home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ Amiga MA Magazine 1997 #3 / amigamamagazinepolishissue03-1 / ma_1995 / 04 / ami023.txt < prev    next >
Text File  |  1997-04-06  |  13KB  |  332 lines
  1.  
  2. BRAMA DO NOWEGO ÔWIATA
  3.  
  4. <lead>Gdy znudzi sië nam wszystko, co oferujâ liczni producenci
  5. oprogramowania dla Amigi, chcielibyômy zmieniê, choêby na chwilë,
  6. komputer, aby sprawdziê, co w trawie piszczy. Na szczëôcie, w
  7. odróûnieniu od uûytkowników innych maszyn, amigowcy majâ do
  8. wyboru olbrzymi wybór programów "udajâcych" inne komputery, czyli
  9. emulatorów.
  10.  
  11. <a>Marek Pampuch
  12.  
  13. <txt> Jeszcze niedawno sam nie przypuszczaîem, ûe jest tego aû
  14. tyle. Znalazîszy jednak chwilë czasu, zagîëbiîem sië nieco w
  15. temat, co pozwoliîo mi zebraê materiaî do tego artykuîu.
  16.  
  17. Chcë jednak z góry zaznaczyê, ûe nie bëdë pisaî ani o
  18. doskonaîych, ale bardzo drogich emulatorach sprzëtowych, ani o
  19. tych najbardziej znanych. W tym roku zamkniëto nam kieszenie "na
  20. Koîodkë", a zatem kaûdemu trudno bëdzie wysupîaê tych marnych
  21. kilkaset dolarów na Emplanta czy kartë Golden Gate. PC-Task czy
  22. AMax to tematy na oddzielny artykuî, zwîaszcza ûe wîaônie
  23. pojawiîy sië ich nowe, znacznie ulepszone, wersje, Spectrum
  24. Emulator zaô byî juû przez nas opisywany (w numerze 2/94 MA). Ale
  25. nawet i te proste programy otworzâ przed nami nowe ciekawe
  26. moûliwoôci.
  27.  
  28. Tematem moich rozwaûaï bëdâ natomiast programowe emulatory mniej
  29. znane, co wcale nie znaczy, ûe zîe. Dodatkowo wiëkszoôê z nich to
  30. programy public domain lub shareware, a zatem dostëpne dla
  31. kaûdego. I po trzecie wreszcie, w odróûnieniu od wymagajâcych
  32. mocno rozbudowanej konfiguracji emulatorów sprzëtowych --
  33. opisywane emulatory dziaîajâ prawie na kaûdej Amidze. Nie
  34. wszystkie sâ rozwiâzaniami najnowszymi, jednak nie zawsze to co
  35. najnowsze jest najlepsze.
  36.  
  37. Opiszë takûe kilka maîo znanych programów pomocniczych, a zatem,
  38. zaczynamy!
  39.  
  40. <sr>Commodore VIC-20
  41.  
  42. <txt>Komputer ten darzë duûym sentymentem, bo wîaônie od niego
  43. zaczëîa sië moja dîugoletnia znajomoôê z komputerami, przy czym
  44. przez caîy czas byîy to udane komputery nieudanej firmy
  45. Commodore.
  46.  
  47. Emulator VIC-20 jest programem public domain dostëpnym miëdzy
  48. innymi w Aminecie* (a takûe na kompaktach z serii Aminet). Kogoô,
  49. kto nigdy nie miaî do czynienia z VIC-20, moûe szokowaê niewielki
  50. ekran po uruchomieniu emulatora. Cóû, VIC-20 miaî w trybie
  51. tekstowym nieco mniej znaków niû nasza Amisia.
  52.  
  53. ****************** tu rysunek emu_1.pcx ***********************
  54.  
  55. Zaletâ tego emulatora jest niewielka iloôê zajmowanego miejsca na
  56. dysku i praktycznie "ûadne" wymagania pamiëciowe -- zadziaîa
  57. bowiem nawet na A1000 z 256 KB pamiëci (jak i na dowolnej innej,
  58. poza CD32 -- na kompakcie jest bowiem dostarczany w wersji
  59. spakowanej).
  60.  
