Sunny 1,000 Collection/SUNNY1000.iso/Files/Dos/Strateg/REBDECAD.ZIP/DUTCH.MAN

Text File | 1995-06-21 | 57KB | 1,146 lines

Voorwoord en gebruikersbepalingen

   Hfd. 1: INSTALLATIE
      1.1. Systeemvereisten
      1.2. Het installeren
      1.3. Files en directories na installatie
      1.4. De REBEL.CFG file
      1.5. Tips voor systeemoptimalisatie

   Hfd. 2: OPSTARTSCHERM (niet aanwezig in ASCII-file)

   Hfd. 3: HET EERSTE SPEL
      3.1. Zetinvoer
      3.2. Zet-manipulatie
      3.3. Wijzigen van het schaakprogramma (kort)
      3.4. Beëindigen van het programma

   Hfd. 4: ALGEMENE REGELS T.A.V. DE BEDIENING
      4.1. Stukken verzetten
      4.2. Gebruik van pulldown-menu's
      4.3. Gebruik van de aanklik-knoppen
      4.4. Snel-toetsen
      4.5. Files laden en wegschrijven
           4.5.1. Files laden
           4.5.1. Wegschrijven van een file

   Hfd. 5: BEïNVLOEDING VAN HET SCHAAKGEDEELTE
      5.1. Wijzigen van het schaken van REBEL DECADE
      5.2. De verschillende nivo's onder NIVO F2
      5.3. De verschillende opties onder OPTIES F3
           5.3.1. Permanent brain
           5.3.2. Brute force
           5.3.3. Combinatie
           5.3.4. Selectie
           5.3.5. Speelstijl
           5.3.6. Sterkte
           5.3.7. Hashtabellen
      5.4. Boekopeningen
           5.4.1. Boekopeningen laden (DATA F4)
           5.4.2. Boekopeningen aan/uit (INSTEL F5)
           5.4.3. Alternatieve openingsboeken

   Hfd. 6: DATABASE
      6.1. Database laden/wegschrijven
      6.2. Partij laden (DATA F4)
      6.3. Volgende partij van de database (DATA F4)
      6.4. Partij bewaren (DATA F4)
      6.5. Partij overschrijven (DATA F4)
      6.6. Partij wissen (DATA F4)
      6.7. Reorganiseren (DATA F4)
      6.8. Zoekfunkties (DATA F4)
           6.8.1. Zoek op namen
           6.8.2. Zoek op tekst
           6.8.3. Zoek op zetten
           6.8.4. Zoek op stelling
      6.9. Overzichten (DATA F4)
           6.9.1. Volledig overzicht
           6.9.2. Top 40 op percentage
           6.9.3. Top 40 op elo-rating
           6.9.4. Toernooi
           6.9.5. Tweekamp
           6.9.6. Boekopeningen
      6.10. Nieuwe databases (DATA F4)

   Hfd. 7: SCHERMINSTELLINGEN
       7.1. Standaard instellingen (START F1)
       7.2. Standaard kleuren (START F1)
       7.3. Namen veranderen (INSTEL F5)
       7.4. Toon materiaal (INSTEL F5)
       7.5. Toon hint (INSTEL F5)
       7.6. Toon oordeel (INSTEL F5)
       7.7. Toon/bewaar varianten (INSTEL F5)
       7.8. Bord draaien (INSTEL F5)
       7.9. Talen (INSTEL F5)
       7.10. Kleuren (INSTEL F5)
       7.11. Stukken (INSTEL F5)
       7.12. Bewaar instellingen (INSTEL F5)
       7.13. Het kommentaarveld


   Hfd. 8: STELLINGEN OPZETTEN (POS F6)
       8.1. Stelling opzetten (POS F6)
       8.2. Leegmaken bord (POS F6)
       8.3. Opzetten afbreken (POS F6)
       8.4. Wit/zwart aan zet (POS F6)

   Hfd. 9: OVERIGE OPTIES
       9.1. Analyse mode (NIVO F2)
       9.2. Speler-speler (OPTIES F3)
       9.3. Automatisch (OPTIES F3)
       9.4. Analyseer partij (OPTIES F3)
       9.5. Analyseer database (OPTIES F3)
       9.6. Ga naar zetnummer (OPTIES F3)
       9.7. Zoek naar zet (OPTIES F3)
       9.8. Ga naar einde (OPTIES F3)
       9.9. Herspeel partij
       9.10. Schrijf zetkommmentaar (OPTIES F3)
       9.11. Partij naar tekstfile (OPTIES F3)
       9.12. Printeruitvoer (OPTIES F3)
       9.13. Aanvangspartij (DATA F4)
       9.14. Geluid (INSTEL F5)
       9.15. Muis (INSTEL F5)
       9.16. Tijd wisselen
       9.17. Namen wisselen

   Hfd. 10: PROBLEMEN
       10.1. AUTOEXEC.BAT problemen
       10.2. Afwezige files

   Hfd. 11: HET MEPHISTO BORD
        11.1. Spelen met het Mephisto bord
        11.2. Mephisto bord aan/uit

   Hfd. 12: KORTE HISTORIE


VOORWOORD EN GEBRUIKERSOVEREENKOMST


Geachte lezer,

Hartelijk welkom bij de groeiende groep schakers die ook van een PC gebruik
maakt. Met het verkrijgen van REBEL DECADE hebt u ons inziens een goede keuze
gemaakt op het gebied van computerschaak-software. Niet alleen omdat de
computerschaak programma's van Ed Schröder bekend staan als één van de
allersterksten, maar ook omdat dit PC- programma met ingebouwde database u
zoveel nieuwe extra mogelijkheden geeft, dat we er alle vertrouwen in hebben
dat u niet alleen de mogelijkheden van de PC meer zult gaan waarderen, maar
ook, en daar gaat het uiteindelijk om, dat u meer plezier in schaken zult
gaan krijgen.
Wij wensen u dat in ieder geval toe!

Het REBEL team van Schröder BV.


GEBRUIKERSBEPALINGEN

COPYRIGHT
De software is eigendom van Schröder BV en wordt door nederlands, internationaal
en nationaal recht beschermd. U mag dit produkt niet verhuren, verleasen, in
licentie geven of anderszins overdragen, tenzij u het produkt voorgoed weggeeft,
onder de voorwaarde dat de ontvanger zich akkoord verklaart met deze bepalingen.
Het is niet toegestaan dit produkt te veranderen, te splitsen of anderszins te
disassembleren noch veranderde vormen van dit produkt te produceren.

AANSPRAKELIJKHEID
Schröder BV noch de wederverkoper zijn aansprakelijk te stellen voor schade, en
in het bijzonder niet voor vervolgschade, die door enige, welke dan ook,
vergissing of enige fout, welke dan ook, bij gebruik van dit programma
veroorzaakt zou worden.

Deze bepalingen zijn onderworpen aan de nederlandse wet.


Hfd. 1: INSTALLATIE

1.1. Systeemvereisten
De volgende specificaties van uw PC zijn vereist:
386-processor of hoger, VESA/VGA-kaart en monitor, minimaal 2Mb vrij intern
geheugen, MS-DOS 4.0 of hoger en een harde schijf met minimaal 2Mb vrij.
Aanbevolen wordt, een extern disk-caching-programma (128 of 256 kb). Dit is
met name bij gebruik van database opties aan te bevelen. Het vrij zijn van
meer intern geheugen dan de minimale 2Mb zal vooral het schaken positief
beïnvloeden.

1.2. Het installeren
* doe de diskette in de floppy-drive van uw PC;
* aktiveer de disk (door bijv. "a:" te typen gevolgd door ENTER);
* type "install" gevolgd door ENTER;
* het scherm toont uw de standaard instellingen voor het installeren en
vraagt of u daarmee akkoord gaat. Indien u met "Y" antwoordt, zal het programma
geïnstalleerd worden, indien u "N" intoetst, kunt u vervolgens de instellingen
wijzigen.

