Amiga MA Magazine 1997 #3/amigamamagazinepolishissue03-1/ma_1995/05/ami026.txt

Text File | 1997-04-07 | 11KB | 209 lines

Moje boje
---------

GENLOCK I CO DALEJ?

<lead>Od pewnego czasu coraz popularniejsze sâ w Polsce kamery
wideo. Najczëôciej krëcimy filmy, oglâdamy je raz czy dwa i
odkîadamy na póîkë lub nagrywamy powtórnie, niszczâc poprzedni
zapis, bo sië juû opatrzyî. Ale jeûeli oprócz kamery mamy Amigë i
trochë weny twórczej, to moûemy zaprezentowaê zaprzyjaúnionym
osobom produkcje o klasë ciekawsze.

<a>Andrzej Wróblewski

<txt>Do kompletu potrzebujemy jeszcze GENLOCKA, i gîównie o jego
wykorzystaniu jest ten artykuî. Moje boje z genlockiem dotyczâ
wyrobów firmy HDP, gîównie modelu AX-20, ale parë rad, którymi
sië chcë podzieliê, moûna odnieôê do dowolnego genlocka. Moûe
sië zdarzyê, ûe nasz genlock nie ma pewnych funkcji dodatkowych
albo sposób obsîugi urzâdzenia jest inny. Np. G-lock firmy GVP
jest caîkowicie obsîugiwany programowo (zamiast pokrëteî mamy tam
suwaki na ekranie monitora), ale funkcje i ich sposób dziaîania
sâ takie same. Moûna o tym poczytaê w Magazynie AMIGA 8/93, a
AX-20 byî zaprezentowany w MA 10/94.

Przejdúmy teraz do naszego filmu. Oglâdamy i stwierdzamy, ûe jest
za dîugi, nie uporzâdkowany, czyli kolejnoôê poszczególnych ujëê
nam nie odpowiada. Nie ma rady, trzeba go w rozsâdny sposób
skopiowaê. I tu jest problem, gdyû jakoôê obrazu w systemie VHS
pozwala na najwyûej jedno kopiowanie -- przy kolejnych obraz
bëdzie juû mocno nieostry i zaszumiony, co najbardziej bëdzie
widaê na wiëkszych kolorowych pîaszczyznach (jest to mniejszy
problem, gdy uûywamy sprzëtu pracujâcego w systemie S-VHS lub
HI-8, ale takich szczëôliwców jest niewielu). Îâczymy odpowiednim
przewodem kamerë z magnetowidem (lub dwa magnetowidy), ale po co
tu genlock?

Wbrew pozorom bardzo sië przyda. Jeûeli pewne fragmenty filmu
majâ nienaturalnâ kolorystykë, moûemy jâ poprawiê regulujâc
pokrëtîami R, G, B. Odejmujemy kolor, który niepotrzebnie
dominuje. W ten sposób moûna poprawiê ujëcia, które byîy robione
przy niekorzystnym oôwietleniu (np. o zachodzie sîoïca), gdy
automatyka równowagi bieli w kamerze zawiodîa, co îatwo sië
zdarza przy róûnych úródîach ôwiatîa (dzienne i sztuczne). Tak
samo skorygujemy efekt bîëdnego nastawienia kamery na ôwiatîo
dzienne, filmujâc przy oôwietleniu ûarówkâ i na odwrót.
Dodatkowo, uûywajâc genlocka mamy dostëpne efekty pîynnego
ôciemniania i rozjaôniania obrazu, nagrania czarno-biaîego, które
w odpowiednim momencie pîynnie przestawimy w full color.
Oczywiôcie, sâ w zasiëgu rëki efekty typu "wszystko czerwone" czy
"jestem ciekawa w kolorze ûóîtym". To chyba wszystko, co daje nam
sam genlock, teraz doîâczmy do niego dowolnâ Amigë.

