Zmiana kodu ┐ycia

"Stworzony na podobie±stwo Boga, cz│owiek jest czym╢ wiΩcej ni┐ tylko sum▒ swoich gen≤w. Cz│owiecze±stwo nie mo┐e zostaµ sprowadzone do mechanizm≤w genetycznych."

O╢rodek Bioetyki Chrze╢cija±stwa

Osi▒gniΩcia genetyki prowadz▒ce do udoskonalania ro╢lin oraz zwierz▒t w celu lepszego wykorzystania ich jako pokarmu, sprowadzi│y naukowc≤w na drogΩ bada± zmierzaj▒cych do zmian w genetycznym kodzie ┐ycia cz│owieka. Badania te maj▒ na celu udoskonalenie organizmu cz│owieka, tak aby mo┐na by│o przewidzieµ, od pocz▒tku jego narodzin, jego status spo│eczny oraz miejsce w spo│ecze±stwie. Trudno powiedzieµ czy w przysz│o╢ci bΩdziemy jej zawdziΩczaµ wiΩcej dobrego czy te┐ z│ego.

Dzisiejsze techniki stosowane w medycynie pozwalaj▒ lekarzom na wczesne, bo jeszcze w okresie p│odowym, wykrywanie wad genetycznych. Rewolucja w dziedzinie genetyki mia│a pocz▒tek 4 wrze╢nia 1990, kiedy to lekarze z National Institute of Health (USA) przeprowadzili na pacjentce chorej na SCID (ciΩ┐ki wrodzony niedob≤r odporno╢ci) udany zabieg genetyczny polegaj▒cy na usuniΩciu bia│ych, uszkodzonych krwinek oraz zast▒pieniu w nich uszkodzonego genu. W ci▒gu czterech miesiΩcy powt≤rzono ten zabieg cztery razy i stan zdrowia pacjentki radykalnie siΩ polepszy│. Obecnie wystarczy co jaki╢ czas powt≤rzyµ zabieg, aby utrzymaµ jej system immunologiczny w dobrym stanie. Naukowcy stwierdzili, ┐e przyczyn▒ ponad 3200 chor≤b, miedzy innymi SCID i hemofilii, jest defekt pojedynczego genu. Wiele innych powa┐nych schorze± spowodowanych jest z wadami kilku gen≤w odpowiedzialnych za uk│ad odporno╢ciowy cz│owieka. Naukowcy wychodz▒cy z za│o┐enia, ┐e tylko wnikliwe rozpoznanie ka┐dego pojedynczego genu znajduj▒cego siΩ w kodzie DNA pozwoli na zapobie┐enie wielu chor≤b ju┐ w fazie p│odu, staraj▒ siΩ opracowaµ mapΩ ludzkiego genomu. S▒ przekonani, ┐e tylko taka mapa pozwoli na wyja╢nienie genetycznego pod│o┐a wszystkich aspekt≤w ludzkiego ┐ycia. Zanim to jednak nast▒pi, genetycy bΩd▒ musieli rozwi▒zaµ jeszcze bardzo wiele powa┐nych problem≤w. Obecnie wiΩkszo╢µ zmian w kodzie genetycznym, dokonywana jest poza organizmem, a poza tym terapie te najczΩ╢ciej dotycz▒ kom≤rek krwi, kt≤re niestety ┐yj▒ jedynie kilka miesiΩcy. "Zreperowane" kom≤rki po wspomnianym okresie zanikaj▒ w zwi▒zku z czym zabieg trzeba regularnie powtarzaµ.

Lekarze-genetycy staraj▒ siΩ obecnie (tak aby oszczΩdziµ ich pacjentom regularnie powtarzanych nieprzyjemnych zabieg≤w) dotrzeµ do kom≤rek macierzystych. Gdyby uda│o im siΩ zast▒piµ uszkodzony gen w "kom≤rce- matce" zdrowym, prawdopodobnie zostanie on tam do ko±ca ┐ycia pacjenta i bΩdzie siΩ powiela│ we wszystkich powsta│ych z niego kom≤rkach. Problem polega jednak na tym, ┐e bardzo trudno jest zidentyfikowaµ owe szczeg≤lne kom≤rki.

Genetyka ma wiele twarzy. Opr≤cz du┐ych osi▒gniΩµ zwi▒zanych z terapi▒ genetyczn▒, mo┐na j▒ tak┐e wykorzystaµ do innych cel≤w. Jednym mo┐e byµ tzw. eugenika (rozmna┐anie selektywne). Przer≤┐ne organizacje stoj▒ce na stra┐y praw etyki genetycznej przypominaj▒ naukowcom, i┐ tak▒ zabaw▒ w boga jako pierwszy zaj▒│ siΩ Hitler. W latach 30 i 40 pr≤bowa│ on "wyhodowaµ" rasΩ "nadludzi" │▒cz▒c ze sob▒ genetycznie doskona│e pary aryjskie (Hitlerjugend), kt≤rych zadaniem by│o p│odzenie "idealnych" dzieci. Jednocze╢nie hitlerowcy eksterminowali wszystkie te rasy i grupy ludzi, kt≤re by│y ich zdaniem genetycznie ska┐one. Organizacje te twierdz▒, ┐e istnieje uzasadniona obawa, i┐ ludzie (przede wszystkim bogatsi), bΩd▒ starali siΩ polepszyµ materia│ genetyczny swoich dzieci (ju┐ teraz jest mo┐liwe nawet na etapie p│odu stwierdzenie sk│onno╢ci do ponad 50 chor≤b), co mo┐e doprowadziµ do dyskryminacji ludzi z wrodzonymi wadami genetycznymi. Mimo i┐ wizja "projektowanych dzieci" jest jeszcze w fazie pomys│u, ju┐ teraz genetycy wyodrΩbnili szereg gen≤w odpowiedzialnych za niekt≤re cechy cz│owieka. Znane s▒ ju┐ genetyczne uwarunkowania homoseksualizmu, alkoholizmu, oraz, co wa┐niejsze, geny wp│ywaj▒ce na poziom inteligencji, sprawno╢µ fizyczn▒ i si│Ω. Pomimo tak du┐ych korzy╢ci jakie mo┐e przynie╢ eugenika, zwarzywszy na zagro┐enia z ni▒ zwi▒zane obecnie w USA jak i w krajach Unii Europejskiej do╢wiadczenia genetyczne maj▒ce na celu ulepszanie gen≤w i umieszczanie ich w kodzie genetycznym, tak by zosta│y przeniesione na przysz│e pokolenia s▒ prawnie zakazane.

Sero