Nadci╢nienie tΩtnicze

Coraz wiΩcej mΩ┐czyzn w naszym kraju choruje na nadci╢nienie tΩtnicze, kt≤re jest przyczyn▒ znacznego procentu zgon≤w. Nie leczone nadci╢nienie tΩtnicze mo┐e prowadziµ do udaru m≤zgu i zawa│u serca. R≤wnie┐ niewydolno╢µ miΩ╢nia sercowego i inne choroby uk│adu kr▒┐enia oraz niewydolno╢µ nerek wystΩpuj▒ znacznie czΩ╢ciej u chorych na nadci╢nienie ni┐ u ludzi z prawid│owym ci╢nieniem tΩtniczym. Niestety mniej wiΩcej 95% os≤b z podwy┐szonym ci╢nieniem krwi ma tak zwane nadci╢nienie tΩtnicze, pierwotne zwane inaczej samoistnym, a kt≤rego przyczyn nie uda│o siΩ jak dot▒d dok│adnie poznaµ. WystΩpuje ono szczeg≤lnie czΩsto u os≤b z nadwag▒ oraz gdy inni cz│onkowie rodziny cierpi▒ na to schorzenie. Nadu┐ywanie soli kuchennej w codziennej diecie, palenie papieros≤w, regularne spo┐ywanie alkoholu i przyjmowanie niekt≤rych lek≤w, np. preparat≤w zawieraj▒cych sterydy, mo┐e wp│yn▒µ na wyst▒pienie nadci╢nienia pierwotnego. Pozosta│e 5% chorych cierpi na nadci╢nienie tΩtnicze wt≤rne, kt≤re jest spowodowane niekt≤rymi chorobami nerek i nadnerczy.

Niestety podczas bada± nad nadci╢nieniem okaza│o siΩ, ┐e je┐eli oboje rodzice choruj▒ na pierwotne nadci╢nienie tΩtnicze to istnieje o wiele wiΩksze prawdopodobie±stwo, ┐e ich dzieci r≤wnie┐ bΩd▒ mia│y nadci╢nienie. Jednak bardzo czΩsto za tzw. "rodzinne" wystΩpowanie nadci╢nienia tΩtniczego odpowiedzialne s▒ z│e nawyki ┐ywieniowe i spos≤b spΩdzania wolnego czasu wyniesiony z domu rodzinnego a nie geny odziedziczone po rodzicach.

Nie ma ┐adnych specyficznych dla nadci╢nienia objaw≤w chorobowych. NajczΩ╢ciej wysokie ci╢nienie tΩtnicze nie jest odczuwane i wiele os≤b czuje siΩ, mimo podwy┐szonego ci╢nienia, przez d│ugi czas dobrze. Objawy, kt≤re bywaj▒ wymieniane przez pacjent≤w z nadci╢nieniem to: uczucie ko│atania i b≤le w okolicy serca, b≤le i zawroty g│owy, duszno╢µ, pobudzenie lub zmΩczenie i senno╢µ. Ale te objawy mog▒ r≤wnie┐ wyst▒piµ niezale┐nie od podwy┐szonego ci╢nienia tΩtniczego.

Medycyna nie zna przyczyn powstawania nadci╢nienia, ale zna tzw. czynniki ryzyka. S▒ to cechy i nawyki, kt≤re zwiΩkszaj▒ prawdopodobie±stwo wyst▒pienia choroby u osoby, u kt≤rej one wystΩpuj▒. Istniej▒ czynniki ryzyka, kt≤re mo┐emy zmieniµ i te, na kt≤re nie mamy wp│ywu (np. wiek lub p│eµ). Czynniki, na kt≤re mamy wp│yw to miΩdzy innymi palenie tytoniu, zbyt czΩste spo┐ywanie du┐ych ilo╢ci alkoholu brak aktywno╢ci fizycznej, nadwaga oraz za wysoki poziom cholesterolu. Im wiΩcej czynnik≤w ryzyka wystΩpuje u jednej osoby, tym wiΩksze jest ryzyko zachorowania, dlatego warto staraµ siΩ przed│u┐aµ swoje ┐ycie zmieniaj▒c styl ┐ycia.

Nadci╢nienie tΩtnicze rozpoznawane jest dwa razy czΩ╢ciej w╢r≤d ludzi oty│ych, a wiΩksza czΩ╢µ chorych z nadci╢nieniem ma nadwagΩ. Zrzucenie zbΩdnych kilogram≤w prowadzi do obni┐enia ci╢nienia tΩtniczego. Przez samo zmniejszenie nadwagi warto╢ci ci╢nienia tΩtniczego mog▒ zostaµ czΩsto tak dalece obni┐one, ┐e rozpoczΩcie leczenia farmakologicznego nie jest ju┐ konieczne. Po redukcji ciΩ┐aru cia│a obserwuje siΩ te┐ lepsze dzia│anie lek≤w. Natomiast, gdy waga cia│a jest unormowana, mo┐na spr≤bowaµ obni┐yµ swoje ci╢nienie poprzez zmianΩ sposobu ┐ywienia, na przyk│ad zmniejszaj▒c spo┐ycie soli. Czy i na ile zmniejszy siΩ ci╢nienie dziΩki ograniczeniu spo┐ycia soli, jest spraw▒ indywidualn▒ i nie da siΩ precyzyjnie przewidzieµ. R≤wnie┐ regularne uprawianie sportu pomaga w zwalczeniu nadci╢nienia. Podwy┐szenie aktywno╢ci fizycznej jest zdrowe w ka┐dym wieku, ale wa┐ne jest jednak, by niewyµwiczony organizm nie by│ poddany nag│ym wysi│kom i wyczynom, do kt≤rych nie by│ wcze╢niej przygotowany.

Trzeba pamiΩtaµ, ┐e nie leczone nadci╢nienie tΩtnicze mo┐e prowadziµ do udaru m≤zgu. R≤wnie┐ niewydolno╢µ miΩ╢nia sercowego i inne choroby uk│adu kr▒┐enia oraz niewydolno╢µ nerek, mia┐d┐yca tΩtnic, uszkodzenie siatk≤wki oka wystΩpuj▒ znacznie czΩ╢ciej u chorych na nadci╢nienie ni┐ u ludzi z prawid│owym ci╢nieniem tΩtniczym.

Marcos