1.3. Files en directories die aanwezig dienen te zijn na installatie:
FILES:
* REBEL.EXE: het schaakprogramma waarmee u iedere keer opstart;
* REBEL.CFG: de gebruikersinstellingen (zie paragraaf 1.4)
* REBEL.CLR: de kleurinstellingen
* REBEL.BGN: de informatie over de laatste partij van de voorgaande keer dat
  REBEL DECADE gebruikte;
* REBEL.TRL: allerlei schermboodschappen in de diverse talen;
* REBEL.GIF: het welkomscherm;
* BOOK.TRL: de boekopeningsnamen in de diverse talen
* BOOK.TRX: de boekzetten die met de BOOK.TRL corresponderen;

Directories:
* BOOKS bevat drie boekopeningsbestanden:
    * REBEL.MVS (400.000 zetten);
    * SMALL.MVS (100.000 zetten);
    * KASPAROV.MVS (100.000 zetten).
* GAMES  bevat vier databases:
    * GAMESBASE met als inhoud ruim 1000 (groot)meester partijen;
    * TACTICS 50 taktische stellingen met complete uitleg;
    * BT-2450 30 stellingen van de bekende BT-test om de sterkte van de
      computer te bepalen;
    * BT-2630 de nieuwste BT-test voor sterke programma's.
* TEXT om tekstfiles naartoe te schrijven;
* PIECES bevat drie verschillende stukkensets REBEL.PCS, CREATIVE.PCS en
  BLOCK.PCS;

Wat te doen als bepaalde files ontbreken?:
Geen REBEL.CFG: het scherm zal automatisch volgens de standaardwaarden worden
                ingesteld;
geen REBEL.CLR: de kleuren zullen volgens standaardwaarden worden ingesteld;
geen REBEL.BGN: het programma zal een nieuwe partij opstarten;
geen REBEL.TRL: het programma zal stoppen;
geen REBEL.MVS: u krijgt een foutmelding met de keus om te stoppen of om zonder
                openingsboek te spelen;
geen REBEL.PCS: het programma zal stoppen;
geen REBEL.GIF: het programma zal stoppen.
geen BOOK.TRL : het programma zal stoppen;
geen BOOK.TRX : het programma zal stoppen.

In die gevallen dat het programma stopt, dient u, om weer gebruik te kunnen
maken van REBEL DECADE, ervoor zorg te dragen, dat de ontbrekende files weer
aanwezig zijn.

1.4. De REBEL.CFG file
In de REBEL.CFG zijn de volgende gebruikersinstellingen opgeslagen:
* naam (en path) van het te gebruiken openingsboek;
* naam (en path) van de te gebruiken database;
* naam (en path) van de te gebruiken stukkenset;
* bord wel/niet gedraaid;
* wel/niet gebruik van openingsboek;
* de te gebruiken taal;
* wel/niet variant bewaren;
* wel/niet variant tonen;
* geluid aan/uit;
* wel/niet materiaalverschil laten zien;
* wel/niet hintzet tonen;
* wel/niet opgeven;
* muis aan/uit.

Er is principieel voor gekozen om de instellingen van het schaakgedeelte van
REBEL DECADE die van de standaard afwijken, NIET te bewaren, zodat REBEL DECADE
altijd zal opstarten met de sterkst mogelijke instelling. Een uitzondering
hierop is het nivo, daar dit bij het opstarten bepaald wordt door wat het nivo
was toen u het programma beëindigde (wordt opgeslagen in REBEL.BGN).

1.5. Tips voor systeemoptimalisatie voor REBEL DECADE.
Vooral bij veelvuldig gebruik van de Database raden we u aan een disk-caching
programma zoals "Smartdrive" of "Norton Cache" te gebruiken.
Zo hebben we bij gebruik van Smartdrive een snelheidswinst van 400% gezien
en "Norton Speedcache6" van de firma Symantec levert zelfs een winst van
900% qua snelheid op bij het zoeken in de database.

Hfd. 3: HET EERSTE SPEL

Als u met een partij wilt beginnen, dient u een zet in te voeren waarna de
computer een tegenzet zal gaan berekenen; indien u wilt dat de computer begint,
dient u de REBEL knop aan te klikken of ALT_M in te drukken.

3.1. Zetinvoer
U kunt op meerdere manieren een zet invoeren:
* klik met de muis een stuk aan en klik vervolgens het bestemmingsveld aan;
* ga met de cursortoetsen naar het veld waar het te verplaatsen stuk staat en
  toets ENTER, breng vervolgens het stuk met de cursortoetsen naar het gewenste
  veld en toets ENTER;
* typ de coördinaten in van het veld waar het te verplaatsen stuk staat en van
  het bestemmingsveld.

U kunt deze manieren door elkaar heen gebruiken. Indien de door u gewenste zet
legaal is, zal het stuk op het bestemmingsveld geplaatst worden en de computer
zal een tegenzet gaan berekenen.

* Indien de getoonde hintzet de zet is die u wilt doen, kunt u deze zet doen
  door met de muis de desbetreffende tekstbalk aan te klikken of met het de
  sneltoets ALT_H;
* alleen voor de muisgebruikers is er ook nog de mogelijkheid om indien het
  kommentaarveld boekzetten bevat, een boekzet aan te klikken die dan uitgevoerd
  wordt.
* Indien u wilt dat de computer een andere boekzet doet en er is een
  alternatieve zet aanwezig in het openingsboek, dan kunt u middels het indrukken
  van F10 de computer een andere boekzet laten doen, dit is de zogeheten
  "next-best" functie.

3.2. Zet-manipulatie
U hebt met de aanklikknoppen een aantal mogelijkheden om met zetten te
manipuleren. (voor het gebruik zie paragraaf 4.3)
* knop << neemt drie hele zetten terug;
* knop < neemt een halve zet terug;
* knop REBEL dwingt het programma te gaan rekenen of, indien het programm
  rekent, de zet te doen waar het REBEL program ma op dat moment over aan het
  rekenen is
* knop > speelt een halve zet vooruit indien aanwezig;
* knop >> speelt drie hele zetten vooruit indien aanwezig.

Voor de muisgebruiker is er ook nog de mogelijkheid naar een bepaalde zet van
de partij te gaan door deze aan te klikken in de zettenlijst. Via het menu
OPTIES F3 kunt u ook naar bepaalde zetten gaan (zie paragraaf 9.6, 9.7, 9.8)

3.3. Wijzigen van het schaakprogramma (kort)
In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de mogelijkheden om het rekenen van de
computer te beïnvloeden. Voor een uitgebreide uitleg verwijzen wij u naar
hoofdstuk 5.
* u kunt de tijd die de computer gebruikt om te rekenen wijzigen via NIVO F2;
* u kunt de diepte van rekenen, het gebruik van vrij geheugen om berekeningen
  op te slaan en het wel of niet rekenen tijdens uw beurt wijzigen via
  OPTIES F3;
* u kunt bepalen of en zo ja van welk openingsboek de computer gebruik zal
  maken bij het begin van de partij via resp. INSTEL F5 en DATA F4.

3.4. Beëindigen van het programma
U beëindigt het programma via START F1-terug naar DOS of door ALT_X. Indien u
iets gewijzigd hebt aan de programma-instellingen en/of aan de kleuren (voor een
beschrijving zie paragraaf 1.4), zal het program a1v1a5e30:01u d═ze wijzigingen
wilt bewaren of niet.


Hfd. 4: ALGEMENE REGELS T.A.V. DE BEDIENING

In principe kunt in ieder programma-onderdeel een stap terug door ESC in te
drukken. De muisgebruikers kunnen hiervoor bijna altijd terecht in de
linkerbovenhoek van het scherm.

4.1. Stukken verzetten
Op de eerste drie mogelijkheden die genoemd worden in paragraaf 3.1. is voor
de toetsgebruikers nog de volgende aanvulling van toepassing met de volgende
toetsen:
* PG-UP veld schuin rechts naar boven;
* PG-DWN veld schuin rechts naar beneden;

4.2. Gebruik van pulldown-menu's
De 6 pulldown menus laten zich op de windows-manier gebruiken.
Indien u een menu met de muis aanklikt en u houdt de muisknop ingedrukt, zal
de muis over het geopende menu gaan en met de muis zal een oplichtende balk over
de keuzes meegaan. Waar u de muis loslaat zal onmiddelijk de desbetreffende
keuze uitgevoerd worden. U kunt ook met de muis aanklikken en loslaten en
vervolgens in het geopende menu met de muis de gewenste keuze aanklikken. De
pulldown menus zijn voor de toetsgebruiker bereikbaar via de corresponderende
funktietoetsen, met de cursortoetsen kunt u de gewenste keuze bereiken. Sommige
keuzes hebben nog een uitschuifmogelijkheid, aangegeven door << of >>.
Deze schuiven automatisch uit.
De toetsgebruiker kan met de cursortoets naar links of rechts een
keuze in het submenu selecteren.

