|
 aczΩ│o siΩ w styczniu 1985 w Las Veaas (USA). Wtedy to firma Commodore zaprezentowa│a 3 nowe mikrokomputery:
 Commodo-re PC-128. Commodore PC-128D i Commodore LCO. Commodore LCO jak dot╣d nie pokaza│ siΩ w sklepach, natomiast podr≤┐ PC-128 z USA do Europy trwa│a przesz│o p≤│ roku. Na pocz╣tku lipca 1985 trafi│ na p≤│ki sklepowe i do katalo-
≤w dom≤w wysy│kowych. îci£lei bior╣c mia│ trafiµ, bo w sklepach pojawi│y siΩ tylko pojedyncze egzemplarze. Firma milcza│a,
handlowcy i domy wysy│kowe te┐, a chΩtni na PC-128 ostrzyli sobie zΩby i ... czekali. Kr╣┐y│y r≤┐ne plotki: Commodore zbankrutowa│, ca│a
partia komputer≤w jest uszkodzona Itd. Milczenie i niepewno£µ trwa│y do pocz╣tku paƒdziernika 1985. Firma wyja£ni│a, ┐e przyczyna op≤ƒnienia w dostawie by│ b│╣d w pamiΩci ROM.
Pocz╣tki nie byty wiec najlepsze, ale przysz│o£µ obiecuj╣ca. PC-128D uka┐╣ siΩ dopiero w po│owie stycznia 1986.Znany slogan reklamowy: "PC-128 to trzy komputery w
jednym" jest ca│kowicie s│uszny, bo PC-128 mo┐e pracowaµ w jednym z trzech tryb≤w C-64, C-128 i CP/M.
OD îRODKA
 pr≤buimy
zdj╣µ pokrywΩ i zajrzeµ do wnΩtrza komputera Nic ciekawego nie zobaczymy, bo ca│a p│ytkΩ zas│ania radiator, kt≤rego elementy s╣ przyklejone do uk│ad≤w
scalony ch za pomoc╣ specjalnej pasty
silikonowei. kt≤ra przewodzi ciep│o. Ale po zdjΩciu radiatora .
Pierwsze, co rzuca siΩ w oczy to 2 mikroprocesory 8502 - kompatybilne z 6502/6510 i 280 Zauwa┐ymy wszystkie uk│ady, kt≤re wystΩpuj╣ w C-64, a wiΩc: SID (uk│ad dƒwiΩkowy - Sound In-terface Device), VIC
(procesor graficzny - Video Interface Chip) i dwa porty we/wy CIA) Complex Interface Adapter). A z nowo£ci: 128K RAM, 2K CMOS RAM, uk│ad zarz╣dzania pamiΩci╣ MMU (Memory Management Unit). drugi procesor graficzny VDC, uk│ad logiczny PLA i 64K pamiΩci ROM (4 ko£ci po 16K) Jest tak┐e miejsce na 32K dodatkowei pamiΩci ROM.
KLAWIATURA
 yle w £rodku, a na zewn╣trz? Doskona│a profesjonalna klawiatura z wyodrΩbnionym blokiem dziesiΩtnym i 16-toma klawiszami funkcyjnymi umieszczonymi w |ednym rzΩdzie. Czterem z klawiszy funkcyjnych mo┐na przyporz╣dkowaµ 8 dowolnych tunkcji. Funkcje pozosta│ych zosta│y okre£lone przez konstruktor≤w. Cztery z nich s│u┐╣ do sterowania kursorem. a dalsze 8 to: ESC, TAB, ALT, ASCII/DIN, HELP, LIN╩ FEED, 40/80 DISPLAY i NO SCROLL. Ich dzia│anie bΩdzie om≤wione w dalszej czΩ£ci artyku│u. Warto podkre£liµ, ┐e choµ nie jest to
klawiatura kontaktronowa. w niczym nie ustΩpuje klawiaturom w pe│ni profesjonalnym
Wersja niemiecka PC-128 posiada dwa zestawy znak≤w, a w│a£ciwie dwa r≤┐ne uk│ady klawiatury. Pierwszy z nich jest opracowany wg standardu ASCII, a drugi wg DIN. Znaki ASCII s╣ naniesione na klawisze czarn╣ farb╣, natomiast zestaw DIN jest nama│owany kolorem szarym Do prze│╣czania s│u┐y klawisz ASC/DIN W zestawie DIN s╣ dostΩpne niemieckie znaki
a uk│ad klawiatury jest taki, jak w maszynie do pisania Jako ciekawostkΩ podam, ┐e znaki DIN mo┐na uzyskaµ tak┐e w trybie C-64, jednak tylko przez kody CHR$. PC--128D nie r≤┐ni siΩ dzia│aniem od PC-128. Ma tylko w jedne; obudowie komputer i stacjΩ dysk≤w oraz osobn╣ KlawiaturΩ (podobnie jak IBM czy Amiga).
