|
W 1919 roku w wyniku
po│▒czenia dw≤ch fabryk samolot≤w powsta│a sp≤│ka Bayerische Flugwerke Motoren , przemianowana w rok p≤╝niej
na Bayerische Motoren Werke AG. Siedzib▒ firmy by│o Monachium, za╢ logo firmy to stylizowane ╢mig│o.
Nale┐y pamiΩtaµ,
┐e nast▒pi│o to kr≤tko po zako±czeniu I wojny ╢wiatowej. ProdukcjΩ uzbrojenia wstrzyma│
Traktat Wersalski, zak│ady zbrojeniowe zmuszone by│y przestawiµ siΩ na produkcjΩ pokojow▒.
Jednocze╢nie zubo┐a│a ludno╢µ poszukiwa│a przede wszystkim tanich ╢rodk≤w lokomocji.
Ta sytuacja spowodowa│a,
┐e bardzo szybko powstawa│y nowe wytw≤rnie motocykli, zw│aszcza w okolicach Berlina (ponad 100)
oraz Norymbergii (ok.40), bardzo czΩsto przekszta│cane z fabryk rower≤w. Obserwowano tak olbrzymi rozw≤j
produkcji motocykli, ┐e w samych Niemczech, w 1927 roku je╝dzi│o tam ponad 400.000 tych pojazd≤w.
W tym czasie
firma wykorzysta│a panuj▒c▒ sytuacjΩ i zainteresowa│a siΩ motocyklami.
By│o to o tyle │atwiejsze, ┐e zak│ady lotnicze BFW (Bayerische Flugzeug Werke), zanim sta│y siΩ czΩ╢ci▒ BMW,
produkowa│y wcze╢niej motocykle Flink i Helios, oraz silniki motocyklowe o pojemno╢ci skokowej 496 cm3,
kupowane przez mniej lub bardziej znane firmy, jak: Victoria, Bison, SBD, SMW Hennigeri i inne. To w│a╢nie
konstruktorowi Martinowi Stolle BMW zawdziΩcza to, co do dnia dzisiejszego wyr≤┐nia jej motocykle :
dwucylindrowy silnik typu "boxer", stosowany w Victorii KR 1. (Warto dodaµ, ┐e dwucylindrowy silnik boxer
wprowadzi│a do produkcji angielska firma Fee [p≤╝niej Douglas] w 1905 roku.) Po odej╢ciu Stolle'a do Victorii
≤wczesny dyrektor fabryki zdecydowa│, ┐e motocykle otrzymaj▒ znan▒ z samolot≤w markΩ BMW, a do skonstruowania
nowego motocykla zaanga┐owa│ m│odego konstruktora silnik≤w lotniczych Maxa Friza. Zbudowany przez Friza
motocykl pojawi│ siΩ w 1923 roku.
By│ to model R 32, prekursor rozwi▒za±
(rama rurowa, przeciwbie┐ny silnik ustawiony poprzecznie do osi pojazdu i zblokowany ze skrzyni▒ bieg≤w,
napΩd tylnego ko│a wa│kiem z przegubami) charakterystycznych p≤╝niej dla tej marki. W zasadzie od samego
pocz▒tku firma s│ynie z innowacji i prekursorskich rozwi▒za±.
W
1924 roku in┐. Schleicher skonstruowa│ motocykl, kt≤ry od pierwszego modelu r≤┐ni│ siΩ g≤rnozaworowym
silnikiem. By│a to BMW R 37 o pojemno╢ci tak┐e 500 cm3, lecz mocy zwiΩkszonej do 11,5 kW (16 KM). W
nastΩpnym roku pojawi│ siΩ jednocylindrowy typ R 39 - g≤rnozaworowy, o pojemno╢ci 250 cm3, za╢ w 1926 roku
powsta│ turystyczny model R 42, osi▒gaj▒cy moc 8,7 kW (12 KM) z 500 cm3. Pojazdy tej marki s│yn▒ z walor≤w
trakcyjnych i niezawodno╢ci, co decyduje o ich sukcesach w konfrontacji z innymi pojazdami.
Na licencji Austin 7
w 1928 roku BMW buduje sw≤j pierwszy samochodzik DIXI z czterocylindrowym silnikiem o pojemno╢ci 750 cm3
i mocy 15 KM.
Do wy╢cig≤w BMW
przygotowuje
w specjalne maszyny z silnikami o pojemno╢ci skokowej 350 cm3, 500 cm3 i 750 cm3, z rozrz▒dem
g≤rnozaworowym, wa│kiem w g│owicy i sprΩ┐ark▒ (w modelach 500 i 750) osadzon▒ na czopie wa│u korbowego.
W 1929 roku zbudowano dwucylindrow▒ 750 - s│ynn▒ zdobywczyniΩ wielu ╢wiatowych rekord≤w.