Podîâczaê radzë za pomocâ odpowiednich przewodów, wszelka
improwizacja "na zapaîkë" zawiedzie w najmniej odpowiedniej
chwili. Przewodów teraz dostatek, czy nasze wideo ma gniazdka
typu chinch, DIN, BNC czy SCART (Eurozîâcze), moûna odpowiedni
nabyê. Waûne, by sam przewód byî odpowiedniej jakoôci i nie tak
cienki, jak typowe przewody foniczne. Wszak kabel jest
kondensatorem, którego jednâ okîadzinâ jest ôrodkowa ûyîka, a
drugâ -- ekran (oplot). Ta pojemnoôê zwiera sygnaî tym
skuteczniej, im kabel jest dîuûszy, cieïszy i ma gorszâ izolacjë.
Czëstotliwoôê sygnaîu fonicznego nie przekracza 20 KHz, a pasmo
wizji osiâga 4 -- 6 MHz (w systemie S-VHS i Hi-8 jeszcze wiëcej),
co powoduje, ûe pojemnoôci montaûowe, mniej istotne w technice
audio, tu mogâ powaûnie pogorszyê koïcowy efekt naszego
genlockowania. Innym kîopotem przy podîâczaniu genlocka moûe byê
zasilanie. Na ogóî zasilacz Amigi wystarczy, ale posiadaczom
rozszerzeï, kart turbo, twardych dysków itd. radzë pomyôleê o
osobnym zasilaczu dla genlocka. W wypadku wyrobów HDP jest
potrzebne stabilizowane 12 V. Sprawdú biegunowoôê na wtyczce
wkîadanej w gniazdko zasilania!

Podîâczamy, i co dalej? Potrzebny jest pomysî, jasna koncepcja
tego, co chcemy osiâgnâê, i jakieô oprogramowanie. Najlepiej
Deluxe Paint i Scala. O Scali moûna by w nieskoïczonoôê, jest
tego warta -- niedowiarkom polecam serië artykuîów Marka Pampucha
w MA, gdzie pokazane jest nieco subtelnoôci i meandrów tego
programu, o których oryginalna instrukcja niewiele mówi.
Poczytawszy o Scali, wracamy do genlocka. Zaîóûmy najprostszy
przypadek. Chcemy, by w jakimô momencie naszego filmu pojawiî sië
kilkuzdaniowy komentarz i îadnie zniknâî. Dobieramy czcionkë (nie
za maîâ, pamiëtajâc, ûe rozdzielczoôê magnetowidu -- maksymalnie
250 linii, dla S-VHS -- 400 -- nie pozwala na zastosowanie zbyt
maîych literek, bo bëdâ nieczytelne). Zbyt duûymi literami zaô
zdominujemy obraz i niewiele nam sië zmieôci tego tekstu.

Poniewaû tîem bëdzie ruchomy i kolorowy obraz, naleûy dobraê
kolor, którego w nim najmniej, aby jakaô czëôê tekstu nie zlaîa
sië z tîem. Czytelnoôê bardzo poprawia uûycie funkcji Outline --
dobrze dobrany kolor obwódki spowoduje, ûe tekst bëdzie zawsze
dobrze widoczny. Dodatkowo radzë zachowaê spokój. Efektownie
biegajâcy po ekranie monitora napis moûe sië okazaê maîo czytelny
na ruchliwym tle. Moûna dostaê oczoplâsu. Podejrzyjmy
profesjonalistów. Oni robiâ to tak, ûe czësto ruchomy jest tylko
napis lub tylko tîo. Jeûeli nasza kamera czy magnetowid ma dobrâ
stopklatkë i îadne, bez zakîóceï, przejôcie do odtwarzania po
zwolnieniu pauzy, moûemy daê dynamiczne efekty tekstowe na
nieruchomym obrazie, a potem zwolniê pauzë urzâdzenia
odtwarzajâcego. W samym momencie zwolnienia nie powinno byê
ûadnych napisów, gdyû wystëpujâce wtedy pewne zawahanie
synchronizacji moûe spowodowaê niepoûâdane skoki tekstu.