4.3. Gebruik van de aanklik-knoppen
Door de enkelvoudige betekenis van deze knoppen, kunnen deze worden aangeklikt
zonder dat daarbij de muisknop ingedrukt gehouden dient te worden. Voor de
toetsgebruikers zijn er corresponderende snel-toetsen. Indien aangeklikt, zal
een aanklik-knop kort oplichten.
BETEKENIS:
  <<      drie zetten terug (sneltoets ALT_B);
  <       één zet terug (sneltoets "-")
 REBEL    ga rekenen of, indien programma al rekent: stop rekenen en
          geef direct zet af (sneltoets ALT_M);
          deze knop verandert in GAME in het nivo analyse en geeft u
          mogelijkheid om terug te keren naar de oorspronkelijke zetten, indien
          u bent afgeweken de zetten die de partij oorspronkelijk bevatte;
          deze knop verandert in EXIT bij het analyseren van een en geeft u de
          gelegenheid dit te onderbreken en terug te keren naar database of
          partij die op dat moment op het bord staat (sneltoets ESC);
  >       één zet vooruit (sneltoets "+");
  >>      drie zetten vooruit (sneltoets ALT_F);

4.4. Snel-toetsen

Er zijn een aantal snel-toetsen beschikbaar, de meesten gebaseerd  op
gelijktijdig ingedrukt houden van de ALT toets en een letter, onverschillig of
dit een hoofd- of een kleine letter is.
 ALT_B        aanklik-knop <<
 "-"          aanklik-knop <
 ALT_M          aanklik-knop REBEL of, indien in het database gedeelte het
        switchen van de plaatsaanduiding met de volgende drie zetten.
 "+"            aanklik-knop >
 ALT_F          aanklik-knop >>
 ALT_G          nieuwe partij
 ALT_X        terug naar DOS
 ALT_L          laad partij
 ALT_N          laad volgende partij
 ALT_I          info indien er een partij geladen is, zoniet dan komt deze
                toets overeen met START F1-programma-info
 ALT_T          verander inhoud commentaarveld of, indien in een database-optie:
                schrijf naar een tekstbestand
 ALT_H        voer hintzet uit indien aanwezig
 END            ga naar einde partij
 HOME           ga naar begin partij

4.5. Files laden en wegschrijven

4.5.1. Files laden
* DATA F4-laad database: hiermee laadt u een andere database;
* DATA F4-laad openingsboek: hiermee laadt u een ander openingsboek;
* INSTEL F5-stukkenset: hiermee laadt u een andere stukkenset.
De standaarddirectories voor de database, het openingsboek en de stukkenset zijn
vastgelegd in de REBEL.CFG file.

De zettenlijst zal veranderen in een overzicht in alfabetische  volgorde van de
aanwezige subdirectories en files in de directory die gebruikelijk is voor de
keuze die u hebt geselecteerd. U kunt middels aanklikken van (sub)directories en
harddisk(s) iedere (sub )directory en harddisk bereiken die uw computer bevat.
De eventueel aanwezige floppydrive(s) zijn NIET binnen het REBEL programma te
bereiken. De gewenste file laadt u eenvoudig door deze aan te klikken. Voor de
toetsgebruikers geldt dat zij hun keuze, die met de cursor toetsen is bereikt,
dienen te bevestigen met ENTER.

Naast het overzicht is voor de muisgebruiker een verticale balk beschikbaar
waarmee u extra snel door de (sub)directory kunt gaan. Voor de toetsgebruiker
zijn de PG-UP, PG-DWN, HOME en END voor dit doel beschikbaar.
In de nivo-balk staan de aanwezige harddisk(s) afgebeeld, voor de toetsgebruiker
te bereiken middels de cursor-links en cursor-rechts toets. In de nivo-balk
buiten de harddisk(s) klikken zal u de optie doen verlaten. Voor toetsgebruiker
is dit de ESC toets.

4.5.1. Wegschrijven van een file
Deze mogelijkheid zal u geboden worden bij:
* OPTIES F3-partij naar textfile;
* DATA F4-nieuwe database;
* OPTIES F3-analyseer database indien ANALYSE.DAT al bestaat.
* DATA F4-overzichten. Indien er daadwerkelijk een overzicht door u gevraagd
wordt, hebt u na de eerste overzichtspagina de mogelijkheid het overzicht naar
file weg te schrijven. Het programma zal u waarschuwen indien u hiermee een
reeds bestaande file zou overschrijven of een voor DOS ongeldige filenaam
invoert.


Hfd. 5: BEïNVLOEDING VAN HET SCHAAKGEDEELTE

5.1. Wijzigen van het schaken van REBEL DECADE
Het schakend gedeelte van het programma is op verschillende wijzen te
beïnvloeden. Omdat het programma standaard opstart met de sterkst mogelijke
instellingen (m.u.v. het nivo) zal iedere verandering in principe een
verzwakking van het programma betekenen.

5.2. De verschillende nivo's onder NIVO F2
Het nivo wordt bij opstarten bepaald door het nivo dat gold toen u de laatste
keer het programma beëindigde. Door het level te veranderen kunt u het programma
sterker of zwakker maken. Als algemene regel geldt, hoe meer tijd u de computer
geeft, des te sterker zal het spelen.

Overzicht:
TIJD      Het programma zal zich houden aan de ingestelde gemiddelde tijd.

BLITZ      Speel een partij met een vast ingestelde tijd voor de gehele partij.
          Het programma zal u waarschuwen wanneer u door uw klok gaat. In dit
          geval heeft u de partij verloren. U kunt de nog resterende tijd zien
          in het tijd window.
HANDICAP  Werkt volgens dezelfde principes als BLITZ, maar in deze levels kunt
          u uzelf meer tijd geven als de computer.
TOERNOOI  Speel een partij op een toernooi level. Rebel zal u waarschuwen
          wanneer u door uw klok gaat. In dit geval heeft u de partij
          verloren. U kunt de nog resterende tijd zien in het tijd window.
          Na de tijdcontrole(s) ontvangt u automatisch de benodigde extra
          tijd voor de volgende tijdcontrole.
PLY       Laat het programma spelen tot een vast ply diepte.
MAT       Dit is een speciaal level alleen zinvol voor het oplossen van Schaak
          problemen. Het programma zal nu ALLEEN naar varianten zoeken die tot
          mat leiden. Indien het programma geen mat kan vinden dan zal het
          programma dit melden en dus ook geen zet afgeven.
USER      Werkt volgens dezelfde principes als TIJD, maar nu kunt u geheel
          vrij de gemiddelde tijd bepalen.
          Indien u bijv. 00:25 ingeeft dan zal het programma spelen op
          gemiddeld 25 seconden per zet. ONEINDIG Het programma zal net zo lang
          blijven doorrekenen totdat u het rekenproces stopt.
ANALYSE   Voor dit speciale level verwijzen we u naar Hfd 9.1.

5.3. De verschillende opties onder OPTIES F3
OPTIES F3 bevat een aantal mogelijkheden het schaken van de computer te
beïnvloeden.

5.3.1. Permanent brain
Hiermee kunt u bewerkstelligen of de computer wel of niet doorrekent in de tijd
dat u aan zet bent. Staat het permanent brain aan, dan zal de computer ook
rekenen in uw tijd.

5.3.2. Brute force
Hieronder wordt een schaakrekenmethode verstaan, waarbij de computer alle
zetten die mogelijk zijn doorrekent. Staat deze echter uit, dan wordt de
selectieve rekenmethode gebruikt, hetgeen inhoudt dat alleen die zetten grondig
worden doorgerekend die de computer als zinvol beschouwt en daardoor sneller tot
beter schaken kan komen.

5.3.3. Combinatie
Indien combinatie aan staat, zal de computer tactische wendingen in zijn spel
over het algemeen sneller doorgronden en dus eerder een bepaalde combinatie
vinden.

