Krew hobbita

Po przeczytaniu tej ksi▒┐ki dalej do ko±ca nie rozumiem, jak dosz│o do tego, ┐e stateczny nauczyciel akademicki w Oksfordzie kt≤rego╢ dnia napisa│ zdanie: "W pewnej norze ziemnej mieszka│ sobie pewien hobbit". Wydany w 1937 r. "Hobbit" sta│ siΩ bestsellerem literatury dzieciΩcej. W tym samym roku J. R. R. Tolkien zacz▒│ pisaµ "W│adcΩ Pier╢cieni", nad kt≤rym pracowa│ przez ponad 12 lat. Tomy trylogii tak zarekomendowa│ wydawcy: "Napisa│em je w│asn▒ krwi▒, tak▒, jaka jest, gΩst▒ czy rzadk▒; inaczej nie potrafiΩ". Skrupulatnie przedstawiona przez Carpentera biografia Tolkiena pozwala jednak wywie╢µ genezΩ jego ksi▒┐ek - klasycznych dzie│ kierunku fantasy - wprost od jΩzykoznawczych zainteresowa± autora "Silmarillionu". Ksi▒┐ka przynosi wiele bardzo ciekawych wiadomo╢ci o dzieci±stwie Tolkiena, wczesnym sieroctwie, przej╢ciu jego matki na katolicyzm, za co zap│aci│a ostracyzmem ze strony rodziny. Niew▒tpliwie silny wp│yw, choµ mo┐e nie bezpo╢redni, na jego tw≤rczo╢µ wywar│a I wojna ╢wiatowa z bitw▒ pod Somm▒, gdzie straci│ najbli┐szych przyjaci≤│. Niezwykle interesuj▒ce i skomplikowane s▒ trwaj▒ce d│ugie lata wzajemne relacje autora "W│adcy Pier╢cieni" i jego przyjaciela, a i rywala C. S. Lewisa, kt≤rego "Opowie╢ci z Narni" Tolkien uwa┐a│ za wypo┐yczone, je╢li nie splagiatowane, z jego pisarstwa. Dowiadujemy siΩ z ksi▒┐ki Carpentera, kto by│ prototypem hobbita - oczywi╢cie, sam Tolkien, kt≤ry twierdzi│, ┐e r≤┐ni siΩ od niego tylko wzrostem. Wydawca ksi▒┐ek Tolkiena, Stanley Unwin, da│ maszynopis "Hobbita" do zrecenzowania swemu 10-letniemu synowi. Dowiedzia│ siΩ, ┐e "ta ksi▒┐ka, z dodaniem map, nie potrzebuje ┐adnych ilustracji, jest dobra i powinna podobaµ siΩ wszystkim dzieciom w wieku od 5 do 9 lat". Okaza│o siΩ, ┐e spodoba│a siΩ i starszym dzieciom, takim do 100 lat, a ilustracje, zreszt▒ samego Tolkiena, te┐ nie zaszkodzi│y "Hobbitowi".

k.m.

Humphrey Carpenter "J. R. R. Tolkien. Wizjoner i marzyciel". Prze│o┐y│a Agnieszka Sylwanowicz. Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1997.

Krew hobbita. "Rzeczpospolita" 08.10.1997, nr 235; k.m.