorzystuj▒ opracowani z 1993r. Z tego te┐ roku pochodzi mapa powiat≤w zamieszczona na rysunku 1. Przy jej tworzeniu, poza kryteriami formalnymi wymienionymi wcze╢niej, uwzglΩdniono tak┐e inne, dodatkowe kryteria takie jak gΩsto╢µ zaludnienia, uk│ad komunikacyjny, wzglΩdy historyczne, stopie± integracji mieszka±c≤w itp.

     Warto zauwa┐yµ, ┐e granice powiat≤w przecinaj▒ w oko│o 100 miejscach granice administracyjne obecnych 49 wojew≤dztw. Jest to jedna z przyczyn, dla kt≤rych racjonalne wydaje siΩ dokonanie reformy pa±stwa, wprowadzaj▒cej jednocze╢nie samorz▒d powiatowy i wojew≤dzki wraz z nowym podzia│em administracyjnym kraju. Ostateczna mapa powiat≤w powinna wy│oniµ siΩ jako efekt prac poprzedzaj▒cych, dotycz▒cych podzia│u zada± i finans≤w pomiΩdzy nowe jednostki samorz▒du terytorialnego.

3. Zespolenie administracji.

     W wyniku reformy ustroju pa±stwa nie bΩdzie w ┐adnym razie naruszona pozycja gminy. Pozostanie ona nadal podstawow▒ jednostk▒ samorz▒du terytorialnego. Powiat, jako samorz▒d drugiego szczebla nie bΩdzie mia│ ┐adnych uprawnie± zwierzchnich wobec organ≤w gminy.

     Reforma ustrojowa (reforma powiatowa jest jej fragmentem) musi siΩ natomiast uporaµ z ba│aganem kompetencyjnym i administracyjnym w pa±stwie. Nale┐y przy tej okazji dokonaµ jasnego podzia│u odpowiedzialno╢ci pomiΩdzy lokalne, regionalne i centralne segmenty w│adzy. S│u┐yµ temu bΩdzie radykalne ograniczenie liczby administracji specjalnych poprzez ich organizacyjne zespolenie na szczeblu powiatu i wojew≤dztwa.

  W propozycji rozwi▒za± ustrojowych przyjΩto, ┐e wiΩkszo╢µ administracji specjalnych szczebla rejonowego, w tym policje i inspekcje przechodz▒ do administracji powiatowej. Nale┐y przy tym zachowaµ odrΩbno╢µ kompetencyjn▒, szczeg≤lny status funkcjonariuszy, a tak┐e w│a╢ciwy wp│yw w│adz wy┐szych. Szef danej s│u┐by (inspektor powiatowy, komendant itp.) powo│ywany jest i odwo│ywany przez zarz▒d powiatu. Takie sformu│owanie znajdzie siΩ w ustawie powiatowej. Ta zasada mo┐e i powinna byµ uzupe│niona w ustawach o dodatkowe warunki gwarantuj▒ce, ┐e powo│ana osoba bΩdzie reprezentowaµ w│a╢ciwy status zawodowy, kwalifikacje i rΩkojmiΩ w│a╢ciwego wype│niania obowi▒zk≤w s│u┐bowych.

4. Koszty reformy.

     Ca│kowity koszt reform ustrojowych pa±stwa jest trudny do precyzyjnego skalkulowania. Wi▒┐e siΩ to z konieczn▒ do podjΩcia decyzj▒ polityczn▒ o liczbie przysz│ych wojew≤dztw, bowiem liczba ta ma zasadniczy wp│yw na te koszty.

     Niekt≤re z koszt≤w reformy s▒ sta│e, w tym sensie, i┐ nie ma wielu mo┐liwo╢ci ich obni┐enia. I tak jako sta│y koszt wprowadzenia reformy mo┐na przyj▒µ jednorazowy koszt wprowadzenia powiat≤w, wielokrotnie ju┐ szacowany i korygowany. Wed│ug ostatnich wylicze± nie powinien on przekroczyµ kwoty 141 mln. z│., kt≤ra uwzglΩdnia koszty najmu, remont≤w, pierwszego urz▒dzenia, sprzΩtu biurowego itp., a tak┐e odprawy dla znacznej czΩ╢ci pracownik≤w b.urzΩd≤w rejonowych. Obliczenia te odnosz▒ siΩ do liczby 320 powiat≤w. Daje to kwotΩ 450 tys. z│. na jeden statystyczny powiat.

     W znacznej wiΩkszo╢ci przypadk≤w wystarcz▒ kwoty du┐o ni┐sze, za╢ zasadnicze wydatki skoncentruj▒ siΩ w powiatach nowych, czyli tworzonych poza siedzibami urzΩd≤w rejonowych (oko│o 40). Wydatki na tworzenie urzΩd≤w powiatowych, bud┐et pa±stwa poniesie w roku 1999, bowiem od 1 stycznia 1999 roku rozpoczn▒ dzia│alno╢µ nowe jednostki.

     Do koszt≤w reformy nale┐y zaliczyµ wydatki na przeprowadzenie pierwszych wybor≤w do cia│ stanowi▒cych samorz▒du powiatowego i wojew≤dzkiego w 1998 roku. W tym┐e jednak roku przypada koniec kadencji samorz▒du terytorialnego w gminach, a wiΩc wybory powszechne musz▒ siΩ odbyµ niezale┐nie od planowanej reformy. Je╢li za│o┐yµ, ┐e wszystkie wybory bΩd▒ przeprowadzone w jednym terminie, to ╢rodki na ten cel zagwarantowane s▒ w bud┐ecie Pa±stwowej Komisji Wyborczej - dla wybor≤w gminnych. Na szczeg≤ln▒ uwagΩ zas│uguje efekt obni┐enia koszt≤w reformy towarzysz▒cy zmniejszaniu liczby projektowanych wojew≤dztw. W rezultacie, w wariancie optymistycznym, dla 12 przysz│ych wojew≤dztw nak│ady na reformΩ, w wyniku radykalnego obni┐enia koszt≤w administrowania pa±stwem, powinny ulec samosfinansowaniu ju┐ w ci▒gu pierwszego roku bud┐etowego.