W
dniu 9 wrze╢nia 1929 roku monachijczyk Ernst Henne na tym motocyklu (BMW 750 ze sprΩ┐ark▒) przekroczy│ ko│o
Ingolstadtu prΩdko╢µ 200 km/h i ustanowi│ rekord ╢wiata dla motocykli, osi▒gaj▒c 216,05 km/h. W
nastΩpnych latach kilkakrotnie poprawia│ swoje rekordy. 28 listopada 1937 roku "przelecia│" na motocyklu
BMW 500 ze sprΩ┐ark▒ odcinek autostrady miΩdzy Monachium a Ingolstadtem z prΩdko╢ci▒ 279,5 km/h,
ustanawiaj▒c kolejny rekord ╢wiata, kt≤ry utrzyma│ siΩ przez 14 lat, do 1951 roku (sic!).
W latach
trzydziestych firma BMW kontynuuje koncepcjΩ konstrukcyjn▒ modelu R 32, wprowadzaj▒c jednak
zmiany w podwoziu. W 1929 roku w modelu R 11 zmieniono ramΩ z rurowej na t│oczon▒ (od tego
czasu produkowano motocykle z dwoma rodzajami ram), za╢ w 7 lat p≤╝niej wprowadzono z powrotem
ramy rurowe. W 1935 roku ╢wiat│o dzienne ujrza│ model R 12 z pierwszym, seryjnie produkowanym
widelcem teleskopowym w zawieszeniu przedniego ko│a. Motocykl ten by│ pierwsz▒
konstrukcj▒ BMW, w kt≤rej do╢wiadczalnie zastosowano napΩd ko│a w w≤zku
 bocznym.
W dwa lata p≤╝niej pojawia siΩ model R 51 z silnikiem g≤rnozaworowym, o pojemno╢ci 500 cm3 i mocy 24 KM,
z hydraulicznym zawieszeniem tylnego ko│a. W tym czasie konstrukcje firmy BMW staj▒ siΩ wzorem ciΩ┐kiego
motocykla niemieckiego.
W 1939 przychodzi
najwiΩkszy sukces BMW w wy╢cigach motocyklowych - zwyciΩstwo Georga Meiera (jako pierwszy
do tej pory obcokrajowiec na zagranicznej maszynie) w znanym angielskim wy╢cigu Tourist Trophy, na wyspie Man. W tym samym roku Meier uzyska│ tytu│
mistrza Europy w klasie do 500 cm3.
Lata II Wojny ªwiatowej to portfel zam≤wie± dla armii niemieckiej. Najs│ynniejsz▒
i najbardziej zaawansown▒ konstrukcj▒ wojenn▒ by│ model R 75 Sahara, z silnikiem g≤rnozaworowym, napΩdem
ko│a w≤zka, motoreduktorem i hydraulicznym hamulcem tylnego ko│a.
Po wojnie fabryka
wznawia produkcjΩ motocykli w 1948 roku lekkim jednocylindrowym modelem R 24, o
 pojemno╢ci 250
cm3 i mocy 12 KM. W 1950 roku oferowany jest pierwszy powojenny boxer - R 51/2. Jest to nieco zmodyfikowana
wersja przedwojennego R 51.
Znowu przychodz▒
sukcesy sportowe. Pierwsza ekipa BMW : Wilhelm Noll i Fritz Cron w 1954 roku zdobywa tytu│ Mistrza ªwiata
w wy╢cigach motocykli z w≤zkami. ú▒cznie kierowcy BMW zdobyli a┐ 19 takich tytu│≤w.
Rok 1955
przynosi now▒ seriΩ boxer≤w R 50 i R 60, z wahaczem pchanym w przednim zawieszeniu.
Pojawia siΩ ich najsilniejsza odmiana - s│ynny R69S o mocy 42 KM z 600 cm3. Model ten przez
prawie 10 lat by│ najszybszym seryjnym BMW i jednym z najszybszych motocykli ╢wiata w swoim czasie, osi▒gaj▒c niemal 180 km/h.
DziΩki zam≤wieniom rz▒dowym i eksporcie do USA, kupowany przez wszystkie policje ╢wiata,
R 69 S pozwoli│ przetrwaµ firmie BMW silny kryzys (produkcja motocykli w 1969 roku spad│a
do 4700 sztuk ) i dominacjΩ Anglik≤w w latach 60.
W 1969 roku BMW
buduje now▒ fabrykΩ i przenosi produkcjΩ motocykli do Spandau w Berlinie Zachodnim.
 Jednocze╢nie prezentuje
now▒, 6 seriΩ boxer≤w. Na ╢wiecie zaczyna siΩ boom motocyklowy, na rynku zaczynaj▒ dominowaµ jedno╢lady
japo±skie. Na piΩµdziesiΩciolecie BMW w 1973 roku firma przedstawia ukoronowanie serii 6 - model R 90 S,
dor≤wnuj▒cy osi▒gami pojazdom japo±skim. Ponadto, maszyna ta charakteryzuje siΩ bardzo dobrymi w│a╢ciwo╢ciami
jezdnymi : elastyczno╢ci▒ silnika i komfortem zawieszenia. Jako jedna z nielicznych firm europejskich, BMW
nawi▒zuje r≤wnorzΩdn▒ walkΩ o rynek z firmami japo±skimi.