KOMPATYBILNOî╞
Z C-64
 o w│╣czeniu komputera, zg│asza siΩ on komunikatem, kt≤ry informuje o ilo£ci wolnej pamiΩci i producencie. Komputer pracuje w trybie PC-128 úatwo mo┐na przej£µ do trybu C-64 Wystarczy napisaµ GO 64 i nacisn╣µ
RETURN Poniewa┐ program bΩd╣cy aktualnie w pamiΩci zostanie skasowany, komputer upewnia siΩ. pytaj╣c ARE YOU SURE
? na co trzeba odpowiedzieµ Y lub YES. Jest te┐ inny spos≤b: podczas w│╣czania trzymaµ wci£niΩty klawisz COMMODORE.
Po przej£ciu do trybu C-64 komputer zg│asza siΩ identyczny 11 napisem jak "normalny" C-64. Taki tez
mamy do dyspozycji. Producent zapewnia o 100% kompatybilno£ci z oprogramowaniem i osprzΩtem C--64. W rzeczywisto£ci sprawdza siΩ to w 99.9%. Nieprawd╣ s╣ pog│oski m≤wi╣ce, ┐e bardzo du┐o program≤w napisanych na
C-64 nie dzia│a. Jak dot╣d znane mi s╣ dwa takie programy: ELITE l EMPIRE (gry firmy FIREBIRD). Jest ich na pewno wiΩcej, ale przypuszczam ┐e s╣ to ilo£ci me przekraczaj╣ce kilkunastu pozycji. Istotn╣
wad╣ jest brak mo┐liwo£ci korzystania w trybie C-64 z klawiatury dziesiΩtnej i dodatkowych klawiszy funkcyjnych (z wyj╣tkiem F1-F8). Programi£ci znaleƒli spos≤b i na to. Powsta│ kr≤tki program, kt≤ry umo┐liwia wykorzystanie klawiatury dziesiΩtnej w trybie C-64.
STACJA DYSKIETEK
 e┐eli do komputera pod│╣czona jest stacja dysk≤w, to zaraz po jego w│╣czeniu zielona dioda (Uwaga! o nowych stacjach zielona dioda oznacza zapis/odczyt a czerwona zasilanie) zacznie migaµ, a g│owica stukaµ. Je£li w stacji nie ma dyskietki, to po chwili uka┐e siΩ napis READY i kursor. W ten spos≤b komputer realizuje funkcjΩ "auto-boot" Robi to zawsze po w│╣czeniu po reset. Procedura ta │aduje program, kt≤ry znajduje siΩ na pierwszej £cie┐ce dyskietki. Jest to du┐ym u│atwieniem, gdy┐ oryginalne programy │aduj╣ siΩ same.
Skoro w stacji nie by│o dyskietki - komputer oczekuje na nasze polecenia
CO NOWEGO
apoznajmy siΩ z mo┐liwo£ciami, jakie oferuje nam PC-128. Najpierw zdecydujmy, czy chcemy pracowaµ w trybie 40 czy 80 znak≤w Wyboru dokonuje siΩ klawiszem 40/80 DISPLAY Niekt≤re programy same
dostosowuj╣ siΩ do wybranego wyyboru.Je┐eli ju┐ wybrali£my tryb pracy, poznajmy mo┐liwo£ci edytora ekranowego.