5. Harmonogram prac.

     Pierwszy kwarta│ 1998r. po╢wiΩcony jest pracom przygotowawczym polegaj▒cym na projektowaniu akt≤w prawnych reformy: ustrojowych i kompetencyjnych, a tak┐e przepis≤w wprowadzaj▒cych, w tym przepis≤w finansowych. Wa┐nym etapem prac jest r≤wnie┐ przygotowanie systemu powszechnej informacji o reformie. Ten zakres obowi▒zk≤w spoczywa na rz▒dzie.

     W tym samym czasie parlament powinien przyj▒µ ustawΩ powiatow▒ oraz rozstrzygn▒µ o liczbie wojew≤dztw, a tak┐e przyj▒µ ustawy o samorz▒dzie wojew≤dzkim oraz o administracji rz▒dowej w wojew≤dztwie. Do parlamentu nale┐y tak┐e przes▒dzenie o terminie wybor≤w samorz▒dowych: razem lub oddzielnie, przed wakacjami lub po wakacjach oraz przyjΩcie ordynacji wyborczej.
     Ostateczne ustalenie mapy podzia│u administracyjnego - granic powiat≤w i ich przynale┐no╢ci wojew≤dzkiej powinno nast▒piµ nie p≤╝niej ni┐ w kwietniu br.
     PrzyjΩcie wszystkich pozosta│ych ustaw reformy terytorialnej przez parlament powinno nast▒piµ w drugim kwartale. Mo┐liwe jest pozostawienie na jesie± niekt≤rych przepis≤w towarzysz▒cych.
Wybory do cia│ stanowi▒cych powinny odbyµ siΩ nie wcze╢niej ni┐ w czerwcu, jednak nie p≤╝niej ni┐ we wrze╢niu 1998r.
IV kwarta│ 1998r., to termin ostatecznego opracowania bud┐et≤w powiatowych i wojew≤dzkich oraz szeroka akcja szkoleniowa dla urzΩdnik≤w i radnych.
Zgodnie z przyjΩtym harmonogramem, od 1 stycznia 1999r. powinny rozpocz▒µ pracΩ samorz▒dy powiatowe, samorz▒dy wojew≤dzkie oraz zreformowana administracja rz▒dowa w wojew≤dztwie.

El┐bieta Hibner
Doradca Premera

Dariusz Szatkowski
Samorz▒dowiec z úodzi

    I
     Projekt bud┐etu wraz z autopoprawk▒ jest niezgodny z za│o┐eniami do tego┐ projektu przyjΩtymi przez RadΩ Miejsk▒ 17 lipca 1997 roku odrΩbn▒ uchwa│▒. Niezgodno╢µ dotyczy przede wszystkim wska╝nika wzrostu dochod≤w w│asnych, kt≤ry by│ zak│adany na poziomie 13% natomiast w/g autopoprawki wyniesie 4,38%. Odnotowujemy wiΩc spadek dochod≤w w│asnych o 9% przy przewidywanej inflacji ╢redniorocznej na poziomie 11%.

     Pozyskiwanie ╢rodk≤w finansowych na cele inwestycyjne ze ╝r≤de│ poza bud┐etowych (kredyty, po┐yczki, dotacje) prognozowano na poziomie 29 700 000 PLN, za╢ w projekcie zapisano kwotΩ 18 191 272 PLN. Aby pokryµ niedob≤r w wysoko╢ci 11 508 728 PLN trzeba bΩdzie siΩgn▒µ po drogie kredyty komercyjne.

     W za│o┐eniach przewidywano realny przyrost wynagrodze± o 3,5%. W projekcie bud┐etu nie ma stosownego wyliczenia. Radni Komisji Finans≤w oraz Komisji Statutowej nie otrzymali ┐▒danych materia│≤w, dotycz▒cych symulacji wynagrodze± jak r≤wnie┐ ilo╢ci etat≤w w rozbiciu na poszczeg≤lne jednostki organizacyjne U.M.ú. (w tym sp≤│ki, kt≤re s▒ w│asno╢ci▒ Gminy). Jako g│≤wne kierunki wydatk≤w inwestycyjnych wskazano w za│o┐eniach wydatki zwi▒zane z infrastruktur▒ komunaln▒ (poprawa stanu bezpiecze±stwa Miasta i jego mieszka±c≤w) oraz z wykupem grunt≤w na tzw. cele strategiczne. W projekcie nie znajdujemy odpowiednich pozycji. Nale┐y domniemywaµ, ┐e kwota 1 550 000 PLN w dziale 74 rozdz. 7552 mo┐e byµ zarezerwowana na wykup grunt≤w, ale konia z rzΩdem temu, kto potrafi wskazaµ jakiekolwiek cele strategiczne - jak r≤wnie┐ wykaz takich nieruchomo╢ci.