5.3.4. Selectie
In principe rekent de computer gunstige zetten dieper door dan andere, indien
de brute force uit staat (zie ook 5.3.2.). Met deze optie kunt u de diepte van
het doorrekenen van gunstige zetten, beïnvloeden. U krijgt een tiental keuzes
indien u deze "uitschuift". Kiest u bijv. voor selectief 4, dan zal het
programma als het bijvoorbeeld rekent op de 9e ply, 5 halve zetten
brute force doorrekenen en vervolgens nog 4 halve zetten selectief, dus
slechts die zetten die de computer aantrekkelijk toeschijnen. Standaard wordt
het programma op "normaal" ingesteld hetgeen inhoudt dat de selectieve
zoekdiepte geheel flexibel is. Het programma maakt dan zelf uit hoe diep en
wanneer er nu wel of niet selectief gerekend wordt.

5.3.5. Speelstijl
Via een uitschuifmenu hebt u de keuze een vijftal speelstijlen die variëren van
agressief tot defensief. In het pulldownmenu wordt de aktuele speelstijl
aangegeven door de hoofdletter van de speelstijl.

5.3.6. Sterkte
Ook kunt u de tegenstand die de computer u biedt instellen middels drie nivo's
die ook weer via een uitschuifmenu te voorschijn komen. Staat de computer op
beginnersnivo ingesteld, dan hebt u de beste kansen om van de computer te
winnen. In het pulldownmenu wordt het aktuele sterktenivo aangegeven door de
hoofdletter van het sterktenivo.

5.3.7. Hashtabellen
De term hashtabellen heeft betrekking op een methode van het schaakprogramma
waarin reeds doorgerekende stellingen worden opgeslagen. Dit kan uiteraard erg
nuttig zijn voor REBEL DECADE, immers als tijdens het rekenen een opgeslagen
stelling in de hashtabel wordt gevonden dan is het niet meer nodig deze stelling
te onderzoeken daar de uitkomst reeds bekend is.
Met deze hashtabel techniek is het mogelijk het zoekproces gemiddeld te
versnellen met een faktor drie. Bij de start van het programma zal REBEL DECADE
zelf 192 Kb ruimte reserveren voor het gebruik van hashtabellen.
Met deze optie onder OPTIES F3 kunt u het gebruik van hashtabellen aan/uit
zetten.

5.4. Boekopeningen

5.4.1. Boekopeningen laden (DATA F4)
Standaard wordt bij het opstarten van REBEL DECADE het boek geladen dat in de
REBEL.CFG staat. U kunt dit, ook tijdens de partij, wijzigen door een ander
openingsboek te laden. (voor het laden zie par. 4.3.1.).

5.4.2. Boekopeningen aan/uit (INSTEL F5)
Met INSTEL F5-openingsboek kunt u beslissen of de computer gebruik mag maken
van het geladen openingsboek of niet. Zo niet, dan zal de computer al bij de
eerste zet gaan rekenen. Indien er nog vanuit het openingsboek wordt gespeeld en
dus deze keuze aanstaat, zal in het kommentaarveld te zien zijn welke zetten het
openingsboek nog bevat.
Tevens kent het programma bijna 300 openingsvarianten bij naam. Als het
programma een opening herkent zal het de naam ervan tonen in het kommentaarveld.

5.4.3. Alternatieve openingsboeken
Schröder BV brengt ook andere openingsboeken uit die los verkrijgbaar zijn.
Dit zijn samengestelde openingsboeken van een speler (bijv. Karpov) of van een
bepaald soort opening (bijv. Spaanse openingen). Zo waren er bij het verschijnen
van REBEL DECADE al reeds 10 miljoen openingszetten hiervoor beschikbaar. Voor
meer informatie en/of bestellingen: Schröder BV, postbus 6365, 7401JJ Deventer,
Holland.


Hfd. 6: DATABASE

Wanneer uw huidig aktieve database op CD-Rom staat, zullen een aantal opties
onder F4 niet aktief zijn omdat er geen files naar een CD-Rom kunnen worden
weggeschreven.

6.1. Database laden/wegschrijven
Standaard wordt aan bij het opstarten van REBEL DECADE de database geladen die
in de REBEL.CFG staat. U kunt dit, ook tijdens de partij, wijzigen door een
andere database te laden via DATA F4- laad database.( voor het laden zie par.
4.3.1.). De database maakt gebruik van de files met de uitgang DAT, IX1 en IX2.
Wanneer u derhalve een database laadt en de corresponderende .IX1- of .IX2-file
ontbreekt, zult u een foutmelding krijgen. Evenzo zal er een foutmelding komen
indien u een nieuwe database aanmaakt en één van de genoemde files bestaat al.

6.2. Partij laden (DATA F4)
Wanneer u besluit een partij te laden uit een database, krijgt u een nieuw
scherm voor ogen waarop de eerste twintig partijen van de database op zichtbaar
zijn, alfabetisch op naam van de witte speler gerangschikt. Er zijn twee
mogelijkheden om de rest van de partijen te zien:
* u klikt bovenin het scherm het PG-DN icoon aan (of de PG-DN toets) en de
volgende twintig worden getoond (met het PG-UP icoon (of de PG-UP toets) kunt u
maximaal 20 pagina's terug);
* u klikt bovenin het scherm een letter van het alfabet aan (of met de
desbetreffende toets) en opnieuw worden 20 partijen zichtbaar, alfabetisch vanaf
de letter die u hebt aangeklikt.

In plaats van het tonen van de plaatsomschrijving bij het overzicht, kunt u er
ook voor kiezen dat de volgende drie zetten van die partij worden getoond: dit
doet u eenvoudig door "Plaats" aan te klikken of het blokje "MVS/PLC" of met
de toets ALT_M.

Onderin in het kommentaarveld staan de extra gegevens van die partij waar de
selectiebalk op dat moment staat. U laadt een partij door de gewenste partij aan
te klikken of met de cursortoets een partij te selecteren en met ENTER te
bevestigen.

6.3. Volgende partij van de database (DATA F4)
DATA F4-volgende partij (of ALT_N met de snel-toets) zal de  partij laden die
onder de laatstgeladen partij stond in het laatst door u gevraagde partijen
overzicht. Dit betekent dus bijv. ook dat als het laatste partijenoverzicht
gebaseerd was op de zoekfunctie namen met de naam Timman, dat REBEL DECADE de
volgende partij van Timman zal laden.

6.4. Partij bewaren (DATA F4)
Hierbij wordt u gevraagd om een aantal gegevens in te voeren die  samen met de
zetten en het eventuele zetkommentaar van de partij die op dat moment op het
bord gespeeld wordt, opgeslagen zullen worden. Bij sommige velden krijgt u een
voorkeursinvulling voorgeschoteld (te zien in de default-balk). ENTER zorgt
ervoor dat die tekst wordt ingevoerd en u in het volgende veld komt; een spatie
zorgt voor een leeg veld (geen tekst) en indien u niet akkoord bent met de
voorkeursinvulling, kunt u uw eigen tekst intypen.

Met tekst in te vullen velden:
* Naam van wit maximaal 20 tekens, u bent verplicht hier wat in te vullen,
  indien u niets invult zal automatisch Player ingevuld worden;
* Naam van zwart idem naam van wit alleen is hier de REBEL DECADE de naam die
  ingevuld wordt als u met een spatie begint;
* Elo wit de elorating van wit, niet verplicht maar wordt wel aangeraden
  omdat dat bij de overzichten extra mogelijkheden biedt. (zie par. 6.8).
  Alleen een elo -rating tussen en 1000 en 3400 is toegestaan;
* Elo zwart idem elo wit;
* Plaats niet verplicht, maximaal 39 tekens;
* Datum niet verplicht, hier kunt een exacte datum of een jaartal ingegeven ;
* Toernooi niet verplicht, maximaal 39 tekens;
* Uitslag niet verplicht maar wordt wel aangeraden omdat dat bij de
  overzichten extra mogelijkheden biedt.(zie par. 6.8).
 - winst voor wit wordt aangegeven met 1-0, u kunt deze uitslag ingeven
   door "1-0", "+" of  "1";
 - winst voor zwart wordt aangegeven met 0-1, u kunt deze uitslag ingeven door
   "0-1", "-" of "0";
 - remise wordt aangegeven met ½-½, u kunt deze uitslag ingeven door "½-½", "="
   "0.5", "½" of "0.5-0.5".
* Kommentaar niet verplicht, maximaal 72 tekens, dit is geen zetkommmentaar
  maar wordt bij de partij apart bewaard.