DostΩp kursorem mamy do ca│ego ekranu. W dowolnym jego miejscu mo┐na zacz╣µ pisaµ tekst programu w BASIC-u
. Nowo£ci╣ jest klawisz ESC. Po jego wci£niΩciu razem z kt≤rym£ znakiem w│╣cza siΩ jedna z wielu dodatkowych funkcji edytora ekranowego. Np wymazanie ekranu od/do kursora, wymazanie linii, w kt≤rej znajduje siΩ kursor lub jej czΩ£ci od/do kursora, przesuniΩcie ca│ej linii do g≤ry, w d≤│ i wiele innych. Mocn╣ stron╣ PC-128 jest BASIC Do dyspozycji programisty stoi 165 rozkaz≤w i funkcji. Tak czΩsto u┐ywany w C-64 POKE zszed│ na pozycjΩ drugoplanow╣. Na program zarezerwowanych jest ok 122 KB pamiΩci, z tym. ┐e jedna po│owa na tekst programu (BANK 0). a druga po│owa na zmienne i tablice (BANK 1) Komputer podczas pracy sam prze│╣cza banki pamiΩci. W tym miejscu nale┐y wyja£niµ, ┐e pamiΩµ RAM jest podzielona na dwa banki po 64K Prze│╣czanie dokonywane jest automatycznie lub przez programistΩ (instrukcja BANK). W BASIC--u 7.0 mo┐na wyr≤┐niµ, opr≤cz podstawowego zestawu instrukcji, dodatkowe.
DANE TECHNICZNE
MIKROPROCESOR: 8502
(kompatybilny z 6502); Z8OA
SYSTEM PRACY: Basic T.O; Basic 2.0; CP/M 3.0
POJEMNOî╞ PAMI╩CI: RAM 128KB, ROM64KB
ILOî╞ ZNAK╙W W LINII: 40 lub 80
KOLOR: 16 barw DÅWI╩K: 6581 SID Chip
PAMI╩╞ MASOWA: magnetofon kasetowy, stacja dyskietek .elastycznych
KLAWIATURA: maszynowa z wyodrΩbnionym blokiem cyfro-mendy przeznaczone do sterowania grafik╣, sprite'ami, dƒwiΩkiem, staci╣ dysk≤w.
GRAFIKA
 o┐liwo£ci graficzne PC-128 s╣ bardzo du┐e Mo┐na pracowaµ w jednym z 6 tryb≤w graficznych z rozdzielczo£ci╣ 160x200. 320x200 lub 640x200. W trybie 160x200 mo┐na
jednocze£nie wykorzystaµ 4 kolory z palety 16 a w trybach 320x200 i 840x200 - 2 kolory PamiΩµ obrazu graficznego
zajmuje 9K i jest rezerwowana z obszaru dostΩpnego dla BASIC-a.
Istniei╣ce rozkazy graficzne umo┐liwiaj╣ narysowanie praktycznie ka┐dej p│askiej figury geometryczne]. Interesuj╣ca jest mo┐liwo£µ tworzenia tzw. SHAPE S╣ to wycinki obrazu graficznego zapamiΩtane pod zmienn╣ alfanumeryczn╣. Mo┐na je umieszczaµ w dowolnym mieiscu obrazu graficznego w pozytywie, negatywie lub nak│adaµ na
ju┐ istniej╣cy rysunek
Posiadacze C-64 wiedz╣, jak mozolnie i projektowa│o siΩ na nim
SPRITE'y. W PC-128 sprawΩ rozwi╣zano o wiele lepiej. Jednym z rozkaz≤w BASIC-a w│╣cza siΩ "pri-te-tdttor (podobny do Animy na ZX
Spectrum) Zaprojektowanie sprite'a nie przedstawia ju┐ trudno£ci. Wystarczy poruszaµ siΩ kursorem w polu o wymiarach sprite'a (jednemu elementowi
sprtte'a odpowiada kratka 8x8 punkt≤w) i w odpowiednim miejscu ustawiaµ punkty. Gotowy sprite mo┐na zapamiΩtaµ pod zmienn╣
alfanumeryczn╣. Poruszanie po ekranie zrealizowane jest na przerwaniach, w zwi╣zku z czym
sprite'y s╣ zupe│nie niezale┐ne od innych czynnik≤w. Podajemy k╣t i szybko£µ poruszania i... ju┐
sprite porusza siΩ. Niestety rozkazy graficzne BASIC-a dzia│aj╣ tylko w trybach 160x200 i 320x200. Tryb 640x200 jest dostΩpny tylko dla programuj╣cych w assemblerze i tylko na specjalnym monitorze do│╣czonym przez wyj£cie RGB. Programi£ci s╣ niezawodni Rozwi╣zali i ten problem. Powsta│o rozszerzenie, kt≤re umo┐liwia wykorzystanie grafiki 640x200 za pomoc╣ opisanych rozkaz≤w graficznych
DziΩki temu. ┐e PC-128 ma dwa niezale┐ne procesory graficzne (VIC i VDC)
mo┐e generowaµ ednocze£nie dwa r≤┐ne obrazy. Jeden na monitorze 40-znakowym,a drugi na 80-znakowym. Jako monitor 80-znakowy mo┐na pod│╣czyµ (kwestia odpowiedniego kabla) dowolny monitor z wej£ciem Video. np. Neptun. W obu trybach graficznych mo┐na zdefiniowaµ 1 okienko.Przewidziano tak┐e co£ dla tych, kt≤rzy interesuj╣ siΩ muzyk╣ DƒwiΩk mo┐na uzyskaµ dwoma sposobami. Pierwszy polega na dobraniu wszystkich parametr≤w (obwiednia, wysoko£µ, filtry, wzmocnienie) tak, aby uzyskaµ ┐╣dane brzmienie Drugi jest prostszy. Podajemy tylko, na jakim instrumencie komputer ma graµ (wpisujemy literowe oznaczenia nut). PC-128 ma trzy generatory dƒwiΩku i jeden generator szum≤w. DƒwiΩk realizowany pierwszym sposobem wykorzystuje przerwania.