W trakcie prób czësto okazuje sië, ûe pîynnie przesuwajâcy sië na
monitorze napis, po podîâczeniu genlocka i puszczeniu taômy
nabywa jakichô dodatkowych ruchów albo z gîupia frant spowalnia
lub przyôpiesza. Zjawisko to jest rezultatem róûnych odstëpstw od
ideaîu -- taômy, stabilnoôci prëdkoôci przesuwu, stabilnoôci
generatora odchylania w kamerze. Wyjôcia sâ tu dwa. Pierwsze to
polubiê to zjawisko i próbowaê tak dobraê moment pojawienia sië
naszych tekstów oraz rodzaj i prëdkoôê efektu, by to najmniej
dokuczaîo. Radykalnym sposobem na te kîopoty jest podîâczenie
TBC, czyli korektora bazy czasowej. Niestety, ta "pogoda dla
bogaczy" to wydatek ponad 20 mln starych zîotych i potrzebna
jest duûa Amiga, gdyû jest to karta wkîadana w slot.

UWAGA: Jeôli nasza Scala odmawia posîuszeïstwa przy wspóîpracy z
genlockiem, przyczyn naleûy szukaê nie w Scali czy genlocku, a
raczej w rozszerzeniu pamiëci lub karcie turbo. Nie wszystkie
bowiem typy lubiâ sië z genlockiem.

Inny pomysî: mamy w zbiorach obrazek adekwatny do treôci naszego
filmu. Chcemy go umieôciê na poczâtku, na nim jakieô teksty,
potem obrazek efektownie zdjâê z ekranu, odsîaniajâc wîaôciwy
film. Na przykîad od ôrodka ekranu powiëksza sië prostokât z
treôciâ wizyjnâ, aû wypeîni caîy ekran -- efekt "Wipe in: Center"
w Scali. Aby obrazek sië nadawaî, musi byê odpowiedni. Przede
wszystkim powinien pokryê caîy ekran telewizora (nie monitora),
inaczej po bokach bëdzie widoczna treôê filmu. Wymaga to formatu
OverscanMax w systemie 1.3 lub OverscanVideo dla 2.0 i wyûszych.
Trzeba teû poprawnie wycentrowaê obraz komputerowy, by ôrodek byî
ôrodkiem, a z któregoô boku nie wyszedî jednak obraz wideo.
Naleûy uûyê systemowych preferencji, dla 2.0 i wyûszych nie udaje
sië to caîkiem dobrze -- moûe ktoô zna sposób? Jest duûy obrazek.
Podîâczamy, puszczamy taômë i okazuje sië, ûe przez niektóre jego
fragmenty widaê trochë naszego filmu, o co nam zupeînie nie
chodziîo. Mamy problem pt. kolor 0, który dla genlocka jest
przezroczysty, niezaleûnie od tego czy ustawimy go jako biaîy,
czarny czy zielony. Dziëki temu w ogóle genlock dziaîa i moûemy
cokolwiek nanieôê na obraz z taômy. Ûeby taki obrazek
"uszczelniê", musimy trochë pokombinowaê. Najproôciej zwiëkszyê
liczbë kolorów.

Na przykîad obrazek jest szesnastokolorowy. Uruchamiamy DPaint, w
menu ScreenFormat wybieramy wielkoôê -- VideoOverscan,
rozdzielczoôê takâ, jakâ ma obrazek, i liczbë kolorów -- 32. Na
pytanie o zmianë formatu odpowiadamy -- nie. Wîâczamy mikser
kolorów (Color/Palette/Mixer on), wybieramy pierwszy od lewej
kolor (to jest ten 0), przemieszczamy go funkcjâ EX poza
pierwszych 16, np. jako siedemnasty, i potwierdzamy przez OK.
Obrazek jakby sië popsuî. Przywracamy mu wîaôciwâ urodë,
wykonujâc Remap z menu Color. Sprawdzamy w warunkach bojowych --
nic nie powinno przenikaê przez obrazek.