6.5. Partij overschrijven (DATA F4)
De laatstgeladen partij zal nu overschreven worden met de huidige gegevens. De
oorspronkelijke gegevens van de laatstgeladen partij gaan hiermee dus verloren.
Zie verder ook par. 6.4.

6.6. Partij wissen (DATA F4)
Hierbij zal u gevraagd worden een partij te selecteren die u wilt wissen. U
hebt dezelfde mogelijkheden als onder laden partij (par. 6.1.), waarbij in
dit geval u nog wel extra gevraagd zal worden of de geselecteerde partij
inderdaad gewist dient te worden.

6.7. Reorganiseren (DATA F4)
Reorganiseren zal alle namen weer netjes op alfabetische volgorde  zetten en
heeft alleen zin als er nieuwe partijen zijn toegevoegd of als er partijen zijn
verwijderd. REBEL DECADE zal eerst bepalen of het erg zinvol is om te
reorganiseren: gemeld zal worden hoeveel bytes u kunt besparen door te
reorganiseren. Behalve het verkrijgen van meer ruimte op uw harde schijf, kan
het reorganiseren u nog twee voordelen bieden: sommige zoekfunkties zijn sneller
bij een gereorganiseerde database, en zoeken op tekst, zetten of stelling, zal
alle partijen op alfabetische volgorde tonen. Afhankelijk van de grootte van de
database kan het reorganiseren enige tijd in beslag nemen.
Tijdens het reorganiseren wordt een tijdelijk en onzichtbaar reservebestand
aangemaakt. Indien uw harde schijf niet de vereiste ruimte daarvoor bevat is
reorganiseren onmogelijk.

6.8. Zoekfunkties (DATA F4)

6.8.1. Zoek op namen
U kunt hier één voor wit en/of voor zwart opgeven, welke namen vervolgens in de
database gezocht gaat worden. Het programma zal in de database zoeken naar
partijen van de ingevoerde speler die hij zowel met wit als met zwart heeft
gespeeld. Hebt u alleen bij wit een naam ingevoerd dan wordt begonnen met de
partijen waarin gevraagde speler met wit speelde, indien u alleen bij
zwart een naam hebt ingegeven wordt begonnen met de partijen waarin speler met
zwart speelde. Vult u bij beide spelers een naam in, dan zal het programma
alleen die partijen selecteren, waarin beide spelers tegen elkaar speelden. Deze
functie werkt volgens het beroemde BTREE+ principe en zal partijen uit een
database op de harddisk met een grootte van bijvoorbeeld 1.000.000 partijen
binnen enkele seconden op uw scherm tonen.

6.8.2. Zoek op tekst
U krijgt eerst de keus de zoekcriteria te bepalen, dit zal worden gebruikt
volgens het en-en principe: geeft u bijv. een naam, een datum en een uitslag op,
dan zoekt REBEL DECADE partijen die èn die naam èn die datum èn die uitslag
bevatten. Dit kan, afhankelijk van het type computer, de grootte van de database
en of u een speciaal disk-caching-programma hebt geladen (zie ook par. 1.5.),
even duren (tenzij u alleen namen opgeeft). Hoe meer criteria u aangeeft, hoe
kleiner de selectie dus zal worden. Namen invullen is niet verplicht; bij de
datum kunt u alleen een jaartal opgeven; bij de tekst maximaal 39 tekens; voor
het overige gelden dezelfde regels als onder par. 6.4. genoemd worden.

6.8.3. Zoek op zetten
Het programma zal partijen gaan zoeken die exact dezelfde zetten bevat als die
in de aktuele partij zijn gespeeld. Dit kan even duren (zie opmerking bij par.
6.8.2.).

6.8.4. Zoek op stelling
Het programma zal partijen gaan zoeken die exacte dezelfde stelling bevat als
die momenteel op het bord aanwezig is. Dit kan even duren (zie opmerking bij
par. 6.8.2.).

6.9. Overzichten (DATA F4)
Hierbij moet u een menu "uitschuiven" dat u zes mogelijkheden voor een
overzicht aanbiedt. Deze overzichten kunt u achteraf ook naar tekstfile
wegschrijven door het TXT -knopje in het kommentaarveld aan te klikken (voor de
toetsgebruikers ALT_T).

6.9.1. Volledig overzicht
U krijgt een volledig overzicht van de resultaten van alle spelers uit de
geladen database. De drie elo-ratings zijn respectievelijk de oorspronkelijke
elo rating van de spelers, de gemiddelde elo-rating van de tegenstanders en de
nieuw berekende elo-rating op basis van de uitslagen en de elo-rating van de
tegenstanders.

6.9.2. Top 40 op percentage
U krijgt een overzicht van de beste 40 spelers uit de database  op basis van de
uitslagen. Tijdens het bepalen van de top 40 kunt u switchen met PGUP/PGDWN.

6.9.3. Top 40 op elo-rating
U krijgt een overzicht van de beste 40 spelers uit de database op basis van de
nieuw berekende elo-ratings van de spelers. Tijdens het bepalen van de top 40
kunt u switchen met PGUP/PGDWN.

6.9.4. Toernooi
U wordt gevraagd een toernooi naam op te geven, waarna op basis van de uitslagen
een top 40 van het desbetreffende toernooi wordt gegeven.

6.9.5. Tweekamp
U wordt gevraagd twee spelersnamen op te geven, waarna REBEL DECADE  de database
zal onderzoeken op de partijen die beide spelers tegen elkaar gespeeld hebben.

6.9.6. Boekopeningen
U wordt gevraagd een aantal criteria op te geven, waarna gezocht wordt welke
boekopeningen de eventueel opgegeven speler allemaal heeft gespeeld van de
partijen die in de geladen database opgeslagen zijn. Hoe meer criteria u
opgeeft, des te kleiner zal het aantal partijen zijn die worden verwerkt in het
overzicht.

U kunt uiteraard slechts één naam opgeven: hetzij voor wit, hetzij voor zwart.
U kunt zich middels deze optie dus voorbereiden op uw toekomstige
tegenstander(s) door het openingsrepertoir van uw tegenstander met wit of met
zwart op te vragen. Indien u geen criteria opgeeft, zal de hele database
betrokken worden bij het overzicht.

6.10. Nieuwe databases (DATA F4)
U kunt met deze keuze een eigen database aanleggen, bijv. van de partijen die u
zelf in uw schaakclub speelt.


Hfd. 7: Scherminstellingen

U kunt met REBEL DECADE voor een groot deel zelf bepalen wat u allemaal op uw PC
scherm te zien krijgt.

7.1. Standaard instellingen (START F1)
Wanneer u kiest voor START F1-standaard instellingen zal het beeldscherm naar de
standaard waarden worden ingesteld.
Wanneer u geen REBEL.CFG file meer heeft staan in de directory waarin het REBEL
DECADE programma staat, zal het programma ook met deze instellingen opstarten.

7.2. Standaard kleuren (START F1)
Wanneer u kiest voor START F1-standaard kleuren zal het beeldscherm naar de
standaard kleurenpalet worden ingesteld.
Wanneer u geen REBEL.CLR file meer heeft staan in de directory waarin het REBEL
DECADE programma staat, zal het programma ook met deze instellingen opstarten.

7.3. Namen veranderen (INSTEL F5)
U kunt zowel de naam van wit als de naam van zwart veranderen via de eerste twee
keuzes van INSTEL F5: de cursor zal dan in het desbetreffende naamkader gaan
knipperen en u kunt een naam ingeven van maximaal 12 tekens lang. Wanneer een
partij uit een partijenbestand geladen wordt met een naam van meer dan 12 tekens
lang, zullen alleen de eerste 12 tekens getoond worden.