BASIC
7.0 est trochΩ zbli┐ony do Pascala programowanie strukturalne. Szkoda tylko, ┐e nie ma
mo┐liwo£ci definiowania procedur (jak np. w Sl-mon's BASIC-u na C-64) Je┐eli pope│nimy b│╣d
- mo┐na go │atwo odszukaµ przez naci£niΩcie Klawisza HELP.
Dla programuj╣cych w assemblerze jest MONITOR dostΩpny Bezpo£rednio z BASIC-a. Jego wywo│anie nie powoduje skasowania programu aktualnie znajduj╣cego siΩ w pamiΩci, a powr≤t do BASIC-a jest mo┐liwy w dowolnym momencie. Zestaw komend monitora pozwala na pisanie nawet skomplikowanych procedur w jΩzyku wew~ nΩtrznym.
CP/M Trzecim trybem pracy PC-128 jest CP/M. System trzeba za│adowaµ z dyskietki do│╣czanej przez producenta. CP/M wykorzystuje procesor Z80 z zegarem 4MHz CP/M umo┐liwia wykorzystanie ogromnej biblioteki program≤w napisanych na niego Na PC--128 pracuje CP/M + , wersja 3.0. Oferuje on szereg rozkaz≤w umo┐liwiaj╣cych tworzenie w│asnych plik≤w, dokonywanie operacji na nich, kopiowanie plik≤w i inne
PERYFERIA
 o
PC-128 producent oferuje kilka nowych urz╣dze± peryferyjnych. S╣ dwa nowe kolorowe monitory o wysokiej rozdzielczo£ci: 1901 i 1902, kt≤re umo┐liwiaj╣ odbi≤r obrazu o bardzo wysokiej jako£ci, zar≤wno w trybie 40. jak i 80-znakowym. Jest tez oryginalna mysz Commodore 1530.
D│u┐szego om≤wienia wymagaj╣ trzy nowe stacje dysk≤w:
1570, 1571 i
1572. Stacja 1570 to nowy hardware w starej obudowie od stacji 1541 1570 posiada jeden napΩd z mo┐liwo£ci╣ odczytu jednostronnego. Od 1541 r≤┐ni siΩ tylko szybko£ci╣ zapisu (odczytu, kt≤ra wynosi dot. tak┐e pozosta│ych dw≤ch stacji): w trybie C-64 : 3800 bod≤w w trybie PC-128 : 15000 bod≤w w trybie CP/M : 35000 bod≤w 1571 ma w sobie prawie drugi komputer Ma wbudowany w│asny mikroprocesor 6502, 32K ROM (zawiera DOS - Disk Operating System), 2K bufor RAM i 2 porty we/wy 6522 i 6526.1571 posiada dwie g│owice, mo┐na wiΩc zapisywaµ dyskietki dwustronnie. Jest (jak zapewnia producent) ca│kowicie kompatybilna z 1541 Z t╣ kompatybilno£ci╣ bywa r≤┐nie. Je┐eli komputer pracuje w trybie 64, stacja prze│╣cza siΩ na tryb pracy stacji 1541 i wy│╣cza jedn╣ g│owicΩ. Okazuje siΩ, ze producent trochΩ zmieni│ ROM nowej stacji i w rezultacie tej przer≤bki niekt≤re programy kopiuj╣ce (Turbocopy, Ouickcopy i Fastcopy) przeznaczone dla C-64 z 1541 nie chc╣ dzia│aµ. Problem ten dotyczy tylko kilku program≤w kopiuj╣cych