Gdy nie chcemy uûyê tej metody lub obrazek ma 256 kolorów i po
sprowadzeniu do 16 lub 32 robi sië paskudny, moûna inaczej.
Obrazki 256-kolorowe czësto sâ od razu dobre, tzn. nic nie
przeôwietla, bo pierwszy kolor jest uûyty w jakimô pojedynczym
pikselu i tego nie widaê. Jeûeli tak nie jest, uruchamiamy
ImageFX, wczytujemy oporny obrazek, renderujemy go z wîaôciwym
ustawieniem rozdzielczoôci i liczby kolorów, nastëpnie wchodzimy
do menu Palette. Przyciskiem poniûej znaczków R, G, B wysuwamy do
góry caîâ paletë. Wybieramy klikniëciem kolor drugi z kolei. Po
lewej stronie suwaków R, G, B przycisk ALL przestawiamy na R1, na
niektórych kolorach palety pojawiâ sië kreseczki. Poniûej
przycisk LOCK przestawiamy na UNLOCK. Teraz naciskamy RANGE,
przy wskaúniku myszy pojawi sië napis TO i klikamy na ostatnim
kolorze palety. Wszystkie kolory zostanâ zaznaczone, oprócz
pierwszego. Teraz RENDER z menu gîównego i mamy obrazek bez
koloru 0. Na ogóî wôród 256 kolorów któryô jest bardzo zbliûony
do tego pierwszego. Jeûeli nie, i bez niego obrazek zbrzydnie,
trzeba na pierwszej pozycji daê taki, co ma prawie bliúniaka w
palecie. Najproôciej DPaintem -- EX w mikserze palety, potem
REMAP.

Nie naleûy liczyê na to, ûe poradzimy sobie wîâczajâc odtwarzanie
taômy pod koniec prezentacji komputerowej. Jedynym sposobem jest
îadne wprowadzenie obrazu wideo, gdyû w momencie synchronizowania
sië Amigi i odtwarzacza nastâpi moment niestabilnoôci, który
mocno zawinie obrazem. Dlatego dobrze mieê ujëcia za dîugie, by
taôma szîa i synchronizowaîa caîoôê od poczâtku. Oczywiôcie
moûliwa i celowa jest metoda dogrywania etapami, co pozwoli uûyê
kilku krótkich skryptów Scali zamiast jednego dîugiego.

Inna moûliwoôê wykorzystania genlocka i zabawy z kolorem 0 to
przysîonki. Uruchamiamy DPaint, jako tîo wybieramy dowolny kolor
inny niû pierwszy, a pierwszym rysujemy elipsë, wielkâ dziurkë od
klucza czy co nam przyjdzie do gîowy. To bëdzie przeúroczyste dla
wizji, a obok moûna daê jakieô teksty. Nasza "dziura w tle" moûe
sië poruszaê, zmieniaê wielkoôê, jeûeli wykonamy odpowiedniâ
animacjë. Niektóre kamery nieprecyzyjnie przeîâczajâ gîowice
wideo, co widaê na ekranie w postaci rozbîysków na samym dole lub
caîkiem u góry. Moûemy wykonaê gustownâ ramkë, przesîoniê te
efekty i mieê na zwykîym Jowiszu czy Heliosie bardziej
prostokâtny obraz niû na nowym Sony.

Na zakoïczenie maîa pociecha dla tych, którzy nie uûywajâ Scali
czy MediaPoint, które majâ nieprzyjemne wymagania sprzëtowe i
sporo kosztujâ. Istniejâ programy public domain sîuûâce do tych
samych celów. Na przykîad na pîycie kompaktowej Almathery "Amiga
Desktop Video CD" oprócz bogactwa "materiaîów", czyli fontów,
tekstur i obrazków znajdziemy ich trochë. Programy te majâ duûo
skromniejsze moûliwoôci, czësto nie wykorzystujâ koôci AGA, majâ
mniej wygodnâ obsîugë. Za to do kaûdego jest instrukcja,
najczëôciej jakieô demo dajâce pojëcie o tym, co który potrafi.
Jeûeli ten temat zostanie przyjëty z zainteresowaniem przez
Czytelników, zostanâ one przedstawione na îamach Magazynu AMIGA.