7.4. Toon materiaal (INSTEL F5)
Hiermee kunt u kiezen of u wilt dat REBEL DECADE laat zien welke stukken u voor
dan wel achter staat. Wilt u dit niet zien, dan zal het zettenvenster groter
worden en meer zetten kunnen bevatten.

7.5. Toon hint (INSTEL F5)
Hiermee kunt u kiezen of u wilt dat REBEL DECADE laat zien welke zet de computer
adviseert. Wilt u dit niet zien, dan zal het zettenvenster groter worden en meer
zetten kunnen bevatten. Indien u het wel wilt zien en u wilt de geadviseerde zet
uitvoeren kunt u eenvoudig door aan te klikken (of ALT_H) de geadviseerde zet
uitvoeren.

7.6. Toon oordeel (INSTEL F5)
Hiermee kunt u kiezen of u wilt dat REBEL DECADE op navraag laat zien hoe REBEL
DECADE de huidige stelling beoordeelt. U kunt dit dan vervolgens opvragen door
in het kommentaarveld te klikken of middels ALT_T. In de linkerkolom wordt op
vier punten informatie gegeven over de belangrijkste velden van de huidige
positie en in de rechterkolom wordt op vier punten een algemeen oordeel gegeven
over de huidige positie. Voor een meer schaaktechnische uitleg van deze optie
verwijzen we naar de README-file.

7.7. Toon/bewaar varianten (INSTEL F5)
Met INSTEL F5-Toon variant kiest u of u wilt dat REBEL DECADE tijdens het
rekenproces laat zien welke varianten haar het beste lijken. Met INSTEL
F5-Bewaar variant kiest u of u wilt dat REBEL DECADE de beste varianten
automatisch in het zetkommentaar opslaat of niet.

7.8. Bord draaien (INSTEL F5)
Deze keuze geeft u de mogelijkheid het speelbord om te draaien.

7.9. Talen (INSTEL F5)
In het uitschuifmenu verschijnen de talen welke u kunt kiezen. Kiest u een
andere taal dan die op dat moment gehanteerd wordt, dan zal het scherm
dienovereenkomstig aangepast worden.

7.10. Kleuren (INSTEL F5)
Er opent een nieuw menu en U kunt hiermee bijna alle kleuren van het scherm
wijzigen naar uw eigen inzicht.
Dit nieuwe menu biedt ook de mogelijkheid uw kleurinstelling te bewaren: het op
dat moment ingestelde kleurenpalet zal dan worden bewaard in de REBEL.CLR file
(zie ook paragraaf 1.3). Iedere keer dat u het programma opstart zal het scherm
volgens deze waarden worden ingesteld. Het REBEL DECADE programma heeft zelf ook
een kleurenpalet ingeprogrammeerd gekregen, deze zijn te verkrijgen via START
F1-Standaard kleuren.(par. 7.2) .

7.11. Stukken (INSTEL F5)
Met deze keuze is het mogelijk een andere stukkenset te laden. Er worden drie
stukkensets standaard meegeleverd.

7.12 Bewaar instellingen (INSTEL F5)
Wanneer u wijzigingen in de schermopmaak wilt bewaren, kiest u deze optie
en de op dat moment ingestelde waarden zullen worden bewaard in de REBEL.CFG
file (zie ook paragraaf 1.3). Iedere keer dat u het programma opstart zal het
scherm volgens deze waarden worden ingesteld. Het REBEL DECADE programma heeft
zelf ook een scherminstellingen ingeprogrammeerd gekregen, deze zijn te
verkrijgen via START F1-Standaard instellingen(par. 7.1).

7.13. Het kommentaarveld

Het kommentaarveld wordt voor verschillende doeleinden gebruikt:
* tijdens het rekenen indien Toon variant aanstaat, worden er mogelijk vier
  regels getoond: de bovenste drie bevatten de varianten die REBEL DECADE heeft
  overdacht en de onderste geeft informatie over het rekenproces op het moment
  zelf. Voorbeelden: de onderste regel zou kunnen zijn:
  "09:23  10.22 (43)  b5xa4 Pos/sec: 12.234 (3.890.345 pos. geëvalueerd)"
  hetgeen u het volgende vertelt over het rekenproces:
  er is totdusver 9 minuut en 23 seconden besteed aan rekenen; REBEL DECADE is
  10 ply diep aan het rekenen en heeft inmiddels 22 mogelijkheden 10 ply diep
  bekeken; er zijn in totaal 43 mogelijke zetten; REBEL DECADE is nu aan het
  rekenen over zet b5xa4; tijdens de vorige seconde werden 12.234 posities
  bekeken en in totaal zijn er nu 3.890.345 mogelijke posities overdacht.
  één van de bovenste regels zou kunnen zijn:
  "00:04  4.05  0.15  b5xa4 Ta1xa4 ..."
  hetgeen u het volgende vertelt over het rekenproces:
  na 0 minuten en 4 seconden was het programma 4 ply diep en waren er al vijf
  andere mogelijke zetten overdacht; de beste positie die na 4 sec gevonden
  werd kreeg een waardering van 0.15 en bestond uit de variant b5xa4 Ta1xa4 etc

* tijdens het rekenen indien Toon variant uit staat, wordt er één regel getoond
  onderin het kommentaarveld die beperkte informatie geeft over het rekenproces
  bijv. 09:23  10.22 (43)  Pos/sec: 12.234 (3.890.345 pos. geëvalueerd)"
  hetgeen u het volgende vertelt over het rekenproces:
  er is totdusver 9 minuut en 23 seconden besteed aan rekenen; REBEL DECADE is
  10 zetten diep aan het rekenen en heeft momenteel 22 zetten berekend; er zijn
  in totaal 43 mogelijke zetten; tijdens de vorige seconde werden 12.234
  posities bekeken; en in totaal zijn er nu 3.890.345 mogelijke posities
  overdacht.
* indien er zetkommentaar is opgeslagen wordt in dit veld het zetkommentaar
  getoond.
* indien informatie over partij (DATA F4- Partij-info) of over  het programma
  (START F1- Programma info) of over de databases (START F1- Data info) wordt
  opgevraagd, zal deze in het kommentaar veld getoond worden.
* indien Toon Teacher (INSTEL F4) aan staat en er wordt in dit veld geklikt (of
  ALT_T) zal een beoordeling van de huidige stelling worden getoond.
* indien het boek (INSTEL F4) aan staat en het programma zit nog in het
  openingsboek, zullen de mogelijke boekzetten getoond worden plus de naam van de
  totdusverre gespeelde opening. Zie ook 3.1.5.
* indien u in een laad-, zoek- of geef overzicht funktie van de database bent,
  wordt de diverse informatie in dit veld getoond (zie hoofdstuk 6 voor details)

Hfd. 8: Stellingen opzetten (POS F6)

8.1. Stelling opzetten (POS F6)
Met behulp van deze keuze kunt u stukken toevoegen aan of verwijderen van het
bord. Op de plaats van de zettenlijst verschijnen nu de twaalf stukken. Met de
muis kunt u eenvoudig een ander stuk selecteren door het aan te klikken met als
extra mogelijkheid de rechtermuisknop: daarmee selecteert u in één keer het
volgende stuk. Toetsgebruikers: met de spatiebalk selecteert u een volgende stuk
en met de "+"-toets hetzelfde stuk van de andere kleur. Een stuk verwijderen
doet u door hetzelfde stuk nog een keer op dat veld te plaatsen of door met de
cursor-toetsen een veld te selecteren en de Del toets te gebruiken.
Illegale stellingen worden niet geaccepteerd: u krijgt een melding indien een
stelling ongeldig is. Indien u besluit toch het stelling opzetten te willen
verlaten, zal bij een illegale stelling de laatstbewaarde legale stelling
opnieuw op het speelbord verschijnen.

8.2. Leegmaken bord (POS F6)
Hiermee maakt u het hele bord leeg en zal automatisch naar POS F5-stelling
opzetten worden gegaan, aangezien een bord zonder koningen een illegale stelling
oplevert.

8.3. Opzetten afbreken (POS F6)
Hiermee worden alle eventuele veranderingen die u hebt aangebracht  in de
stelling ongedaan gemaakt en wordt er teruggegaan naar de oude stelling.

8.4. Wit/zwart aan zet (POS F6)
Met POS F5-wit aan zet en POS F5-zwart aan zet kunt u bepalen welke speler het
eerst aan zet is.