, pozosta│e dzia│aj╣ normalnie). Wreszcie trzecia stacja - 1572. Ten model ma wbudowane 2 napΩdy 1571 i s╣ to w│a£ciwie 2 stacje 1571 w jednej obudowie.Do PC-128 mo┐na pod│╣czyµ w sumie 8 napΩd≤w, z tym, ┐e mog╣ byµ max. 4 stacje (adresy 8-11) po 2 napΩdy (O i 1 lub A i B w CP/M )
Do wsp≤│pracy z dyskami opracowano sporo komend. Z ich pomoc╣ mo┐na nagrywaµ, │adowaµ i sprawdzaµ programy, tworzyµ i uzupe│niaµ pliki danych, formatowaµ dyskietki i wreszcie kopiowaµ poszczeg≤lne programy (pola) lub bezpo£rednio ca│╣ dyskietkΩ. Niestety, rozkazy kopiuj╣ce (COPY i BACKUP) dzia│aj╣ tylko z podw≤jnym napΩdem 1572, a nie mo┐na wykorzystaµ dw≤ch stacji 1570 lub 1571.Nowe stacje mog╣ te┐ pracowaµ ze zwyk│ym C-64. a 1541 i PC-128 Pojemno£µ jednej dyskietki (format 1571 - czyli obie strony) wynosi w trybie PC-128 - 346K. a w CP/M - 410K.
W wersji podstawowej PC-128 ma 128 K RAM. Mo┐na dokupiµ modu│ rozszerzaj╣cy pamiΩµ RAM do 512K Dodatkowe 384K mog╣ byµ wykorzystane jako RAM-Disk. Do tego celu s│u┐╣ !rzy rozkazy BASIC-a: FETCH, STASH i SWAP
.Na pocz╣tku wspomina│em o wolnym miejscu na 32K ROM Zosta│o ono ju┐ wykorzystane Firma Sas-Bernd oferuje za 298 DM pamiΩµ ROM z rozszerzeniem BASIC-a. Modu│ nazywa siΩ HIGHWAY i daje ponad 200 nowych komend wiele innych mo┐liwo£ci
OPROGRAMOWANIE
 ed│ug
specjalist≤w C-64 jest najiepiej oprogramowanym komputerem
domowym. PC-128 sta│ siΩ wiΩc drugim najlepiej oprogramowanym komputerem domowym Istnieje
juz tak┐e sporo program≤w pracuj╣cych w trybie 128.Warto wymieniµ kilka tytu│≤w: Textomat Plus 128. Jane 128 Last V8 Superbase P│us 128, Jane 128, Last V8, Superbase 128 Financial Planner Swift Cale Data Manager i kilkadziesi╣t (na razie) innych.
Du┐o program≤w mog╣ wykorzystaµ u┐ytkownicy CP/M. Np. Turbo-Pascal dzia│aj╣cy pod CP/M PC-128 jest identyczny 7 wersj╣ na IBM PC.
Pod CP/M dzia│aj╣ tak┐e inne jΩzyki: Cobol. Fortran. Basic, Prolog, Lisp Ada. Opracowano tak┐e wersje takich gwiazd, jak: dBase II Wordstar: Multiplan
LITERATURA
nana firma DATA BECKER wyda│a ju┐ przesz│o 10 ksi╣┐ek o PC-128. Oto tytu│y kilku
ciekawszych:
Das Grosse Grafik Buch fuer PC-128 Tips Tricks fuer
PC-128 Peek s und Poke's fuer PC-128
Das Grosse CP/M Buch
Na zako±czenie aktualne cen C 128:
PC-128 - 800 DM
PC-1280 - 1600DM
1901 - 900 DM
1902 - 1300 DM
1570 - 600 DM
1571 - 1000DM
1530 - 150 DM
PC-128 pragn╣│bym poleciµ wszystkim tym, kt≤rzy chc╣ robiµ co£ wiΩcej, ni┐ tylko graµ Nadaje siΩ doskonale do oblicze±, obr≤bki tekstu i danych, wszelkich prac in┐ynierskich.
Przemys│aw
Koziarski
Artyku│
pochodzi z miesiΩcznika 
|