     II
     Wobec oczywistych uchybie± formalno-prawnych i merytorycznych projektu bud┐etu na rok 1998, Kluby Radnych úPO - Liga ú≤dzka i Wsp≤lnota ú≤dzka wyst▒pi│y do Prezydenta Miasta oraz do Prezesa RIO pismem z dnia 27.11.1997 roku oraz 17.12.1997 roku. Opinia RIO w sprawie projektu bud┐etu miasta zawiera zastrze┐enia, kt≤re niemal w ca│o╢ci pokrywaj▒ siΩ z zastrze┐eniami zg│oszonymi wcze╢niej przez Radnych. DziΩki temu nast▒pi│y pewne korekty, kt≤re znalaz│y odzwierciedlenie w autopoprawce.

     III
     Przede wszystkim dokonano korekty wykonania dochod≤w w roku 1997, doprowadzaj▒c do zgodno╢ci z rzeczywisto╢ci▒. Podstawowe znaczenie dla konstrukcji bud┐etu ma fakt, ┐e przyjΩty wska╝nik wykonania dochod≤w wreszcie nie jest fikcyjny. Przygotowano te┐ brakuj▒cy za│▒cznik okre╢laj▒cy kszta│t rezerwy bud┐etowej - co powinno znacznie ograniczyµ ca│kowit▒ swobodΩ Zarz▒du Miasta w dysponowaniu publicznym pieni▒dzem. Jednak┐e w naszym przekonaniu zwiΩkszenie rezerwy o 3 831 965 PLN, przede wszystkim na pokrycie d│ug≤w MPK, jest niedopuszczalne. Wprowadzenie tej sumy do bud┐etu na podstawie umowy zawartej z MPK przez Zarz▒d Miasta spowoduje nie spotykany wzrost wydatk≤w na dzia│alno╢µ sp≤│ki o 62% w stosunku do bud┐etu roku ubieg│ego, przy wzro╢cie innych wydatk≤w wed│ug prognozy inflacyjnej o 11%.

     IV
     Radni úPO - Ligi ú≤dzkiej i Wsp≤lnoty ú≤dzkiej wnioskowali r≤wnie┐ o uzupe│nienie bud┐etu i niezbΩdne obja╢nienia do wydatk≤w do. Konkretnych zada± bud┐etowych, gdy┐ odniesienie wy│▒cznie do realizator≤w zada± nie daje nam pe│nego obrazu bud┐etu. Wniosek ten pozosta│ bez echa, co oznacza, i┐ naruszona zosta│a zasada jawno╢ci bud┐etu we wszystkich fazach jego tworzenia, uchwalania oraz wykonywania.

     V
     Nie dokonano korekty w bud┐ecie, je╢li chodzi o dochody pochodz▒ce z darowizn r≤┐nych firm (chodzi przede wszystkim o wp│aty dokonane na rzecz inwestycji drogowych w roku 1997 oraz planowanych w roku 1998 przez firmy ARAL, BP-POLAND, GULIWER i inne) pomimo zalecenia RIO w tej sprawie.
     Ni┐sze od przewidywanych w pierwszej wersji projektu bΩd▒ udzia│y w podatkach dochodowych, kt≤re stanowi▒ 43,4% dochod≤w og≤│em. Fakt ten powinien byµ oczywisty dla Zarz▒du Miasta ju┐ od po│owy ubieg│ego roku, co wynika│o z danych o wykonaniu bud┐etu pa±stwa za pierwsze p≤│rocze 1997 roku. Zarz▒d Miasta powinien wtedy podj▒µ stosowne dzia│ania, kt≤re zmierza│yby do zrekompensowania utraty czΩ╢ci dochod≤w. Znacznie ograniczone powinny byµ ulgi i zwolnienia z podatk≤w i op│at, kt≤re wynikaj▒ z art. 10 ustawy o finansowaniu gmin. Nale┐a│o dokonaµ analizy wydatk≤w bie┐▒cych i ograniczyµ je w zakresie administracji (w tym na zatrudnienie, p│ace i wydatki rzeczowe). Zamiast podjΩcia dzia│a± oszczΩdno╢ciowych obserwowali╢my nastΩpuj▒ce przedsiΩwziΩcia:

• w pierwszym p≤│roczu dokonano udzielono ulg i zwolnie± na │▒czn▒ kwotΩ 11 728 417 PLN;
• w miesi▒cu grudniu 1997 roku z inicjatywy Zarz▒du Miasta radni koalicji SLD - Unia Wolno╢ci podjΩli uchwa│Ω i rozdzielili kwotΩ 14 686 897 PLN (m.in. 2,5 mln PLN na inwestycje drogowe oraz remont Teatru Nowego) natomiast pozosta│▒ kwotΩ 11 363 570 PLN skonsumowali na wydatki bie┐▒ce.

     VI
     Wskutek przera┐aj▒cej niefrasobliwo╢ci oraz licznych zaniecha± ze strony Zarz▒du Miasta Rada Miejska III kadencji otrzyma w spadku bud┐et g│Ωbokiego deficytu, gro┐▒cego utrat▒ p│ynno╢ci finansowej i zapowiadaj▒cego lata wyrzecze± oraz ogranicze±. Po raz pierwszy od 1991 roku deficyt nie bΩdzie pokryty ze ╢rodk≤w w│asnych, pochodz▒cych z oszczΩdno╢ci w roku poprzednim. Jedynym wyj╢ciem z tej sytuacji bΩdzie zaci▒gniΩcie drogich kredyt≤w komercyjnych oraz po┐yczek, co znajdujemy w par. 5 projektu uchwa│y. Deficyt przewiduje siΩ w wysoko╢ci 46 372 834 PLN. Nale┐y przypomnieµ, ┐e jeszcze w 1994 roku deficyt wynosi│ 1,3% i zosta│ w ca│o╢ci pokryty z nadwy┐ki bud┐etowej roku poprzedniego. W roku bie┐▒cym deficyt ma osi▒gn▒µ poziom 4,51% dochod≤w. Spustoszenie kasy miejskiej poprzez wydanie wszystkich ╢rodk≤w finansowych w roku 1997 oznacza w praktyce obarczenie przysz│ych w│adz Miasta niespodziewanym ciΩ┐arem.