  61. Znacznie wiëcej ma natomiast wad. Emulator dziaîa przeraúliwie
  62. wolno. Napisany jest w jëzyku C, a pracuje jakby byî w jakimô
  63. Amiga BASIC-u, nie przymierzajâc. Maîo tego -- nawet na A1200
  64. pracuje znacznie wolniej niû prawdziwy VIC-20, który do demonów
  65. szybkoôci nie naleûaî. Szczególnie wolno dziaîa klawiatura i
  66. obsîuga ekranu. Po naciôniëciu klawisza musimy odczekaê 2, 3
  67. sekundy, aby znak pojawiî sië na ekranie. Nie ma moûliwoôci
  68. doczytywania i zapisywania danych ani programów -- musimy zatem
  69. liczyê tylko na to, co wpalcujemy. Wprawdzie w tej ostatniej
  70. czynnoôci pomaga nam uwzglëdnienie VIC-owych skrótowców (nie
  71. wtajemniczonym donoszë, ûe zarówno na VIC-20, jak i C64 istniaîa
  72. moûliwoôê zastâpienia peînego rozkazu BASIC-owego przez dwie
  73. pierwsze litery (druga z [Shift], co powodowaîo ukazanie sië na
  74. ekranie znaczka graficznego, ale rozkaz dziaîaî). Posiadacze
  75. komputerów 8-bitowych (w tym i VIC-20) czësto rozszerzali
  76. niewielkie moûliwoôci BASIC-a znanymi instrukcjami POKE i PEEK,
  77. pozwalajâcymi na bezpoôrednie przekazywanie argumentów do i z
  78. pamiëci. Tu instrukcje te za bardzo dziaîaê nie chcâ (poza
  79. nielicznymi wyjâtkami).
  80.  
  81. Ocena: dostateczny
  82.  
  83. <sr>Commodore 64
  84.  
  85. <txt>Ten najpopularniejszy komputer firmy Commodore (podobno
  86. sprzedano ponad 12 milionów egzemplarzy) doczekaî sië
  87. kilkunastu emulatorów. Do artykuîu wybraîem dwa z nich (pierwszy
  88. shareware, drugi public domain).
  89.  
  90. >A64 PACKAGE<
  91.  
  92. Mimo ûe jest to program shareware, oceniam go jako najlepszy
  93. emulator Commodore 64, lepszy nawet niû robiâce (prawie) to samo
  94. emulatory komercyjne. Na jakiej podstawie tak twierdzë? Emulator
  95. ten udaje wszystkie funkcje Commodore 64 (z wyjâtkiem wczytywania
  96. programów z kaset magnetofonowych i dysków, ale to zaîatwiajâ
  97. inne programy, miëdzy innymi jeden z opisanych niûej). Szybkoôê
  98. udawanego C64 jest zadowalajâca, najwaûniejsze POKE dziaîajâ tak
  99. jak trzeba (wybaczcie, ale wszystkich nie chciaîo mi sië
  100. sprawdzaê).
  101.  
  102. *********** tu rysunek emu_2.pcx *****************
  103.  
  104. Niestety, ocenë obniûa fak, ûe emulator ten ma duûe problemy z
  105. dziaîaniem na Amigach z ukîadami AGA, umieszczony zaô na nim
  106. program pomocniczy MakeWB potrafi doprowadziê do nieobliczalnych
  107. skutków (na szczëôcie ostrzega przed tym).
  108.  
  109. Emulator dostëpny jest na dyskach: 17BIT Collection (1796 A i B),
  110. Kickstart (338). Istnieje teû peîna, nieco bardziej rozbudowana,
  111. wersja programu. Jest ona uzupeîniona o odczytywanie i zapis
  112. dysków (przy czym mogâ byê to takûe dyski starsze od 1541,
  113. stosowane do komputera Commodore PET) oraz o "grabienie" ROM-u
  114. C64, co pozwala na grzebanie w pamiëci komodorka (nie martwcie
  115. sië, Amiga sië przy tym nie zepsuje). Jest to jednakûe juû w
  116. peîni komercyjna wersja, za którâ trzeba zapîaciê ponad 150 USD.
  117.  
  118. Ocena: dobry.
  119.  
