Poziom czwarty

G≤ruj▒cy nad r≤wninami zachodniej Kenii, imponuj▒cy szczyt Elgon jest prawdopodobnie wylΩgarni▒ wirusa tak zara╝liwego jak przeziΩbienie, a przy tym nios▒cego ╢mierµ r≤wnym stopniu, co d┐uma. Dotychczas nie znaleziono na± lekarstwa.
Zak│ada siΩ, ┐e stamt▒d pochodzi wirus Marburg wywieraj▒cy na organizm wp│yw podobny do choroby popromiennej, powoduj▒c utratΩ ow│osienia i powa┐ne krwotoki wewnΩtrzne. Pierwsze ogniska zachorowa± na tzw. chorobΩ marbursk▒ wywo│a│y sensacje. W 1967 roku wirus ten zdziesi▒tkowa│ pracownik≤w fabryki szczepionek w Marburgu, w Niemczech. W zak│adzie wykorzystywano kom≤rki ma│p pochodz▒cych z Ugandy. Jedna z ma│p by│a zara┐ona. W jaki╢ spos≤b-dok│adna droga zaka┐enia nie jest znana-choroba rozprzestrzeni│a siΩ w╢r≤d os≤b zajmuj▒cych siΩ zwierzΩtami. Lekarze byli przera┐eni tym, co widzieli. Wirus zdawa│ siΩ koncentrowaµ w najbardziej zaskakuj▒cych miejscach-wewn▒trz ga│ki ocznej i w j▒drach. Na 31 os≤b zaatakowanych przez wirusa zmar│o siedem.

Marburg zaatakowa│ ponownie w 1980 roku.1 stycznia 56-letni in┐ynier z Francji, odwiedzi│ po│o┐on▒ na wzg≤rzu Elgon w d┐ungli kenijskiej JaskiniΩ Kitum. Nigdy siΩ nie dowiemy, co siΩ wtedy sta│o, ale tydzie± p≤╝niej wyst▒pi│ u niego narastaj▒cy b≤l g│owy. Wzros│a gor▒czka i zacz▒│ wymiotowaµ. Oczy poczerwienia│y, twarz po┐≤│k│a i pokry│a siΩ licznymi wypryskami. Z czasem wypryski zsinia│y, a twarz w dziwny spos≤b znieruchomia│a. MΩ┐czyzn▒ sta│ siΩ dra┐liwy i podniecony, jak gdyby dosta│ udaru m≤zgu. Bezradni lekarze wys│ali go do Nairobi. W po│owie lotu mΩ┐czyzna zacz▒│ wymiotowaµ czarn▒ krwi▒. Z nosa tak┐e s▒czy│a siΩ krew. Wirus pr≤bowa│ znale╝µ nowego gospodarza: poprzedni ju┐ umar│... Do dzisiaj niewiele wiemy o niszczycielskim wirusie. Marburg nale┐y do szczeg≤lnej grupy wirus≤w okre╢lanej przez naukowc≤w mianem "pojawiaj▒cych siΩ wirus≤w". Naukowcy wiedz▒ o nim tylko tyle, ┐e zabija jedn▒ osobΩ na cztery zaka┐one, pochodzi z Afryki, jest wysoce zara╝liwy i nie ma na niego lekarstwa.

Jednym z najbardziej znanych wirus≤w tej samej grupy, co Marburg jest wirus HIV (wirus nabytego zaniku odporno╢ci). Podobnie jak w przypadku innych wirus≤w tego rodzaju, do tej pory nie odnaleziono ╝r≤d│a pochodzenia. Czy pochodzi ze ╢rodowiska naturalnego? Je╢li tak, to czy przenosz▒ go komary, ma│py czy te┐ ro╢liny. Niekt≤re teorie wskazuj▒ na to, ┐e powsta│ w laboratorium jako bro± biologiczna lub jako ╢rodek do kontrolowania populacji kraj≤w trzeciego ╢wiata. Niestety nie znamy jeszcze potwierdzonych informacji na ten temat. Wszystko to tylko teorie. Prowadzone na szerok▒ skalΩ badania pozwalaj▒ jedynie przypuszczaµ, ┐e ╝r≤d│em s▒ koloni ma│p w Afryce.