Hfd. 9: Overige opties

9.1. Analyse mode (NIVO F2)
De computer zal nu over de aanwezige stelling gaan rekenen tot de maximale
rekendiepte (30 zetten). Het verzetten van een stuk zal de computer opnieuw
laten gaan rekenen over de stelling die dàn op het bord staat. U kunt dus nu
ongehinderd allerlei zetten invoeren tot het maximale aantal zetten dat
ingevoerd kan worden (192), bereikt is. De REBEL aanklik-knop is nu veranderd in
een GAME aanklik-knop. Indien u deze aanklikt en u zou zijn afgeweken van de
oorspronkelijk gedane zetten, dan worden de oorspronkelijk zetten weer geladen
en het bord en de zettenlijst dienovereenkomstig aangepast. Zodoende kunt u op
een eenvoudige wijze een gespeelde partij of een afgebroken stelling analyseren
zonder dat u deze partij steeds opnieuw hoeft te laden. U verlaat deze optie
door een nivo te kiezen uit NIVO F2 of door OPTIES F3-analyseer partij of
analyseer database te kiezen.

9.2. Speler-speler (OPTIES F3)
De computer zal geen tegenzet berekenen en uitvoeren. U kunt nu een partij
tegen een menselijke tegenstander spelen of een door u gewenste zettenvolgorde
inbrengen zonder dat u gestoord wordt door het rekenen van de computer. U maakt
de computer weer rekenend door REBEL aan te klikken.

9.3. Automatisch (OPTIES F3)
U zult niet om een tegenzet gevraagd worden, maar de computer zal tegen
zichzelf gaan schaken. U kunt dit onderbreken door REBEL aan te klikken of een
pulldownmenu te aktiveren.

9.4. Analyseer partij (OPTIES F3)
Middels een uitschuifmenu heeft u de keuze of REBEL DECADE de partij alleen voor
wit, alleen voor zwart of voor beide kleuren moet analyseren. Nadat u een keuze
heeft gemaakt zal REBEL DECADE de huidige partij gaan analyseren op het huidige
nivo en vanaf de huidige zet. U bepaalt dus zelf vanaf welke zet de analyse zal
aanvangen. De REBEL-knop zal veranderen in een EXIT-knop waarmee u het
analyseren voortijdig kunt afbreken. REBEL DECADE zal iedere zet van wit en/of
zwart (afhankelijk van welke keuze u hebt gemaakt) gaan analyseren op het
huidige nivo en de resultaten wegschrijven in het zetkommentaar (daarmee
verliest u eventueel eerder gemaakt zetkommentaar!). Het analyseren gebeurt
vanuit twee gezichtspunten: eerst wordt de zet die de speler heeft gedaan
geanalyseerd en daarna zal REBEL DECADE de stelling analyseren om zijn advies te
geven. Wanneer dit advies beduidend beter lijkt te zijn dan de zet zoals deze in
werkelijkheid gespeeld is, zal in het kommentaar twee uitroeptekens verschijnen
bij de advieszet van REBEL DECADE. Voorbeeld van analysekommentaar van de partij
tussen A en B:
  A   7.00 -0.15 f2-f3 e7-e5 e2-e4 Lf8-c5 Pg1-e2 Pb8-c6 Pb1-c3
REBEL 7.00 +0.16 e2-e4 e7-e5 Pg1-f3 Pb8-c6 d2-d4 e5xd4 Pf3xd4
A speelde dus pion f3, maar REBEL DECADE zou pion e4 hebben gespeeld omdat hij
dat met 0.16 positiever waardeert. Voor een meer uitgebreid voorbeeld van de
kracht van deze analyse functie verwijzen we naar de README-file.

9.5. Analyseer database (OPTIES F3)
De op dat moment aktuele database zal geanalyseerd worden naar beginstelling.
Deze optie is vooral bedoeld voor een database die allerlei (test) stellingen
bevat omdat de computer nu alle partijen uit de database achtereenvolgens zal
laden en de beginstelling zal doorrekenen overeenkomstig het op dat moment
geldige nivo en de resultaten daarvan zal wegschrijven in het kommentaarveld van
een nieuwe database. De meegeleverde databases BT-2450.DAT en BT-2630.DAT zijn
bijv. erg geschikt om deze optie eens mee uit te proberen.

De database waarnaar de gegevens geschreven gaan worden, heet standaard
ANALYSE.DAT.I ndien deze al bestaat, zal u gevraagd worden een nieuwe naam
in te typen.

De REBEL aanklik-knop is veranderd in een EXIT aanklik-knop en zal pas weer
veranderen als de computer alle partijen uit de database heeft afgewerkt of als
u dit onderbreekt door deze knop aan te klikken (voor de toetsgebruiker: ESC).
Door het laden van de database ANALYSE.DAT kunt u nu de resultaten van de
analyses bestuderen.

9.6. Ga naar zetnummer (OPTIES F3)
Het selecteren van deze keuze zal een cursor doen laten knipperen in het
keuzeveld waar u vervolgens het zetnummer in kunt typen. Geeft u een zetnummer
in dat hoger is dan het aantal gespeelde zet dan zal het programma naar de
laatste zet gaan. Om naar het begin van een partij te gaan, kunt u zet 0
opgeven.

9.7. Zoek naar zet (OPTIES F3)
Hiermee kunt u een zet zoeken op grond van de coördinaten die u nog weet, bijv.
e2-e4. Indien de partij de gevraagde zet bevat, zal de REBEL DECADE naar die zet
toegaan en de bijhorende stelling op het bord zetten. Indien niet aanwezig, zal
REBEL DECADE dit melden, evenals wanneer u iets onjuist invoert.

9.8. Ga naar einde (OPTIES F3)
Hiermee zal REBEL DECADE naar de laatste zet van de partij gaan. U kunt dit ook
direct doen met de <END> toets.

9.9. Herspeel partij (OPTIES F3)
Via het uitschuifmenu kunt u uit drie tempo's kiezen, waarna de gehele partij
volgens het gewenste tempo nagespeeld zal worden vanaf de eerste zet. U kunt het
naspelen tijdelijk onderbreken door de spatiebalk in te drukken. Opnieuw de
spatiebalk indrukken zal er voor zorgen dat de partij verder nagespeeld wordt. U
kunt het naspelen definitief stoppen door ESC of een menu aan te roepen.

9.10. Schrijf zetkommmentaar (OPTIES F3)
Hiermee kunt u op eenvoudig wijze iedere zet van maximaal 3 regels kommentaar
voorzien. Het wordt bij het opslaan van een partij bewaard indien INSTEL
F5-bewaar-variant aan staat. Het kommentaar wordt bij herspelen automatisch
zichtbaar indien u INSTEL F5-toon variant aan hebt staan.

9.11. Partij naar tekstfile (OPTIES F3)
Hiermee kunt u een partij laten wegschrijven naar een ASCII-tekst bestand
inclusief het zetkommentaar, namen, datum etc. Het gemaakte tekstbestand kunt u
met uw tekstverwerker inlezen. REBEL DECADE zal u om een legale file-naam vragen
waarnaar de partij gegevens moeten worden weggeschreven.

9.12. Printeruitvoer
Standaard staat deze optie uit. Wanneer u deze optie aan zet, zal iedere zet
ook geprint worden. Er worden alleen zetten geprint indien de zetten één voor
één door de computer worden gedaan. Indien de printer één of andere storing
heeft (bijv. geen papier) zal er geen melding volgen, maar zal er niet verder
geprint worden. Het gebruik van kettingpapier is dus aan te bevelen in dit
geval.

9.13. Aanvangspartij (DATA F4)
Deze keuze zal de partij laden die aktueel was op het moment vóór dat u iets
wijzigde aan die partij of voordat u een andere partij laadde.

9.14. Geluid (INSTEL F5)
Deze keuze geeft u de gelegenheid het geluid aan of uit te zetten. Iedere
schaakfout wordt door een boodschap en een piepje aangegeven, ook iedere zet die
gedaan wordt, wordt met een piep begeleid. Wanneer u een zet doet, die
overeenkomt met die de computer aan het berekenen is in het zogeheten permanent
brain (zie par. 5), zal de piep verschillen van de gebruikelijke piep.