  120. Na marginesie: Wiëkszoôê emulatorów C64 ma moûliwoôê wczytywania
  121. programów z dysku C1541. Potrzebny jest jednak odpowiedni przewód
  122. îâczâcy ten dysk od C64 z Amigâ. I tutaj ostrzeûenie (po raz
  123. kolejny, ale nigdy za wiele). Publikowany przez niektóre pisma
  124. amigowe schemat to przewód w wersji dla Amigi 1000. Ta pierwsza
  125. Amiga ma jednak nieco inne obîoûenie pinów na zîâczu szeregowym.
  126. Bezkrytyczne powielenie tych schematów spowoduje duûe straty
  127. (nerwów i pieniëdzy). Naleûy zatem zamieniê miejscami kilka
  128. przewodów przy wtyczce. Róûnice pomiëdzy pinami na zîâczu
  129. szeregowym A1000 i pozostaîych Amig podane sâ poniûej.
  130.  
  131. <r>
  132. Sygnaî    A1000     pozostaîe Amigi
  133.  
  134. + 5V      23        14
  135.  
  136. styk wolny     24   15
  137.  
  138. RESET     25        16
  139.  
  140. masa      14-22     17-25
  141.  
  142. <txt>Pozostaîe styki majâ te same numery i znaczenie we
  143. wszystkich Amigach.
  144.  
  145. UWAGA: Nie biorë ûadnej odpowiedzialnoôci za nieumiejëtne
  146. dokonanie zmian w schemacie. Jeôli nie czujesz sië superpewnie z
  147. lutownicâ w rëku, skorzystaj raczej z przesyîania danych za
  148. pomocâ przewodu pokazanego przy opisie programu "jk_net"
  149. (poniûej).
  150.  
  151. >CEM64<
  152.  
  153. A teraz przedstawië emulator, który... emulatorem nie jest. Po
  154. jego uruchomieniu pojawia sië wprawdzie znany uûytkownikom C64
  155. ekran, ale próba uûycia jakiegokolwiek rozkazu powoduje doôê
  156. ômieszne komunikaty na ekranie (na przykîad "Too many fingers on
  157. keyboard error" czy "Only Jesus can do it"). Odpowiedzi te
  158. dobierane sâ losowo, przy czym dobrane sâ raczej z sensem.
  159. Program ten dostëpny jest na dysku kompaktowym Aminet.
  160.  
  161. *********** tu rysunek emu_2.pcx *****************
  162.  
  163. Tu oceny, ze zrozumiaîych wzglëdów, nie bëdzie. Ot, miîa zabawa
  164. na kilka chwil.  Mówiâc o programach emulujâcych C64 nie sposób
  165. pominâê te, które uzupeîniajâ ich dziaîanie. Najwaûniejsze z
  166. nich, moim zdaniem, to:
  167.  
  168. >D64<
  169.  
  170. Umoûliwia wczytanie do Amigi programów nagranych na
  171. magnetofonie Datasette Commodore. Do ich odcyfrowania
  172. potrzebujemy dowolnego magnetofonu kasetowego (najlepiej
  173. monofonicznego), samplera i programu Audiomaster IV. W tym
  174. ostatnim trzeba tak ustawiê parametry, aby ksztaît wczytywanego
  175. sampla byî jak najbardziej zbliûony do tego na rysunku (dla
  176. programów w Turbo-64), ksztaît jest nieco inny, ale o tym powie
  177. nam juû program D64. Sprawdzaîem jego dziaîanie z magnetofonem
  178. Kapral MK-121 i samplerem HDP Digiton. Poczâtkowo nie szîo mi za
  179. bardzo, ale metodâ prób i wypaczeï osiâgnâîem wîaôciwe
  180. rezultaty. Wczytane programy moûna nastëpnie zapisaê na dysk, na
  181. którym mamy jeden z dwóch pierwszych opisanych tu emulatorów C64
  182. i odtwarzaê je za pomocâ tych emulatorów.
  183.  
  184. *********** tu rysunek emu_4.pcx *****************
  185.  
  186. Program dostëpny jest na kompakcie Aminet 2.
  187.  
  188. Ocena: dobry.
  189.  
  190. >JK-NET<
  191.  
