MODELE

R 1100 RS

        Na jesiennej wystawie w Kolonii w 1992 roku, BMW zaprezentowa│o silnik nowej generacji, o╢miozaworowego boksera. Kilka tygodni p≤╝niej, zim▒ '92 roku ╢wiat│o dzienne ujrza│ pierwszy motocykl z tym silnikiem - R1100RS. Ten model zapocz▒tkowa│ ca│▒ seriΩ nowych motocykli, opartych na nowym silniku oraz ciekawych, zunifikowanych rozwi▒zaniach konstrukcyjnych i niecodziennej stylizacji. DziΩki nowej gamie pojazd≤w, firma bije nie notowane dot▒d rekordy sprzeda┐y, wyprzedzaj▒c po raz pierwszy w historii na niemieckim rynku japo±skiego konkurenta, firmΩ Kawasaki.

         W nowej serii motocykli, o roboczym oznaczeniu R259, niew▒tpliwie silnik jest elementem najbardziej przyci▒gaj▒cym wzrok. Bokser nowej generacji  jest nowoczesn▒ jednostk▒ napΩdow▒, a koncepcja jego budowy powsta│a ju┐ w 1984 roku. Ta konstrukcja bardzo odbiega od dotychczas znanych silnik≤w OHV. Na odlewan▒ ze stopu aluminium obudowΩ sk│adaj▒ siΩ dwie czΩ╢ci, dzielone w pionowej p│aszczy╝nie (dotychczas obudowa silnika by│a tunelowa). Wa│ korbowy │o┐yskowany jest na dw≤ch panewkach. Maj▒c na wzglΩdzie szeroko╢µ silnika, zastosowano ponadkwadratowe proporcje ╢rednicy cylindra 99 mm przy 70,5 mm skoku t│oka. G│adzie cylindr≤w pokryto bardzo trwa│▒ warstw▒ pow│oki krzemowo-niklowej. Stopy korbowod≤w dzielone s▒ metod▒ │amania, dziΩki czemu uzyskano bardzo wysok▒ dok│adno╢µ monta┐u. DziΩki lekkim t│okom i korbowodom poziom wibracji jest niski. W ka┐dej g│owicy pracuj▒ cztery zawory. W celu redukcji szeroko╢ci silnika, zrezygnowano z rozrz▒du DOHC i zastosowano niekonwencjonalny, po╢redni wariant sterowania zawor≤w : High Camshaft - HC. Pod wa│em korbowym znajduje siΩ wa│ek po╢redni, kt≤ry za pomoc▒ │a±cuch≤w napΩdza kr≤tki wa│ek rozrz▒du znajduj▒cy siΩ w dolnej czΩ╢ci ka┐dej g│owicy. Wszystkie │a±cuchy poprowadzono w specjalnych, bardzo d│ugich p│ozach napinaj▒co-wyciszaj▒cych, co zapewnia cichobie┐no╢µ ich pracy. Kr≤tkie popychacze szklankowe, wsp≤│pracuj▒ce z wa│kiem rozrz▒du, naciskaj▒ na rozwidlone d╝wigienki zaworowe. Luzy zaworowe regulowane s▒ tradycyjnie, ╢rubami. W celu zwiΩkszenia trwa│o╢ci krzywek wa│k≤w rozrz▒du, wykonano je ze spiek≤w metali. Silnik ch│odzony jest dwojako : klasycznie powietrzem, oraz olejem, Do tego celu niezbΩdny jest odpowiednio wydajny i pojemny, zawieraj▒cy 4,5 litra oleju, uk│ad smarowania, dlatego w silniku R1100 zastosowano dwie pompy oleju : jedna t│oczy olej w uk│adzie smarowania, druga za╢ przet│acza olej ch│odz▒cy silnik, a obie napΩdzane s▒ wa│kiem po╢rednim rozrz▒du. Ch│odnicΩ oleju umieszczono w dolnej czΩ╢ci owiewki, z charakterystycznym dla samochod≤w BMW wlotem powietrza. 

