Aleksander Gierymski, Trumna ch│opska, 1894-1895

Nie znam w polskim malarstwie obrazu, gdzie obecno╢µ tragizmu by│aby r≤wnie silna. W│a╢nie tragizmu, nie dramatyzmu. Jest w tym obrazie duch antycznej tragedii, kt≤ra rozstrzyga siΩ zawsze w pe│nym ╢wietle dnia, na oczach s▒siad≤w, przed domem, nazywanym w sztukach Eurypidesa i Sofoklesa pa│acem. Ten moment skamienienia w b≤lu poetyka Arystotelesa nazywa trzecim sk│adnikiem fabu│y, kt≤rym w tragedii jest pathos, czyli cierpienie.
A┐ tyle literatury musia│em przywo│aµ na pamiΩµ, aby opisaµ p│≤tno, kt≤re byµ mo┐e w zamy╢le Gierymskiego by│o tylko studium plenerowym z podkrakowskich Bronowic. Mo┐e, ale przecie┐ w obrazie TRUMNA CHúOPSKA nie ma ┐adnej literatury, a to wszystko, co na nim dostrzeg│em, jest wyra┐one wy│▒cznie malarskimi ╢rodkami.