  192. Ten program natomiast pozwala na bezpoôrednie przekazanie
  193. danych pomiëdzy C64 a Amigâ. Jest to sposób znacznie
  194. bezpieczniejszy od opisywanego na îamach kilku naszych pism
  195. komputerowych przewodu îâczâcego stacjë 1541 z Amigâ, bëdâcego
  196. przyczynâ straty nerwów co najmniej kilkudziesiëciu osób
  197. (wystarczyîo, ûe ktoô bezkrytycznie skopiowaî schemat dla A1000,
  198. która miaîa inne obîoûenie gniazda serial, a ktoô inny
  199. bezkrytycznie to wykona i... ûegnaj 8520, a kilkaset tysiëcy
  200. zîotych starego obrzâdku teû). Takûe i tak przekazane programy
  201. moûna nagraê na dysk z A64 czy GO64.
  202.  
  203. ****************** tu rysunek emu_5 ********************************
  204.  
  205. Program dostëpny jest na dysku kompaktowym Aminet 3.
  206.  
  207. Ocena: dobry.
  208.  
  209.  
  210. <sr>Amiga 1000
  211.  
  212. <txt>Jeôli ktoô chce zobaczyê, jakie byîy poczâtki i co
  213. "chodziîo" na A1000, uwaûanej za superrewelacjë (na owe czasy byîo
  214. to jak najbardziej sîuszne), moûe uruchomiê sobie ten emulator.
  215. Przypuszczam jednak, ûe emulator ten powstaî z czystej nostalgii,
  216. no bo jaki sens ma programowe ograniczanie pamiëci do 256 KB? A
  217. wîaôciwie nic innego ten "emulator" nie robi. Nawet nie zmienia
  218. przyporzâdkowania pinów przy gnieúdzie szeregowym.
  219.  
  220. Emulator dostëpny jest na dysku serii New Zealand nr 11.
  221.  
  222. Ocena: dostateczny z minusem.
  223.  
  224.  
  225. <sr>Amiga 500...
  226.  
  227. <txt>... a ôciôlej rzecz biorâc emulator programowy Kickstartu
  228. 1.3 dla Amig z wyûszym systemem operacyjnym, bez którego
  229. niemoûliwe jest uruchomienie niektórych najstarszych gier.
  230. Istniejâ dwie wersje tego emulatora. Jedna napisana przez
  231. Szkotów, spiracona przez Czechów, a nastëpnie sprzedawana za
  232. ciëûkie pieniâdze w Polsce (zwîaszcza wówczas, gdy popularne byîy
  233. A500+ i A600). Drugi to emulator public domain dostëpny na
  234. dyskach serii Time. W zasadzie speîniajâ one zadanie, do jakiego
  235. zostaîy napisane (chociaû nie ma 100% emulacji).
  236.  
  237. Skoro juû wspomnieliômy o A600, to winien jestem Czytelnikom
  238. wyjaônienie, a zwîaszcza tym Czytelnikom, którzy majâ do nas
  239. (sîuszne) pretensje o lekcewaûenie szeôêsetki. Otóû istnieje
  240. emulator programowy klawiatury numerycznej, wyprodukowany
  241. przez... Commodore (dziëkujë p. Grzesiakowi za informacjë).
  242.  
  243. Ocena: dostateczny plus.
  244.  
  245. <sr>Konsolki
  246.  
  247. <txt>To nie pomyîka. Uûytkownicy wszystkich Amig mogâ sobie
  248. poudawaê GameBoya, natomiast ci, którzy majâ A1200, konsolkë
  249. Nintendo. A wszystko za sprawâ dwóch niewielkich programików.
  250.  
  251. Pierwszy z nich (z dysku kompaktowego Aminet 3)jest nieco
  252. uproszczony, niemniej dziaîa, i nawet moûna zaîadowaê sobie jednâ
  253. z dostarczonych z nim gierek (Tetris) i zagraê w niâ, obsîugujâc
  254. jâ z klawiatury Amigi. Od prawdziwego GameBoya emulator odróûnia
  255. sië tym, ûe ekran gry jest... kolorowy, oraz tym, ûe jako muzykë
  256. moûna sobie podîoûyê dowolny moduî Amigi. Doôê zabawne.
  257.  
  258. *********** tu rysunek emu_6.pcx *****************
  259.  
  260. Ocena: dostateczny.
  261.  