     Wobec powy┐szych fakt≤w, zapowiadany przez Zarz▒d Miasta poziom deficytu bud┐etowego trzeba uznaµ za nadmiernie optymistyczny. Maj▒c na uwadze fakt, ┐e wydatki dokonane w grudniu 1997 roku w wyniku rozdysponowania nadwy┐ki za rok ubieg│y bΩd▒ mia│y skutek finansowy w roku 1998. Trzeba byµ realist▒. Kwota nadwy┐ki, powiΩkszona o wska╝nik inflacji, daje nam 16 mln PLN; odsetki od zaci▒gniΩtych kredyt≤w - 11 mln PLN; kredyt wraz z odsetkami z powodu obni┐enia dotacji na GOª - 12,5 mln PLN - co │▒cznie stanowi kwotΩ dodatkowego obci▒┐enia w wymiarze 39,5 mln PLN. Ujmuj▒c rzecz racjonalnie, deficyt bud┐etowy w roku 1998 wyniesie 85,5 mln PLN, to jest 8,3% dochod≤w Gminy. Zobowi▒zania Miasta na dzie± 30 wrze╢nia 1997 roku wynosi│y 104 967 071 PLN (w tym: organ≤w Gminy, jednostek bud┐etowych, gospodarstw pomocniczych, zak│ad≤w bud┐etowych, instytucji kultury oraz przedsiΩbiorstw w likwidacji).
     Ostatecznie deficyt w roku bie┐▒cym nale┐y oszacowaµ na kwotΩ 190 467 071 PLN (wraz ze zobowi▒zaniami). Oczywi╢cie, jest to zad│u┐enie hipotetyczne. Gdyby wszystkie zobowi▒zania sta│y siΩ wymagalne, Miasto ú≤d╝ stanie siΩ nie wyp│acalne.

     VII
     Nale┐no╢ci w stosunku do 1994 roku wzros│y o 100% nominalnej warto╢ci. Wynosz▒ obecnie 28% dochod≤w og≤│em, podczas gdy w 1994 roku wynosi│y 17,6% dochod≤w. Warto╢µ ta nadal wzrasta, pomimo zlecenia dzia│a± windykacyjnych wyspecjalizowanym firmom (Sp≤│ka Banku Przemys│owego czy firma GARDA). Aparat urzΩdniczy w Wydziale Gospodarowania Maj▒tkiem jest znacznie rozbudowany ale efekty jego dzia│a± s▒ nadal mizerne.

     VIII
     Ograniczenie dotacji na zadania zlecone (w tym na opiekΩ spo│eczn▒ i s│u┐bΩ zdrowia) nast▒pi│o jeszcze za spraw▒ koalicji rz▒dowej PSL - SLD. Przy biernej postawie prezydenta Czekalskiego, wskutek braku co najmniej 40 mln PLN - realizacja zada± w tym zakresie w roku bie┐▒cym nie jest mo┐liwa. Na uwagΩ zas│uguje fakt, ┐e r≤wnolegle z bud┐etu Miasta wydatkowane s▒ ogromne kwoty na etaty i wydatki rzeczowe, zwi▒zane z realizacj▒ zada± zleconych przez administracjΩ rz▒dow▒. Zamiast ograniczyµ etaty i dostosowaµ ich ilo╢µ do wysoko╢ci ╢rodk≤w otrzymanych na ten cel systematycznie zwiΩksza siΩ dop│aty. O ile w roku 1996 dop│aty gminne stanowi│y 103,8% otrzymanych dotacji, to w roku 1997 przekroczy│y 180%. Pytamy: jaka bΩdzie wysoko╢µ dop│aty w roku bie┐▒cym? UwzglΩdniaj▒c dotychczasow▒ dynamikΩ (173%) powinna ona wynie╢µ 8 mln PLN.

     IX
     Taka kwota jest potrzebna na finansowanie dzia│alno╢ci jednostek pomocniczych Gminy wed│ug tzw. kryterium pog│≤wnego (to jest w/g stawki 10 PLN na jednego mieszka±ca), o czym rok temu przes▒dzi│a Komisja d/s Jednostek Pomocniczych Rady Miejskiej. Tymczasem, pomimo obietnic, jednostki powo│ane dwa lata temu otrzymuj▒ zaledwie 36 groszy na jednego mieszka±ca. Naturalny sprzymierzeniec w│adzy samorz▒dowej, stanowi▒cy jej przed│u┐enie w osiedlach i so│ectwach nadal nie jest doceniany. Dokument obrazuj▒cy zasady przekazywania jednostkom pomocniczym mienia wraz ze ╢rodkami finansowymi od wielu tygodni le┐y w szufladzie Prezydenta Czekalskiego. Mo┐na ╢mia│o stwierdziµ, ┐e w koalicji SLD - Unia Wolno╢ci rz▒dz▒cej Miastem nie ma woli przekazania radom osiedli i so│ectwom ani zada±, ani ╢rodk≤w. Klub úPO - Liga ú≤dzka sprzeciwia siΩ temu zdecydowanie. Nie akceptujemy stawki 36 groszy na jednego mieszka±ca natomiast podtrzymujemy wniosek Komisji d/s Jednostek Pomocniczych zapewniaj▒c, ┐e wska┐emy miejsce sk▒d powinny byµ przesuniΩte ╢rodki na ten cel.