Na pocz▒tku 1976
BMW AG dzielli siΩ, wyodrΩbiaj▒c fabrykΩ motocykli powo│uje do ┐ycia BMW Motorrad GmbH. W tym samym roku
firma wprowadza na rynek pierwszy wielkoseryjny model z pe│n▒ os│on▒ aerodynamiczn▒ - R 100 RS. Ten
sportowo-turystyczny motocykl umo┐liwia│ komfortow▒ podr≤┐ przy wysokich prΩdko╢ciach.
Dwa lata p≤╝niej ╢wiat│o dzienne
ujrza│ prekusror wsp≤│czesnych motocykli turystycznych - R 100 RT. Podobnie jak R 100 RS,
bazowa│ na nieos│oniΩtym R 100/7 i posiada│ obszern▒ owiewkΩ. Dolna czΩ╢µ os│ony by│a identyczna jak w
R 100 RS, natomiast g≤rna, znacznie szersza, posiada│a wysok▒ i szerok▒ szybΩ. Motocykl, dziΩki szerokiej
kierownicy i wygodnej pozycji pasa┐er≤w, zapewnia│ wysoki komfort jazdy. W standardowym wyposa┐eniu znajdowa│y
siΩ kufry podr≤┐ne.
W 1980 roku pojawi│ siΩ pierwszy model
enduro - R80G/S. Osobliwo╢ci▒ tego modelu by│o zastosowanie po raz pierwszy w wielkoseryjnej produkcji
jednostronnego wahacza typu Monolever w zawieszeniu tylnego ko│a. Jednostronny wahacz by│ jednocze╢nie
obudow▒ wa│u Kardana. W rok p≤╝niej, na specjalnie przygotowanym R 80 G/S kierowca fabryczny, Hubert Auriol,
zdobywa pierwsze zwyciΩstwo dla BMW w rajdzie Pary┐ - Dakar. P≤╝niej ekipa BMW bΩdzie w tym
rajdzie zwyciΩ┐aµ jeszcze wielokrotnie.
 Na pocz▒tku lat
osiemdziesi▒tych BMW wprowadza do produkcji rewolucyjny model K 100. Rozwi▒zania zastosowane i wprowadzane na przestrzeni lat w tym motocyklu znajd▒ zastosowanie w p≤╝niejszych
modelach wszystkich licz▒cych siΩ producent≤w motocykli na ╢wiecie. Motocykl posiada zupe│nie nowy, le┐▒cy,
czterocylindrowy silnik, ch│odzony ciecz▒. Silnik zblokowany ze skrzyni▒ bieg≤w i jednostronnym wahaczem
stanowi czΩ╢µ no╢n▒ motocykla. Po raz pierwszy w seryjnym motocyklu sterowaniem silnika zarz▒dza elektronika
z wtryskiem paliwa. W modelu z 1988 roku pojawia siΩ pierwszy na ╢wiecie, seryjny system ABS. W 1991 roku BMW
zaskakuje wprowadzeniem katalizatora z sond▒ Lambda w modelu K 1 i K 100 RS. Nale┐y uzupe│niµ, ┐e w
miΩdzyczasie BMW sukcesywnie wprowadza jednostronny wahacz w tylnym zawieszeniu we wszystkich modelach.
W 1987 roku w modelu R 100 GS zastosowano now▒, udoskonalon▒ wersjΩ jednostronnego wahacza - Paralever.
W siedemdziesi▒t lat od prezentacji
R 32 w 1993 roku trafia do sprzeda┐y motocykl nowej generacji z o╢miozaworowym boxerem - R 1100 RS.
Tym razem zadziwia przednie zawieszenie Telelever. Jest ono po│▒czeniem widelca teleskopowego, kt≤ry ma
tylko funkcjΩ prowadzenia ko│a i wahacza z centralnym elementem resoruj▒co-t│umi▒cym. Zawieszenie tylne
stanowi wahacz Paralever. Silnik, boxer nowej generacji, wyposa┐ony w 4 zawory na cylinder i rozrz▒d HC,
osi▒ga moc 90 KM z 1085 cm3.
W latach
dziewiΩµdziesi▒tych XX w. BMW sukcesywnie wprowadza kolejne odmiany o╢miozaworowych boxer≤w R1100 i R850.
W 1997 firma posiada w swojej ofercie pierwszy motocykl typu cruiser - R 1200 C. Znacz▒cej modyfikacji
poddane s▒ modele serii K - 1200 RS i 1200 LT. Na jesieni 1999 roku poddano modyfikacji jednocylindrowca F650.
Od tej pory wszystkie produkowane motocykle BMW zasilane s▒ wtryskiem benzyny. Rajd Pary┐ - Dakar w 2000
roku przynosi spektakularne zwyciΩstwo zag│ogi BMW : cztery pierwsze miejsca przypad│y zawodnikom
bia│o-niebieskich, a zmodyfikowany F 650 GS triumfuje, podobnie jak przed 20 laty R 80 G/S. Planuje siΩ
wprowadzenie do produkcji boksera ch│odzonego ciecz▒ z rozrz▒dem desmodromicznym.
Ciekawe czym jeszcze zaskocz▒ nas in┐ynierowie BMW ?
| 