Pomimo straszliwych objaw≤w chorobowych, Marburg nie jest najbardziej ╢mierciono╢nym wirusem na ╢wiecie. DziewiΩµ lat po odkryciu choroby marburskiej, w ╢rodkowej Afryce wyst▒pi│y ogniska zachorowa± wywo│ane przez znacznie bardziej niszczycielskiego wirusa.

W lipcu 1976 roku zmar│ suda±ski biznesmen, przy czym objawy chorobowe by│y podobne do choroby marburskiej. W nie d│ugim czasie-wskazuj▒c na te same objawy-zmarli jego wsp≤│pracownicy. Choroba rozprzestrzeni│a siΩ w szybkim tempie. Wska╝nik ╢miertelno╢ci tego nowego wirusa wynosi│ 50%. W obawie o w│asne ┐ycie mieszka±cy rozpierzchli siΩ po buszu. Pozbawiony ┐ywiciela wirus wycofa│ siΩ. Jednak┐e ok. dw≤ch miesiΩcy p≤╝niej zaatakowa│ ponownie. Epicentrum epidemii stanowi│ szpital w Yambuku, w pobli┐u rzeki Ebola. W ci▒gu kilku dni wirus opanowa│ 55 okolicznych wiosek. Tym razem tylko jedna osoba na dziesiΩµ prze┐y│a. Wszystko sko±czy│o siΩ niespodziewanie. Wirus wycofa│ siΩ pozostawiaj▒c opustosza│e wioski. Lekarzom uda│o siΩ jedynie zidentyfikowaµ i nazwaµ wirusa. Okre╢lono i┐ cz▒steczka wirusa zbudowana jest z siedmiu r≤┐nych bia│ek. Trzy z nich s▒ ma│o zbadane, a cztery ca│kowicie nieznane-ich struktura i funkcje stanowi▒ tajemnicΩ. Wydaje siΩ, ┐e bia│ka te atakuj▒ uk│ad odporno╢ciowy. Lekarze nadali wirusowi nazwΩ Ebola. Przy czym bardziej ╢mierciono╢na odmiana szczepu dosta│a nazwΩ Ebola Zair, mniej ╢mierciono╢n▒ nazwano Ebola Sudan. W dniu 4 pa╝dziernika 1989 roku w Reston- w miasteczku po│o┐onym 16 kilometr≤w od Waszyngtonu Ebola zaatakowa│a ponownie. Odmiana tego szczepu by│a szczeg≤lna z dw≤ch powod≤w, choroba kt≤ra wi▒zana by│a wy│▒cznie z Afryk▒ zosta│a przyniesiona przez ma│py sprowadzone do o╢rodka badawczego z Filipin. A drugim szczeg≤lnym powodem by│o to, ┐e ta odmiana mog│a byµ przenoszona drog▒ powietrzn▒. A nie jak dotychczas s▒dzono tylko przez zaka┐enie krwi. "Ebola Reston", bo tak zosta│a nazwana ta odmiana wirusa, spowodowa│ ╢mierµ wszystkich ma│p. Jednak┐e ludzie, kt≤rych zaatakowa│ powr≤cili do zdrowia ich uk│ady odporno╢ciowe poradzi│y sobie z wirusem. Niedawno na Wybrze┐u Ko╢ci S│oniowej odkryta zosta│a nowa odmiana Eboli, nazwano j▒ Ebola Tai. Przera┐aj▒cym aspektem problemu wirus≤w jest to, ┐e posiadaj▒ one zdolno╢µ do mutacji. Przypadek Reston gdzie wirus poziomu czwartego zaczyna przenosiµ siΩ drog▒ powietrzn▒, sytuacja jest niemal niemo┐liwa do opanowania. Na szczΩ╢cie w przypadku Reston odmiana Eboli by│a nieszkodliwa dla cz│owieka.

Sero