     X
     Nie mo┐emy r≤wnie┐ zaakceptowaµ faktu, i┐ mimo licznych przestr≤g z naszej strony oraz zgodnie z naszymi przewidywaniami inwestycja GOª nie zostanie zako±czona do ko±ca drugiego tysi▒clecia. Niestety cena politycznej hucpy w wykonaniu koalicjant≤w SLD - Unia Wolno╢ci jest wysoka; od przysz│ego roku inwestycja ta bΩdzie w ca│o╢ci finansowana przez Miasto w zwi▒zku z reform▒ administracji pa±stwa. Jeszcze nie tak dawno przedstawiciele Zarz▒du Miasta przekonywali nas, ┐e nale┐y odrzuciµ projekt forsowany przez prawicowy zarz▒d pierwszej kadencji, co oznacza│o rezygnacjΩ ze ╢rodk≤w EBOiR oraz z gwarancji zako±czenia inwestycji do ko±ca 1996 roku. Twierdzono, ┐e w tym samym czasie, dysponuj▒c tanimi kredytami z NFOª oraz ╢rodkami pochodz▒cymi z nadwy┐ki ZWiK-u uda siΩ osi▒gn▒µ pe│ny efekt ekologiczny i zako±czyµ ╢limacz▒c▒ siΩ budowΩ. Takie stwierdzenie dyskwalifikuje Zarz▒d Miasta, gdy┐ wszystko wskazuje na to, ┐e op≤╝nienie w realizacji tej inwestycji mo┐e przekroczyµ cztery lata. W roku bie┐▒cym inwestycja GOª ma poch│on▒µ kolejne 40 mln PLN. W roku 1999 bΩdzie jeszcze trudniej zako±czyµ tΩ budowΩ, poniewa┐ wymaga│oby to wstrzymania wszystkich innych inwestycji lub zaci▒gniΩcia d│ugoterminowych kredyt≤w, kt≤rych sp│ata obci▒┐y│aby kolejne pokolenia │odzian.

     XI
     Reorganizacja ZGM - ≤w w warstwie merytorycznej uzyska│a poparcie Rady Miejskiej ale nadal nie wiadomo, gdzie znajduj▒ siΩ ╢rodki finansowe na ten cel. Brak rachunku ekonomicznego nie przeszkadza twierdziµ cz│onkom Zarz▒du Miasta, ┐e ca│a operacja przyniesie wy│▒cznie zyski. Wobec powy┐szego jest ca│kowicie niezrozumia│e, dlaczego umieszcza siΩ w kwocie dodatk≤w mieszkaniowych wy│▒cznie ╢rodki z kasy miejskiej - nie uwzglΩdniaj▒c przynajmniej w roku 1997 dotacji z bud┐etu pa±stwa. Czy mamy rozumieµ, ┐e to s▒ owe ukryte ╢rodki finansowe na reorganizacjΩ ZGM - ≤w? Je╢li tak, to mamy do czynienia z oczywistym marnotrawstwem gdy┐ chodzi o ogromne kwoty.

     XII
     Przedstawiony Radzie Miejskiej projekt bud┐etu w zakresie oczyszczania miasta wykazuje brak sp≤jno╢ci dzia│a± oraz jakiejkolwiek strategii lub programu w tym zakresie. Zaskakuje to tym bardziej, ┐e ca│a poprzednia kadencja up│ynΩ│a Radnym SLD na kreowaniu spo│ecznych konflikt≤w i totalnej krytyce dzia│a±, podejmowanych przez poprzedni Zarz▒d Miasta. Z projektu wynika, ┐e brak jest ci▒g│o╢ci miΩdzy bud┐etem Miasta na rok 1997 a przedstawionym projektem na rok 1998. Na przestrzeni mijaj▒cej kadencji Zarz▒d Miasta úodzi, dysponuj▒c programem inwestycyjnym ju┐ od 1992 roku, albo przerywa jego realizacjΩ albo do niego powraca. Jest to dow≤d uzasadniaj▒cy tezΩ, ┐e w tych zadaniach panuje totalny chaos, co powoduje, ┐e w 1998 roku ka┐dy │odzianin zap│aci ok. 12 USD za oczyszczanie miasta. Jest to cena znacznie wy┐sza od tej, kt≤r▒ p│aci przeciΩtny mieszkaniec gminy w Zachodniej Europie. Brak sk│adowiska odpad≤w na terenie gminy oraz ich wyw≤z na ªl▒sk zaczyna skutkowaµ coraz dotkliwiej dla kieszeni podatnik≤w. Ubieg│oroczny bud┐et zak│ada│ zako±czenie inwestycji w Pa│czewie w roku przysz│ym. Ten projekt Zarz▒du Miasta zosta│ przyjΩty przez RadΩ Miejsk▒, tymczasem w projekcie bud┐etu na rok 1998 pozycja ta nie wystΩpuje. Nie do╢µ, ┐e Rada Miejska zosta│a o╢mieszona, to zmarnotrawiono 5 852 600 PLN na inwestycjΩ, kt≤ra nie bΩdzie zrealizowana.

     W ramach ╢rodk≤w przeznaczonych na inwestycje w dziale oczyszczania miasta widoczny jest brak odpowiedzialno╢ci za przekazywane dane. WystΩpuj▒ tu niezgodno╢ci co do termin≤w realizacji inwestycji, oszacowania ich og≤lnych warto╢ci oraz ich realizacji. Np. 10 do 15% warto╢ci poszczeg≤lnych zada± realizowana jest przez dwa do trzech lat, natomiast 80% ich warto╢ci planuje siΩ zrealizowaµ w roku bie┐▒cym. Jest to kolejny "prezent" dla nastΩpnego zarz▒du miasta.