  262. Drugi z nich jest natomiast dzieîem wëgierskiej grupy scenowej i
  263. nosi nazwë Mufftendo. Na ekranie pojawia sië znana niektórym z
  264. Was rozkîadana konsolka Nintendo i moûna sobie pograê w jednâ z
  265. gier. Tu juû nie jest to takie zabawne, bo gra jest doôê trudna i
  266. szybka (jak to na Nintendach bywaîo). Tu równieû monochromatyczne
  267. ekrany konsoli zostaîy zastâpione 4-kolorowym ekranikiem,
  268. niemniej grafika jest bardzo zbliûona do oryginalnej. Gramy za
  269. pomocâ klawiatury.
  270.  
  271. **************** tu rysunek (Rafaî -- zdigitalizuj  z Mufftendo) ****
  272.  
  273. Ocena: dobry.
  274.  
  275.  
  276. <sr>Reszta ôwiata
  277.  
  278. <txt>O emulatorach moûna by pisaê dîugo. Nie ma na to jednak juû
  279. miejsca. Ograniczë sië zatem do listy pozostaîych, nie
  280. wymienionych dotâd, emulatorów programowych:
  281.  
  282. IBM PC: Transformer (komercyjny), niewart zachodu; IBeM
  283. (shareware), Aminet 3; PC-Task (komercyjny), jego wersja demo jest
  284. na dyskach miëdzy innymi: 17 bit Collection (2654) i Fisha
  285. (866); CrossDOS (komercyjny), pomocniczy pozwala na odczyt, zapis
  286. i formatowanie dyskietek MAC-owych -- zainstalowany czëôciowo w
  287. systemie operacyjnym 3.0 i 3.1; Dos2Dos (shareware) --
  288. pomocniczy, robi to samo co CrossDOS.
  289.  
  290. AtariST: emulator (shareware) na dysku Fisha (43) -- nie dziaîa na
  291. A1200; Chameleon II (komercyjny); Amtari (komercyjny); Attar
  292. (komercyjny), sprzedawany wraz z TOS-em.
  293.  
  294. Apple II: (shareware) na dysku Aminet -- wymaga jednak
  295. applowskiego ROM-u, który trzeba dokupiê osobno, a nie jest to
  296. zbyt tania zabawa.
  297.  
  298. Apple Macintosh: A Max IV (komercyjny), wymaga ROM-u MacIntosha w
  299. pliku; Cross MAC (komercyjny), pozwala jedynie na odczyt, zapis i
  300. formatowanie dyskietek MAC-owych.
  301.  
  302. ZX Spectrum: (shareware) m.in. na dyskach 17-bit Collection
  303. (2579) -- wersja 1.6, najnowsza wersja ma numer 1.7, umoûliwia
  304. wczytywanie programów z "trumny" za pomocâ samplera.
  305.  
  306. Acorn BBC/: (komercyjny) tylko tryb tekstowy, nie wart zachodu.
  307.  
  308. CP/M: (shareware) CP/M to nieudany poprzednik jeszcze bardziej
  309. nieudanego Microsoft DOS, dziaîajâcy jednak nie na Intelu, ale na
  310. Z80.
  311.  
  312. Kalkulator naukowy HP10C: (shareware), Aminet 3.
  313.  
  314. Kalkulator inûynierski PSION Organizer: (shareware), dostëpny na
  315. jednym ze starszych dysków doîâczanych do czasopisma Amiga
  316. Format, numeru nie pomnë.
  317.  
  318. Pokaûcie mi drugi komputer, który mógîby (programowo) tyle
  319. poudawaê. Wprawdzie nie wszystkie opisane emulatory potrafiâ
  320. zmieniê, jak za dotkniëciem czarodziejskiej róûdûki, naszâ Amisië
  321. w peînowartoôciowy produkt zastëpczy, niemniej coô zawsze bëdzie
  322. moûna wybraê.  A sâ przecieû jeszcze (znacznie lepsze) emulatory
  323. sprzëtowe, których opis wykracza jednak poza zakres tego
  324. artykuîu.
  325.  
  326. **************** tu rysunki emu7-15 (mogâ byê zmniejszone) ****
  327.  
  328.  
  329. <przyp>* Jednym z lepszych ftp-ów (adresów internetowych), gdzie
  330. moûna znaleúê Aminet, jest ftp.luth.se.
  331.  
  332.