          Ca│kowicie nowa jest skrzynia bieg≤w. Po raz pierwszy w bokserach BMW zastosowano prze│o┐enie wstΩpne - moment obrotowy ze sprzΩg│a przekazywany jest na wa│ek po╢redni, z t│umikiem drga± i ko│em zΩbatym przek│adni wstΩpnej. DziΩki takiemu rozwi▒zaniu ko│a skrzyni obraca│y siΩ wolniej z korzy╢ci▒ dla trwa│o╢ci, oraz zmniejszono reakcje na zmiany obci▒┐e± silnika.

          Now▒ jednostk▒ napΩdow▒ steruje elektroniczny uk│ad wtryskowy Bosch Motronic. W uk│adzie wydechowym, wykonanym ze stali nierdzewnej, nie zabrak│o katalizatora. Odpowiedni▒ ilo╢µ energii elektrycznej, gwarantuj▒cej niezawodn▒ pracΩ rozbudowanych urz▒dze± elektronicznych, zapewnia alternator o mocy 700 W, umocowany w przedniej czΩ╢ci nad korpusem silnika. W modelach wyposa┐onych dodatkowo w drugiej generacji uk│ad ABS, montowany jest jeszcze mocniejszy alternator, dostarczaj▒cy dodatkowe 100 W.

          Silnik, a w zasadzie zesp≤│ napΩdowy, poza dostarczaniem si│y napΩdowej spe│nia drug▒, bardzo wa┐n▒ funkcjΩ - jest g│≤wnym elementem no╢nym motocykla. W nim │o┐yskowane s▒ wahacze - przedni Telelever i tylny Paralever. O ile Paralever, pojedynczy wahacz z dr▒┐kiem reakcyjnym, by│ ju┐ znany z wcze╢niejszych konstrukcji BMW, o tyle Telelever by│ ca│kowicie nowym rozwi▒zaniem, zaskakuj▒cym swoj▒ niecodzienno╢ci▒. System ten jest niejako po│▒czeniem zawieszenia zwrotnicowego z widelcem teleskopowym. Rury widelca maj▒ za zadanie jedynie prowadziµ przednie ko│o, za╢ t│umienie nier≤wno╢ci przej▒│ centralnie umieszczony element resoruj▒co-t│umi▒cy, umieszczony jednym ko±cem w wahaczu, a drugim w ramie pomocniczej, kt≤ra mocuje jednocze╢nie g≤rn▒ p≤│kΩ widelca. Wahacz, przypominaj▒cy literΩ A, z jednej strony │o┐yskowany jest w bloku silnika, z drugiej za pomoc▒ przegubu kulistego mocuje obrotowo przedni widelec. Zalety Telelevera docenia siΩ podczas jazdy - nurkowanie przodu podczas hamowania jest zjawiskiem obcym, za╢ uderzenia powsta│e wskutek pracy ABS-u nie s▒ przenoszone na kierownicΩ i ramiona kierowcy. Nowa konstrukcja przedniego zawieszenia jest bardzo sztywna, wyra╝nie zredukowano podstawowe wady widelca teleskopowego : pracΩ na zginanie oraz wewnΩtrzne tarcie podczas pracy.

        Ergonomia w R 1100 RS jest wzorowa. Kierowca mo┐e dostosowaµ do swoich preferencji i warunk≤w drogowych sztywno╢µ zar≤wno tylnego jak i przedniego zawieszenia. Ponadto, w du┐ym zakresie mo┐na regulowaµ ramiona kierownicy, k▒t pochylenia przedniej szyby, ... a tak┐e, tr≤jstopniowo, wysoko╢µ siedzenia kierowcy. Za kanap▒, tradycyjnie w motocyklach spod bia│o-niebieskiego ╢mig│a, znajduje siΩ schowek. Poza kompletem narzΩdzi i fabrycznym zestawem do awaryjnej naprawy opon bezdΩtkowych zostaje sporo wolnego miejsca. Jak niezast▒pione to miejsce wiedz▒ wszyscy, kt≤rzy choµ trochΩ podr≤┐uj▒...

opracowa│ : Wojciech Olejnik
foto : BMW