     W por≤wnaniu z rokiem ubieg│ym koszty eksploatacji w obszarze oczyszczania miasta zwiΩkszaj▒ siΩ o 179% a inwestycje zmniejszaj▒ siΩ o 21%. Jakie efekty maj▒ byµ osi▒gniΩte po wydatkowaniu tych kwot? Zastanowienie budzi r≤wnie┐ brak realnych szacunk≤w dot. np. ╢rodk≤w na utrzymanie i remont szalet≤w miejskich. W roku bie┐▒cym proponuje siΩ wydatkowaµ na ten cel 792 000 PLN, czyli wiΩcej ni┐ na wybudowanie kompostowni w latach ubieg│ych. Je╢li zadanie pod nazw▒ "kompostownia odpad≤w ro╢linnych" ma byµ wykonane do ko±ca 1999 roku za og≤ln▒ kwotΩ 5 300 000 PLN, to w roku bie┐▒cym nale┐y wykonaµ roboty na kwotΩ co najmniej 2 mln PLN a nie 280 tys. PLN, jak proponuje Zarz▒d.

     Sk│adowisko i zak│ad odpad≤w wielkogabarytowych mia│y byµ zrealizowane do ko±ca 1997 roku, tymczasem w projekcie ubieg│orocznego bud┐etu inwestycja ta nie zosta│a ujΩta. W projekcie bud┐etu na rok bie┐▒cy pojawia siΩ ona ponownie a na jej realizacjΩ przeznacza siΩ w tym roku jedynie 20 000 PLN. Jest to kolejny dow≤d na indolencjΩ Zarz▒du Miasta w procesie inwestycyjnym gdy┐ realizacja tego zadania przeci▒gnie siΩ do roku 2000.

     Kolejnym propagandowym sloganem jest ─stacja prze│adunkowa i sortownia odpad≤w komunalnych na Lublinku⌐. Pod tym has│em Zarz▒d Miasta zafundowa│ │odzianom samowolΩ budowlan▒ w postaci zakonspirowanego sk│adowiska odpad≤w. W ubieg│orocznym bud┐ecie okre╢lono termin zako±czenia tej inwestycji na koniec 1998 roku. Aby ten cel osi▒gn▒µ nale┐a│oby w projekcie bud┐etu na rok bie┐▒cy przeznaczyµ 13 mln PLN, podczas gdy Zarz▒d zaplanowa│ 4 770 000 PLN. Termin zako±czenia inwestycji zosta│ w ten spos≤b przesuniΩty na koniec 1999 roku, natomiast warto╢µ zadania w ca│o╢ci zosta│a zwiΩkszona o 100% bez zgody Rady Miejskiej.

     Ewenementem w skali og≤lnokrajowej jest zadanie pod nazw▒ "wysypisko Nowosolna I - odgazowanie i rekultywacja". Zarz▒d Miasta uprzednio okre╢li│ termin jego zako±czenia na 1997 rok, ale w roku ubieg│ym zosta│ on przesuniΩty na rok 1998 co poci▒gnΩ│o za sob▒ zwiΩkszenie warto╢ci zadania o 100%. W projekcie bud┐etu na rok 1998 przesuwa siΩ termin realizacji tego samego zadania do 2001 roku, co spowoduje zwiΩkszenie jego warto╢ci do wysoko╢ci 10 702 000 PLN, czyli czterokrotnie. W "Zapiskach radnego" autor Grzegorz Matuszak martwi│ siΩ na │amach "G│osu Porannego", i┐ w gminie ú≤d╝ marnotrawi siΩ grosz publiczny. Namawiamy Pana Przewodnicz▒cego aby powr≤ci│ do tego tematu i wskaza│ prawdziwych winowajc≤w trwoni▒cych publiczny pieni▒dz na tej budowie.

     W projekcie bud┐etu na rok 1998 pojawia siΩ zadanie pod nazw▒ "zak│ad utylizacji odpad≤w problemowych". Zadanie to rozpoczΩto w 1994 roku ale przez kolejne lata nie by│o realizowane. Po czterech latach Zarz▒d Miasta powraca do tej inwestycji ale nie wskazuje na co ma byµ wydatkowana kwota 20 000 PLN w 1998 roku z og≤lnej kwoty 6 000 000 PLN planowanej na jej realizacjΩ.

     Prawdziwy niepok≤j musi budziµ fakt, ┐e znaczne kwoty przeznaczone na inwestycje w obszarze oczyszczania miasta przez cztery lata nie przynosz▒ ┐adnych efekt≤w rzeczowych.   Najwy┐szy czas, aby Pan Prezydent wyt│umaczy│ │odzianom, co siΩ sta│o z pieniΩdzmi przeznaczonymi na rozwi▒zanie problemu oczyszczania miasta. Nale┐y zauwa┐yµ, ┐e w latach 96 - 98 Zarz▒d Miasta zamierza wydaµ na ten cel │▒cznie 20 mln PLN, nie daj▒c ┐adnych gwarancji na osi▒gniΩcie oczekiwanych efekt≤w.

     XIII
     W powy┐szym stanowisku nie ustosunkowujemy siΩ do wszystkich problem≤w, kt≤re nasuwaj▒ siΩ po lekturze projektu bud┐etu na rok 1998. Niemniej jednak zasygnalizowane przez nas zastrze┐enia w spos≤b oczywisty zobowi▒zuj▒ nas do odrzucenia proponowanego nam projektu bud┐etu.