9.15. Muis (INSTEL F5)
Hiermee hebt u de mogelijkheid de muis in- of uit te schakelen. U kunt de muis
alleen aanzetten indien er voordien ook een muisdriver geladen was.

9.16. Tijd wisselen
Voor de muisgebruiker is er de mogelijkheid de tijd van wit en  zwart om te
wisselen door in het tijdvenster van één van beide spelers te klikken.

9.17. Namen wisselen
Voor de muisgebruiker is er de mogelijkheid de namen van wit en zwart om te
wisselen door op één van beide namen te klikken.


Hfd. 10: Problemen

10.1. AUTOEXEC.BAT problematiek
Sommige AUTOEXEC.BAT commando's kunnen de goede werking van REBEL DECADE
verstoren. De belangrijkste in deze categorie is de MODE instructie. Als u
problemen hebt met het laden van REBEL DECADE raden we u aan deze lijnen te
verwijderen of te de-activeren in uw AUTOEXEC.BAT file dmv de REM instructie.

10.2. Ontbrekende files.
Indien één of meerdere van de volgende files ontbreken, zult u het programma
niet aan de praat krijgen:
* REBEL.TRL, * REBEL.GIF, * BOOK.TRL, * BOOK.TRX, * REBEL.PCS (of een andere in
de REBEL.CFG opgeslagen .PCS file). Kopieer van uw diskette de betreffende
file(s). Zie ook paragraaf 1.3.

Hfd. 11 : HET MEPHISTO BORD

Dit schaakprogramma is tevens geschikt voor het aantrekkelijke
Mephisto bord wat het spelen tegen de computer nóg eenvoudiger en
gebruikersvriendelijker maakt!
Wanneer u deze funktie opstart (OPTIES F3) zal automatisch gezocht worden of
het Mephisto bord aangesloten is. Als alles aangesloten ist, zult u zien dat
iedere LED even kort oplicht. Als er geen goede verbindingen zijn
(bijvoorbeeld kabel niet goed op printerpoort aangesloten of geen stroom voor
't bordje) krijgt u een foutmelding. Door een toets in te drukken kunt u
daarna wel gewoon met het programma spelen echter zonder het bordje.

BELANGRIJK !!
=============
ALS U IETS WILT VERANDEREN AAN DE VERBINDING MET UW BORDJE, ZET DAN ALTIJD
EERST DE COMPUTER UIT, ANDERS BESCHADIGT U MOGELIJK DE IO-KAART VAN UW PC.

Als het programma het Mephisto bord heeft herkend zal het de posities van de
stukken op het bord gaan controleren. Bedenkt u echter wel dat het bord niet
kan zien WELK stuk op een bepaald veld staat.

Als de positie op het bord niet gelijk is aan de positie van de partij zal er
een piepje klinken en zal er een LED gaan flikkeren van een veld dat niet in
orde is. Zolang dit niet hersteld is zal na iedere zet opnieuw een piep ten
gehore worden gebracht.

11.1   Spelen met het Mephisto bord
Om het bord de juiste gegevens naar uw PC te laten sturen, moet u het stuk
dat u wilt verplaatsen optillen en op het door u gewenste veld zetten.
Voor wat betreft bijzondere zetten zoals een stuk slaan, rokeren etc.: volg
de officiële regels en het programma zal de zetten goed uitvoeren.
Wanneer u een fout maakt bij het uitvoeren van een zet (bijv.: u vergeet de
toren te verzetten bij het rokeren) dan zullen er LEDs gaan flikkeren op het
bord. Dit wordt alleen gestopt door òf de zet correct uit te voeren òf door
op ESC te drukken. Wanneer u van de ESC-knop gebruikt maakt zult u bij iedere
zet een piep horen totdat de positie op het Mephisto bord dezelfde is als die
van de partij op uw PC-scherm.

Als REBEL DECADE een zet afgeeft kunt u dit zien doordat de LEDs van de
betreffende velden gaan flikkeren. U kunt nu zelf geen zet doen totdat u òf de
zet correct uitgevoerd hebt òf op  ESC drukt.
Wanneer u van de ESC-knop gebruikt maakt zult u bij iedere zet een piep horen
totdat de positie op het Mephisto bord dezelfde is als die van de partij op
uw PC-scherm.

Met het Mephisto bord in gebruik kunt u ook eenvoudig een zet terugnemen, een
bestaande zet vooruit spelen en een nieuwe partij starten:

TERUGNEMEN VAN EEN ZET: neem het laatst verzette stuk en zet het weer op het
                        oorspronkelijk veld. Het programma zal dit behandelen
                        als een reguliere zet-terugnemen
VOORUIT SPELEN VAN EEN  als een partij is geladen en u doet een zet die
         BESTAANDE ZET: dezelfde is als de zet in de geladen partij, dan zal
                        het programma dit behandelen als een reguliere
                        zetvooruit-spelen.

Indien u het pro-gramma weer een tegenzet wil laten berekenen dient u op
REBEL te klikken.

NIEUWE PARTIJ:          als u alle stukken weer in de beginstelling zet, zal
                        het programma dit als een nieuwe partij opstarten
                        behandelen (ALT_G ). Dit werkt niet als het programma
                        aan zet en aan het rekenen is.

11.2 MEPHISTO BORD AAN/UIT
Met deze optie kunt u het Mephisto bord (de)-aktiveren. Het OPTIES F3 menu
geeft de status aan van het bord. Als het uit staat en u klikt het aan zal
het programma een Mephisto schaakbord proberen te detecteren.
Als alles aangesloten is, zult u zin dat iedere LED even kort oplicht.
Als er geen goede verbindingen zijn (bijvoorbeeld kabel niet goed op
printerpoort aangesloten of geen stroom voor 't bordje) krijgt u een
foultmelding. Door een toets in te drukken kunt u daarna wel gewoon met het
programma spelen echter zonder het bordje.

NOGMAALS !!
===========
ALS U IETS WILT VERANDEREN AAN DE VERBINDING MET UW BORDJE, ZET DAN ALTIJD
EERST DE COMPUTER UIT, ANDERS BESCHADIGT U MOGELIJK DE IO-KAART VAN UW PC.


Hfd. 12: KORTE HISTORIE

Ed Schröder (geboren in Den Haag) woont in Deventer en houdt zich sinds 1985
bezig met het ontwikkelen van computerschaakprogramma's. Sinds 1988 behoort hij
tot de absolute wereldtop op dit gebied en hij zag zijn inspanningen voor het
eerst met een wereldtitel beloond in 1991 in Vancouver. De wereldtitel die het
programma in 1992 in Madrid behaalde heeft een gouden randje: voor het eerst
werd een microcomputer programma wereldkampioen in een competitie waaraan ook
mainframes meededen! Het bevestigde niet alleen Ed's capaciteiten maar ook het
feit dat de microcomputers niet meer onder hoeven te doen voor grote,
supersnelle mainframe 's. Ook veroverde hij reeds vele malen het Nederlands
Kampioenschap Computerschaak. Voordat REBEL 6.0 op de markt kwam in augustus
'94 had een voorversie op het AEGON mens /computer grote indruk gemaakt, door op
dat toernooi als beste computerprogramma te eindigen onder de naam Gideon 2.0.

Bij de tot standkoming van dit PC-programma zijn naast Ed, nog twee specialisten
betrokken: Jeroen Noomen, die al voor meerdere programma's de boekopeningen
maakte, en Rob Kemper, die voor de graphics en IO tekende.

Ed gelooft niet dat een computer ooit definitief kan afrekenen met een
menselijke schaker van het niveau van een Kasparov, hoewel hij dit niet meer zo
stellig zegt als vroeger. In ieder geval vindt hij zijn programma nog lang niet
uitontwikkeld en ziet hij nog voldoende punten waarop zijn programma verbeterd
zou kunnen worden.


Wilt u op de hoogte blijven van ontwikkelingen op PC-schaakgebied, hebt u
suggesties tot verbetering van het programma of bepaalde bedieningswensen stuurt
u dan een briefje naar:

  Schröder BV
  Postbus 6365
  7401JJ Deventer

Wij zien uw reakties en suggesties met belangstelling tegemoet!