Przewodnicz▒cy Klubu Radnych úPO - Liga ú≤dzka
Marek Karwowski

Informujemy ┐e siedziba Partii ChD III RP w úodzi mie╢ci siΩ przy Al. Pi│sudskiego 8 piΩtro VII pok .703, tel. 36-89-06.
Lokal czynny jest w godzinach 9.00-15.00.
Odby│y siΩ ju┐ zgromadzenia wojew≤dzkie we Wroc│awiu i Krakowie, wybrano na nich statutowe w│adze Partii.
Szczeg≤│owe relacje umie╢cimy w nastΩpnym numerze naszego biuletynu.

Wyst▒pienie Lecha Wa│Ωsy na Zje╝dzie Wojew≤dzkim ChD III RP we Wroc│awiu

Szanowni Pa±stwo,

     Przypad│ mi zaszczyt otwarcia pierwszego Wojew≤dzkiego Zjazdu Chrze╢cija±skiej Demokracji III Rzeczypospolitej Polskiej. Zanim jednak wypowiem tΩ formu│Ω i zanim poproszΩ wielebnego ksiΩdza o b│ogos│awie±stwo dla Zjazdu pragnΩ powiedzieµ parΩ s│≤w. Po co tworzymy partiΩ, kt≤rej deklaracjΩ i Statut znacie. ProszΩ Pa±stwa, ca│e ┐ycie walczy│em o normalno╢µ. Jako zwi▒zkowiec o normalne warunki pracy i p│acy. Jako polityk o normalny system ekonomiczny i demokracjΩ przedstawicielsk▒. W polityce zagranicznej o normalne miejsce w rodzinie wolnych narod≤w. Na koniec postanowi│em walczyµ o normalno╢µ na scenie politycznej. Polska ma system demokracji przedstawicielskiej, wybory tajne, wolne - ale ponad po│owa wyborc≤w nie idzie do urn. Widocznie nie maj▒ kogo wybieraµ. Polska scena polityczna nie powinna r≤┐niµ siΩ od obrazu takich scen na ╢wiecie. Powinna mieµ swoj▒ praw▒ i swoj▒ lew▒ stronΩ. Po ka┐dej z tych stron powinno byµ po trzy ugrupowania reprezentuj▒ce trzy temperamenty polityczne: umiarkowanie, populizm, niezadowolenie.

     Po lewej stronie mamy takie trzy partie: Unia Wolno╢ci reprezentuj▒ca umiarkowanie, SLD populizm, PSL niezadowolenie. Po prawej stronie mamy niezadowolonych zrzeszonych w ROPie; mamy te┐ formacjΩ populistyczn▒ - AWS (zwi▒zki zawodowe s▒ zawsze populistyczne); brakuje natomiast formacji umiarkowanej. Tak▒ partiΩ budujemy. Trzeba pamiΩtaµ, ┐e partii nie buduje siΩ przeciw komu╢. Tworzy siΩ j▒ ( z sukcesem) wtedy gdy czΩ╢µ ludzi uzna, ┐e dot▒d nie mia│a swej reprezentacji. Sukcesem jest wtedy, gdy uzna, ┐e ju┐ j▒ ma.

     Tworz▒c dzi╢ Chrze╢cija±sk▒ DemokracjΩ III Rzeczpospolitej Polskiej odwo│ujemy siΩ do tych sprawdzonych warto╢ci. Do wolno╢ci, godno╢ci i poszanowania ┐ycia. Wolno╢µ ma panowaµ tak w planie politycznym ? to siΩ nazywa demokracja. Jak i w planie ekonomicznym - naukowcy zw▒ to wolnym rynkiem. Godno╢µ ma dotyczyµ tak osoby ludzkiej jak i pracy, kt≤r▒ wykonuje. Godno╢µ nale┐y siΩ ludziom tylko dlatego, ┐e s▒ lud╝mi. Nale┐y im stworzyµ godne warunki pracy i p│acy, trudu i wypoczynku, godnie udaµ siΩ w ostatni▒ drogΩ i godnie spΩdziµ ┐ycie.

     I w│a╢nie zachowanie ludzkiego ┐ycia, prawo do niego jest najbardziej prymarnym z ludzkich praw. WiΩc mo┐e zacznijmy odliczaµ od drugiej strony: cz│owiek ma prawo do ┐ycia, ma prawo je prze┐yµ godnie, ma prawo je prze┐yµ w wolno╢ci. Taka nauka p│ynie do nas ze s│≤w Polskiego Papie┐a Jana Paw│a II. Postarajmy siΩ byµ pojΩtnymi uczniami.

     Chrze╢cija±ska Demokracja - te dwa s│owa nie odnosz▒ nas do historii my╢li politycznej. Odnosz▒ nas do dwu najpiΩkniejszych osi▒gniΩµ ludzko╢ci. Do najlepszego - i sprawdzonego jako najlepszy -system etyki i najlepszego systemu polityki. »eby╢my tylko potrafili ud╝wign▒µ ten ciΩ┐ar.

     Po raz pierwszy stan▒│em na czele partii. Nie zdarzy│o siΩ to ani w wypadku PC, ani te┐ BBWR. Dlatego robiΩ dzi╢ wyj▒tek od regu│y. Dlatego, ┐e uto┐samiam siΩ z propozycjami ideowymi partii. Ludno╢µ polski w swej wiΩkszo╢ci deklaruje przywi▒zanie do swych chrze╢cija±skich korzeni. Poparcie mamy zatem zapewnione. I zakorzenione w tradycji. W przededniu wej╢cia do struktur europejskich bΩdziemy mieli z czym tam wchodziµ. Bo wchodz▒c w te struktury nie wystarczy aportowaµ zak│ady gospodarcze czy te┐ czo│gi ? trzeba te┐ przynie╢µ warto╢ci. I my bΩdziemy z tymi warto╢ciami wchodziµ. Polityka, to nie jest tylko domena skuteczno╢ci. Politykom nie wolno odwracaµ siΩ od skuteczno╢ci plecami, ale musz▒ pamiΩtaµ, ┐e polityka, to przede wszystkim realizacja warto╢ci.

     Zauwa┐y│em te┐ pewien proces natury zar≤wno politycznej jak i psychospo│ecznej. Wra┐liwo╢µ na sprawy spo│eczne przesuwa siΩ z lewa w prawo. To nie w ksiΩgach Marksa znajduje siΩ zapis robotniczego interesu, ale w nauczaniu Jana Paw│a II. Socjalistyczne utopie poch│onΩ│y wiΩcej ofiar ni┐ kt≤rakolwiek ze ╢wiatowych wojen.

     Ludzie s▒ zniechΩceni do lewicowej doktryny i praktyki. Ale samo zniechΩcenie nie wystarczy. Trzeba im daµ alternatywΩ. Tak▒ powinna byµ nasza partia.

     S▒ wiΩc powody dla tworzenia partii politycznej. PatrzΩ na Pa±stwa i widzΩ, ┐e s▒ ludzie chΩtni j▒ tworzyµ. Powinni╢my zatem opisaµ, jaki bΩdzie nasz stosunek do partii ju┐ obecnych na scenie politycznej. Przede wszystkim stosunek do Akcji Wyborczej "Solidarno╢µ".

     Nasza formacja ma stanowiµ element pozaparlamentarnego poparcia dla AWS. Zosta│a powo│ana w przedwyborczej ciszy, tak aby by│o jasne, ┐e nie zamierza konkurowaµ. Stosunek do AWS (jest to relacja, kt≤r▒ najtrudniej opisaµ, bo jest to ugrupowanie ideowo najbli┐sze) daje siΩ zamkn▒µ w nastΩpuj▒cej kadencji: wspieraµ, wyrΩczaµ, zastΩpowaµ. Jeste╢my jak gdyby drug▒ lini▒ okop≤w z broni▒ wymierzon▒ w tym samym kierunku.

     Mo┐emy udzielaµ wsparcia, mo┐emy przej▒µ niekt≤re ciΩ┐ary walki. Mo┐emy - w ostateczno╢ci - staµ siΩ g│≤wn▒ lini▒ obrony. Naszymi g│≤wnymi nieprzyjaci≤│mi s▒ postkomuni╢ci. S▒ ludzie kt≤rzy pragn▒ przekre╢liµ nasze reformy i wr≤ciµ do w│adania nomenklatury, kt≤rzy pragn▒ odwojowaµ minion▒ dekadΩ. To jest nasz g│≤wny przeciwnik.

     Inne ugrupowania to wprawdzie konkurencja, ale te┐ - nie nale┐y o tym zapomnieµ - potencjalni koalicjanci. Aby mieµ jasno╢µ na scenie politycznej trzeba wiedzieµ, kto wr≤g, kto sojusznik, a stosunek do kogo bΩdzie definiowaµ ┐ycie polityczne. »ycie - jak wiadomo - nie sk▒pi niespodzianek. Przekona│ siΩ o tym m≤j przyjaciel Marian Krzaklewski, kt≤ry najpierw atakowa│ UniΩ, a potem musia│ stworzyµ z ni▒ koalicjΩ.

     Jestem pewien, ┐e dzisiaj jest klimat dla my╢li chrze╢cija±sko demokratycznej. Bezpiecze±stwo europejskie wczoraj jeszcze budowane by│o na r≤wnowadze strachu, opiera│a siΩ na rakietach. Dzisiaj, bardziej ni┐ rakiet potrzeba nam oparcia o warto╢ci. Szczeg≤lnie nam, tu w Polsce. Stoi przed nami zadanie odbudowania tkanki spo│ecznej zniszczonej przez p≤│wiecze panowania komunist≤w.

      Niszcz▒ce ich dzia│anie mia│o dwa tory: po pierwsze likwidowa│o fizycznie elity lub wypycha│o je na emigracjΩ. Po drugie za╢ wprowadzi│y w g│owy ludzi zamieszanie, poprzestawiano warto╢ci powysuwano fa│szywe autorytety. Z tym wszystkim bΩdziemy musieli zrobiµ porz▒dek. Odbudowanie ┐ycia politycznego i jego powr≤t do normalno╢ci ? to nasz g│≤wny cel.

     Jestem szczeg≤lnie rad, ┐e pierwsze nasze spotkanie nastΩpuje w│a╢nie we Wroc│awiu, mie╢cie poszkodowanym przez ┐ywio│. Ma on, ┐ywio│, pr≤cz niszcz▒cego dzia│ania i to konstruktywne, ┐e polaryzuje postawy ludzkie. Pokazuje, kto by│ aktywny, a kto siedzia│ z za│o┐onymi rΩkoma. Wroc│aw potrafi daµ nam ludzi wypr≤bowanych. Dlatego pierwsze spotkanie nastΩpuje we Wroc│awiu.

     Prosimy duchownych o b│ogos│awie±stwo, wszystkich Pa±stwa o uwagΩ - Pierwszy Zjazd Wojew≤dzkiej Chrze╢cija±skiej Demokracji III Rzeczypospolitej Polskiej uwa┐am za otwarty.